به نقل از «جماران»

آموزش و پرورش آینده نگر و بومی سازی مفهوم توسعه

تاریخ انتشار: ۱۷ فروردین ۱۳۹۷ | کد خبر: ۱۷۹۴۶۹۲۲

 وقتی صحبت از آموزش و پرورش می شود، همه دیدگاه ها و اندیشه ها متفق القول بر این عقیده اند که آموزش و پرورش کلید حل همه مشکلات و چراغ راه آینده جوامع است. در حقیقت این تعلیم و تربیت است که قطار توسعه را در بهترین مسیرمنزل به سر منزل مقصود رسانده و می تواند به پویایی جوامع، رشد و پیشرفت های هر چه بیشتر بینجامد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اما نکته ای که اغلب در میان این هیاهوهای گفتمانی گم می شود، نحوه رسیدن به این هدف، چگونگی کاربست راهکارهای گوناگون و میزان سرعت در رسیدن به نقطه ی ایده آل است. 

معمولاً هر جامعه ای با توجه به فرهنگ، منش ملی، جغرافیای طبیعی و سیاسی، اقتضائات امنیتی، منابع، امکانات و محدودیت ها پارادایم خاصی از توسعه را بومی سازی می کند. اصلی ترین مفهوم در کاربست آموزش و پرورش برای توسعه، همین بومی سازی مفهوم توسعه است. بومی سازی مفهوم توسعه است که راه رسیدن به به آنرا مشخص و نتایج توسعه را در کشورهای مختلف نشان می دهد. هر چه کشوری در امر توسعه در قسمت های مختلف اعم از توسعه سیاسی، اقتصادی و اجتماعی موفق تر عمل کرده، نشان از موفقیت در بومی سازی کاربست آموزش و پرورش در توسعه بوده است.
برای این بومی سازی، سال های سال بحث و مطالعه انجام شده و همچنان کشورهای مختلف جهان در نظام های فکری خود به این مشغول هستند که چگونه می توانند به کاربست بهتر تعلیم و تربیت در امر توسعه مشغول باشند. همانگونه که در بالا مطرح شد، اینکه تعلیم و تربیت می تواند کلید حل معمای توسعه باشد برای همه پذیرفته شده است. آنچه بر سر آن وحدت رویه و اشتراک نظر وجود ندارد، چگونگی کاربست آموزش و پرورش در ایجاد توسعه می باشد. به همین خاطر ما در نخستین مرحله به این نیازمندیم که تکلیف خود را بر سر رسیدن به مفهومی مشترک از این موضوع روشن کنیم.
تقریباً به طور گریزناپذیری سال های سال است که آموزش و پرورش در کشور ما با این مشکل مواجه است. یعنی به طور دقیق مشخص نیست آموزش و پرورش قرار است چه وظیفه ای را بر عهده گرفته و در رسیدن به توسعه چگونه مورد استفاده قرار گیرد. آیا آموزش و پرورش ابزاری برای رسیدن به توسعه اجتماعی و سیاسی و اقتصادی است یا آنکه باید به عنوان هدفی والا ترسیم شود؟ مشکل اصلی آموزش و پرورش در کشورهای همچون ایران، ابتدا این است که مشخص شود آموزش و پرورش قرار است چه کرده، چه پاسخی دهد، چه نیازی را مرتفع سازد و چه مسئولیتی را بر عهده داشته باشد؟
بنابراین آموزش و پرورش دچار دو مسئله می شود: نخست اینکه چه اندیشه ای باید مشخص کند آموزش و پرورش در فرایند توسعه چه مسئولیت هایی دارد؟ و دوم اینکه آیا خود آموزش و پرورش در بومی سازی مفهوم توسعه می تواند نقش آفرین باشد؟ تلاش ها برای پاسخ به سوال نخست تا حدی در سال های اخیر جدی گرفته شد که نتیجه آن با تدوین یکی از بزرگترین اسناد ملی کشورمان یعنی سند تحول بنیادین در آموزش و پرورش همراه بود. سند تحول بنیادین در آموزش و پرورش تلاش برای حل این مناقشه است که مشخص کند چه اندیشه ای می تواند کاربست آموزش و پرورش در توسعه را مشخص کند.
اما پاسخ به پرسش دوم است که با مناقشه های چندگانه روبرو می شود. آیا آموزش و پرورش می تواند خود به عنوان یک گفتمان پیشرو در چشم انداز کلی نظام نقش آفرین بوده و مسیر حرکت توسعه را مشخص کند؟ آموزش و پرورش در سوال نخست ابزاری برای توسعه و در پرسش دوم فاعل توسعه محسوب می شود. به نظر می رسد که هر دو نگاه می توانند برای رسیدن به توسعه مطلوب، دارای اهمیت بوده و نقش آفرین باشند.
