به نقل از «ایکنا»

نوروز؛ عامل یگانگی انسان با لحظه آفرینش

تاریخ انتشار: ۳ فروردین ۱۳۹۷ | کد خبر: ۱۷۸۰۰۱۲۴

به گزارش ایکنا از همدان، نوروز از کهن‌ترین جشن‌های به‌ جا مانده از ایران باستان و جزئی از تمدن کهن و درخشان مردم ایران و زنجیره‌ای از هویت فرهنگی آنان در طول هزاران سال است.
نوروز عامل یگانگی انسان با لحظه آفرینش و دست یافتن به زمان اساطیری و ازلی است، انسان کهن به انسان نو، مرگ به زندگی و پژمردگی به رویش مجدد مبدل می‌شود، نوروز و «اسطوره بازگشت جاودانه» یا آفرینش ادواری و نو شدن متناوب زمان در نزد اقوام باستانی به عنوان گونه‌ای از درهم شکستن زمان و یا واژگونی و برانداختن تاریخ بوده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اینک حتی پس از گذشت هزاران سال نیز، جغرافیای فرهنگی این آیین کهنسال، در میان اقوام و ملل هم فرهنگ با حفظ برخی از سنت‌های کهن بسط یافته است، گرامی داشت نوروز از یک منظر دیگر قابل توجه است، تصویب نوروز به عنوان یکی از جشن‌های بین‌المللی در سازمان ملل متحد خود گواه دامنه حضور این جشن در میان بسیاری از ملل جهان در طی اعصار مختلف است.
براساس قطعنامه مجمع عمومی سازمان ملل متحد، یکم فروردین برابر با ۲۱ مارس هر سال در سراسر جهان، به عنوان «روز جهانی نوروز» شناخته می‌شود، مجمع عمومی سازمان ملل متحد در روز چهارم اسفند ۱۳۸۸ مطابق با ۲۳ فوریه ۲۰۱۰ میلادی، قطعنامه «روز جهانی نوروز» را در چارچوب ماده ۴۹ در دستور کار خود قرار داد و تحت عنوان «فرهنگ صلح» به تصویب رساند و برای نخستین بار در تاریخ این سازمان، نوروز ایرانی به عنوان یک مناسبت بین‌المللی رسمیت یافت.
این قطعنامه که با همکاری مشترک کشورهای جمهوری اسلامی ایران، تاجیکستان، آذربایجان، افغانستان، ترکیه، ترکمنستان، قزاقستان و قرقیزستان آماده شده بود، مورد حمایت عمومی کشورهای عضو سازمان قرار گرفت و به اتفاق آراء طی بیانیه‌ای به تصویب رسید.

بی‌شک تصویب نوروز به حیث جشنی بین‌المللی، موجب تقریب و همدلی هرچه بیشتر ملل هم فرهنگ و رسمیت دادن به این آیین در عرصه بین‌المللی است و هر چه باشکوه برگزار کردن این جشن بزرگ توسط سه کشور هم زبان ایران، تاجیکستان و افغانستان ضروری است.
در اسطوره‌ها و افسانه‌‌ها و كتاب‌های‌ پیشینیان،‌ بنیان‌ نوروز را به‌ پادشاه‌ اسطوره‌ای‌ و افسانه ‌ای، جمشید نسبت‌ داده‌اند، باید توجه داشت که نوروز علاوه بر سنت‌های ملی، برگرفته از عقائد زرتشت و آیین ایرانیان باستان است، چرا که خلقت آدم و یا پیدایش عالم در این روز، قطعاً ریشه در عقاید مذهبی آریایی‌ها دارد.

تزریق 11 سنت از اسلام به نوروز
آداب و رسوم در عید نوروز آداب و سنن مردم در اعیاد، فرهنگ و تمدن ملل مختلف را نشان می‌دهد، هویت و عظمت برخی ملل و یا سقوط و رکود و جمود برخی دیگر توسط آداب و رسوم نوروز به نمایش گذاشته می‌شود و عید هر ملتی در خور فرهنگ آن ملت است در این میان اسلام نیز به عید نوروز، 11 آداب و سنت زیبا و غنی تزریق کرده است.
یکی از آداب وارد شده به نوروز از سوی اسلام، نظافت و بهداشت است، پیراستگی و بهداشت در میان ایرانیان به خانه تکانی معروف شده است، بدون شک اسلام دین بهداشت و نظافت است و همواره بر این مهم تأکید و تایید دارد.

