به نقل از «ایسکانیوز»

سند 2030 آری یا خیر؟/ ضرورت وحدت رویه بین دستگاه ها

تاریخ انتشار: ۲۴ فروردین ۱۳۹۷ | کد خبر: ۱۸۰۵۱۵۲۶

اکرم جدیدی ممتاز- ایسکانیوز؛ زهرا آیت اللهی رئیسشورای فرهنگی اجتماعی زنان و خانواده در شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: شورای زنان مسئول پیگیری مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی در موضوعات زن و خانواده است که دو کار کلان را بر عهده دارد؛ اول تدوین سیاست های مربوط به زنان و خانواده و دوم ایجاد هماهنگی بین دستگاهها برای اجرایی شدن این سیاست ها .

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

وی با اشاره به اقدامات سال گذشته این شورا گفت: در سیاست کلان کار های عمده ای انجام شده است و گزارش های این اقدامات را بطور مفصل در جلسه بعدی ارائه خواهیم داد که این اقدامات باعث ایجاد تحولات زیادی در کشور خواهد شد.

مدیر گروه مطالعات زنان و خانواده در دانشگاه های کشور گفت: یکی از سندهایی که در شورا آماده شده است سند سیاست های ساماندهی تربیت و آموزش های جنسی در کشور است.

وی با اشاره به سابقه این سند ادامه داد: اولین بار سند 2030 در پایان سال 95 درجلسه پیش از دستور شورای عالی انقلاب فرهنگی مطرح شد. در اولین جلسه بعد از انتخابات در خرداد سال 96 بررسی سند 2030 جزو دستور جلسه رسمی این شورا قرار گرفت و دکتر حسن روحانی اظهار کرد که این سند را می توان از 2 روش پیگیری و بررسی کرد اول اینکه طرح چهار چوب ملی آموزش را که بر اساس طرح 2030تهیه شده در جلسه شورا بند به بند بحث و گفت وگو کرد و یا از اساس این چهار چوب را کنار گذاشته و مبنا رادر برنامه آموزشی کشور سیاست ها و برنامه های ملی خودمان قرار دهیم .

وی ادامه داد : با توجه به صحبت های چند باره مقام معظم رهبری در این خصوص اکثر اعضای شورای عالی قاطعانه از رئیس جمهور خواستند چهار چوب ملی را که بر اساس سند 2030 تهیه شده است را کنار گذاشته و در آن جلسه مصوب شد که مبنای عمل در آموزش اسناد ملی کشور باشد.

زهرا آیت اللهی گفت: آقای حداد عادل نیز اشاره کرده بود که در چهار چوب ملی آموزش که بر اساس سند 2030 تهیه شده چند نکته مهم و اساسی وجود دارد که یکی از آنها بحث آموزش جامع جنسی است. در متن چهار چوب ملی و سند 2030 به آن اشاره شده است و ما در کشور نیاز به آموزش جنسی داریم و در این زمینه هم فاقد سیاست هستیم پس بهتر است که سیاستهای آموزشهای جنسی را در همین شورا مصوب کنیم و مقرر شد شورای عالی فرهنگی زنان در این زمینه اقدامات اولیه را انجام دهد و اقدامات دستگاههای دیگر از جمله آموزش و پرورش، جمع بندی و نهایتا به پیش نویس سیاست آموزش جنسی تبدیل شود و این پیش نویس در صحن علنی شورای انقلاب فرهنگی بررسی و مصوبه ای در این زمینه تدوین شود به همین منظور دبیر خانه شورا به تمام دستگاه ها فراخوان داد تا مطالب خود را در این مورد ارائه کنند اما متاسفانه هیچ دستگاهی مطلبی به شکل آیین نامه یا سیاست برای ارائه نداشت.

وی افزود: برخی از دستگاهها مانند بهزیستی و آموزش و پرورش این اقدام را بدون سیاست گذاری انجام می دادند. با توجه به مسئولیت این شورا نسبت به مسائل زنان و خانواده، این شورا با جدیت بیشتری این موضوع را جزو اولویت های دستوالعمل هایش قرار داد و از اعضای شورای زنان (مشاوران امور بانوان وزارتخانه های مختلف)، 2 نماینده از رییس جمهور و 2 نماینده از جانب قوه قضائیه،2 نماینده از مجلس ،2نماینده از حوزه علمیه قم ،صداوسیماو.. با بدنه کارشناسی قوی شروع به بررسی کرد. قبل از بررسی این سیاست در صحن علنی شورای زنان، ازگروه کارشناسی تخصصی در شورای زنان خواستیم در این زمینه کار کنند .

