Web Analytics Made Easy - Statcounter
به نقل از «ایمنا»
2024-04-28@17:05:35 GMT

تربیت‌جنسی کودکان، رضایت‌جنسی بزرگسالی را رقم می‌زند

تاریخ انتشار: ۱ اردیبهشت ۱۳۹۷ | کد خبر: ۱۸۱۶۲۱۱۹

تربیت‌جنسی کودکان، رضایت‌جنسی بزرگسالی را رقم می‌زند

متاسفانه در سالهای اخیر برخی از آسیب‌های اجتماعی مانند کودک‌آزاری جنسی افزایش یافته است و برای پیشگیری از این امر، آگاهی والدین ضروری است.

به گزارش خبرگزاری ایمنا، عدم توجه به تربیت جنسی در دوران کودکی و جلوگیری از سوء‌استفاده‌های جنسی در این مقطع از زندگی، اثرات بسیار مخربی بر دوران بزرگسالی و زندگی مشترک افراد خواهد داشت.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

بر این اساس آگاهی والدین و مراقبت از کودکان در دوران کودکی نقش موثری در عدم بروز این اثرات مخرب دارد، هم‌چنین از آنجا که در سال‌های اخیر یکی از عوامل اصلی طلاق‌ میان زوجین به دلیل نارضایتی جنسی صورت گرفته است بنابراین سلامت و رضایت جنسی افراد نقش مهمی در رضایت از زندگی مشترک خواهد داشت.

آنچه می خوانید گفتگو با «بیژن براتی» کارشناس‌ارشد مشاوره، خانواده‌درمانگر و «فریبا عشقی‌نژاد» کارشناس ارشد روانشناسی، زوج درمانگر و سکس‌تراپ، در خصوص اهمیت موضوع تربیت جنسی در کودکی و سلامت جنسی در بزرگسالی است.

مساله تربیت جنسی یک "تابو" نیست

بیژن براتی کارشناس‌ارشد مشاوره، خانواده‌درمانگر در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا اظهار می کند: تربیت جنسی کودکان از انواع مهم تربیت‌ است که متاسفانه از نظر برخی والدین مغفول می‌ماند چراکه احساس می‌کنند طرح مسایل جنسی با کودکان دارای تاثیرات یا عواقب خاصی است و به همین دلیل برخی خانواده‌ها این مساله را یک "تابو" یعنی رفتار، گفتار یا امور اجتماعی نکوهش‌پذیر می‌دانند و در این حالت کودکان بدون اینکه به لحاظ جنسی تربیت شده و آموزش دیده باشند مورد هجوم آسیب‌های جنسی قرار می گیرند.

این خانواده‌ درمانگر در خصوص تعریف تربیت جنسی می‌افزاید: اگر بخواهیم تعریفی از تربیت جنسی داشته باشیم باید بگوییم مسایلی مانند ارایه اطلاعات درست، آموزش روش‌ها، اعتقادات و باورها درباره روابط و هویت جنسی و تربیت مهارت‌های تصمیم‌گیری در افراد، همگی در موضوع تربیت جنسی جای می گیرد و این بدین معنی است که اگر تربیت جنسی در یک کودک به درستی شده انجام شده باشد نگاه او به جنسیت خود نگاهی کامل‌تر و بهتر خواهد بود و در آینده، نقش جنسی خود را به خوبی و بدون مشکل ایفا خواهد کرد.

این مشاور خانواده با اشاره به اینکه پنج هدف برای لزوم تربیت جنسی فرزندان در بین روانشناسان مطرح است، می‌ گوید: یکی از اهداف تربیت جنسی این است که فرد، آگاهی و لذت بردن از جنسیت خود را تجربه ‌کند یعنی دختر از دختر بودن خود و پسر از پسر بودن خود لذت ببرد و این یکی از اهداف مهم در تربیت جنسی است.

براتی با تاکید بر اینکه هدف دیگر این نوع تربیت، ایجاد نگرش مثبت همراه با ارج نهادن به ارزش‌ها و چارچوب‌های صحیح در فرد است، می‌گوید: این امور باعث می‌شود تا فرد نسبت به قضاوت‌ها و رفتارهایی که متناسب با جنسیت خود دارد بتواند رفتار درستی داشته باشد.

