نقش خانواده در آموزش صحیح جنسی به کودک و نوجوان چیست؟
تاریخ انتشار: ۳۱ فروردین ۱۳۹۷ | کد خبر: ۱۸۱۵۳۳۲۰
رویداد۲۴- مهدی صابری، عضو هیأت علمی مرکز تحقیقات پزشکی قانونی گفت: آموزشهای جنسی باید با توجه به محدوده سنی کودکان و توسط متخصصانی چون مربی مهدکودکها، مدارس و خانوده صورت بگیرد. در این راه نیاز است خانودهها نحوه بیان و آموزش جنسی را از کارشناسان فرا بگیرند و برای آموزش به فرزندانشان از مشاورههای افراد متخصص بهره ببرند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
مواجهه کودکان و نوجوانان با مسائل جنسی رویاروییای مهم است خصوصا اگر افراد آموزش جنسی و جنسیتی لازم را ندیده باشند. عدم آموزش متناسب با سن موجب میشود که نوجوان به ورطه آموزشهای غیررسمی و انحرافات کشیده شود و از سوی دیگر کودکان با خطر سوء استفاده روبرو باشند.
ضرورت آموزش مسائل جنسی و جنسیتی از دوران کودکی احساس میشود و به صورت کلی افراد باید از دوران کودکی با در نظر گرفتن سن و فردیتشان با موضوعات جنسی آشنا شوند. طبعا در مراحل کودکی این آموزشها به علت پیشگیری از سوء استفاده جنسی که ممکن است برای کودک رخ دهد انجام میشود.
در ادامه برای آشنایی با نقش جنسیتی و آمادگی برای ورود به اجتماع، آموزشها باید رنگ متفاوتی به خود بگیرند. در دوره بلوغ نیز به دلیل فوران غرایز جنسی که کاملا مهار نشده است و نوجوان با آن آشنایی ندارد، باید آموزش درست اتفاق بیافتد.
در میانه نوجوانی نیز به خاطر ارتباط با همسالان و مسائلی که ممکن است پیامدهایی به دنبال داشته باشد لزوم آموزش بیش از پیش احساس میشود.
مهدی صابری، عضو هیأت علمی مرکز تحقیقات پزشکی قانونی در گفتوگو با رویداد۲۴ درباره نحوه صحیح آموزش مسائلی که عمده آنها در جامعه ایرانی به عنوان تابو مورد توجه قرار میگیرند، گفت: آموزشهای جنسی باید با توجه به محدوده سنی کودکان و توسط متخصصانی چون مربی مهدکودکها، مدارس و خانواده صورت بگیرد. در این راه نیاز است خانوادهها نحوه بیان و آموزش جنسی را از کارشناسان فرا بگیرند و برای آموزش به فرزندانشان از مشاورههای افراد متخصص بهره ببرند. هر کودک و نوجوان با توجه شرایط سنی و فردیاش به آموزش متفاوتی نیاز خواهد داشت.
این کارشناس همچنین در ارتباط با آنچه آموزش غیررسمی خوانده میشود نیز افزود: نوجوانی دوره بلوغ و کنجکاوری در امور جنسی است. تمایل شدید و ولعآمیز نوجوانان و میل به دانستن درباره مسائل جنسی در این دوره وجود دارد و این کنجکاوی خیلی سریع آنها را به سمت آموزش غیررسمی از طریق شبکههای مجازی سوق میدهد. نوجوان از این طریق با مسائل جنسی آشنا میشود و طبعا اگر آموزش کافی ندیده باشد و فضا برای آنها حیطه جدید به حساب بیاید، آسیبهایی را به دنبال خواهد داشت.