منتهی چگونگی انجام مکانیسم های مختلف در پرسش دوم مسأله ای است که در سال های اخیر به شدت محل بحث بوده است. اینکه چه فضا و فرصتی به آموزش و پرورش داده شود تا بتواند خود را به عنوان یک عامل پیشرو و سازنده در اندیشه توسعه مطرح سازد. این مستلزم آن است که آموزش و پرورش در نگاه کلی و چشم انداز بالادستی چنان جدی گرفته شود که بتواند خود به عنوان یک اندیشه منسجم، قدرتمند و تحول آفرین نقش آفرین باشد. این نقطه آغازین حرکت به سمت آن است که آموزش و پرورش را ماشین حرکت توسعه در نظر گرفته و آنرا در معمای توسعه گفتمان ساز بدانیم.
مرحله دوم یک کار پژوهشی مستقل، دقیق و علمی است. یعنی اینکه آموزش و پرورش با توجه به اقتضائات و اندوخته های خود و در نظر گرفتن زمان اجتماعی که کشور در آن قرار دارد، به ایده سازی روی آورده و تولید اندیشه کند. این اندیشه می تواند بر دغدغه های اصلی کشور، مشکلات عدیده، چارچوب های آینده و مسائل اصلی نظام، مردم و کشور استوار باشد. اینجاست که نقش وحدت نظر معنا می یابد. برای مثال اگر آموزش و پرورش به این نتیجه رسید که مسئله اصلی نیم قرن آینده کشور مسئله اعتماد اجتماعی، مسئله کمبود منابع آبی، مسئله محیط زیست و مسئله سبک زندگی است، چگونه می توان در جمع بندی بر سر این مسائل به اشتراک نظر رسید؟ چگونه می توان بر سر دغدغه های ملی به یک جمع بندی مشترک رسید؟
مرحله سوم این است که چگونه به آموزش و پرورش فرصت داده شود تا بتواند این مسائل ملی را مدیریت کرده و از چه ابزارهایی برای دهه های آینده استفاده کند تا بتواند این بحران ها را حل کند؟ در حقیقت بزرگ ترین رسالت آموزش و پرورش در قرن بیست و یکم این است که کشور را برای چشم انداز دهه های آینده از جنبه های مختلف آماده کند. برای مثال اگر در سه دهه آینده کشور با بحران منابع آبی روبرو است آموزش و پرورش چه تمهیدات فکری برای حل این مسئله بیابد؟ اگر کشور در چهار دهه آینده با بحران مشروعیت فکری روبرو خواهد شد، آموزش و پرورش چه تمهیدات آینده نگرانه و بلند مدتی برای سیستم تعلیم و تربیت در 4 دهه آینده طرح ریزی کند؟
در نتیجه باید گفت به نظر می رسد بزرگ ترین مشکل آموزش و پرورش حال حاضر این است که به روزمرگی گرفتار شده و نمی تواند به عنوان یک عامل پیشرو در تحولات آینده نقش آفرینی لازم را ایفا کند. با توجه به بحث بالا می توان نتیجه گرفت آموزش و پرورش در حال حاضر به این نیازمند است که خود را از مهلکه روزمرگی نجات بخشیده و با تولید یک گفتمان آینده نگرانه، در سیستم تصمیم سازی کلان مداخله کند. تنها با مداخله آموزش و پرورش آینده نگرانه در بومی سازی مفهوم توسعه است که می توان به آینده ای روشن براساس توسعه مناسب کشور امیدوار بود.

 

*عسکری نیکزاد ،
«مدیرکل آموزش و پرورش مازندران»

 

انتهای پیام

منبع: جماران

کلیدواژه: موسسات مالی و اعتباری رفراندوم گفت و گوی ملی غوطه شرقی ارز دیجیتال آموزش و پرورش اجتماعی و سیاسی جهان محیط زیست مدیرکل آموزش و پرورش موسسات مالی و اعتباری رفراندوم گفت و گوی ملی غوطه شرقی ارز دیجیتال امام خمینی س سید مصطفی خمینی سید احمد خمینی سید حسن خمینی انقلاب اسلامی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.jamaran.news دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «جماران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۷۹۴۶۹۲۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

کمک ۲۳۰ میلیارد ریالی خیرین برای مدرسه سازی در گناباد

به گزارش خبرنگار مهر، مجید فدوی شامگاه سه شنبه در نشست خبری هفته معلم با بیان اینکه خیرین شهرستان گناباد ۲۳۰ میلیارد ریال برای احداث و بهسازی مدارس این شهرستان کمک کردند، اظهار کرد: معادل این مبلغ هم از اعتبارات اداره کل نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس استان خراسان رضوی برای احداث و بهسازی ۱۳ مدرسه و فضای آموزشی شهرستان گناباد اختصاص یافت.