این روانشناس خانواده با تاکید بر اینکه ایجاد اعتماد به نفس و عزت نفس یکی دیگر از اهداف تربیت جنسی است، ادامه می دهد: اگر فردی نسبت به جنسیت خود اعتماد به نفس داشته باشد هیچ‌گاه حاضر نیست که جنسیت خود را در اختیار اهداف غیرمنطقی و غیرشرعی دیگران قرار دهد.

تربیت‌جنسی، رفتار جنسی مسوولانه را می‌آموزد

براتی تصریح می‌کند: این نوع تربیت به فرد آموزش می‌دهد که در روابط فردی خود رفتاری مسوولانه‌ با محوریت جنسی داشته باشند اما متاسفانه گاهی در جامعه دیده می‌شود که زنان یا دختران مورد آزارهای جنسی قرار می‌گیرند و زیرا یاد نگرفته‌اند در روابط فردی خود به خصوص در رابطه با مردان چگونه حریم‌ها را حفظ کنند و یا مردان یاد نگرفته‌اند که در روابط فردی خود با جنس مخالف چه رفتاری باید داشته باشند.

این مشاور خانواده با بیان اینکه توجه به تربیت جنسی به فرد آموزش می‌دهد که در ارتباطات خود متوجه تمام مسایل باشد و مورد سوءاستفاده قرار نگیرد، تاکید می کند: این فرد یاد می‌گیرد که نباید دیگران را مورد سوءاستفاده قرار دهد و همین باعث می‌شود که از اتفاقاتی که در جامعه می‌افتد و معمولا در رسانه‌ها مطرح می‌شود مانند مورد آزار و اذیت قرار گرفتن کودکان توسط بزرگانی که خودشان نیز در دوره کودکی مورد سوءاستفاده قرار گرفته‌اند، جلوگیری شود.

براتی در خصوص آخرین هدف تربیت جنسی به کودکان می‌گوید: این آموزش، به کودکان یاد می‌دهد که از چه حمایت‌هایی می‌توانند برخوردار باشد و هم‌چنین چه توصیه‌های محرمانه‌ای را در تربیت جنسی می‌توانیم به فرد ارایه کنیم که وقتی در محیطی قرار گرفت که والدین در کنار وی نبودند بتواند از خود مراقبت کند.

این خانواده‌درمانگر با بیان اینکه اولین تجلی غریزه جنسی کودک از سن سه سالگی شروع می‌شود بنابراین تربیت جنسی نیز باید از همین سن شروع ‌شود، می‌ افزاید: کودک از سه سالگی با دست‌کاری ناحیه جنسی خود هویت جنسی خود را شناسایی می‌کند و به جنسیت خود پی‌می‌برد به همین دلیل به والدین توصیه می‌شود که در این سن مراقب کودک باشند و کودک را به دلیل دست زدن به ناحیه جنسی خود مواخذه نکنند چراکه کودک در این سن به پسر بودن یا دختر بودن خود و تفاوت خود با جنس مخالف خود پی می‌برد و در همین سن نیز باید اتاق کودک از والدین جدا شود و به بحث استحمام و تعویض لباس کودک و لمس کودک بیشتر توجه کرد.

براتی با بیان اینکه در چهار سالگی بچه‌ها مراقب این موضوع هستند که بدن برهنه آنها را کسی نبیند، می‌افزاید: در این سن کودک ذاتا مراقب بدن خود خواهد بود اما متاسفانه مداخله بی‌مورد والدین و گاهی با برهنه کردن کودکان برای استحمام یا تعویض لباس، این حریم را برای او می‌شکنند و ناخودآگاه به او یاد می‌دهند که برهنگی بدن اشکالی ندارد.