رییس شورای فرهنگی اجتماعی زنان بیان کرد: چند سال پیش در شورای زنان به سیاستهای مربوط به مسائل جنسی کشور پرداخته شد و در این زمینه بحث و بررسی انجام گرفت.پیش نویسی آماده کرده بودیم و این پیش نویس فقط آموزش نبود بلکه مسائل مختلف مبتنی بر مسائل جنسی در کشور در آن گنجانده شده بود و یکی از خلا های موجود کشور این بود که علیرغم جهانی بودن مسائل جنسی و رفتارهای متفاوت افراد،ما در این مورد برنامه ریزی جامعی برای کشور نداشتیم اگرچه پیش نویس این مساله در شورای زنان آماده شده بود اما نگاه آموزشی ویژه ای سیاست گذاری نشده بود بنابراین با برگیری از همان پیش نویس اولیه که در همان حد پیش نویس هم باقی مانده بود ما سیاست های آموزش جنسی را با بررسی های دقیق تر آماده کردیم و پیش نویس وارد جلسات رسمی شورا شد و نهایتا سیاستهای زیر و به تبع اقدامات ملی آن تصویب شد.

آیت اللهی گفت: مسائل موجود در کشور راجع به آموزش های جنسی چند مورد بود: اول اینکه آموزش های جنسی در کشور در حال اجرا شدن بود بدون اینکه مشخص شود این آموزش ها برای چه سنینی باید ارائه شود بعضا دیده می شد در مهد کودک ها برای بچه های 3 و 4 ساله آموزش داده می شود اما در جاهایی که نیاز شدید به آموزش بود هیچ آموزشی انجام نمی شد به عنوان مثال زوج ها نیاز به آموزش مفصل داشتند در حالیکه آموزش ها به این گروه داده نمی شد و مورد دیگر،مشخص نبودن محتوای آموزشی بود و گروهای هدف مختلف نیز مشخص نبود.

آیا آموزش ها به بچه های دبستانی با فردی که دچار رفتارهای انحرافی شده باید یکسان باشد؟

مدیر گروه مطالعات زن و خانواده پزوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی در مورد آموزش رفتارهای درست جنسی گفت: گلایه های مکتوب بعضی از والدین از مدارس و بازخوردهایی که در برخی موارد گزارش داده می شد و آموزش های نامتناسب با گروه هدف مشکل ایجاد کرده بود و اهمیت آموزش را بیشتر عیان می کرد اما آموزش باید توسط چه کسانی داده می شد؟ آموزش توسط معلمی که تخصص در این زمینه نداشته و صرفا با توجه به دغدغه ذهنی خود اقدام به آموزش می کند درست است ؟ حتی در برخی از مراکز دولتی آموزش توسط همسالان مطرح شده بود به این شکل که به تعدادی از دانش آموزان ،آموزش های لازم در این زمینه داده می شد و این دانش آموزان آموزش ها را یاد گرفته و به بقیه همسالان خود آموزش می داد که این مساله هم با توجه به سن کم و اطلاعات ناکافی و عدم توانایی پاسخ به سوال های مختلف و احتمال پاسخگویی نادرست امکان انحراف ذهنی را در مخاطب بالا می برد.

آیت اللهی تاکید کرد: تعدد مراکز آموزشی در کشور ( وزارت بهداشت،آموزش و پرورش،مراکز مشاوره های خصوصی و دولتی و اینترنتی )منجر به ایجاد دغدغه های فکری در افکار عمومی و ایجاد نگرانی برای اولیا شد و پیامد این مشاوره های کلان ،بدون نظارت و بدون الگوی واحد توصیه های غلط و ترویج رفتارهای حرام بود و بزرگترین مشکل یعنی نداشتن سیاست آموزش را نمایان می کرد پس قدم اول تدوین سیاست مصوب و بعد آیین نامه برای اجرایی کردن سیاست لازم است.

