معرفی مقالۀ «روش شناسی فقه سیاسی اهل سنت»
تاریخ انتشار: ۲۶ فروردین ۱۳۹۷ | کد خبر: ۱۸۰۸۵۴۲۱
موضوع اصلی مقالۀ «روش شناسی فقه سیاسی اهل سنت»، بررسی و تحلیل فقه سیاسی اهل سنت بر اساس بنیادهای روش شناختی آن است. در این راستا، ابتدا رابطه فقه سیاسی اهل سنت با زبان و ادبیات عرب بررسی شده است، سپس در بخش دوم، با اشاره به منابع فقه سیاسی اهل سنت، جایگاه هر یک از این منابع و ضرورت روش شناختی آنها طرح شده و نیز با توجه به جایگاه ویژه نص قرآنی، ضرورت و نحوه تحویل منابع دیگر به آن در فقه سیاسی اهل سنت تبیین گردیده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
زبان شناسی و فقه سیاسی اهل سنت
از دیدگاه منصور میراحمدی، نویسنده مقاله، فقه سیاسی به دلیل ارتباط زیاد با نص قرآن و سنت، رابطه تنگاتنگی با زبان عربی و در نتیجه ادبیات عرب دارد. فقه سیاسی تنظیم کننده زندگی سیاسی بر اساس آموزه های دینی است که در مرحله اول در قرآن کریم و در مرحله دوم در سنت پیامبر منعکس شده است. به همین دلیل ویژگی اصلی فقه سیاسی، نص گرایی است. توجه به نص، از این حقیقت نشات می گیرد که از دیدگاه مسلمانان، تعالیم دینی که از طریق وحی ابلاغ شده، تنها ویژه پیامبر نبوده، دیگران را نیز در نظر دارد. نویسنده در ادامه منابع فقه سیاسی اهل سنت را مورد بررسی قرار می دهد.
منابع فقه سیاسی اهل سنت
مهمترین منابع ذکر شده برای فقه سیاسی اهل سنت، قرآن، سنت، اجماع و قیاس است که میان آنها ارتباطی، از نوع ارتباط اصل و فرع، وجود دارد.
1. قرآن کریم: قرآن مهم ترین منبع و مصدر فقه سیاسی اهل سنت است و از این رو از اهمیت بسیار زیادی در نوع و میزان اعتبار استنباط های فقه سیاسی برخوردار است. قرآن از آن رو در راس منابع فقه سیاسی قرار می گیرد، که دربرگیرنده وحی الهی است.
2. سنت: سنت دومین منبع روش شناختی فقه سیاسی اهل سنت و مهم ترین منبع پس از قرآن به حساب می آید. از آن جا که قرآن دارای آیات متعددی است که برخی از آنها دلالت آشکار و صریح ندارد، به لحاظ روش شناختی، فهم این آیات از دسترسی انسان خارج می شود؛ برای نمونه، شافعی در یک تقسیم بندی کلی آیات قرآن را به سه بخش تقسیم می کند: آیاتی که دلالت صریح دارند، آیاتی که در آنها حکم صریحی نیامده و آیاتی که به اجتهاد مردم واگذار شده است. ولی راه حل فهم احکام غیر صریح را بر اساس خود قرآن مراجعه به سنت دانسته، حکم دسته سوم را نیز وجوب اجتهاد دانسته است. بنابراین شافعی با طرح سنت، مشکل روش شناختی عدم دسترسی به آیات غیر صریح را حل می کند.
3. اجماع: اجماع سومین منبع روش شناختی فقه سیاسی اهل سنت محسوب می گردد. منظور از اجماع، توافق مسلمانان به ویژه صحابه نخستین در حکم یک مساله است؛ از این رو اجماع مترادف با عمل و رای صحابه دانسته شده است.
4. قیاس: قیاس، ملحق کردن حکم مسائلی به حکم مسائل دیگر است. در قیاس، احکام مسائلی که در سه منبع قرآن، سنت و اجماع به صراحت یافت نمی شود به احکام مسائل مشابهی که حکم آنها به صراحت در این سه منبع ذکر شده، قیاس گردیده و بر مقیاس آنها، حکم آن مسائل بیان می گردد.
نویسنده در ادامه بحثی را تحت عنوان «جایگاه عقل در استنباط های فقه سیاسی» مطرح می کند و اینطور نتیجه گیری می کند که در فقه سیاسی اهل سنت، «عقل » و استنباط های عقلی مورد توجه قرار نگرفته است.
نویسنده در بخش پایانی مقاله، نظریه های فقه سیاسی اهل سنت را به دو دسته نظریه های قدیم و جدید تقسیم کرده و تاثیر گذاری بنیادهای روش شناختی فقه سیاسی اهل سنت در این دو دوره بر شکل گیری ویژگی ها خاص هر دوره و در نتیجه ظهور تقسیم بندی مذکور را مورد بررسی قرار داده است. میراحمدی می نویسد: «نظریه های فقه سیاسی اهل سنت همچون سایر حوزه های علمی و معرفتی به دسته های مختلفی قابل تقسیم است. بر اساس دیدگاه مقاله حاضر می توان آنها را در دو دسته کلی قدیم و جدید طبقه بندی کرد. آنچه باعث چنین تقسیم بندی می گردد، نه تنها تفاوت زمانی فقه سیاسی قدیم و جدید، بلکه تفاوت معرفتی و گفتمانی این دو است. تغییراتی که در اثر عوامل مختلف نظری و جامعه شناختی در فقه سیاسی اهل سنت ایجاد شده، ماهیت و قالب فقه سیاسی را متحول ساخته و در نتیجه دو گفتمان نسبتا متمایز در فقه سیاسی اهل سنت ایجاد کرده است». نویسنده در اینجا سه موضوع را مورد بررسی قرار می دهد: 1. نص گرایی فقه سیاسی قدیم و نص-عقل گرایی فقه سیاسی جدید؛ 2. تلاش برای رهایی از گذشته گرایی با طرح «اجتهاد» در فقه سیاسی جدید؛ 3. خلافت محوری فقه سیاسی قدیم و شورا محوری فقه سیاسی جدید.