از بلوغ زودرس در کودک جلوگیری کنیم

وی با بیان اینکه از پنج تا شش سالگی ترشح و رشد هورمون‌های جنسی شروع می‌شود اما این ترشح بسیار کند است، اظهار می‌کند: به همین دلیل در اسلام به شِش سالگی سن تمیز گفته می‌شود اما متاسفانه بسیاری از والدین به این سن توجهی ندارند و از این سن به بعد است که کودک نباید شاهد صحنه‌ها یا تحریکات جنسی باشد و اگر کودک در معرض صحنه‌های جنسی قرار بگیرد این هورمون‌ها ترشح بیشتری خواهند داشت و باعث بلوغ زودرس در کودک می‌شود که یکی از مسایل مشکل‌ساز در نوجوانان است.

براتی در خصوص ویژگی سن هشت سالگی در کودکان می‌گوید: در این سن کودک  از تماشای بدن دیگران لذت می‌برد و باید در مهمانی‌ها و جلسات مختلط به بچه‌ها دقت کرد و مراقبت بود که کودک در معرض صحنه‌های جنسی قرار نگیرد.

این مشاور خانواده در خصوص سن بلوغ و مراقبت‌های این سن می‌افزاید: سن بلوغ در دختران ۱۱ تا ۱۳ سالگی و در پسران در ۱۴ تا ۱۶ سالگی است که غریزه جنسی بیدار شده و هورمون‌های جنسی، صفات ثانویه جنسی را در کودک ایجاد می‌کنند و اطلاعات خوبی که والدین در این مرحله به نوجوانان می‌دهند، می‌تواند فرزندان را برای ورود به سن بلوغ آماده کند و این آگاهی‌بخشی بسیار مهم است چراکه از نظر روانشناسان بلوغ، یک بحران است و نوجوانان باید آن را به درستی طی کنند.

وی با تاکید بر اینکه غریزه جنسی نباید زودتر از موعد در کودک بیدار شود، می‌گوید: متاسفانه غریزه جنسی در برخی خانواده‌ها به دو روش در کودک بیدار می‌شود که یکی به روش کشف و دیگری به روش یادگیری است.

براتی در تعریف شیوه‌ها بیدار شدن غریزه جنسی در کودکان تصریح می کند: کشف به وسیله یک اتفاق ناخودآگاه و به دلیل سهل‌انگاری بزرگسالان اتفاق می‌افتد برای مثال دستکاری ناحیه جنسی کودک یا لمس‌های مکرر در شستشوی بیش از حد مادران وسواسی، استفاده از لباس‌های سفت و چسبان، بدخوابیدن‌ها و بی‌توجهی در زمان استحمام است که باید این موضوع توسط والد همجنس انجام شود و والدین این کار را با لباس انجام دهند که این موارد باعث کشف غریزه جنسی توسط کودک می‌شود.

این مشاور خانواده در توضیح روش دوم بیداری غریزه جنسی تصریح کرد: بیداری غریزه جنسی از طریق یادگیری است در این موضوع نیز باید والدین رعایت کنند که کودکان در معرض افراد منحرف در پارک‌ها، مدارس، کوچه‌ها یا در سرویس مدارس و فضاهایی چون باشگاه‌ها، استخرها قرار نگیرند و به تمام مکان‌هایی که کودک با دیگر افراد در تماس است، توجه کنند تا مورد آموزش نادرست افراد منحرف یا سوء استفاده توسط آنان قرار نگیرد.

براتی در خصوص سهل‌انگاری والدین که معمولا به صورت غیرعمدی است، می‌گوید: والدینِ غافل می‌توانند باعث بیداری جنسی در کودک شوند، والدینی که در بحث پوشش خود و روابط جنسی خود مراقبت کافی را ندارند در این زمینه باید از ورود کودکان به اتاق خواب والدین یا شوخی‌های بی‌مورد در حضور کودک پرهیز کنند، هم‌چنین باید به کودکان اجازه گرفتن قبل از ورود به اتاق پدرومادر را آموزش داد تا در هنگام خواب و بیدار شدن صبح و تعویض لباس حتما باید اجازه بگیرند، هم‌چنین والدین باید به طرز پوشش و آرایش خود در حضور کودک و صحبت‌های ردوبدل شده توجه بسیاری داشته باشند.