از دیگر آدابی که در بین کاسبان، تاجران و توده‌های مردمی رایج است محاسبه درآمد و اموال است که قبل از آغاز سال نو انجام می‌شود که اگر این مهم از نظر اسلام برای خمس و زکات و حقوق دیگر باشد واجب شرعی است، نکته اینجا است که اسلام یاد می‌دهد همانگونه که در پایان سال انسان اموال خود را محاسبه می‌کند محاسبه نفسانی نیز داشته باشد و قبل از آنکه به حساب‌ها رسیدگی کنند به حسابهایمان رسیدگی کنیم.

یکی از سنت‌های عید نوروز دید و بازدید است که این کار از سنت‌های بسیار ارزشمند فرهنگ اسلامی است وکسی که مومنی را زیارت کند، گویا خدا را در عرش زیارت کرده و کسی که در راه دیدن مومن به مشکلی برخورد کند خدا هفتاد مشکل از او را برطرف می‌کند.

از آداب و سنن دیگر؛ صلح و دوستی است که این رسم در میان ایرانیان از سبقه طولانی برخوردار است، ایجاد صلح و دوستی بین مومنان از آموزه‌های بسیار ارزشمند قرآن است که بین مومنین صلح ایجاد کنید تا روابط اصلاح شود.

از دیگر آداب اسلامی تزریق شده در عید نوروز نو پوشی و تمیز پوشی است که از ارزش‌های بزرگ اسلام است و همچنین بوسیدن از آداب دیگر آن است، البته دین اسلام جامع است و برای همه کلان رفتارهای انسانی و ریزه کاری‌های اعمال او برنامه دارد باید توجه کرد که دین اسلام در خصوص بوسیدن می‌فرماید «بوسیدن پدر و مادر عبادت است و بوسیدن فرزندان درجات بهشت را بالاتر می‌برد».
بوسه بر پیشانی از ثواب بسیاری برخوردار است چرا که پیشانی محل سجده و عبادتگاه خداست؛ مصاحفه و دست دادن از آداب دیگر عید است و در روایات بسیار ذکر شده است که تا دستان مومنین در دست یک دیگر است گناهانشان همچون برگ پاییز می‌ریزد.
سفر کردن از آداب دیگر عید نوروز و از لازمه‌های زندگی انسان است و همواره هجرت‌ها در طول تاریخ تمدن ساز و تمدن پرور بوده است و سفر‌های ایام نوروز که با هدف صله رحم، تفریح و یا زیارت انجام می‌شود بسیار نیکو و ارزشمند است، یکی از آداب و سنت‌های ارزشمند وارد شده از سوی اسلام به نوروز، صله قبور و یاد زندگان از اموات و گذشتگان است، این سنت شایسته و مهم از ادیان الهی بوده و مختص به اسلام نیست.

دعا هنگام تحویل سال
یکی از زیباترین اعمالی که اسلام به آن تأکید دارد، قرائت دعا در لحظه تحویل سال است، پیوند تحویل سال با دعا از افتخارات اسلام است که این سنت باستانی آن را بازسازی کرده است، برخی ترجیح می دهند در لحظه تحویل سال در مکان های مقدس مانند حرم ائمه اطهار علیها سلام یا امامزادگان باشند یکی از لحظات نورانی وشکوه‌مند نیایش و کرنش بنده در برابر خالق، هم جوار بودن با ائمه اطهار در لحظه تحویل سال است.

