انديشکده باشگاه والداي/ نقش روسيه، ايران و ترکيه در نظم چند جانبه منطقه اي
تاریخ انتشار: ۱۴ فروردین ۱۳۹۷ | کد خبر: ۱۷۹۱۱۰۶۶
به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صدا و سیما، پایگاه اینترنتی اندیشکده «باشگاه والدای» در تحلیلی به قلم «کیهان برزگر» به بررسی تلاش‌های روسیه، ایران و ترکیه در پایان دادن به درگیری‌ها در سوریه و همچنین ایجاد یک نظم منطقه‌ای چند جانبه پرداخت. بر این اساس، سه کشور روسیه، ایران و ترکیه با توجه به درک‌های مختلفی که درباره پویایی‌های منطقه‌ای دارند، در مسیر تحقق راه حل‌های پایدار برای پایان بحران‌های منطقه‌ای تلاش خواهند کرد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
در این تحلیل آمده است چهارم آوریل ۲۰۱۸، دومین دور مذاکرات صلح ترکیه میان سران کشورهای روسیه، ایران و ترکیه در شهر آنکارا برگزار خواهد شد. نخستین دور این مذاکرات ماه نوامبر سال ۲۰۱۷ در شهر سوچی روسیه برگزار شد و در آن، سه کشور یاد شده بر ایجاد «کنگره گفتگوی ملی سوریه» تاکید کردند. در پی این نشست، نمایندگان قشر‌های اجتماعی مختلف سوریه بار دیگر ماه ژانویه سال ۲۰۱۸ در شهر سوچی گرد هم آمدند تا به بررسی راهکار‌های صلح سوریه بپردازند. در این راستا، این سه کشور تاکید کردند تلاش‌های آنها، مقدمه‌ای برای گفتگو‌های صلح ژنو خواهد بود که تحت نظارت سازمان ملل متحد انجام خواهد شد.
کنفرانس کنونی در آنکارا با موضوع پایان دادن به جنگ‌های سوریه را سه کشور قدرتمندی برگزار می‌کنند که برداشت‌های مختلفی از تحولات منطقه‌ای و تحقق راه حل‌های پایدار برای پایان بحران‌های منطقه‌ای دارند، برداشت‌هایی که فراتر از منافع ائتلاف غربی است. فارغ از اهمیت و تاثیر این کنفرانس در پایان دادن به هفت سال جنگ در سوریه، رویداد یاد شده، نقطه عطفی در ظهور یک نظم منطقه‌ای چند جانبه شمرده می‌شود. در حال حاضر، مهمترین منفعت مشترک میان ایران، روسیه و ترکیه، ارتقای نظام حکومتی در سوریه، به ویژه حفظ تمامیت ارضی این کشور، فراهم آوردن مسیر تسریع راه حل سیاسی و در پی آن تسهیل فرآیند گذار سیاسی و بازسازی سوریه است.
منطق چنین نظم منطقه‌ای چند جانبه ای، بر سه زاویه استوار شده است: نخستین مورد، محدودیت‌های هر یک از این کشورها در ایفای نقش ویژه خود برای پیروزی در این بازی ژئوپولتیک است. بحران سوریه نشان داد هیچ کشوری به تنهایی و بر اساس توانمندی‌های بالقوه ملی خود نمی‌تواند عرصه سوریه را به شکلی رقم بزند که بیشترین منافع را برای این کشور در پی داشته باشد. در حال حاضر، روسیه، ایران و ترکیه به خوبی به این موضوع واقف هستند که دستیابی به یک راه حل پایدار، نیازمند همکاری‌های امنیتی نزدیک میان این کشورها از یک سو و مشارکت دادن مخالفان غربی و متحدان آنها در این فرآیند، از سوی دیگر است.
بدین علت، سه کشور روسیه، ترکیه و ایران تایید کرده اند که مرحله آخر راه حل سیاسی سوریه، باید به رهبری سازمان ملل متحد و در چارچوب گفتگو‌های ژنو رقم بخورد. علت این مساله نیز وجود چنین واقعیتی است که طبیعت چند لایه بحران سوریه (رقابت‌های درون کشور سوریه، رقابت‌ها میان کشورها، رقابت‌های منطقه‌ای و رقابت‌های ژئوپولتیک فرامنطقه ای) و همچنین لزوم تحقق تلاش‌های جمعی برای پرداختن به مشکل تروریسم و درگیری‌های فرقه ای، همگی باعث شکننده شدن صلح و امنیت منطقه‌ای در همه شرایط خواهد شد.
دومین مورد، ماهیت فرآیند مدار بحران سوریه است. در جریان بحران سوریه، چنین به نظر می‌آید که صلح و ثبات پایدار تنها زمانی می‌تواند محقق شود که این فرآیند، همسو با مذاکرات میان بازیگران عمده و به واسطه کاهش تدریجی تنش‌ها باشد و نه به واسطه تعیین هر گونه پیش شرط از سوی طرفین. طی هفت سال گذشته، سازمان ملل متحد ابتکار عمل‌های مختلفی را برای پایان بحران سوریه ارائه کرد که هیچ یک به نتیجه منتهی نشد. مهمترین و معروف‌ترین این ابتکار عمل ها، "طرح توقف" در یک منطقه (منطقه حلب) و گسترش تدریجی آن به دیگر مناطق بحران بود که استفان دی میستورا فرستاده سازمان ملل متحد در امور سوریه آن را سال ۲۰۱۴ مطرح کرد. این طرح را می‌توان ایده اولیه برای شکل گیری "فرآیند آستانه" خواند که هدف آن، ایجاد مناطق کاهش درگیری در سوریه بود و ضمانت آن را کشورهای روسیه، ایران و ترکیه به عهده داشتند.
