به نقل از «ناطقان»

سؤال وجواب درقیامت برای چیست؟

تاریخ انتشار: ۸ اردیبهشت ۱۳۹۷ | کد خبر: ۱۸۲۷۸۰۴۵

درباره چگونگی توزین اعمال در روز رستاخیز، بحث فراوانی در میان مفسران و متکلمان شده است، و از آنجا که بعضی چنین تصور کرده اند، «وزن» و «ترازو»، در آن جهان، همانند وزن و ترازو در این جهان است. ناطقان: نخستین بحثی که در اینجا پیش می آید این است که: ما می دانیم خدا همه چیز را می داند و اصولاً در همه جا حاضر و ناظر است، با این حال چه نیازی به سؤال دارد که انبیاء و امت ها را عموماً و بدون استثناء مورد بازپرسی قرار می دهد؟!جواب این پرسش روشن است، زیرا اگر سؤال برای استعلام و درک واقعیت چیزی باشد،در مورد کسی که عالم است معنی ندارد اما اگر منظور توجه دادن خود شخص و اتمام حجت به او و امثال آن بوده باشد، هیچ مانعی ندارد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

درست مثل این که: ما به شخص فراموشکاری خدمت های زیاد کرده ایم، و او به جای خدمت، مرتکب خیانت هایی شده و همه این مسائل پیش ما روشن است، او را مورد بازپرسی قرار داده و می گوییم: آیا ما این همه به تو خدمت نکردیم؟ و آیا تو حق این خدمات را ادا کردی؟! این سؤال برای کسب علم نیست، بلکه برای تفهیم طرف است، و یا این که: برای ابراز قدردانی از یک فرد خدمتگذار و تقدیر و تشویق از او می پرسیم: در این سفر مأموریتی که داشتی چه کارهایی انجام دادی؟ با این که از جزئیات آن قبلاً آگاه شده ایم.

آیات سؤال در قرآن

ممکن است تصور شود، آیات مورد بحث که با صراحت و تأکید و قسم می گوید: از همه در روز قیامت سؤال می کنیم، با بعضی دیگر از آیات قرآن منافات دارد، مثلاً در سوره «الرحمن» می خوانیم: فَیَوْمَئِذ لایُسْئَلُ عَنْ ذَنْبِهِ إِنْسٌ وَ لا جَانٌّ... * یُعْرَفُ الْمُجْرِمُونَ بِسیماهُمْ...: «در آن روز از هیچ کس نه انس و نه جن، سؤالی نمی شود... * بلکه افراد گناهکار از سیمایشان شناخته می شوند...» و همچنین آیات دیگر که سؤال را نفی می کند با آیه مورد بحث که سؤال را اثبات می کند، چگونه سازگار است؟ ولی دقت در این آیات، هر گونه ابهامی را برطرف می سازد، زیرا از مجموعه آیات مربوط به سؤال و جواب در روز قیامت، چنین استفاده می شود که: مردم در آن روز، مراحل مختلفی را می پیمایند، در پاره ای از مراحل هیچ گونه سؤال و پرسشی از آنها نمی شود، حتی مهر بر دهان آنها می گذارند و تنها اعضای پیکرشان که آثار اعمال را در خود حفظ کرده اند، به عنوان یک گواه گویا و انکارناپذیر، چگونگی اعمالشان را بازگو می کنند.

در مرحله بعد، مهر از زبان آنها برداشته می شود، به سخن می آیند و از آنها پرسش می شود، آنها نیز با مشاهده روشن شدن حقایق در پرتو گواهی اعضا، به اعمال خود اعتراف می کنند، درست همانند مجرمی که با مشاهده آثار عینی جرم، چاره ای جز اعتراف نمی بیند.

بعضی از مفسران نیز در تفسیر این آیات احتمال داده اند که: آیات نفی کننده سؤال، اشاره به سؤال و جواب زبانی است. و آیات اثبات کننده سؤال، اشاره به سؤالاتی است که از اعضای بدن می شود و آنها به زبان حال ـ همانند رنگ رخساره انسان که خبر از سرّ درون او می دهد ـ حقایق را بازگو می کنند و در هر صورت اختلافی در میان این دو دسته آیات نیست.
ترازوی سنجش اعمال در قیامت چیست؟

درباره چگونگی توزین اعمال در روز رستاخیز، بحث فراوانی در میان مفسران و متکلمان شده است، و از آنجا که بعضی چنین تصور کرده اند، «وزن» و «ترازو»، در آن جهان، همانند وزن و ترازو در این جهان است، و از طرفی اعمال انسان سنگینی و وزنی ندارد که بتوان آن را با ترازو سنجید، ناچار شده اند، از طریق تجسم اعمال، و یا این که خود اشخاص را به جای اعمالشان در آن روز وزن می کنند، مشکل را حل نمایند، و حتی عبارتی از «عبید بن عمیر» نقل شده است که می گوید: یُؤْتی بِالرَّجُلِ الطَّوِیْلِ الْعَظِیْمِ فَلا یَزِنُ جَناحَ بَعُوضَة: «در آن روز، فرد بزرگ جثه ای را می آورند که در ترازوی سنجش به اندازه بال مگسی وزن ندارد»! اشاره به این که ظاهراً آدم های با شخصیتی بودند و در باطن هیچ!