وی افزود: در برخی مراجعان ما مشاهده میشود که در ۱۵ سالگی برای اولین بار با مفهوم جنس مقابل آشنا شده است و این امر او را به کلی شوکه میکند. تفاوتهای جنسیتی به طور کلی مخفی است و زمانی که فرد مواجه نشود و تفاوتهای جنستی را احساس نکند در فضای ایزوله باقی میماند. زمانی که این نوجوان با تفاوتها برخورد کند شوکه میشود و ممکن است در ازای آن رفتاریهایی انجام دهد که حتی به اضطراب شدید، وسواس فکری و نگرانی شدید منجر شود.
صابری در ارتباط با آموزشهای مخرب و تاثیر آن بر کودک و نوجوان گفت: از دیگر سو آموزشهای افراطی به معنی ترساندن یا ایجاد نگرانی عمیق خواهد بود. این موضوع میتواند زمینهساز برخی اختلالات روانی بهويژه وسواس باشد. کسانی که به شکلی به صورت مرتب از مواجهه با مسائل جنسی بر حذر داشته شدند با مشکل روبهرو خواهند شد. در جامعه ما بهویژه به دختران گفته میشود که باید از پسران دوری کنند چون پسران به دختران ضربه وارد میزنند یا در پسرها ترس ایجاد کنند که ممکن است دختران برای آنها دردسر ایجاد کنند، این آموزشهای پیش داورانه ممکن است در نوجوان اضطراب و نگرانی عدم امنیت و در برخی موارد وسواس ایجاد کند.
صابری تصریح کرد: آموزش جنسی در فضای مجازی با عقبه تجاری شکل میگیرد و طبعا غالب آنها در پی اهداف خود هستند. همچنین مطالب آنها با معیارهای رسانه آموزشی همسان نخواهد بود. در نگاه اجمالی به این سایتها و کانالهای آموزشی در شبکههای مجازی هدف پشت آن برای آموزشهایش مشخص میشود. طبعا اکثر آنها هدف والایی ندارند و لذا برای جذب مخاطب مجبورند تصاویر و مطالب جذاب برای نوجونان استفاده کنند.
وی با اشاره به شیوههای به کار گرفته شده در فضای مجازی توضیح داد: گاهی برخی از این صفحهها و سایتها از طریق لینک به سایر فضاها متصل میشوند و نوجوان به سمت فضاهای بازتری کشیده میشود که با دنیایی مجهول و سوالبرانگیز مواجه میشود. آثار سو این آموزشها به این صورت است و طبعا مشکلات روانی چون پرخاشگری، اختلالات رفتاری، روی آوردن به خودارضایی در نوجوانان، رفتارهای پرخاشگرایانه جنسی به دنبال خواهد داشت و این کارها دور از چشم خانواده صورت میگیرد و خانوادهها در واقع هیچگونه نظارتی نخواهند داشت.
او در ادامه نیز با توضیح در رابطه با «آموزش پیش از نوجوانی» گفت: زمانی که آموزش از پایه آغاز شود یعنی از سنین کودکی حدود ۶ سال، به مرور در مراحل بعدی میتوان این آموزشها را به صورت علمیتر و درستتر منتقل کرد. این که اطلاعات مربوط به آموزشهای جنسی را در آستانه حضور کودک و نوجوان در فضای مجازی به او بدهیم و بنا باشد خودش بفهمد و آموزش از این زمان آغاز شود درست نخواهد بود.
او گفت: باید آموزشها مطابق با سن و کنجکاوی هر دوره سنی انجام شود. مثلا کودک باید در سنین پایین نقاط خصوصی بدن خود را بشناسد و به دیگران اجازه لمس را ندهد. این آموزشهای ساده باعث میشود کودک به یک باره با اطلاعات زیاد در نوجوانی روبهرو نشود.
این روانشناس در ادامه افزود: برخی نوجوانان حتی تا ۱۴، ۱۵ سالگی هم توجهی به تفاوتهای جنسیتی ندارند. همچنین علايم بلوغ در پسران دیرتر از دختران ظاهر میشود. طبیعتا باید این دوره را مطابق با روحیات، شرایط فرهنگی و شرایط بومی در نظر گرفت. هر استان براساس آب و هوا، رطوبت، گرما، سیستم بدنی و خانوادگی تفاوتهایی با دیگر استانها دارد که در بلوغ تاثیرگذارند.
