به نقل از «ایکنا»

اطلاع‌رسانی موقوفات کشور دچار ضعف جدی است/ کمبود موقوفات قرآنی منفعتی

تاریخ انتشار: ۲۶ اسفند ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۷۷۲۷۷۳۰

به گزارش ایکنا از خوزستان، حجت‌الاسلام والمسلمین احمد شرفخانی، معاون فرهنگی سازمان اوقاف و امور خیریه، 25 اسفندماه در تحریریه خبرگزاری ایکنا خوزستان حضور یافت.

وی در ابتدا با بیان اینکه جهاد دانشگاهی از مجموعه‌های پویا و اثرگذار به شمار می‌رود، گفت: می‌توان از ظرفیت بقاع متبرکه، اوقاف و جهاد دانشگاهی خوزستان برای طراحی هم‌افزایی‌های بیشتر استفاده کرد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

برخی امامزادگان به دعوت مردم به کشورمان آمده‌اند

شرفخانی بقاع متبرکه را یکی از نعمات بزرگ خداوند در کشورمان ارزیابی کرد و گفت: خداوند این نعمت را به ما ارزانی داشت اما ما از آن غافل هستیم. اگر در کشور ما حب و ارادت به قرآن و اهل‌بیت(ع) و مکتب تشیع جاری و ساری است، مدیون امام‌زادگان هستیم. بخشی از امام‌زادگان به دلیل خفقان موجود در حکومت‌های بنی‌عباس و بنی‌امیه و بخش دیگر به خاطر دعوت مردم به کشورمان هجرت کردند. به طور مثال اهالی کاشان برای امام محمدباقر(ع) نامه نوشتند که یک نفر را به عنوان نماینده معرفی کنند تا احکام دینی را به مردم آموزش دهد. امام فرزندشان علی‌بن محمدباقر را معرفی کردند که اکنون مقبره این امام‌زاده در مشهد اردهال است.

وی ادامه داد: همچنین بخشی از دعوت‌ها مربوط به دوران امام رضا(ع) بوده است؛ امام از اقوام خود که می‌توانستند اثرگذار باشند دعوت کردند که شاهچراغ با 700 نفر به کشورمان می‌آیند و شروع به تبلیغ می‌کنند. همچنین بنا به نقل تاریخی 300 تا 400 نفر همراه با کاروان حضرت معصومه(س) به کشورمان وارد شدند. برخی از هجرت‌های امام‌زادگان تبلیغی بوده که از سوی ائمه(ع) نصب می‌شدند؛ مثل علی‌بن‌ مهزیار.

معاون فرهنگی سازمان اوقاف و امور خیریه با بیان اینکه تکریم امام‌زادگان تکریم قرآن و پیامبر گرامی اسلام است، ادامه داد: هر موقع که مردم به مشکلی برمی‌خورند یا می‌خواهند به عبادت بپردازند، پناهشان این اماکن متبرکه است. در مدیریت بقاع ضروری است فرآیندی را طراحی کنیم که همان فرآیند را امام‌زادگان در زمان حیاتشان طی کردند. آنها مبلغ قرآن و فرهنگ اهل‌بیت(ع) بودند و قصدشان بصیرت‌افزایی در بین مردم بود.

وی با اشاره به سخن مقام معظم رهبری مبنی بر تبدیل شدن بقاع به قطب فرهنگی عنوان کرد: این هدف به معنای آن است که بقاع مرکزی برای تبلیغ آداب و فرهنگ قرآن و عترت باشند. بر اساس همین چشم‌انداز در مجموعه سازمان سیاست‌ها، اهداف، راهبردها و فعالیت‌ها تا سال 1404 مشخص شده‌اند، چرا که ما معتقدیم بدون برنامه‌محوری نمی‌توان به مقصد رسید.

برگزاری مراسم ترتیل خوانی قرآن کریم در بیش از یک هزار و 700 بقعه

شرفخانی افزود: بر این اساس با تلاش‌های جهادی در کشور اقدامات خوبی انجام شده است. زمانی در 300 امام‌زاده نماز جماعت اقامه می‌شد اما اکنون شاهد هستیم که در 1400 امام‌زاده نماز جماعت دائم برپا می‌شود. همه تلاش ما بر آن بود که در سال 88 برگزاری مراسم ترتیل‌خوانی قرآن کریم در بقاع به عدد 80 برسد اما نرسید. اکنون در بیش از یک هزار و 700 بقعه این مراسم برگزار می‌شود.