دوران بلوغ، زمان جهت‌گیری جنسی افراد است

فریبا عشقی‌نژاد کارشناس ارشد روانشناسی، زوج درمانگر و سکس‌تراپ در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا در خصوص تاثیرات بی‌توجهی به موضوعات جنسی در کودکی و نوجوانی اظهار می‌کند: کودکانی که مورد سوءاستفاده جنسی قرار می‌گیرند معمولا از نظر اعتماد به نفس شرایط بسیار بدی را طی می‌کنند و همواره احساس حقارت، اضطراب، افسردگی و احساس گناه دارند.

این زوج درمانگر با بیان اینکه افرادی که مورد سوءاستفاده قرار می‌گیرند حس ارزشمندی ندارند، می‌افزاید: چنین کودکانی فکر می‌کنند خودشان مقصر هستند و این امر بر سلامت روان آنها تاثیر منفی می‌گذارد و در سنین بالاتر اتفاقات خاصی برای این دسته افراد می‌افتد.

این سکس‌تراپ با بیان اینکه زمان بلوغ جهت‌گیری جنسی برای افراد مشخص می‌شود، تصریح می‌کند: در این زمان است که مشخص می‌شود فرد طالب چه نوع رابطه جنسی است و به سمت روابط جنسی سالم یا ناسالم می‌رود.

عشقی‌نژاد با تاکید بر اینکه تحقیقات نشان داده است افرادی که در کودکی مورد سوء‌استفاده جنسی قرار گرفته‌اند به دلیل تاثیر آن بر روح و روان، جهت‌گیری جنسی ناسالمی پیدا می‌کنند، می گوید: این افراد به کسانی تبدیل می‌شوند که کودکان را مورد آزار قرار می‌دهند و پژوهش‌هایی که بر افرادی که کودکان را مورد سوءاستفاده قرار داده‌اند، نشان می‌دهد که خود این افراد در بیشتر موارد قربانیان این مشکل بودند.

این روانشناس با بیان اینکه افرادی که نسبت به گروه اول در خانواده‌های سالم‌تری بزرگ شده‌اند تا حدودی با این مشکل کنار آمده‌اند اما در روابط جنسی خود دچار مشکل شده‌اند، می‌گوید: در موارد مشاوره دیده شده برخی از دخترانی که مورد سوءاستفاده قرار گرفته بودند ترس از روابط جنسی پیدا می‌کنند و دچار بی‌میلی‌های جنسی می‌شوند و دقیقا بخش رابطه زناشویی آنها دچار مشکل می‌شود.

عشقی‌نژاد با بیان اینکه یکی از ابعاد مهم هر رابطه زوجیتی رابطه جنسی است، تصریح می‌کند: زمانی که زوجین در این زمینه دچار مشکل می‌شوند این مشکل به کلیه ارتباطات آن زوج منتقل می‌شود و این موضوع را به سمت نارضایتی و طلاق می‌کشاند.

بعد از اعتیاد بالاترین دلیل طلاق، نارضایتی جنسی است

این زوج‌درمانگر با بیان اینکه تنها عدم آگاهی والدین و عدم مراقبت از فرزندان در این مورد می‌تواند کلیت زندگی یک فرد و افرادی که با آن فرد در ارتباط هستند را تحت تاثیر قرار دهد، می‌گوید: این موضوع از نظر ابعاد روحی و روانی، جنسی، اجتماعی زیان‌های بسیار حتی زیان‌های مالی به دنبال دارد و بسیاری از طلاق‌هایی که در آینده شکل می‌گیرد نیز به این موضوع وابسته است.

وی با تاکید بر اینکه عدم سلامت رابطه جنسی تمام ابعاد زندگی یک فرد را تحت تاثیر خود قرار می‌دهد، ادامه می دهد: در سال‌های گذشته که سازمان بهزیستی سعی کرد به دلیل آمار بالای طلاق، آموزش‌های خانواده را به خانواده‌ها ارایه کند و با آموزش مسایل جنسی کودکان به والدین، موثر واقع شد و اهمیت این موضوع را به خانواده‌ها یادآوری کرد.