سیاست های مصوب شورا مبتنی بر اقدامات ملی

وی گفت: بر آموزش به تربیت جنسی کودکان زیاد تاکید نمی کنیم و مهمتر از آموزش، تربیت است یعنی کودکان با رفتارهای درون خانواده بعضی از آموزش هایی که مستقیما به بحث آموزش جنسی نپرداخته تربیت می شوند مانند همان که ما در دستورات دینی خودمان داریم مثل عدم حضور بچه ها در خلوت پدر و مادر ، رعایت حریم بچه ها از یک سنی با نامحرمان و تاکید بر اینکه خانواده ها باید این تربیت را اعمال کنند نه لزوما مربیان و ... البته تمام تکلیف بر عهده خانواده نیست ولی تاکید اصلی بر نقش خانواده است .

گام اول تهیه سیاست و اجرای آیین نامه بود

آیت اللهی با اشاره به اینکه اولین قدم تهیه سیاست و اجرای آیین نامه بود گفت : تربیت جنسی کودکان با تاکید بر توانمند سازی خانواده ها در تربیت جنسی، تربیت جنسی نوجوانان و جوانان پیش از ازدواج بر مبنای آموزش سلامت دوران بلوغ و خویشتن داری (توسط اولیا نه مربیان)و مواجه با تحولات روانی و عاطفی تا آستانه ازدواج و برخورد و مدیریت بر تحولات روانی در مقابل طغیان غریزه تا ازدواج، ساماندهی آموزش ها و مشاورهای جنسی به زوجین و افراد در آستانه عقد و ازدواج با تاکید بر خانواده سالم ،مستحکم و متعالی، آموزش دقیق و متناسب با نیاز،ساماندهی آموزش های جنسی به افراد دارای اختلال بیمار و آسیب دیده جنسی با تاکید بر (پیشگیری،درمان،و بازیابی سلامت همه جانبه)این سه گروه افرادی هستند که جرمی مرتکب نشده اند.

وی ادامه داد : آموزش برای افرادی که جرم جنسی مرتکب شده اند و یکی از اشکالاتی که در حال حاضر در آموزش های جنسی وجود دارد این است که مجرمین جنسی را با افرادی که بدون گناه درگیر مشکلات جنسی شده اند را یکسان می بیند در صورتی که باید تفکیک شوند در نگرش اسلامی اگر کسی با اراده خود دچار مشکلی شود با کسی که بدون اراده دچار مشکل شده برابر نمی داند در این بخش آموزش ها پیشگیری ،مجازات و بازگشت به زندگی سالم و پاک است مجازات خدمت به افراد جامعه و کمک به پاک بودن جامعه و عدم تکرار جرم می شود.

وی افزود : در صدر اسلام گاهی افرادی که دچار جرم جنسی می شدند شخصا به حاکم وقت مراجعه می کردند و می گفتند: "طهرنی" یعنی ما را پاک کنید یعنی تلقی فرد مجرم از اینکه مجازات شود طهارت و پاکی بوده و نگاه ما هم همین است متاسفانه یکی از اشکالات رسانه ها که باعث تلقی بد مجازات در اذهان عمومی می شود رفتار مضر است در حالیکه این رفتار، رفتار مضر نیست و مجازات کمک می کند که فرد سالم و پاک بماند ما همان مقدار که باید به سلامت جسمانی افراد اهمیت می دهیم باید نسبت به سلامت معنوی و اخلاقی فرد هم باید اهمیت دهیم زیرا وجود اثیر انسان به بعد معنوی اش است و باید همه برنامه ها برای پابرجایی روح الهی انسان تقویت شود اما پس از مجازات باید به فرد کمک شود تا فوری به زندگی پاک برگردد.

ایجاد وحدت رویه بین دستگاه ها در برنامه ریزی و اجرای آموزش های مرتبط با سلامت جنسی

آیت اللهی با اشاره به اینکه در آموزش های جنسی باید اصولی رعایت شود گفت:محتوای آموزش های جنسی در گروه های فوق الذکر باید بر حسب شرایط سنی متفاوت و در کودکی و نوجوانی مسئولیت آموزش حتی الامکان بر عهده والدین هم جنس باشد، آموزش در فضای آموزشی هم باید به تفکیک توسط مربیان هم جنس انجام گیرد،در همه آموزش ها و مشاوره های جنسی شیوه های رعایت عفاف و حیا باید آموزش داده شود و حیای افراد در آموزش نباید از بین برود.