صابری در خصوص نقش مربیان در آموزش مسائل جنسی نیز گفت: مربیان آموزشی نقش مهمی در آموزش جنسی و جنسیتی به کودکان و نوجوانان ایفا میکنند. آنها باید همزمان با آموزش به کودک یا نوجوان، به خانوادهها برای اتخاذ راهبرد صحیح آموزش جنسی مشاوره دهند. یکی از مهمترین نکاتی که باید مربیان آموزشی بدانند جزییات فردی کودکان و نوجوانان است. برخی از بچهها به آموزش خصوصیتر نیاز دارند و هر کدام با توجه به دورهای که میگذرانند به آموزش متفاوتی نیاز دارند. همکاری والدین با مربیان نیز بسیار مهم است در جلسه اولیا و مربیان که درباره دیوار و شیرآبخوری بحث میشود باید در کنارش به روحیات کودکان، شرایط آشنایی با مسائل جنسیتی نیز پرداخته شود.
صابری همچنین افزود: دختران و پسران در مهد کودکها کنار هم هستند و با روحیات یکدیگر آشنا میشوند ولی پس از جدایی در مدارس بچهها نسبت به جنس مخالف و روحیات آنها آشنایی ندارند و آشنایی کودکان از جنس مخالف به روابط خانوادگی محدود میشود. باید به هر گروه جنسیتی آموزشهای مربوط همچون روحیات و رفتارهای به جنس مخالف داده شود و نباید این آموزشها تابو باشد.
او همچنین افزود: نباید فکر فکر کنیم اگر به کودک ۱۰ ساله درباره جنس مخالف همسالش توضیح دهیم گستاخ خواهد شد. چنین افکاری تاثیر منفی دارند زیرا کودکان دنیای بیآلایشی دارند. اگر کودکان وارد مرحلهای شدند که بدون آموزش قبلی حالا با مسائلی مواجه میشوند نگرانکننده خواهد بود.
این روانپزشک در پایان نیز در مورد واکنش خانوادهها نسبت به شرایط خاص توضیح داد: در صورتی که خانوادهها از مواجه کودک و نوجوان خود با مسائل جنسی آگاه شدند نباید برخورد قهری و ناگهانی از خود نشان دهند. وقتی آنها از حضور بچه خود در سایتهای آموزش رسمی یا غیررسمی جنسی آگاه میشوند تشر، دعوا، تهدید و منع کردن دردی را دوا نمیکند. بچهها به خاطر حس کنجکاویشان از هر فرصتی برای روی آوردن دوباره استفاده میکنند.
او ادامه داد: لازم است والدین در چنین مواردی با کودکانشان درباره این مسائل گفتوگو کنند تا متوجه شوند به چه مسائلی علاقهمند است. در مرحله دوم باید با توجه به نیاز و اقتضا سنی مسائل را برای بچه شرح دهند. خانوادهها در چنین مواردی با گفتن «تو باید درس بخوانی» و «این مسائل برای تو زود است» تنها کودکان را از خود دور میکنند. هر امری که منع شود مورد توجه قرار میگیرد و خوب است که والدین اعتماد بچهها را جلب کنند.