مشخصات مقاله:
میراحمدی، منصور (1382)، روش شناسی فقه سیاسی اهل سنت، مجله علوم سیاسی، شماره 21.
منبع: تقریب
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.taghribnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تقریب» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۸۰۸۵۴۲۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
ساخت دستگاه حفاری تا عمق ۳ هزار متری توسط محققان پژوهشگاه اقیانوس‌شناسی
به گزارش خبرنگار خبرگزاری علم و فناوری آنا، هادی گریوانی عضو هیئت علمی پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی و مجری طرح پژوهشی کاوشگر خلیج فارس در نشست خبری که به مناسبت روز ملی خلیج فارس در این پژوهشگاه برگزار شد با اشاره به آخرین ماموریت کشتی اقیانوس پیما گفت: تاکنون عمق ۷۰۰ متری در دریای خزر مورد مطالعه قرار گرفته بود.
وی با بیان اینکه برای این منظور لازم بود از دستگاهی بهره ببریم که قیمت بالایی داشت و تهیه آن از کشورهای خارجی دشوار بود، گفت:از این رو اقدام به ساخت تجهیزی کردیم که توسط محققان پژوهشگاه به نتیجه رسید و عمیق ترین ماموریت بین 2هزارو 500 تا 3 هزار متری با موفقیت انجام شد.
گریوانی با بیان اینکه این دستگاه با پنج درصد هزینه نمونه وارداتی ساخته شد، گفت: با استفاده از این دستگاه در عمیق‌ترین عمق در ۶۵ مایلی ساحل ایران حفاری انجام شد. از جاسک حدود ۶۵ مایل به سمت عمان بخش عمیق حفاری کردیم.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی افزود: بیش از ۵۰ نقطه از عمق‌های ۵۰۰، ۶۰۰ متر شروع کردیم و در عمیق‌ترین عمق ۲۱۲۳ متر حفاری انجام دادیم. نمونه‌های گرفته شده در آزمایشگاه‌های شیمی، زمین شناسی و ... در حال مطالعه است.
وی گفت: کار دیگری که در قالب این مطالعه انجام شد و از جنبه‌های علمی و حتی دفاعی با ارزش است مشخصات ستون آب است که چه مشخصات فیزیکی و شیمیایی دارد. از مدل سازی‌های مختلف استفاده می‌شود، در تعیین چرخه‌های آب مدل تعیین کننده است. در دریای عمان لایه‌هایی از آب وجود دارد که از قطب جنوب در مقیاس جناحی می‌آیند و منابع باارزش غذایی همراه خود دارند.
گریوانی افزود: دریای عمان برای ما بکر است و در عمق‌های ۷۰۰، ۸۰۰ متر بررسی ستون آب داشتیم؟ در ۱۹۵۰ و تعداد زیادی نقطه اطلاعات با ارزشی را مانند، دما، شوری و ... جمع آوری کردیم که مانند مغزه‌ها از جنبه‌های مختلف روی آنها کار‌های تحقیقاتی انجام شده است.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی درباره زمان استخراج داده‌ها گفت: داده‌ها وجود دارد و استفاده‌های اولیه می‌شود و این قابلیت وجود دارد تا سال‌ها از این داده‌ها در موضوعات مختلف استفاده شود. به طور مثال اگر پارسال در این محدوده دیتابرداری شده دو، سه سال بعد با یک تامین اعتبار دیتابرداری انجام شود و بررسی و مشاهده این تغییرات از لحاظ علمی باارزش است.
وی گفت: مغزه گیری معمولا صحت سنجی است و ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی را به صورت پیوسته از سطح آب تا پایین‌ترین نقطه‌ای که دستگاه‌ها می‌روند اندازه گیری می‌کنند بنابراین در این موضوع صحت سنجی موضوعیت ندارد. در دریای عمان کسی مغزه‌ای نگرفته که صحت سنجی شود، اما ممکن است نزدیک ساحل کسی چیزی گرفته باشد ولی در عمق دو هزار متری مغزه گیری مسبوق به سابقه نبوده که صحت سنجی شود.
مجری طرح پژوهشی کاوشگر خلیج فارس درباره بازه زمانی مغزه گیری گفت: پروسه مقدمات عملیات مغزه گیری یک ماه طول کشید و قبل از تعطیلات عید شروع شد و تیم تحقیقاتی ما تعطیلات عید را شناور بودیم. از ۲۵ اسفند وارد شناور شدیم و ۱۸ فروردین کار را تمام کردیم.
وی علت انجام عملیات در این زمان را استفاده بهینه از شناور عنوان کرد و گفت: دریای عمان باد‌های موسمی دارد که پدیده مانسون را موجب می‌شود که این پدیده در اردیبهشت ماه شروع می‌شود و عملیات دریایی در آن زمان امکان پذیر نیست. برای اینکه به این شرایط برخورد نکنیم مجبور شدیم در تعطیلات نوروز بیس تایم داشته باشیم.
انتهای پیام/
بازدید رییسی از کارخانه ایران خودرو دیزل