به نقل از «خبرگزاری آریا»

سنگ خورشيد،‌ ابزار مکان‌يابي وايکينگ‌ها در دل دريا

تاریخ انتشار: ۱۹ فروردین ۱۳۹۷ | کد خبر: ۱۷۹۷۴۲۹۵

خبرگزاري آريا - دريانوردان وايکينگ پيش از آنکه جي‌پي‌اس و گوگل مپ وجود داشته‌باشد، و پيش از آنکه دانش قطب‌نماهاي مغناطيسي از چين به اروپا برسد، به اقيانوس اطلس شمالي سفر کرده‌اند.
براساس گزارش واشنگتن‌پست، هزاران سال پيش سفر ميان نروژ و گرينلند با استفاده از قايق‌ سه هفته طول مي‌كشيد. مسيرياب‌هاي وايكينگ براي يافتن مسير خود در اين سفر از قطب‌نماهاي خورشيدي استفاده مي‌كردند: حلقه‌اي با زائده‌اي باله مانند در ميان آن كه نور خورشيد سايه زائه را روي صفحه مي‌انداخت براساس آن شمال جغرافيايي را تشخيص مي‌دادند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اما چنين قطب‌نمايي تنها زماني كارايي دارد كه خورشيد در آسمان باشد و در روزهاي ابري و مه‌آلود نمي‌توان از آن بهره‌برد. در سال 1967 باستان‌شناسي دانماركي ادعا كرد وايكينگ‌ها براي چنين شرايطي ابزاري جايگزين داشته‌اند. او ادعا كرد ممكن است وايكينگ‌ها خورشيد را با استفاده از تكه‌اي بلورين به نام سنگ خورشيد در ميان ابرها تعقيب مي‌كرده‌اند.
اكنون محققان دانشگاه ائوتوس لوراند در بوداپست دريافته‌اند كه وايكينگ‌ها واقعا از سنگ‌هاي خورشيدي براي سفر به گرينلند استفاده كرده‌اند. با استفاده از اين تكنيك مي‌توانسته‌اند از ويژگي قطبش نور خورشيد استفاده كنند. قطبش به آن معني است كه نور خورشيد جهت‌گيري غيرتصادفي دارد. زماني كه نور در ميان اتمسفر حركت مي‌كند،‌حلقه‌هاي فطبي‌شده‌اي تشكيل مي‌شوند كه خورشيد مانند دايره مياني سيبل در وسط اين حلقه‌ها قرار مي‌گيرد.
جانداراني مانند ماهي‌ها و پرندگان مهاجر توانايي رديابي قطبش تشعشعات خورشيدي را دارند اما چشم انسان براي رديابي آن به كمك نياز دارد. بلورهايي مانند كلسيت مي‌توانند جهت قطبش نور خورشيد را تشخيص دهند. به گفته محققان با چرخاندن اين بلور در برابر چشم شدت نور دريافتي از آسمان به صورت دوره‌اي تغيير پيدا مي‌كند.
به بياني ديگر زماني كه سنگ با نور قطبيده‌شده هم‌تراز مي‌شود،‌ درخشان‌تر ديده مي‌شود حتي اگر آسمان ابري باشد و وايكينگ‌ها از همين نشانه براي يافتن مسير خود استفاده مي‌كرده‌اند. محققان مجار با شبيه‌سازي سفر دريايي وايكينگ‌ها از نروژ به گرينلند و تغيير وضعيت هوايي و تعيين شكل و ساختار سنگ خورشيد به كارگرفته شده در اين سفر، به اين نتيجه رسيدند اين تكه بلوري وايكينگ‌ها را از ميان مه و ابر عبور مي‌داده‌است، البته در شرايطي كه مسيرياب هر سه ساعت يكبار مسير خورشيد را تشخيص مي‌داده‌است.
به گفته محققان دقت اين مسير‌يابي با توجه به زمان‌بندي اعلام شده 80 تا 100 درصد بوده‌است و درصورتي كه مسيرياب هر چهار‌ساعت يكبار موقعيت خورشيد را برسي مي‌كرد،‌ وايكينگ‌ها گرينلند را رد كرده و مسير خود را تا كانادا ادامه مي‌داده‌اند. محققان همچنين باور دارند وايكينگ‌ها از تكنيك‌هاي مسيريابي ديگري نيز براي سفرهاي دريايي خود استفاده كرده‌اند. به گفته آنها دريانوردان اوليه مشاهده‌گراني دقيق بوده‌اند كه علاوه بر كنترل الگوي امواج، با جزيره‌ها و حتي مسير مهاجرت نهنگ‌ها نيز آشنايي داشته‌اند.

منبع: خبرگزاری آریا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.aryanews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری آریا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۷۹۷۴۲۹۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

بادبان خورشیدی ناسا در فضا باز شد

بادبان‌های خورشیدی راهی مرموز و باشکوه برای سفر در وسعت فضا هستند. آنها با شباهت به بادبان کشتی‌ها یکی از کارآمدترین راه‌ها برای فراهم کردن نیروی رانش فضاپیماها در فضا هستند.

به گزارش ایسنا، هفته گذشته بود که موشک الکترون(Electron) متعلق به شرکت راکت‌لب(RocketLab) سامانه بادبان‌ خورشیدی مرکب پیشرفته ناسا را به فضا پرتاب کرد.