برنامه‌ریزی برای دستیابی 4 هزار بقعه به مؤلفه‌های قطب فرهنگی

معاون فرهنگی سازمان اوقاف و امور خیریه، عنوان کرد: همه این اتفاقات بیانگر آن است که اگر ما زیرساخت‌ها را آماده کنیم، استقبال مردم از امام‌زادگان زیاد خواهد بود. ما در سال گذشته بیش از 40 میلیون نفر بار زائر در بقاع متبرکه داشتیم که ظرفیت بی‌نظیری است. بر این اساس در دو بعد سخت‌افزاری و نرم‌افزاری فعالیت‌هایمان را انجام می‌دهیم. در حال حاضر طرح‌های عمرانی و آبادانی در بیش از 1300 امام‌زاده در حال اجرا است. همچنین هر سال به امام‌زادگانی که عواید و نذورات ندارند، سهمیه داده می‌شود تا در شأن امام‌زادگان ساخته شوند. در بُعد فرهنگی و نرم‌افزاری راه‌اندازی دارالقرآن‌ها، ارائه آموزش‌های قرآنی و مهارت‌های زندگی در حال انجام است. برنامه‌ریزی ما بر این است که تا سال 1404، چهارهزار امام‌زاده ما به مؤلفه‌های قطب فرهنگی دست یابد که این امر با کمک نیروهای ارزشی انقلابی جهادی میسر می‌شود.

807 نوع نیت واقف در کشور

وی با اشاره به وضعیت موقوفات قرآنی در کشور، تصریح کرد: مردم ما از گذشته تاکنون نوع‌دوست وآینده‌نگر بودند. بر اساس توصیه‌های سیره پیامبر(ص) و اهل‌بیت(ع) مبنی بر توجه به قرآن و عترت با یکدیگر موقوفات وقف می‌شوند. بخشی از موقوفات درآمددار(منفعتی) و بخشی دیگر بدون درآمد(انتفاعی) هستند. یکی از نشانه‌های تمدن غنی کشورمان موقوفات است. ما 807 نوع نیت واقف داریم. 480 سال پیش موقوفات قابل توجهی در حمایت از حقوق حیوانات وقف شده است. نزدیک به سیصد سال پیش فردی برای توسعه علم اموال خود را وقف کرد؛ این‌ها همه نشان از تمدن ما دارد.

در اطلاع‌رسانی موقوفات کشور دچار ضعف جدی هستیم

شرفخانی با بیان اینکه همه تلاش ما اجرای امینانه نیات واقفان است، گفت: ما در اطلاع‌رسانی موقوفات کشور دچار ضعف جدی هستیم. شاید خیلی از مردم ندانند که نزدیک به 25 درصد بیمارستان‌های کشور، 1400 مرکز آموزشی، نزدیک به 500 مجموعه آموزش عالی و نزدیک به 40 درصد بیمارستان‌های تهران موقوفه هستند. وقف در جهت ارتقاء سلامت، آموزش، علم، فرهنگ و رفاه مردم در کشور ما وجود دارد.

موقوفات قرآنی اندک هستند

معاون فرهنگی سازمان اوقاف و امور خیریه تصریح کرد: وضعیت برخی از نیات واقفان در کشور متأسفانه در شأن ما نیست. مردم ما همواره اعتقاد به در کنار هم قرار گرفتن قرآن و عترت دارند. بر همین اساس موقوفات عترت در کشور ما قابل توجه است اما موقوفات قرآنی اندک‌اند. موقوفاتی برای آموزش قرآن، ختم قرآن، تفسیر، مسابقه و جایزه داریم اما به اندازه موقوفات عترت نیست. به همین دلیل اداره جدیدی در سازمان به منظور ترویج موقوفات قرآنی شکل گرفته است.

وی ادامه داد: موقوفات قرآنی در برخی از استان‌های کشور هستند که مقید به منطقه و استان خاصی نباشند اما درآمدشان آنچنان بالا نیست. مثلاً موقوفات قرآنی کرمانشاه از جمله موقوفات قرآنی بدون قید است. اما طبیعتاً چون در کرمانشاه قرار دارد اولویت با همان استان است. البته عدد درآمدی آن خیلی قابل توجه نیست که بشود مناطقی از کشور را تحت پوشش قرار داد.