این موضوع نشان دهنده آن است که همه کشورهای دخیل در مساله سوریه، به تدریج به این واقعیت پی بردند که تعیین پیش شرط برای حل این بحران، اقدامی واقع گرایانه نیست و نقض کننده واقعیت‌های سیاسی-امنیتی میدانی شمرده می‌شود. مخالفان دولت سوریه چندین سال بود بر این موضوع پافشاری می‌کردند که "ابتدا اسد باید برود و سپس مذاکرات آغاز شود"، اما آنها متوجه شدند که پافشاری بر چنین موضوعی باعث از بین رفتن فرآیند مذاکرات در گام نخست می‌شود. بخش عمده این واقعیت نیز به ویژگی‌های فنی، زمان بر و مبتنی بر گام‌های پیاپی درگیری‌ها و مسائل جانبی آنها مربوط می‌شود که از جمله آنها می‌توان به حفظ آتش بس، همکاری در مناطق کاهش تنش، پیشبرد گفتگو‌های جامع سیاسی و انتخاب دولت موقت اشاره کرد.
سومین موضوع نیز، لزوم گسترش دیپلماسی است. اهمیت این مساله، در اوضاع سوریه پس از جنگ و زمانی افزایش می‌یابد که این کشور، وارد مرحله سیاسی و فرآیند بازسازی می‌شود. تجربیات موجود مربوط به جنگ‌های افغانستان و عراق نشان می‌دهد همکاری‌های جامع میان همه عوامل دخیل، برای تضمین سطوح مختلف تلاش‌ها برای برقرای صلح، در هر زمانی پس از پایان درگیری‌ها ضروری است. بدین ترتیب، ایجاد دولت ائتلافی و ادامه آن، نیازمند ایفای نقش فعال همه بازیگران عرصه سیاسی، اعم از بزرگ یا کوچک است. با توجه به این مساله، باید توجه داشت زمانی که نیرو‌های سیاسی قدرتمند‌تر میدان (اینجا روسیه، ایران و ترکیه) هنوز تلاش نکرده اند تا سایر کشورها را از فرآیند مذاکرات بیرون کنند، این موضوع کاملا طبیعی خواهد بود که این بازیگران به دنبال ابتکار عمل‌ها و ایجاد توازن‌ها در فرآیند گفتگو‌ها و نتایج به گونه‌ای باشند که با منافع امنیتی و ملی آنها همسو باشد.
منبع: خبرگزاری صدا و سیما
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.iribnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری صدا و سیما» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۷۹۱۱۰۶۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
حملات تروریستی نتیجه حمایت کشورهای غربی از گروه‌های تروریستی است
به گزارش خبرگزاری صداوسیما و به نقل از روابط عمومی وزارت دفاع، ارتشبد سرگئی شایگو وزیر دفاع روسیه در این دیدار با محکوم کردن حملات رژیم صهیونیستی به ساختمان کنسولگری جمهوری اسلامی ایران در سوریه، پاسخ ایران را مطابق با حق دفاع مشروع ایران دانست.
امیر سرتیپ آشتیانی وزیر دفاع جمهوری اسلامی ایران ضمن تشکر از حمایت و مواضع فدراسیون روسیه در محکومیت اقدام غیرقانونی و ناقض قوانین بین‌المللی رژیم صهیونیستی و حمایت از اقدام مشروع ایران در پاسخ به گستاخی این رژیم اظهار داشت: حملات تروریستی در روسیه و ایران نتیجه حمایت کشورهای غربی به ویژه آمریکا از گروه‌های تروریستی است.
وزیر دفاع ایران با اشاره به تحرکات ناتو و برخی کشورهای غربی در توسعه به شرق و حضور در جغرافیای امنیتی شانگهای بر استفاده از ظرفیت‌های سازمان همکاری شانگهای برای رفع تهدیدات مشترک تاکید نمود.
سرتیپ ستاد دکتر محمدرضا آشتیانی با اشاره به سوابق طولانی مناسبات دفاعی و نظامی دو کشور بر توسعه مناسبات فی مابین جهت استحکام ثبات و امنیت در منطقه و نفی یک جانبه گرایی در روندهای جهانی تاکید نمود.
دو طرف در عین حال با توجه به تجربه موفق دو کشور در مقابله با تروریسم در منطقه بر ضرورت همکاری مشترک جهت مقابله با تهدیدات تروریستی، تجزیه طلبی و افراط گرایی که از اهداف اصلی سازمان همکاری شانگهای نیز می باشند تاکید کردند.
وزرای دفاع ایران و روسیه با تاکید بر اینکه تحولات منطقه قفقاز جنوبی برای منافع مشترک دو کشور حائز اهمیت می باشد تصریح کردند: حضور بازیگران فرا منطقه ای و مداخله گر در این مناطق بر خلاف منافع مشترک دو کشور می باشد و فرمت منطقه ای ۳+۳ که با حضور کلیه کشورهای منطقه قفقاز در حال اجرا می باشد چارچوبی مناسب برای حل و فصل مشکلات می باشد.
دانشجویان سال سوم دانشگاهها، بورسیه دانشگاه فرهنگیان میشوند