عشقی‌نژاد در خصوص بالا بودن آمار نارضایتی جنسی در طلاق‌ها می‌گوید: بعد از اعتیاد بالاترین دلیل طلاق، مشکلات و نارضایتی‌های جنسی است، در جامعه امروز افراد به راحتی به فیلم‌ها و صحنه‌های پورن یا نمایش رفتار جنسی دسترسی دارند که متاسفانه  این انتظارات را به زندگی زناشویی خود وارد می‌کنند.

این روانشناس با تاکید بر لزوم آموزش به زوجین قبل از ازدواج می‌افزاید: جامعه نیازمند آموزش صحیح در خصوص مسایل جنسی است و اگر در این خصوص آموزش‌ها و دوره‌های قبل از ازدواج وجود داشته باشد که بتواند آگاهی لازم در این زمینه را افزایش دهد قطعا افراد انتظارات غلط از یکدیگر نخواهند داشت و باعث آزار و اذیت طرف مقابل نیز نخواهند شد.

این زوج درمانگر با بیان اینکه فلسفه مسایل جنسی به جز ابعاد تولیدمثل و لذت،  مهر و محبت است می‌گوید: اگر در ابعاد جنسی به زوجین آموزش داده شود که چگونه با یک رابطه صحیح زناشویی به نیازهای طرف مقابل توجه کنند و رابطه جنسی سالمی ایجاد کنند که مهر و محبت را در آنان افزایش دهد، این موضوع بهترین خدمتی است که می‌توان به افراد در شرف ازدواج ارایه کرد. 

گزارش از: شهین اصلانی، خبرنگار سرویس جامعه ایمنا                                         

منبع: ایمنا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.imna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایمنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۸۱۶۲۱۱۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

۴۲ هزار کودک سرطانی در «محک» در حال درمان هستند

مدیرعامل موسسه محک با بیان اینکه از سال ۷۰ که این موسسه ایجاد شد تاکنون ۴۲هزار بیمار کودک سرطانی تشکیل پرونده داده اند، گفت:تا امروز ۱۶ هزار کودک سرطانی بهبودی پیدا کرده و به زندگی بازگشته اند.

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری دانشجو، نشست خبری کنگره دوسالانه بین المللی آنکولوژی کودکان یادبود «پروانه وثوق» در بیمارستان فوق تخصصی درمان سرطان «محک» برگزار شد.

هادی موسی خانی، فوق تخصص آنکلوژی در این نشست بیان داشت:۲۰درصد کودکان سرطانی کشور در بیمارستان محک تحت درمان قرار می‌گیرد و شایع‌ترین سرطان در کودکان سرطان خون و پس از آن تومور مغزی است.

وی ادامه داد:درمان آنکولوژی به یک کار تیمی نیاز دارد. در محک به این موضوع توجه خاصی دارد. استید این بیمارستان سابقه هیات علمی دانشگاه دارند و همه آنکولوژیست‌ها آرزوی کار کردن در محک را دارند.

آراسب احمدیان، مدیر عامل موسسه خیریه درمان کودکان سرطانی محک با بیان اینکه درمان کودکان سرطانی در محک رایگان است؛ ضمن اینکه حمایت‌های لازم در طول بیماری کودک نیز انجام می‌شود.

وی ادامه داد: در محک یک پلن درمانی یکپارچه در درمان بیماران سرطانی اجرا می‌شود.

وی با بیان اینکه در حال حاضر ۱۶ هزار کودکان سرطانی به زندگی طبیعی خود بازگشتند، خاطرنشان کرد:از ابتدای تأسیس محک از سال ۷۰ بالغ بر ۴۲ هزار بیمار کودک سرطانی تشکیل پرونده داده اند.

وی با بیان اینکه محک ۳۰سال پیش با هدف درمان کودکان سرطانی ایجاد شده، افزود: مجوز مرکز تحقیقات سرطان در محک گرفته شده تا پروتکل‌های درمانی کامل شود.