شرفخانی افزود: به همین دلیل واقفانی که بخواهند وقف انجام دهند بر اساس مشاوره‌های ما به آنها گفته می‌شود که اولویت‌ها را در نظر بگیرند تا آیندگان هم بتوانند از ظرفیت این موقوفه استفاده کنند. توصیه می‌کنم هر کس نیت وقف دارد قبل از آن مشاوره بگیرد و سپس اموال خود را وقف کند.

معاون فرهنگی سازمان اوقاف و امور خیریه گفت: در کل کشور کمتر از 2 درصد موقوفه قرآنی داریم که درآمد آن بسیار پایین است. البته وقف‌هایی با نیت قرآنی اما انتفاعی هستند. ما نگاه اقتصادی پایا نداریم که دائماً بر محور آینده‌نگری باشد. فکر می‌کنیم پول‌دارها فقط می‌توانند واقف باشند اما همه ما می‌توانیم به صورت مشارکتی واقف باشیم و از برکت آن بهره‌مند شویم.

انتهای پیام

منبع: ایکنا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iqna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایکنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۷۷۲۷۷۳۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

منادی شفاف سازی در تولیت

فقیه  مجاهد  مرحوم آیت الله حاج شیخ مسلم ملکوتی سرابی ( رضوان الله تعالی علیه )  از نادرترین شخصیت ها  در نظام جمهوری اسلامی ایران است که طی 14 سال امامت جمعه و نمایندگی امام و رهبری در آذربایجان و تبریز عملکرد شفافی از خود به یادگار گذاشت  او در  حراست و امانت داری از بیت المال و استفاده آن در امور شخصی نهایت احتیاط و پرهیز  را بکار می گرفت ، چنانکه پیشتر نوشتیم در این مدت حتی یک مورد به مسافرت تفریحی و زیارتی نرفت.

در آستانه چهارم اردیبهشت ، دهمین سالروز عروج معنوی این مرجع راستین بر آن شدیم مروی بر وقف نامه ایشان پیرامون موقوفات مصلی امام خمینی تبریز داشته باشیم که  در صداقت و شفاف سازی می تواند  اسوه و الگوی کم نظیر برای همه متولیان و کارگزاران نظام باشد.

آیت الله ملکوتی در طول 14 سال امامت جمعه ( 1360 تا 1374 ) با کمک مالی خیرین منطقه و همکاری بعضی ادارات و نهاد ها اقدام به تهیه  34 مورد ، شامل : اجاره روستای سیسان  ، خرید قطعات هکتاری زمین  و باغ  در مناطق مختلف تبریز ، سرد رود ، ممقان ، مارالان ، اِلخیچی ، گوگان  و... ، تأسیس کتابخانه و خرید کتاب ، تأسیس  میدان تره بار، پاساژ تجاری ، گاراژ مسافربری حُر، کارخانه بتن سازی ( بچینگ ) و... که جزئیات همه را در ذیل هر کدام گزارش کرده  و همه را وقف مصلی امام خمینی تبریز نموده است. البته روشن است که در این وقف نفس مصلی موضوعیت ندارد و همه اینها در جهت رفاه حال نمازگزاران و ارائه خدمات دینی ، درمانی ، فرهنگی و غیره به توده مردم است ،

 

متن کامل این وقف نامه در تابستان 1376 ، شماره 18 مجله « وقف میراث جاودان »  در 12 صفحه ( از 46 تا 57 ) به چاپ رسیده  و هم اکنون فایل آن نیز در فضای مجازی قابل دسترسی می باشد و مطالعه آن به همه ، خصوصا به محققان و پژوهشگران و بالاخص به مسئولان و کارگزاران توصیه می شود.

در این فرصت به متن بخشی از این وقف نامه که توسط آیت الله ملکوتی نوشته و تنظیم شده مرور می کنیم :

  ۱- با این که ایشان از سوی امام خمینی اجازه ویژه در مصرف وجوه شرعی داشته ، اما به تصریح خود ، از آن در این مورد استفاده نکرده و می نویسد : « باید معلوم شود در تهیه این املاک و اموال از سهم امام علیه السلام استفاده نشده است ، مگر در بعضی موارد خاص به اقتضای ضرورت به عنوان قرض ، مبلغی برداشته شده  که مدارک و اسناد آن در بایگانی موجود است که باید پرداخته { عودت داده } شود.