هدف تربیت جنسی کودکان با تاکید بر توانمند سازی خانواده ها در تربیت جنسی فرزندان

مدیر گروه مطالعات زن و خانواده پزوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی به هدف این اقدام ملی اشاره کرد و گفت: ارتقا دانش والدین و مربیان در تربیت هویت جنسی کودکان به این معنی که ما از چند مدرسه و مهد کودک گزارش داشتیم که تصاویر جنسی نامناسب و توضیحات کامل رفتار جنسی را آموزش می دادند این موضوع علاوه بر از بین بردن حیا کنجکاوی را در کودکان زیاد می کند و با توجه به اینکه هنوز به مرحله عقلی نرسیده اند رفتارهایی از آنها سر میزند که درست و خردمندانه نیست.در این مورد توانمند سازی پاسخگویی خانواده ها مورد تاکید است و در مواقعی که پدرو مادر رفتارهای انحرافی دارند و فاقد صلاحیت آموزش به فرزند هستند از مربیان آموزش دیده برای آموزش استفاده می شود اما در بقیه موارد کودکان باید تحت آموزش والدین مهربان،دلسوز و سالم با رویکرد اسلامی قرار بگیرند و بچه ها در کانون خانواده باید بیاموزند؛ زیرا دختر یا پسر بودن ارزش است و دختر و پسر دو جنس متفاوت هستند که نباید آرزو کنند جای دیگری قرار گیرند و دختر با دختر بودن و پسر با پسر بودنش از امکانات فطری-طبیعی ارزشمندی برخوردار است که با آن می تواند به همه خواسته ها و آرزوهایش برسد.

وی ادامه داد :مورد دوم آشنا سازی والدین به نحوه پاسخگویی بر پرسش های جنسی کودکان است ما می دانیم کودکان از یک سنی شروع به پرسش های جنسی می کنند این پرسش ها خیلی سطحی است و یکی از اشکالاتی که در این سند وجود دارد این بود که سوال های ابتدایی را با اطلاعات وسیع پاسخ می داد با توجه به اینکه طرد کردن کودک برای پرسش جنسی کار نادرستی است اما باید پاسخ ساده و درست را ارائه داد و بدون پاسخ نباید کودک را رها کرد.

آیت اللهی گفت : مورد سوم آموزش شیوه های پیشگیری از بیداری جنسی زود هنگام در کودکان به والدین و مربیان بر اساس آموزه های اسلامی است .در آموزش های اسلامی اصلی ترین بحث کمک به بچه برای بوجود نیامدن بیداری جنسی زود هنگام است متاسفانه امروزه شاهدیم که بچه های ما مدتها قبل از بلوغ عقلی به بلوغ جنسی -فیزیکی رسیده و از نظر ذهنی بیداری جنسی پیدا کرده و حساسیت هایی در درونشان ایجاد شده است و این بسیار خطرناک است چراکه فرد هنوز درک صحیحی از مسائل ندارد .از یک طرف با آموزش های غلط بعضی از نیازها را درون فرد ایجاد می کنیم که منجر به رفتارهای غلط می شود و از طرفی با حضور فضاهای مجازی باز و چیزهایی که غریزه جنسی را در فرد بیدار می کند مواجه هستیم و توصیه های دینی ما این است که با رشد عقلانی و تحولات فیزیولوژی بدن ،بیداری جنسی صورت گیرد و جامعه ما نباید جامعه ای باشد که در دست کودک 4 ساله مان تلفن همراه باشد و زمینه برای مشاهده تصاویر نادرست مهیا شود و ما از طرفی مجبور باشیم به این بچه خود مراقبتی را آموزش دهیم .

وی تاکید کرد : آموزش به والدین و مربیان در مورد صیانت جنسی از کودکان هنگام استفاده از رسانه های جمعی و فضای مجازی و دریافت آموزش خود مراقبتی برای پیشگیری از سوء استفاده جنسی ،حفظ حیای فطری کودکان از موارد دیگر است به این معنی که کودک باید یاد بگیرد بعضی از رفتارهای دیگران را مشکوک تلقی کند و به برخی از فضاهای مجازی ورود پیدا نکند.