یکی دیگر از آدابی که همواره در عید نوروز وجود داشته، هدیه دادن به شکلی شایسته است، در نوروز باستان قشر فرودست موظف به هدیه دادن بودند که با ظهور اسلام آن این سنت اشتباه دگرگون شد به گونه‌ای که بزرگان به بینوایان و مسکینان هدیه می‌دهند.
سفره هفت سین از جلوه‌های اصیل نوروز به ویژه در میان خانواده‌های ایرانی از قدیم تا کنون است اما هر کاری را فلسفه‌ای است و چیدمان سفره هفت سین نیز فلسفه خاص خود را دارد.
برخی‌ از محققان‌ معتقدند كه‌ پیش‌ از اسلام، در این‌ سفره‌ هفت‌ «شین» می‌‌گذاشته‌‌اند، همچون‌ شمع‌ و شیرینی‌ و شیر، شربت‌ و شهد و شراب‌ و شاهدانه؛ و یا هفت‌ گیاه‌ چیده‌شده‌ سودمند به‌ صورت‌ هفت‌چین؛ و یا هفت‌ سینی‌ از خوردنی‌های‌ مطلوب، اما قرن‌هاست‌ كه‌ در سفره‌ عید هر ایرانی‌ هفت‌ گونه‌ خوردنی‌ و سبزه‌ كه‌ حرف‌ نخست‌ آن‌ سین‌ است‌ چیده‌ می‌‌شود و آن ‌چنان‌ كه‌ پیداست‌ سخن‌ بر سر حرف‌ سین‌ یا چین‌ یا شین‌ نیست، بلكه‌ محتوای‌ سینی‌ها یا ظروفی‌ كه‌ خوردنی‌ در آن‌ می‌‌نهند اهمیت‌ دارد و محتوای‌ ظرف‌ها نمادهایی‌ هستند در سفره‌ هفت‌ سین.

فلسفه هفت سین
«سنجد» را به این نیت در سفره هفت سین می‌گذارند که هر کسی با خویشتن عهد کند، با آغاز سال جدید هر کاری را سنجیده انجام دهد؛ چرا که سنجد نماد سنجیده عمل کردن و نشانه گرایش به عقل است.
سیب، نماد سلامتی و زیبایی است و حضور آن در سفره نوروز، دوری از گزند و آسیب است، رسم است که سیب را مادر یا پدربزرگ خانواده سر سفره بگذارند، به این دلیل که همیشه بزرگترهای یک خانواده نگران سلامتی اعضای خانواده شان هستند.

سبزه نشان از تولد و حیات دوباره و زایش و سبزی است و علت قرار دادن آن در سر سفره، داشتن سالی سرسبز و خرم و شاد است، رنگ سبز نیز باعث موزون نگاه داشتن ارتعاشات افکار و ایجاد آرامش می‌شود.
سمنو نماد قدرت و سمبل خیر و برکت است، از آنجا که سمنو غذایی مقوی و سرشار از ویتامین است آن را به عنوان نماینده‌ای از صبر، عدالت، مقاومت و قدرت بر سفره می‌گذارند.
سیر، گیاهی دارویی است و به عنوان ماده‌ای گندزدا به کار می‌رود که به دو دلیل سر سفره هفت سین گذاشته می‌شود، اول؛ نشان از تندرستی و میکروب زدایی دارد و دوم؛ برای رعایت حدود و مرزها سر سفره گذاشته می‌‌شود، سیر نماد مناعت طبع، قناعت و سیر چشمی شناخته می‌شود.
سرکه، نماد تسلیم و رضاست، از سرکه در ادبیات و تمثيل ایرانی در توصیف اضطراب و اشک و گریه استفاده می‌شود و مولانا از گریه و آزار با عنوان سرکه فشانی یاد می‌کند، سرکه سر سفره نوروزی ما را به پذیرش ناملایمات زندگی دعوت می‌کند.
سماق که به رنگ طلوع آفتاب است؛ سمبل صبر و بردباری است و مظهر طلوع و آغاز دوباره برای انسان معنا می‌شود.

اجزای دیگر سفره هفت سین

قرآن را به نشانه توکل و توسل به خدای متعال بر سفره قرار می‌دهند و درخواست بهترین‌ها را از خالق خویش دارند.
سکه، سین مدرن سفره هفت سین است که بعدها به نماد افزایش دارایی به سفره عفت سین اضافه شده است.
آینه، نماد روشنایی است و باید در قسمت بالایی سفره جای گیرد.
ماهی، نماد زایش، تازگی، شادابی و تکاپو است
شمع، مظهر فروغ و روشنایی است

سخن آخر
دین اسلام به عنوان دینی الهی و کامل، همواره بشریت را به فطرت خود دعوت کرده و فطرت الهی انسان را مرجعی برای قیاس اعمالش قرار داده است، یکی از مظاهر این فطرت درونی آدمی عقلانیت او است، عقلانیتی که ملاک رفتار، اعمال و کردار انسان است، دین مبین اسلام نیز با محور قرار دادن عقلانیت، هر آن چیزی را که به سعادت و اکمال آدمی منتهی بشود مورد تایید و استقبال قرار داده و هر آنچه را که به نوعی موجب فساد آدمی، خانواده و در نهایت اجتماع بشری بشود، از خود دور داشته است.