رییس آموزش و پرورش گناباد با بیان اینکه با پیگیری‌های انجام شده برای ساخت مدارسی در شهرهای گناباد، بیدخت، روشناوند و … پای کار آمده‌اند اظهار کرد: احیا و راه‌اندازی خانه معلم شهر کاخک و مرکز توانبخشی و روان شناختی آموزش و پرورش بیدخت از جمله اقدامات عمرانی انجام شده در سال ۱۴۰۲ بود.

وی احداث شش چمن مصنوعی و ساخت و تکمیل استخر شهر کاخک را از دیگر اقدامات انجام شده در این مدت بیان و تصریح کرد: احداث و بهسازی دبستان و دبیرستان شهید رفیعی بیدخت، مدرسه بهفر ریابی و تجهیز و توسعه کارگاه هنرستان دخترانه فدک نیز در سال گذشته انجام شد.

فدوی با بیان اینکه سرانه فضای آموزشی شهرستان گناباد حدود دو برابر سرانه استانی است خاطرنشان کرد: در حالی که سرانه فضای آموزشی در استان خراسان رضوی ۴.۳ مترمربع است این میزان در شهرستان گناباد هشت مترمربع است.

رییس آموزش و پرورش گناباد افزود: گرچه از نظر سرانه فضای آموزشی در سطح خوبی هستیم ولی حدود ۳۰ درصد از مجموع ۲۰۰ مدرسه شهری و روستایی شهرستان گناباد فرسوده و نیازمند بازسازی است.

وی اظهار امیدواری کرد که این مدارس فرسوده با کمک خیران و اعتبارات دولتی بازسازی و بهسازی شوند.

رییس اداره آموزش و پرورش گناباد با اشاره به موفقیت‌های آموزشی این شهرستان طی دو سال گذشته تصریح کرد: در همین مدت رتبه آموزش و پرورش شهرستان گناباد در رشته علوم انسانی در بخش کشوری از چهاردهم به هفتم و در کنکور تجربی در بخش استانی از ۱۴ به رتبه نخست ارتقا یافت.

وی افزود: کسب رتبه برتر استان خراسان رضوی در امتحانات نهایی و رتبه اول کشور در حوزه گیاهان دارویی از دیگر موفقیت‌های دانش آموزان شهرستان گناباد است.

رییس آموزش و پرورش گناباد از آغاز پروژه تجاری سازی در سه ماه آینده خبر داد و افزود: با توجه به اهمیت حوزه درآمدی ۶۵ ملک از املاک آموزش و پرورش شهرستان را شناسایی کردیم که یا بدون استفاده هستند و یا اجاره بسیار کمی برای آنها دریافت می‌شود.

وی خاطر نشان کرد: هم اکنون ۵۰ مدرسه خالی از دانش آموز در شهرستان گناباد داریم و این در حالی است که به عنوان نمونه مدرسه روستای کلاته سیدعلی با توجه به افزایش دانش‌آموز مجدداً فعال شده است.

رییس آموزش و پرورش گناباد افزود: در راستای طرح شهید عجمیان ۴۳ آموزشگاه در مناطق شهری و روستایی شهرستان گناباد بهسازی و بازسازی شده‌اند.

وی به نامگذاری امسال با عنوان جهش تولید با مشارکت مردم از سوی مقام معظم رهبری اشاره و خاطرنشان کرد: هنرستان های آموزش و پرورش بهترین ظرفیت برای تحقق این شعار هستند و در همین راستا تابستان امسال مدرسه کارآفرینی راه‌اندازی می‌شود.

رییس آموزش و پرورش گناباد با بیان اینکه روزانه ۶۵ هزار نفر معلم، دانش‌آموز و والدین آنها با آموزش و پرورش در ارتباط هستند گفت: ۱۹ هزار دانش آموز در ۹۱۱ کلاس درس بیش از ۲۰۰ مدرسه شهرستان گناباد مشغول تحصیل هستند.

کد خبر 6093655