آموزش اقدامات حمایتی و درمانی مناسب از سوی والدین پس از وقوع آزار جنسی به کودکان و نوجوانان

آیت اللهی گفت اقدام ملی این هدف عبارتند از :

-آموزش تحولات مختلف دوران بلوغ با احکام و تکالیف شرعی

-آموزش رعایت اخلاق جنسی در خانواده جهت حفظ حریم های خانوادگی و ارتباطی

-ارتقای آگاهی های نوجوانان و جوانان با احکام اسلامی و اعتقادی و دینی در سلامت جنسی خود و جامعه

-آشنا سازی نوجوان و جوان با احکام اسلامی در مورد عفاف و تبیین فوائد آن و آسیب های عاطفی ،روانی و جسمانی و رفتارهای حرام جنسی: یکی از کارهای انجام شده در شواری زنان مصوبات عفاف و حجاب است که برای 26 دستگاه حکومتی در این مورد تعیین تکلیف شده است دستگاههای فرهنگی که باید سطح فرهنگ جامعه را بالا ببرند بطوری که خود افراد معتقد به رعایت حجاب شوند بشدت ضعیف عمل کردند و ما در حال پیگیری این مورد هستیم.

-آموزش و مهارت افزایی در عفت ورزی جنسی در مواجهه با تحریکات و هیجانات جنسی و کمک به تسهیل ازدواج: متاسفانه با تاخیر سن ازدواج در کشور مواجه هستیم و با آن به راحتی کنار آمده ایم و از طرفی ازدواج را هم آسان نمی گیریم وقتی سن ازدواج بالا می رود مجبوریم که آموزش های رفتار های جنسی را زود شروع کنیم.

آموزش جنسی به زوجین

وی ادامه داد اقدام ملی این هدف به این شرح است :

-آشنا سازی زوجین با عوامل جسمانی ،روانی ،عاطفی و اخلاقی موثر در روابط جنسی مطلوب و آرام بخش برای استحکام زندگی مشترک.

-آموزش مورد نیاز و مشاوره به زوجین در آستانه ازدواج با طهارت جنسی.

-ارائه آموزش لازم درباره حقوق جنسی همسر و رعایت حریم های شرعی.

ساماندهی آموزش های جنسی به افراد دارای اختلال یا یا بیماریهای جنسی و یا آسیب دیده جنسی با تاکید درمان و بازیابی سلامت

آیت اللهی با اشاره به اهداف این اقدام ملی گفت: برنامه ریزی برای تشخیص اختلالات جنسی و درمان مناسب با احکام شرعی و قوانین کشور، آموزش آسیب دیدگان جنسی،بیماران جنسی برای درمان و اصلاح رفتار متناسب با نیاز آنها و آموزش مبتلایان به بیماری های ناقل از طریق روابط جنسی در مورد روش های حفاظت از سلامت همسر و فرزندان در دستور کار است.

آموزش جنسی مجرمین جنسی

وی بیان کرد : اقدام ملی این هدف تعمیق باورهای دینی،آموزش احکام،امر به معروف و نهی از منکر،مقابله با عوامل تاثیر گذار در ارتکاب افراد به جرائم و مقابله با عوامل تاثیر گذار در ارتکاب افراد به جرائم جنسی مثل فقر فرهنگی که باعث تشویق و ترغیب افراد به ارتکاب جرائم جنسی می شود.

آیت اللهی گفت: متاسفانه امروز در کشور بعضی ها به شدت با فضای مجازی مقابله می کنند با این عنوان که افراد جامعه حق دسترسی آزاد به اطلاعات را دارند اما چه کسی گفته مردم جامعه حق دسترسی آزاد به هر اطلاعاتی را دارند اگر قرار است مردم اطلاعات دریافت کنند باید اطلاعات درست باشد نه اطلاعات دروغ و ناپاک و اطلاعاتی که مردم را به طرف انحرافات سوق می دهد باید آثار فرهنگی را که منجر به بروز رفتارهای حرام می شود را شناسایی و با آن برخورد کنیم.