احمدیان تاکید کرد:خیرین هزینه‌های درمانی در محک را تامین می‌کنند؛ ضمن اینکه محک از نظر علمی و تخصصی با بیمارستان‌های خارج کشور ارتباط دارد؛ از جمله پزشکان ایرانی خارج از کشور.

دانشگری، معاون درمان بیمارستان محک تصریح کرد:این کنگره ۲۶لغایت ۲۸ اردیبهشت برگزار می‌شود و اساتید خارجی و داخلی در این کنگره شرکت می‌کنند و امتیاز باز آموزی دارد.

وی ادامه داد:یکی از نیاز‌های همیشگی رسیدن به درمان‌های روز دنیا در درمان سرطان است؛ باتوجه به اینکه محک بیشترین بیماران کودک سرطانی را در تومور‌های مغزی دارد.

وی متذکر شد:محیط، ژنتیک و وراثت از جمله علل بروز سرطان در کودکان است؛ در نتیجه اینکه بیماری صعب العلاج گفته می‌شود به دلیل نامشخص بودن علت بیماری است.

دانشگری خاطرنشان کرد:در بیمارستان محک کودکان تا ۱۸سال مبتلا را درمان می‌کنیم و سرطان خون و لنفوم شایع‌ترین سرطان در بین کودکان است.

وی گفت:در ایران و محک ۶۵تا ۷۰ درصد کودکان سرطانی درمان می‌شوند

میترا قالیبافان آنکولوژیست ابراز کرد:تومور‌های مغزی اولین علت مرگ در سرطان‌های کودکان است.

وی ادامه داد:تومور‌های کودکان با تومور‌های بزرگسالان متفاوت است؛ در نتیجه برخورد تیم درمان با کودک سرطانی باید متفاوت باشد.

قالیبافیان خاطرنشان کرد:هدف اول این کنگره این است که تومور‌های مغزی در کودکان و بزرگسالان متفاوت است؛ نحو برخورد با این کودکان نیز متفاوت است و سوم اینکه این کودکان نیازمند بازتوانی دارند و باید برای این بیماران فکری شود.

وی تصریح کرد:زمان بقای کودکان مبتلا به تومور سرطانی به زمان مراجعه به پزشک بستگی دارد. کودکان به عوارض درمان بیماری سرطان نسبت به بزرگتر‌ها حساس‌تر هستند. جراحی، شیمی درمانی و رادیو تراپی سه روش درمانی در کودکان سرطانی است.

این آنکولوژیست زمان بقای یک کودک سرطانی را به میزان توانایی بدن کودک در مقابله با روش‌های درمانی برشمرد و گفت:در برخی کودکان پس از ۵سال درمان کاملا بهبودی حاصل می‌شود.

وثوق جراح اطفال بیان داشت:پیگیری درمان کودکان در محک تا ۱۸ سالگی ادامه دارد.

وی با بیان اینکه در دنیا یک درصد سرطان‌ها کودکان را شامل می‌شود، گفت:سالانه هزار تا ۱۵۰۰ مورد جدید از کودک سرطانی در ایران شناسایی می‌شود.

دیگر خبرها

  • فناوری هشدار دهنده بلعیده شدن باتری ابداع شد
  • تاثیر اسباب بازی در نبوغ و رشد کودکان
  • چرا کودکان فرانسوی به خوش رفتار و مؤدب بودن مشهورند؟
  • ۴۲ هزار کودک سرطانی در «محک» در حال درمان هستند
  • راهکارهای جایگزین تنبیه بدنی در کودکان
  • والدین صبور در برخورد با کودک 4 تا 6 ساله موفقتر هستند
  • سندروم استکهلم در مدارس ابتدایی/ کودک آزاری مدرن: تلقین حس ناکافی بودن!
  • سندروم استکهلم در مدارس ابتدایی/ فرزندتان را به ربات آزمون دهنده تبدیل نکنید!
  • درخواست مکرون برای افزایش نظارت بر کودکان در شبکه‌های اجتماعی
  • مکرون خواستار نظارت والدین بر کودکان در شبکه‌های اجتماعی شد