به نقل از «خبرگزاری صدا و سیما»

قزوین، شهر آب انبار‌های شگفت انگیز

تاریخ انتشار: ۷ فروردین ۱۳۹۷ | کد خبر: ۱۷۸۳۹۰۹۳

به گزارش خبرگزاری صداوسیما مرکز قزوین, قزوین از قدیمی‌ترین حوزه‌های تمدنی ایران است که بر اساس یافته‌های باستان‌شناسان سابقه سکونت در آن به 10 هزار سال قبل می‌رسد, این شهر پایتخت ایران در دوره صفویه نیز بوده است.
استان قزوین با ثبت بیش از یک هزار و چهارصد اثر تاریخی که 12 درصد بناهای تاریخی کشور را شامل می‌شود در این زمینه در رتبه نخست کشوری قرار دارد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

شهر قزوین با پیشینه غنی فرهنگی متاسفانه هنوز برای گردشگران ناشناخته مانده است. البته امسال سازمان میراث فرهنگی با تبلیغات مناسب و جشنواره‌های متنوع و با انتخاب شعار مناسب «قزوین شهر شاداب، نزدیک‌ترین مقصد»؛ توانسته در زمینه جذب گردشگر تا حدودی مناسب عمل کند.
یکی از جاذبه‌های تاریخی و طبیعی استان، آب انبارهای آن است، تنوع اقليمى و قابليت‌هاى آبى و خاكى استان، امكان كاشت انواع محصولات گرمسيرى و سردسيرى را فراهم كرده است.
كمبود آب در قزوين سابقه طولانى دارد و حتى ناصرخسرو در سفرنامه خود به آن اشاره كرده است.
در قرن پنجم هجرى، افراد خير براى رفع كم آبى شهر اقدام به حفر قنات كردند، اما چون باز هم در تابستان كم آبى به وجود می‌آمد، مردم ثروتمند و خير در محلات مختلف به ساخت آب انبار پرداختند.
شيوه ساخت آب انبارهاي ايران، اين بناها را به جاذبه‌هاي گردشگري استان‌هايي تبديل كرده است كه از تعداد بسياري آب انبار برخوردارند.
قزوين از جمله شهرهايي است كه به علت دارا بودن ده‌ها بناي آب انبار، به شهر آب انبارها شهرت يافته و در حال حاضر نيز به علت شيوه ساخت بي نظير آب انبارها در قزوين، اين بناها به عنوان مهمترين جاذبه‌هاي گردشگري اين استان به شمار مي‌روند.
ساخت و وقف بيش از 130 بناى شكوهمند و پرهزينه براى انباشت و ذخيره آب در شهرى كه از ديرباز به كم آبى شهرت داشته، افزون بر هزاران واحد آب انبار خانگى و ده‌ها آبگير كاروانسراهاى شهرى براى استفاده مسافران، قزوين را امروزه به شهر آب انبارها معروف كرده است.
معمارى شگفت‌انگيز آب انبارهاى قزوين كه هر يك پلانى جداگانه و متفاوت دارند و از تزيينات هنرى چشمگيرى برخوردارند، آب انبارها را به مهم‌ترين جاذبه‌هاى گردشگرى شهر قزوين تبديل كرده است.
معماران ایرانی در ساخت بیشتر بناها به یک نقشه و شکل واحد و تک رای بسنده نکرده و با در نظر گرفتن یک کلیت و مفهوم طرح‌ها و اشکال متنوع و جالبی ارائه کرده‌اند.
از طرفی پرداختن به ادبیات شفاهی و فرهنگ عامه مردم قزوین بویژه قشر سالمند که حافظه ای به گستره تاریخِ وجود و پایه ریزی این بناهای تاریخی دارند، نقل خاطرات و قصه‌های عامیانه مربوط به آب انبارها، می‌تواند در روشن کردن اذهان نسل نوین نسبت به شناخت این بناهای تاریخی و به تصویر کشیدن ابعاد فیزیکی و روانی این یادبودها یاری کننده باشد.
معرفی آب انبارهای استان قزوین
- آب انبارسردار بزرگ
آب انبار سردار بزرگ شهر قزوین، بزرگترین آب انبار تك‌گنبدی ایران است و در خیابان راه‌آهن این شهر قرار دارد. بانیان این بنا محمدحسن خان و محمدحسین خان سردار از امرای فتحعلی شاه قاجار بودند.
این آب انبار دارای سردری رفیع با قوس جناقی است و راه شیر آب انبار، پنجاه پله سنگی دارد و برای دسترسی به آب باید دوازده و نیم متر پایین رفت.
مخزن آب آن مربع شكل و به ابعاد تقریبی 17 متر است که مصالح به كار رفته در جرزهای آن، شفته آهك با روكش ساروج است .
گنبد عظیم آب انبار، آجری و در بالاترین قسمت آن بادگیری قرار دارد و ارتفاع بلندترین نقطه آن تا كف آب انبار، حدود 28.5 متر وحجم مخزن این آب انبار سه هزار و 600 مترمكعب است.