قانون وقتی تاثیر دارد که قوانین بطور دقیق و مستمر اجرا شوند مجازات را باید کم اجرا کرد اما باید مجرمان جامعه احساس کنند هر بار کسی مرتکب جرم شود مجازات خواهد شد و برخورد کم ولی سخت افراد را از ارتکاب جرم دور می کند.

وحدت رویه بین دستگاه ها در رابطه با آموزش جنسی

وی در پایان به وحدت رویه بین دستگاهها در رابطه با آموزش جنسی اشاره کرد و گفت : اقدام ملی این هدف تربیت نیروهای متخصص و مومن در آموزش و مشاوره، تدوین دستورالعمل مشخص،مدیریت واحد برای هماهنگی اقدامات و نظارت بر اجرا و دستگاه های مقنن آیین نامه و مجری قوه قضائیه،وزارت کشور،وزارت بهداشت،وزارت آموزش و پرورش،حوزه علمیه،شورای عالی فرهنگی،و... هستند.

705

آموزش سند 2030 شورای عالی فرهنگی زهرا آیت اللهی آموزش های جنسی سیاستگذاری آیین نامه پیشگیری جرم جنسی

منبع: ایسکانیوز

کلیدواژه: آموزش سند 2030 شورای عالی فرهنگی زهرا آیت اللهی آموزش های جنسی سیاستگذاری آیین نامه پیشگیری جرم جنسی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.iscanews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسکانیوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۸۰۵۱۵۲۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

محمد صدر: ایران با اسرائیل درگیر نشد، با ناتو رو در رو شد

سیدمحمد صدر، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام معتقد است که در شرایط فعلی دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران باید به‌شدت فعال‌تر شود و ضمن در پیش گرفتن دیپلماسی متوازن و متعادل با همه کشورهای جهان، به‌دنبال خنثی کردن تلاش‌های حامیان (رژیم) اسرائیل برای افزایش فشار علیه ایران باشد.

به گزارش هم میهن، این دیپلمات پیشین معتقد است که وزارت امور خارجه باید تلاش برای احیای برجام و خروج از لیست سیاه FATF را در اولویت کارهای خود قرار دهد، چراکه این دو پرونده باعث شده‌است که استمرار تحریم‌های گسترده علیه ایران باعث مشکلات عدیده اقتصادی برای کشور شود.

سیدمحمد صدر، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام نکاتی را مطرح کرده است که می‌خوانید:

به نظر می‌رسد فاز نظامی رویارویی مستقیم ایران و اسرائیل به پایان رسیده‌است. فکر می‌کنید که دستگاه سیاست خارجی و دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران در این شرایط چه مسئولیتی بر عهده دارد؟

شرایط به‌گونه‌ای است که موقعیت نظامی و جایگاه ایران در منطقه تا حدی مورد توجه کشورهای منطقه و جهان قرار گرفته‌است. الان شرایطی پدید آمده‌است که باید فعالیت‌های جدی دیپلماتیک در زمینه‌های مختلف آغاز شود. حامیان (رژیم) اسرائیل، چه در آمریکا و اروپا و چه در نهادهایی مانند اتحادیه اروپا و گروه ۷ سعی می‌کنند که از این وقایع سوءاستفاده کنند و فشارها را بر تهران افزایش دهند.

این کشورها و نهادها به‌هیچ‌وجه نگران حمله (رژیم) اسرائیل به کنسول‌گری ایران در دمشق نبودند، اما حالا به‌گونه‌ای رفتار می‌کنند که انگار پاسخ مشروع ایران به این اقدام نظامی باعث نگرانی آن‌ها شده‌است. با توجه به اینکه جو تبلیغاتی علیه ایران تشدید شده و این کشورها قصد دارند به‌دنبال تحریم ایران بروند، باید کارزار جدی دیپلماتیک در زمینه‌های مختلف، هم در منطقه و هم در اروپا و سازمان ملل داشته‌باشیم تا بتوانیم اقدام‌هایی را که کشورهای غربی قصد دارند علیه ایران انجام دهند، خنثی شود.