«سیستم بادبان خورشیدی کامپوزیت پیشرفته»(ACS3) ناسا یکی از دو محموله‌ای بود که از نیوزیلند به فضا پرتاب شد.

هدف این ماموریت آزمایش استقرار بادبان‌های خورشیدی بزرگ در مدار پایین زمین است و اکنون ناسا تأیید کرده که با موفقیت یک بادبان ۹ متری را در فضا مستقر کرده است.

موتور خودرو در سال ۱۸۸۶ اختراع شد. در سال ۱۹۰۳ انسان‌ها اولین پرواز خود را انجام دادند و ۵۸ سال بعد، انسان اولین سفر خود را با موشک به فضا انجام داد. فنوری موشک در طول این سال‌ها به طور قابل توجهی تغییر کرده است.

می‌توان گفت که توسعه موشک‌ها در واقع از قرن سیزدهم با شلیک تیرهای دارای پیشران توسط چینی‌ها و مغول‌ها به سمت یکدیگر آغاز شد. حالا ما موشک‌های پیشران جامد و مایع، موتورهای یونی و بادبان‌های خورشیدی را داریم.

بادبان‌های خورشیدی از جذابیت خاصی برخوردار هستند، زیرا از نیروی خورشید یا نور ستارگان برای به حرکت درآوردن کاوشگرها در فضا استفاده می‌کنند. البته این ایده جدید نیست، چرا که یوهانس کپلر(Johannes Kepler) برای اولین بار پیشنهاد کرد که می‌توان از نور خورشید برای هل دادن فضاپیماها در فضا استفاده کرد.

ما باید تا قرن بیستم صبر می‌کردیم تا یک دانشمند روسی به نام کنستانتین تسیولکوفسکی(Konstantin Tsiolkovsky) اصل چگونگی کارکرد بادبان‌های خورشیدی را تعریف کند.

سپس کارل ساگان(Carl Sagan) و سایر اعضای انجمن سیاره‌ای در دهه‌های ۷۰ و ۸۰ میلادی شروع به پیشنهاد مأموریت‌هایی با استفاده از بادبان‌های خورشیدی کردند، اما این امر تا سال ۲۰۱۰ که اولین وسیله نقلیه عملی مجهز به بادبان خورشیدی موسوم به ایکاروس(IKAROS) را دیدیم، محقق نشد.

درک مفهوم بادبان‌های خورشیدی با تکیه بر فشار نور خورشید بسیار ساده است. بادبان‌ها به گونه‌ای زاویه می‌گیرند که فوتون‌ها به بادبان بازتابنده برخورد کند و فوتون‌ها با جهش از آن، فضاپیما را به جلو می‌برند.

البته برای شتاب دادن به فضاپیما با استفاده از نور، فوتون‌های زیادی نیاز است، اما این سیستم پیشران به آرامی و با گذشت زمان، یک سیستم بسیار کارآمد خواهد بود که به موتورهای سنگین یا مخازن سوخت نیاز ندارد. همین کاهش جرم، شتاب بادبان‌های خورشیدی را توسط نور خورشید آسان‌تر می‌کند، اما اندازه بادبان‌ها توسط مواد و ساختارهایی که آنها را پشتیبانی می‌کنند، محدود شده است.

به بیان ساده‌تر، بادبان‌های خورشیدی، فشار ظریف نور خورشید را مهار می‌کنند و آن را برای به حرکت درآوردن کاوشگرها در فضا به کار می‌برند. کار آنها درست مانند عملکرد کشتی‌های دریانوردی در مهار کردن باد روی زمین است. از آنجا که بادبان خورشیدی کارآمد است و نیازی به سوخت ندارد، بسیاری از طرفداران اکتشاف فضایی نسبت به این راهبرد نسبتا جدید بسیار امیدوار هستند.

ناسا روی این مشکل با فناوری بادبان خورشیدی نسل جدید خود کار کرده است. سیستم بادبان خورشیدی کامپوزیت پیشرفته آنها از تاسواره(CubeSat) ساخته شده توسط شرکت نانواویونیکس(NanoAvionics) برای آزمایش ساختار پشتیبانی این کامپوزیت جدید استفاده می‌کند.

این بادبان از مواد پلیمری انعطاف پذیر و فیبر کربن ساخته شده است تا جایگزینی سخت‌تر و در عین حال سبک‌تر برای طرح‌های ساختار پشتیبان موجود ایجاد کند.

اکنون ناسا تایید کرده است که این تاسواره به مدار پایین زمین رسیده و یک بادبان ۹ متری را مستقر کرده است. به گفته ناسا حدود ۲۵ دقیقه طول کشید تا این بادبان که ۸۰ متر مربع وسعت دارد، مستقر شود.

گفتنی است که چند ماموریت بادبان خورشیدی از جمله کاوشگر «ایکاروس»(Ikaros) ژاپن و پروژه «لایت‌سیل ۲»(LightSail 2) متعلق به «انجمن سیاره‌ای آمریکا»(The Planetary Society) پیشتر به فضا پرتاب شده‌اند. هدف از پرتاب سیستم بادبان خورشیدی کامپوزیت پیشرفته ناسا نیز توسعه بیشتر این فناوری است.

ناسا می‌گوید اگر شرایط هوایی مساعد باشد، حتی ممکن است این بادبان خورشیدی از زمین نیز قابل مشاهده باشد.

انتهای پیام