همین نگاه ویژه به عید باستانی نوروز و یا سایر اعیاد و آداب و رسوم ملی وجود دارد، همانگونه که مفاهیم والای انسانی ریشه در فطرت الهی انسان دارد خود را گاه در تعلیمات دینی نشان می‌دهد و گاه در سنت‌های ارزشمند ملی؛ گاه نام دید و بازدید به خود می‌گیرد و گاه نام صله رحم، در هر حال وجه مشترک هر دو عنصر عقلانیت و فطری بودن می‌باشد که می‌توان با افزایش آگاهی نسبت به آموزه‌های والای اسلامی و مطالعه درباره سنن ارزشمند ملی آنها را تشخیص داد و هر چه بیشتر نسبت به کیش و آیین خود افتخار نمود.
انتهای پیام

منبع: ایکنا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iqna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایکنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۷۸۰۰۱۲۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

حفظ جایگاه اجتماعی حق شایسته معلم است

به گزارش خبرنگار حوزه استان ها خبرگزاری تقریب، ماموستا جلال مرادی در خطبه های نماز جمعه این هفته شهرستان دیواندره ضمن دعوت به تقوا و پرهیزگاری و آرزوی صحت و سلامتی برای مقام معظم رهبری و تسلیت سالروز شهادت امام جعفر صادق (ع)؛ اظهار داشت:  عالم (معلم) باید علم خود را به دیگران بیاموزد، زیرا علم رزقی است که خداوند بدو عطا کرده و از او انفاق آن را خواسته است. «و مما رزقناهم ینفقون» (بقره 3) .
 
وی با بیان اینکه معلم مثل شمع می سوزد تا اطرافش را روشن کند؛ تصریح کرد: معلم همچون انبیاء الهی هدایتگر و هدایت می کنند، لذا معلم چراغ هدایت است و همین افتخار برای معلم بس که اگر تا قیامت بدان مباهات کند که برازنده اوست.
 
ماموستا مرادی عنوان کرد: خداوند متعال می فرماید: خلق الانسان، علمه البیان (سوره الرحمن آیه های 3 و4 ) انسان را بیافرید و به او آموخت، بنابر این آیه شریفه خداوند خود را معلم انسانها و جهان هستی می داند و این خود نشانگر عظمت و شکوه مقام معلم در قاموس هستی است.
 
 امام جمعه دیواندره افزود: در مورد آداب متعلم و دانش آموز گفت: از جمله حقوق مهم اجتماعی که باید والدین و مربیان به آن توجه داشته باشند حق معلم است؛ کسی که عهده دار آموزش و تربیت کودک می باشد، شایسته است که همواره بر رعایت احترام معلم و بزرگداشت او تأکید کنند و آن را به کودک تذکر دهد، تا کودکان، تربیت اجتماعی مناسب بر مبنای رعایت آداب اجتماعی در مقابل کسانی داشته باشند که بر گردن آنها حق تعلیم و تربیت و راهنمایی دارند، خصوصاً معلمینی که به صفت نیکی و تقوی و مکارم اخلاقی آراسته هستند.
 
وی خاطرنشان کرد: مربی و معلم همه بشریت بخصوص امت اسلام حضرت محمد (ص) سفارش های ارزشمند و رهنمودهای بسیار سودمندی در ارتباط با بزرگداشت علما و احترام به معلمین به امت خویش تقدیم کرده اند تا به مردم بیاموزند که فضیلت و ارزش معلم چیست؟ و کسی که از علم و دانش آنان بهره می گیرد چه وظیفه ای در مقابلشان دارد و چگونه ادب شاگرد بودن را رعایت نماید؟
 
امام جمعه دیواندره در پایان خصوصیات معلم در تراز انقلاب را اخلاص برای الله تعالی، الگو بودن مطابقت گفتار و کردار، تواضع و فروتنی، حسن سلوک و شجاعت برشمرد و گفت: معلم باید به آنچه از آداب و اخلاق و دیگر امور به شاگردان تعلیم می دهد، عمل نماید.
انتهای پیام/