در عین حال دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی باید تمام تلاش خود را به کار گیرد که قضایای مسکوت و معطل‌مانده از گذشته مانند برجام و FATF را نیز حل و فصل کند، چراکه تا این قضایای دیپلماتیک حل‌وفصل نشود، ما از تحریم‌ها و مشکلات اقتصادی شدید ناشی از آن رنج خواهیم برد.

فکر می‌کنید با تحولات اخیر آیا آمریکایی‌ها حاضر خواهند بود باز هم پای میز مذاکره بنشینند و در مورد برجام صحبت کنند؟

الان آمریکا در شرایط خاصی قرار دارد. در شش ماه گذشته هم مشخص شد که آمریکایی‌ها به دنبال مشارکت در جنگ یا گسترش بحران در منطقه نیستند و تا این حد مشخص شده‌است که سیاست آمریکا این است که جنگ غزه در سراسر خاورمیانه گسترش پیدا نکند، پای کشورهای دیگر به آن کشیده‌نشود و آمریکا درگیر یک منازعه جدید در منطقه نشود.

در این زمینه به نظر می‌رسد که انگیزه‌های ایران و آمریکا مشابه یکدیگر باشد و ایران هم علاقه‌ای به گسترش منازعه در منطقه ندارد. اما در مورد برجام و مسائل مرتبط با آن، شاید هنوز وقت گفت‌وگو در این مورد فرا نرسیده‌باشد. در چارچوب تعامل دیپلماتیک شاید هم لازم نباشد که در گام نخست سراغ احیای برجام برویم.

الان اولویت‌های مهمی وجود دارد. آمریکا که ۶ سال است از برجام خارج شده‌است و عضو این توافق نیست، این امکان وجود دارد که با طرف‌های باقی‌مانده در برجام برای اجرای احکام معطل‌مانده آن تعامل کرد و در این زمینه مذاکرات را با جدیت پی گرفت.

برای این مهم لازم است که کارشناسان خبره سیاست خارجی وارد کار شوند و دولت از ظرفیت‌های دیپلمات‌های باتجربه و نخبه کشور برای مذاکرات در مورد برنامه هسته‌ای ایران استفاده کند و اجازه بدهد که چه در حوزه مذاکرات هسته‌ای و چه در حوزه خارج شدن از فهرست سیاه FATF وضعیت از حالت توقف خارج شود و کارها پیش برود.

ارزیابی شما از عملکرد ۷ ماه گذشته دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی بعد از عملیات طوفان‌الاقصی و جنگ غزه چیست؟

این سوال خیلی کلی است و نمی‌توان به سادگی به آن پاسخ قاطعی داد. قضایای مختلف در حوزه سیاست خارجی با هم مرتبط است. دستگاه سیاست خارجی موظف است که منافع بین‌المللی کشور را در همه حوزه‌ها با جدیت پیگیری کند. همانگونه که عرض کردم چه در حوزه برجام و FATF و چه در حوزه جلوگیری از افزایش فشار به ایران پس از پاسخ نظامی ایران به (رژیم) اسرائیل، دستگاه دیپلماسی باید مقتدرانه پیگیر منافع ایران باشد.

در عین حال باید در حوزه‌های دیگر مانند روابط دوجانبه مثل روابط با سوریه، روابط با روسیه و چین، دستگاه دیپلماسی ما فعالانه‌تر عمل کند. مهم‌ترین مسئله این است که باید از این محدودیت‌هایی که برای سیاست خارجی ایجاد شده‌است، خارج شویم و باید روابط خارجی خود را خیلی جدی با همه کشورها گسترش دهیم. نباید روابط دیپلماتیک جمهوری اسلامی ایران به یکی دو کشور خاص محدود شود.

اگر روابط ما مثل شرایط کنونی محدود باقی بماند، قدرت‌های دیگر از این محدودیت سوءاستفاده خواهند کرد. دستگاه دیپلماسی باید به صورت جدی در این زمینه‌ها فعال شود و تغییرات جدی به وجود بیاورد.

عملیات وعده صادق تا چه اندازه باعث شد که اسرائیلی‌ها نسبت به عملکردشان در آینده محتاط‌تر شوند؟

بسیار مؤثر بود. اسرائیلی‌ها باور نمی‌کردند که ایران دست به اقدامی چنین گسترده در واکنش به اقدامات آن‌ها بزند. اسرائیل بعد از جنگ ۱۹۷۳ پوشش امنیتی قدرتمندی برای خودش ایجاد کرده‌بود و هم متحدانش چه در غرب از طرف آمریکا و اروپا و چه در شرق از طریق شوروی و بعد از آن روسیه، کمک‌های گسترده نظامی و دفاعی در اختیار اسرائیل قرار می‌دادند.

