روانشناسی؛ از فینگرفود تا اژدر زاپاتا

غذا فقط غذا نیست. غذاها ازنظر اجتماعی ارزش‌گذاری می‌شوند و وجهه‌ای اجتماعی دارند. در جامعه ایرانی املت با جوجه‌کباب، خورش قیمه با باقالی‌پلو با ماهیچه ، قورمه‌سبزی با بوقلمون شکم پر یکسان نیست. به همین دلیل، گاهی حرمت مهمانی را که دعوت کرده‌ایم در نوع غذایی که برای او تهیه می‌کنیم نشان می‌دهیم. البته در سال‌های اخیر علاوه بر نوع غذا، تعداد و تنوع آن نیز اضافه شده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در برخی از کشورهای خاورمیانه میزان روغن موجود در غذا هم نشانه احترام به مهمان است. هر چه روغن بیشتر باشد یعنی منزلت مهمان نزد میزبان بیشتر است.

غذا در حکم یک ویترین است. ما گاهی اوقات با غذا، سبک زندگی‌مان را به رخ می‌کشیم. درست است که همه ایرانیان کم‌وبیش غذاهای مشترکی طبخ می‌کنند ولی طبخ غذاهای جدیدی که بیانگر آشنایی میزبان با زندگیِ مد روز باشد می‌تواند برای او پرستیژ اجتماعی به همراه آورد. غذاها می‌توانند به ما تمایز اجتماعی بدهند. می‌توانند گواهی بدهند که ما به سبک‌های جدید زندگی تعلق داریم. جلزوولز استیک سنگی، هم می‌تواند نشانه‌ای از طبقه اجتماعی و هم نوگرایی میزبان باشد.

غذاها با موضوع مردانگی و زنانگی هم پیوند دارند. مثلاً چلوکباب در مقایسه با خورش سبزیجات عمدتاً غذایی مردانه تلقی می‌شود. این مسأله در همه فرهنگ‌ها کم‌وبیش وجود دارد. سالاد برای برخی از زنان به‌عنوان یک وعده غذایی کامل تلقی می‌شود و این در حالی است که برای بیشتر مردان سالاد به‌عنوان یک مکمل، در کنارغذای اصلی به شمار می‌رود. در جایی می‌خواندم که در امریکا، دختری در اولین ملاقات برای آشنایی با پسری در رستوران، استیک سفارش می‌دهد که غذایی مردانه است تا بدین‌وسیله به پسر این پیام را بدهد که دختری خاکی و متواضع است و افاده‌ای نیست! برخی مردان با نوع غذایی که انتخاب می‌کنند می‌خواهند مردانگی خود را به رخ بکشند. معمولاً کباب‌ها چنین کارکردی دارند. البته غذاهایی هم وجود دارند که جنسیتی نیستند و هم زنان و هم مردان به آن علاقه‌مندند.

گسترش وسایل ارتباط‌جمعی و آگاهی از سایر فرهنگ‌ها، می‌تواند غذاهای جدیدی را وارد سفره‌ها کند. در سال‌های اخیر شاهد رشد غذاهای مینیاتوری یا فینگرفود (غذاهایی که با دو انگشت می‌توان آن‌ها را از بشقاب برداشت) هستیم. گاهی انگار جامعه هم با خودش لج می‌کند و یا در برابر پدیده‌های جدید واکنش نشان می‌دهد. چون در مقابل، شاهد غذاهای شکم‌پرکن و حجیم هم هستیم! گویی وقتی‌که فینگرفود می‌آید بخشی از جامعه هم تصمیم می‌گیرد لج کند و به سراغ اژدر زاپاتاها، کباب متری‌های بناب و ساندویچ کثیف‌ با "نون اضافه" برود. گویی مدیریت بدن برای چاق نشدن و اتخاذ رژیم‌های سخت لاغری، واکنش‌های ضد خود را نیز دامن می‌زند.

در سال‌های اخیر، علاوه بر کیفیت، دیزاین یا تصویر غذاها هم مهم شده‌اند. حتی غذاهای سنتی هم به شکل تزئین شده در سفره‌ها قرار می‌گیرند. تزئین هایی که در گذشته عمدتاً بر روی سالادالویه انجام می‌شد این روزها حتی بر روی فسنجان هم اجرا می‌شود. این روزها غذا فقط برای شکم تهیه نمی‌شود. برای چشم، بینی، و حتی برای گوش هم تهیه می‌شود. غذا باید با آدم حرف بزند!