منبع: رویداد24
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.rouydad24.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «رویداد24» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۸۱۵۳۳۲۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
برنامه کودکی نداریم که درباره «جیغ و دست و هورایش» صحبت کنیم
بازنگری در فرمول «جیغ و دست و هورا» در ساخت برنامههای تلویزیون به عبارتی تبدیل شد که همه دربارهاش صحبت میکنند. مجری قدیمی که اعتقاد دارد از آن برنامههای جذاب و کودکانه خبری نیست که بیاییم درباره اینکه جیغ و دست و هورا باشد یا نباشد صحبت کنیم. - اخبار فرهنگی -
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، امروز بحثهای متفاوتی درباره فقدانِ محتوا برای خردسالان، کودکان و نوجوانان در تلویزیون میشود، برنامههایی که خلاقیت و نوآوری ندارند و فقط برخی از کاراکترهای کودکانه به فرمول جیغ و دست و هورا روی میآورند. در گذشتهای نه چندان دور درباره این نکته صحبت شده بود اما انتقاد هنرمند پیشکسوت کودک در جریان جشنواره عروسکی تلویزیون (عروسکخونه) دوباره انتقادات را به این سمت آورد.
روز گذشته با یکی از پزشکان حوزه کودک در خصوص دعوت کودکان به جیغ و دست و هورا صحبت کردیم که او هم اعتقاد داشت ایجاد نشاط درونی باید در دستور کار تلویزیونیها قرار بگیرد نه یک تخلیه انرژی آنی و لحظهای؛ که البته این اتفاق هم در نوعِخودش لازم است اما کامل و جامع نیست.
الهه رضایی مجری و برنامهساز قدیمیِ تلویزیون است که شاید بهترین سالهای کودکانه شبکه یک با اجرای او در خاطرهها مانده باشد؛ او در جریان گفتوگو با خبرنگار تسنیم بارها به جملهای اشاره کرد که انتقاد بسیاری از کاربلدها و قدیمیهای عرصه کودک است؛ متأسفانه کودک و نوجوان در کشور ما به فراموشی سپرده شده و دغدغه نیستند. چرا که به تعبیرِ رضایی، ما استعدادها و تهیهکنندگان قدرتمندی در حوزه کودک داریم که بخشی از آنها کنار گذاشته شدند و یا به ورطه فراموشی سپرده شدند.
او در این گفتوگو، دست و جیغ و هورا را آفتِ برنامهسازی کودک عنوان کرد و گفت: امروز برنامههایی ساخته میشود که آهنگی میزنند و مجری فریاد میزند دست و جیغ و هورا! یا بچههایشان را میآورند تا دیده شوند، این برنامهسازی نیست!
جیغ و دست و هورا برای تخلیه انرژی خوب است نه برنامهسازی تلویزیون!
این مجری قدیمی تلویزیون به خبرنگار تسنیم گفت: جیغ و دست و هورا برای تخلیه انرژی لازم است خصوصاً برای خردسالان و مدتی به یک روشی تبدیل شد که یکی از مدارس تهران این کار را شروع کرد. صبح برای اینکه انرژی بچهها را افزایش بدهد این کار را میکردند و روش خوبی است. اما نه به عنوان برنامهسازیهای تلویزیون! البته که این روزها برنامه کودکی نداریم که بخواهیم درباره جیغ و دست و هورایش با هم بحث کنیم. ناگفته نماند که دورهای همه برنامههای کودک تلویزیون همین کار را میکردند تا به گونهای حواسِ کودکان را پرت کنند چون خلاقیت و نوآوری نداشتند که به رخ بکشند.
نمیگویم این کار ممنوع است!
وی افزود: باز هم درباره «جیغ و دست و هورا» این نکته را باید یادآور شوم که من نگفتم و نمیگویم این کار ممنوع است و به طورکل نباشد. اما به اندازه کافی بایستی این اتفاق بیفتد که در آن صورت اشکالی ندارد. منتها اگر بیش از اندازه در هر کاری باشد یا در مراسم و برنامه تلویزیون، به کودکان هیچ کمکی نمیکند و اتفاقاً گاهی اوقات «آزاردهنده» هم خواهد بود. در هر چیزی افراط و تفریط دردسرساز است. نه خیلی همهچیز آرامِ آرام و نه شلوغِ شلوغ که بقیه را اذیت کند. ممکن است بچهها در برههای هم لذت ببرند اما کار اصولی نیست و به اندازه و گهگاهی هم اتفاق بیفتد ایرادی ندارد.