قدرت‌های جهانی پذیرفته‌بودند که موجودیت (رژیم) اسرائیل و امنیت اسرائیل از اولویت‌های اصلی خودشان است. این موضوع در آمریکا به یک سیاست دوحزبی و اجماعی تبدیل شده‌بود و کار تا جایی پیش رفت که از اسرائیل با عنوان ایالت پنجاه‌ویکم آمریکا یاد می‌شد. در نیم قرن گذشته به جز یک مورد پرتاب موشک‌های عراق به سمت اسرائیل، هیچ حمله‌ای به اسرائیل نشده‌بود و اسرائیل تصور می‌کرد که سازوکار بازدارندگی‌اش صددرصد موفق بوده‌است.

برای کل قدرت‌های جهانی، به‌ویژه آمریکا جا افتاده‌بود که (رژیم) اسرائیل باید از لحاظ نظامی و به‌خصوص از نظر توانمندی نیروی هوایی از همه کشورهای منطقه قوی‌تر باشد. پاسخ نظامی ایران نشان داد که این حجم از تلاش‌ها بی‌فایده بوده و اسرائیل ضربه‌پذیر است و اگر مرتکب اشتباهی شود، ضربات دیگری هم خواهد خورد.

مشارکت ائتلاف آمریکا، بریتانیا و فرانسه با حمایت برخی کشورهای عربی در رهگیری و انهدام موشک‌ها و پهپادهای ایرانی باعث شد که برخی تحلیل‌گران این موضوع را مطرح کرده‌اند که اسرائیل و آمریکا یک گام به ایجاد یک ائتلاف منطقه‌ای با مشارکت اسرائیل و کشورهای عربی برای مقابله با ایران نزدیک‌تر شده‌اند. نظر شما در مورد این مسئله چیست؟

منازعه‌ای که بین ایران و اسرائیل پیش آمد، در واقع فقط بین ایران و (رژیم) اسرائیل نبود، بلکه بین ایران و ناتو بود. تمام ظرفیت‌های کشورهای عضو ناتو به کمک اسرائیل آمد و به همین دلیل هم بود که موفق شدند برخی از پهپادها و موشک‌های ایران را منهدم کنند. صرفاً خود اسرائیل در عملیات ایران مدافع نبود، بلکه ظرفیت بزرگی از کشورهای عضو ناتو در این دفاع مشارکت کردند. همین موضوع نشان‌دهنده توان و قدرت موشکی و پهپادی ایران بود، چراکه برای بی‌اثر کردن این عملیات کل ظرفیت کشورهای متحد اسرائیل در ناتو با همه امکانات وارد صحنه شدند.

بعضی از کشورهای عربی مثل اردن از (رژیم) اسرائیل دفاع کردند و برخی کشورهای عربی هم آسمان خودشان را در اختیار آمریکا و انگلیس و فرانسه قرار دادند و سعی کردند که در این حمله اسرائیل ضربات کمتری بخورد. اسم این ائتلاف را هر چیزی بگذاریم، چه به آن بگوییم ناتوی خاورمیانه یا ناتوی عربی یا هر چیز دیگر، در این شرایط شاهد بروز عملی آن بودیم.

ولی اینکه در آینده قرار باشد چنین تشکیلاتی واقعاً شکل بگیرد، به شرایط آینده منطقه بستگی دارد و از الان نمی‌توان پیش‌بینی کرد؛ به‌خصوص اینکه کشورهای منطقه هم می‌دانند که اگر بخواهند وارد فاز یک ائتلاف شوند، آنگاه باید امنیت و آینده خود را دربست در اختیار آمریکا و اسرائیل قرار دهند و خودشان را با آن‌ها هم‌سرنوشت کنند. همانگونه که در سال‌های گذشته مشاهده کرده‌ایم، همه سیاست‌های آمریکا و اسرائیل همیشه برای همه کشورهای عربی قابل پذیرش نیستند.