غذاها قدرت هویت‌سازی دارند. شاید بتوان از سلیقه غذایی افراد «خوشه‌های سلیقه» تهیه کرد. مثلاً: «کله‌پاچه، چلوکباب، آبگوشت و حلیم»، یا «سالاد سزار، استیک، سوسیس و تخم‌مرغ» می‌تواند بازگوکننده هویت اشخاص باشد و گرایش سنتی و مدرن آنان را نشان دهد. البته در سال‌های اخیر شاهدیم که آلامدها و فشن ها به طباخی‌ها، و قشرهای سنتی نیز به «فود کورت های» مراکز خرید بالای شهر می‌روند. نکته جالب آنکه وقتی در سایت گوگل کلمه کله‌پاچه را تایپ می‌کنید گوگل کلمات زیر را به شما پیشنهاد می‌دهد: کله‌پاچه در ونکوور، کله‌پاچه در فرانکفورت، کله‌پاچه در لس‌آنجلس، کله‌پاچه در پاریس، کله‌پاچه در ملبورن! این یعنی آنکه ایرانیان ساکن این شهرها مدام کلمه کله‌پاچه را در گوگل جستجو کرده‌اند!

گاهی غذا برای توهین و تحقیر دیگران به کار می‌رود. عدم مدارا یا تساهل اجتماعی را از قضاوت‌های اجتماعی درباره غذاهای سایر اقوام و ملل می‌توان درک کرد. اطلاق تعابیری مانند « کله ماهی‌خور» یا «سوسمارخور» از آن جمله‌اند.

غذاها قدرت خاطره سازی و خاطره بازی دارند. غذای مادربزرگ، غذای عمه فاطی، ساندویچ‌های اکبر آقا، قورمه‌سبزی مامانِ خدابیامرز از آن جمله اند. بوی غذاها می‌توانند لحظاتی زمان را به حالت تعلیق درآورند و ما را به گذشته های دور ببرند.

فردین علیخواه

      

منبع: اکوفارس

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ecofars.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «اکوفارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۷۶۸۲۱۳۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

چه عواملی در محیط کار استرس‌زا است؟

دکترای روانشناسی و عضو سازمان روان‌شناسی کشور گفت: یکی از عوامل استرس‌، کار بیش از حد است و انجام اعمال تکراری، یکنواخت و طولانی نیز موجب ضعف در سلامت افراد می‌شود.

حسین روزبهانی در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا با اشاره به استرس در محیط کار و تأثیر آن بر افراد، با بیان اینکه یکی از نتایج استرس می‌تواند فرسایش فیزیکی بدن باشد، اظهار کرد: در بسیاری از افرادی که در معرض قسمتی از این مخاطرات هستند، می‌توان بسیاری از پیامدها و نتایج مضر استرس را مشاهده کرد.

وی با بیان اینکه حتی اگر استرس، عامل به وجود آورنده آسیب‌ها نباشد، می‌تواند عامل تسریع یا تشدید کننده آسیب‌ها به شمار رود، افزود: میزان رضایت شغلی و اجتماعی افراد و حتی طول عمر آنها رابطه بسیار نزدیکی با میزان استرس دریافتی از محیط دارد.

دکترای روانشناسی و عضو سازمان روان‌شناسی کشور تصریح کرد: بر اساس مطالعات انجام شده، درجه بالایی از استرس در محیط کار، می‌تواند افزایش هزینه‌های ناشی از افزایش سوانح کار، زمان‌های تلف شده، افزایش مراقبت‌های بهداشتی و کاهش بازدهی را به همراه داشته باشد.

روزبهانی ادامه داد: کاهش بازدهی می‌تواند به علت ناتوانی‌های جسمانی و به دلیل پیامدهای روانی استرس حاصل شود و شواهد موجود نشان می‌دهد که ضعف در کارایی می‌تواند ناشی از استرس کاری و شرایط نامناسب محیط کار باشد.

وی با بیان اینکه خواسته‌های شغلی افراد به طور معنی‌داری به سلامت و نشانه‌های آسیب‌شناسی افراد ارتباط دارد، گفت: یکی از عوامل استرس‌، کار بیش از حد است؛ کار زیاد میزان بالایی از استرس را به وجود می‌آورد و افرادی که مجبور باشند فعالیت‌های سخت، طولانی و با حجم زیاد را انجام دهند، به شدت تحت تأثیر قرار خواهند گرفت.

دکترای روانشناسی و عضو سازمان روان‌شناسی کشور با بیان اینکه اعمال تکراری، یکنواخت و طولانی موجب ضعف در سلامت افراد می‌شود، اضافه کرد: فشار کار نیز می‌تواند استرس‌آور باشد؛ به عنوان مثال مشخص شده است افرادی که برای پیشرفت شغلی باید به شدت کار کنند، اسید اوریک خون بالایی دارند که به عنوان یک شاخص از استرس محسوب می‌شود.

کد خبر 751289