شکلگیری نشاط کودکان با جیغ و دست و هورا یا اتفاقی درونی؟!اصلاً نیازی به این همه شلوغبازی نبود
رضایی در ادامه اضافه کرد: کودکان از صفر تا 6 سالگی بهترین مقطع یادگیریشان است. سن تربیتپذیری، آیندهسازی و استعدادیابی در این زمان اتفاق میافتد. باید از طریق برنامهسازی بهطور غیرمستقیم و مستقیم و با بازیهای درست و کاربردی، مهارتافزایی را رونق دهیم، اما همواره مجری فریاد میزند جیغ و هورای بلند و این روزها هم لباسهای رنگارنگ بپوشند. این نوع اتفاقات نمیتواند برای کودک، فرهنگسازی کند یا تأثیرگذار باشد. بچهها نمیتوانند الان در این شرایطی که برایشان فراهم شده انرژیشان را تخلیه کنند. اگر مسابقاتی برای بچهها بگذارند که این بچهها بتوانند انرژیشان را تخلیه کنند. اگر خلاقیتهایی را برای بچهها ایجاد کنند. برنامههایی که بتواند از خلاقیتهای بچهها استفاده کند، بسازند. همانطور که در گذشته هم این نوع برنامه میساختند؛ اصلاً نیازی به این همه شلوغبازی نبود. باید این شلوغ بازیها را کم کنند. اصلاً چه دلیلی دارد برنامههای تلویزیون که دست میزنند، جیغ و هورا بکشند.
وی خاطرنشان کرد: جیغ زدن برای تخلیه انرژی است اما نه در استودیو و برنامهای که قرار است حرفهای مهمی را در قالب مفاهیم کودکانه بزند. چون دستشان خالی از مفهوم و ارزش است به سمت چنین حرکتهایی میروند تا خلأهای ذاتی برنامهسازی را پُر کنند.کاری ندارند غیر از اینکه چند دقیقهای با این دست و جیغ و هورا بگذرانند. اما اگر برنامه، مسابقه و خلاقیت و بینشی داشته باشد آن وقت میبینید که حواسِ کودک را پرتِ این نوع حرکتها نمیکنند و فرصت کمتری را برای این همه سر و صدا اختصاص میدهند.
چرا ترجمهها در حوزه کودک و نوجوان بر تألیف پیشی گرفت؟کودک در تلویزیون و رسانه برای کسی مهم نیست
رضایی با اشاره به اینکه هنوز هم این نکته را تکرار میکنم کودک در تلویزیون و مجموعه رسانه برای کسی مهم نیست، افزود: بچهها برایشان ارزش ندارند؛ اگر ارزشمند باشند باید سعی کنند روشی را انتخاب کنند که در راستای نیاز و علایق کودکان قدم بردارند. آنچه که به نظر میآید با سبک زندگی خانوادههای ایرانیها تطبیق داشته باشد. البته برای تلاشگران شبکه کودک احترام زیادی قائلم اما احساس میکنم برخی از مسئولان خصوصاً در شبکه کودک، اطلاعات کودک، روانشناسی کودک و نیازسنجیهای کودک را نمیشناسند، شاید نمیدانند بایدها و نبایدهایشان چیست که یاد بگیرند. چون ما معضلات بزرگی در جامعهمان داریم و فضا را جدّی نگیریم، فرهنگمان از دست میرود. وقتی درباره خطر اعتیاد، کودکان کار و خیلی از معضلات دیگر هم صحبت میکنیم برخیها میخندند و جدّی نمیگیرند. این فضاها واقعاً نیازمند کار جامعهشناسی دقیق و ساماندهی قدرتمند دارد. باید NGOهایی راهاندازی شوند و با دانش و کارآمد کار کنند.