۲- وی در بخش دیگر آن می نویسد: « استفاده از این موقوفاتِ  مسجله و مندرجه در این وقف نامه در غیر جهت وقفِ مذکور در آن ( مصلی امام خمینی ) به هیچ وجه جایز نیست کما این که تبدیل این موقوفات  و تملیک آنها به هیچ نحوی از انحاء در غیرموارد استثناء شده ، مشروعیت ندارد و همچنین تبدیل خود وقف و لو به نوع دیگر از وقف و تغییر عنوان آن  از عنوان  موقوفه مصلای امام خمینی  و از موقوفات عبدالله مسلم ملکوتی به عنوان دیگر و نام شخص دیگر  مثل بنیاد خیریه یا بنیاد مصلی امام یا موقوفات فلان ، فلان  مجاز نبوده و شرعیت ندارد؛ هرکسی این تغییر و تبدیل را انجام دهد گناه کرده و لعنت خدا بر او باد. تولیت این موقوفات تا زمانی که واقف زنده است با خود اوست ، بعد از فوت واقف در هر عصر و زمان با ولی امر مسلمین است.»

۳– نکته ی مهم دیگر ، آن مرحوم پس از توضیحات مقتضی در انتهای وقف نامه می نویسد: « ده  درصد از عایدات موقوفات در هر عصر و زمان حق التولیه است.» گفتنی است در ابتدای نظر و از ظاهر این عبارت چنین بر می آید که این حق التولیه به شخصیت حقیقی ( مسلم ملکوتی ) تعلق دارد و می تواند از آن  در امور فردی ، خانوادگی و فامیلی هر طور که  دلش خواست استفاده کند ، اما از اقدام بعدی ایشان به روشنی استفاده می شود که این ده درصد در واقع به شخصیت حقوقی ایشان بر می گردد یعنی تنها مادامی که  سمت امامت جمعه و نمایندگی ولی فقیه را دارد و تا زمانی که به امور این موقوفات رسیدگی می کند، حجیت دارد. مضافا به این که مال موقوفه در دست متولی و تولیت ، امانت الهی است و تمام تصرفات در راستای مصالح مورد وقف باید انجام گیرد.

از این رو وقتی ایشان از امامت جمعه  تبریز کنار می رود ، با این که می توانست خیلی راحت به ظاهرِ همان عبارت تکیه بکند و حق تولیت را همچنان برای خود  و بعد برای وراث محفوظ بدارد و یا حداقل در دوران مرجعیت از منافع آن بهره مند شود، اما می بینیم ایشان  بلافاصله طی نامه ای در تاریخ 6 / 5 / 1374 ،  همزمان با مراجعت از تبریز به قم، تولیت موقوفات مصلی را به رهبری محول می کند و رهبری نیز طی حکمی آن را به امام جمعه بعدی تبریز می سپارد که متن هر دو نامه و حکم در فضای مجازی موجود می باشد.

آیت الله ملکوتی پس از آن در دوران حدود 20 سالِ فقاهت و مرجعیت و تعلیم و تربیت شاگردان در حوزه علمیه قم نیز، به همین شفافیت زندگی کرد، حتی یک بار هم به سفر زیارتی مشهد و غیره نرفت تا از وجوه شرعی مصرف نکند ، این اواخر فرزندان ، بستگان و شاگردان خیلی اصرار داشتند چند روزی به عتبات مشرف بشود ، باز تسلیم نشد ، چنان که کتابخانه کم نظیر با کتب و نسخ خطی نفیس خود را که با فقر و تنگدستی و خون دل در نجف تهیه کرده بود برای حوزه و عموم محققان و پژوهشگران وقف کرد.

امید است با تدبیر و مدیریت مقتضی از این گنجینه های گرانسنگ که در راستای تقویت بنیه های دینی ، مذهبی و فرهنگی توده مردم است به خوبی حراست شود و مورد استفاده مناسب قرار گیرد.

4 اردیبشت 1403