آب انبارسردار كوچك
این آب انبار مقابل مسجد و مدرسه سردار در خیابان تبریز شهر قزوین قرار دارد و از بناهای ساخته شده توسط برادران «سردار» از امرای فتحعلی شاه قاجار درسال 1229 هـجری قمری است.
سردر آب انبار، مزین به كاشی كاری و داخل ورودی آن دارای رسمی بندی و كتیبه‌ای از سنگ مرمر به خط نستعلیق است و راه شیرآب انبار 36 پله دارد و مخزن آب انبار به صورت مربع و به ابعاد تقریبی 20 متراست.
در مركز این مربع، ستون عظیمی با قطر چهار متر قرار دارد و پوشش آب انبار را چهار گنبد خفته تشكیل می‌دهند كه در مركزهر یك، بخاركش كوچكی قرار دارد که گنجایش مخزن آب انبار، حداكثر سه هزار 800 مترمكعب است و از این نظر بزرگترین آب انبار شهر محسوب می شود.
- آب انبارآقا
آب انبار آقا از آثار دوره قاجاریه و نزدیك مسجد به همین نام در خیابان شهید انصاری شهر قزوین قرار دارد
راه شیرِ آب انبار در حال حاضر دارای سی پله سنگی است و پایین‌ترین قسمت آن با كف كوچه، 60 متر و 9 سانتیمتر اختلاف سطح دارد و مخزن آب انبار به شكل مستطیل است و جرزهای آن با قطر تقریبی 20.2 متر، از شفته آهك با روكش ساروج ساخته شده و طاق مخزن آجری و گنجایش مخزن آن حدود 800 مترمكعب است.
- آب انبار زنانه بازار
آب انبار زنانه بازار واقع در ضلع غربی مسجد النبی، بزرگ‌ترین آب انبار بازار شهر قزوین است که بانی آن مرحوم«حاج ملا عبدالوهاب» از علمای بنام شهر و معاصر فتحعلی شاه است.
سردر اصلی این آب انبار از بین رفته و از روی شواهد سر در آن در قطع كوچك وساده، بازسازی شده و راه شیرِ آب انبار دارای 43 پله است و گنجایش 2350 مترمكعب آب را دارد.
جرزهای آب انبار از شفته آهك با روكش ساروج ساخته شده است و پنج بادگیر دارد كه همگی در پشت دیوارهای بازار و مسجد پنهان گشته اند.

آب انبار مسجد جامع
آب انبار مسجد جامع در جلو خانِ مسجد جامع شهر قزوین واقع و بنابر كتیبه ورودی آن در زمان سلطنت «شاه سلیمان صفوی» ساخته شده است.
سردر آب انبار دارای طرحی ساده و فاقد هرگونه تزئین است و راه شیرآب انبار دارای 37 پله سنگی و مخزن آن گنجایش1800 مترمكعب آب را دارد و جنس دیواره های آن از شفته آهك به قطر 40.2 متر است.

آب انبار حاج كاظم
این آب انبار در سال 1256 هـجری قمری بنا شده و زیباترین آب انبار شهر قزوین محسوب می‌شود و دارای سردری زیبا، مزین به كاشی و طاق رسمی بندی و كتیبه سنگی و راه شیر آب انبار دارای 33 پله با سقفی با قوس جناغی همچنین مخزن مستطیل شكل آب انبار با شفته آهك و آجر ساخته شده است.
از ویژگی‌های دیگر این آب انبار، وجود دو بادگیر به ارتفاع هشت متر با تزئینات كاشی كاری است این آب انبار در انتهای خیابان تبریز قرار دارد.
- آب انبار حكیم
آب انبار حكیم در انتهای بازارچه سپه شهر قزوین واقع شده و بانی آن حاج میرزا آقای حكیم است که دارای سردری زیبا با رسمی بندی است و در كتیبه آن تاریخ 1244هـجری قمری آمده است.
راه شیرِ آب انبار35 پله سنگی دارد و مخزن آب انبار از شفته آهك با روكش ساروج ساخته شده و گنجایش آ ن در حدود 900 مترمكعب است که در مقابل سر در این آب انبار، سقاخانه ای هم زمان با آب انبار شكل گرفته است.
به نظر می‌رسد که طرح آب انبارها با توجه به بعضی از محدودیت‌ها از جمله ساخت عناصر آن در زیرزمین تنوع ندارد در حالی که با بررسی نقشه کلی و عناصر مختلف آن چون پلکان و پاشیر در نمونه‌های مختلف آب انبارها به خوبی می‌توان تنوع در نقشه و عناصر آن را مشاهده کرد که توجه به این آثار ارزشمند می تواند زمینه جذب بیش از پیش گردشگران را به استان بدنبال داشته باشد.

منبع: خبرگزاری صدا و سیما

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.iribnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری صدا و سیما» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۷۸۳۹۰۹۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

تخصیص ۱۵۰ میلیارد ریال اعتبار برای احداث مخزن آب آشامیدنی در گوجان

محمد کریمی در خصوص روند اجرا‌های طرح‌های آبرسانی در شهرستان فارسان، اظهار داشت: عملیات اجرایی احداث مخزن آب آشامیدنی شهر گوجان با ظرفیت هزار و ۵۰۰ مترمکعب و به‌منظور افزایش امکان ذخیره‌سازی آب آشامیدنی این شهر آغاز شد.

وی افزود: احداث این مخزن ذخیره آب آشامیدنی در زمینی به مساحت دو هزار متر مربع انجام می‌شود که اعتبار مورد نیاز آن از محل اعتبارات ملی و استانی در نظر گرفته شده است.

بیشتر بخوانید

بهره برداری از طرح آبرسانی روستای گل سفید کیار

کریمی اضافه کرد: عملیات اجرایی احداث مخزن آب آشامیدنی شهر گوجان شهرستان فارسان پس از پایان سنگ‌بری و خاک‌برداری آغاز خواهد شد.

شهر گوجان شهرستان فارسان در فاصله ۳۶ کیلومتری شهرکرد مرکز استان چهارمحال و بختیاری واقع شده است.

باشگاه خبرنگاران جوان چهارمحال و بختیاری شهرکرد