تلویزیون در کجای کار اشتباه کرده؟
وی در پاسخ به این سؤال که تلویزیون در کجای کار اشتباه کرده و باید چه کار کند، خاطرنشان کرد: کسانی که آن موقع در گروههای کودک کار میکردند افراد متخصصی در زمینه ساخت برنامه برای کودکان، خردسالان و نوجوانان به کار میگرفتند. اینها کسانی بودند که تحصیلات و تجربیات لازم در این زمینه داشتند. عشق و علاقهشان به بچهها واقعی بود. لذا سعی میکردند اطلاعات راجع به برنامهسازی را از همهجا بدست بیاورند و خودشان را با خواستههای کودک تطبیق بدهند. متأسفانه تا آنجا که من اطلاع دارم امروز کمتر از آن اتاق فکرها و افراد متخصص در زمینه کودک فعال هستند؛ بعضاً علاقهمندند برنامههای کودک بسازند اما نه آنطور که باید و شاید. برنامههای شبکه کودک را دیدم تعداد زیادی کارتونهای قدیمیاند که هنوز دوستداشتنیاند و کمتر به کار جدیدِ دلچسبی رسیدهام. شاید بعضاً برنامههایی خوب باشد اما در حدی که بتواند علاقهمندان زیادی را جذب کند، نیست. دلیلش هم این است از افراد متخصص در حوزه شناختی کودک، خردسال و نوجوان استفاده نمیشود.
این مجری قدیمی تلویزیون با اشاره به اینکه باید همه دلسوزان کودکان برنامهسازی کنند، تأکید کرد: به گمان من باید تمام کسانی که دلسوزِ کودکاناند، برنامهسازی کنند. کسانی که دغدغه تربیت کودکان را دارند و به آینده بچهها میاندیشند. آموزشهایی که برای بچهها میگذارند، باید آموزشهایی باشد برای آیندهشان هم مفید باشد. اگر این آموزشها به شکلی طراحی شود که با روحیات بچهها سازگار باشد حتماً جواب مثبتی میگیرد. بچهها در هر گروه سنی علایقی دارند، اگر تلویزیون بتواند مجموعهای از برنامههایی که سرگرمکنندهاند، آموزشهای خیلی ملایم، مثبت و دوستداشتنی برای کودکان طراحی کردهاند، ارائه دهند مخاطب، مدیومی غیر از تلویزیون انتخاب نمیکند.
بررسی مختصات سینمای کودک و نوجوان در گفتوگو با مدیر شبکه کودک لبنانمیخواهند کاری کنند اما عملی نمیبینیم
رضایی در خصوص همکاری با تلویزیون گفت: ادعا میکنند میخواهیم کار کنیم و عملاً دوستان و همکارانی که میخواهند کاری ارائه بدهند به درِ بسته میخورند. من خودم یکی دو مورد با دوستان و همکاران رفتهایم و گفتهایم؛ یا ما را به اسپانسر ارجاع میدهند و یا میگویند بودجه نداریم و یا کار را به زمان دیگری موکول میکنند. به امید روزی که مسئولین فقط ادعا نکنند و برنامههای کودک برایشان مهم باشد. اما تلویزیون برای اینکه بتواند کارهای بهتری در حوزه کودک ارائه بدهد به نظر میآید سیاستگذاریها و اهدافش را در این زمینه باید بازنگری کند. همچنین تلویزیون میتواند از افراد کاربلد و تهیهکنندگان قدیمی که دور مانده و خانهنشین و بیکار ماندهاند، استفاده کند. هنوز بازنشسته نشدهاند و از نظراتشان استفاده نشده است. در کارنامهشان کارهای ماندگار و درخشانی وجود دارد. متأسفم از اینکه برنامههای تلویزیون محتوای کافی ندارند، متأسفانه فقط حرف زده میشود و عملی نمیبینیم.
انتهای پیام/