ولی اگر مسأله مقایسه زندگی آن جهان را با زندگی دنیا کنار بگذاریم و توجه داشته باشیم که: همه چیز در آنجا با اینجا متفاوت است، درست همانند تفاوتی که میان زندگی جنین در عالم رحم، با زندگی انسان در این دنیا وجود دارد. و نیز توجه داشته باشیم که: در فهم معانی الفاظ، نباید همیشه، به دنبال مصداق های موجود و معین برویم، بلکه مفاهیم را از نظر نتیجه بررسی کنیم، مسأله «وزن در روز رستاخیز» کاملاً حل خواهد شد. توضیح این که: در گذشته هنگامی که مثلاً نام «چراغ» برده می شد، ظرفی به نظر می رسید که مقداری ماده روغنی در آن ریخته شده بود و فتیله ای در میان آن نصب گردیده، و احتمالاً حبابی نیز روی آن برای تنظیم هوا قرار داده شده بود. در حالی که امروز از کلمه «چراغ» چیز دیگری می فهمیم، دستگاهی که نه ظرفی برای روغن دارد، نه فتیله ای، و نه حبابی برای تنظیم هوا، اما آنچه چراغ امروز را با دیروز پیوند می دهد، همان هدف و نتیجه آن است، یعنی وسیله ای که تاریکی را از میان می برد.

در مسأله «میزان» نیز چنین است، در همین جهان می بینیم با گذشت زمان «ترازوها» چه اندازه دگرگون شده اند، و حتی لفظ میزان به وسائل دیگر سنجش نیز گفته می شود، مانند: میزان الحراره: «وسیله سنجش گرما»، میزان الهوا: «وسیله سنجش هوا» و مانند آن. بنابراین، آنچه مسلّم است این است که: در روز رستاخیز اعمال انسان با وسیله خاصی سنجیده می شود نه با ترازوهایی همانند ترازوهای دنیا، و چه بسا آن وسیله، همان وجود انبیاء، امامان و افراد صالح بوده باشد، و در روایاتی که از طرق اهل بیت(علیهم السلام) به ما رسیده این مطلب به خوبی دیده می شود.

در «بحار الانوار» از امام صادق(علیه السلام) در پاسخ سؤال از تفسیر آیه «وَ نَضَعُ الْمَوازِیْنَ الْقِسْطَ» چنین می خوانیم: وَ الْمَوازِیْنُ الأَنْبِیاءُ وَ الأَوْصِیاءُ وَ مِنَ الْخَلْقِ مَنْ یَدْخُلُ الْجَنَّةَ بِغَیْرِ حِساب!: «میزان سنجش در آن روز پیامبران و اوصیای آنها هستند و از مردم کسانی می باشند که بدون حساب وارد بهشت می شوند»! (یعنی کسانی که در پرونده اعمال آنها نقطه تاریکی وجود ندارد). و در روایت دیگری چنین نقل شده است: إِنَّ أَمِیْرَ الْمُؤْمِنِیْنَ وَ الأَئِمَّةَ مِنْ ذُرِّیَّتِهِ هُمُ الْمَوازِیْنُ: «یعنی امیر مؤمنان و امامان از فرزندان او ترازوهای سنجش اند».

و در یکی از زیارات مطلقه امیر مؤمنان علی(علیه السلام) می خوانیم: اَلسَّلامُ عَلی مِیْزانِ الأَعْمال:«سلام بر میزان سنجش اعمال»! در واقع مردان و زنان نمونه جهان، مقیاس های سنجش اعمال انسان ها هستند و هر کس به آن اندازه که به آنها شباهت دارد، وزن دارد، و آنها که از ایشان بیگانه اند، کم وزن یا بی وزنند.

حتی در این جهان نیز دوستان خدا مقیاس سنجشند، ولی از آنجا که بسیاری از حقایق در این عالم در پرده ابهام می ماند، و در روز قیامت که به مقتضای «وَ بَرَزُوا لِلّهِ الْواحِدِ الْقَهّار» روز بروز و ظهور است این واقعیت ها آشکار می گردد. و از اینجا روشن می شود که: چرا «موازین» جمع بسته شده است، زیرا اولیای حق که ترازوهای سنجشند، متعددند. این احتمال نیز وجود دارد که هر کدام از آنها در صفتی ممتاز بوده اند.

بنابراین، هر یک میزان سنجش یکی از صفات و اعمال آدمی هستند و چون اعمال و صفات انسان ها مختلف است، الگوها و ترازوهای سنجش نیز باید مختلف باشد. و نیز از اینجا روشن می شود که: آنچه در بعضی از روایات مانند روایتی از امام صادق(علیه السلام) وارد شده که پرسیدند: ما مَعْنَی الْمِیْزانِ قالَ الْعَدْلُ: «معنی میزان چیست؟ فرمود: عدل است» با آنچه گفتیم منافاتی ندارد، زیرا دوستان خداوند و مردان و زنان نمونه جهان، مظهر عدل می باشند: عدل از نظر فکر، عدل از نظر عقیده، و عدل از نظر صفات و اعمال.
منبع: باشگاه خبرنگاران برچسب ها: سوال و جواب ، قیامت ، اعمال

منبع: ناطقان

کلیدواژه: سوال و جواب قیامت اعمال

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت nateghan.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ناطقان» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۸۲۷۸۰۴۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

تبیین نگاه قرآنی رهبر معظم انقلاب را نباید در تدوین چند کتاب خلاصه کرد

آیت الله سیدهاشم حسینی بوشهری در کنگره بین المللی اندیشه‌های قرآنی حضرت آیت الله خامنه‌ای و اجلاسیه اساتید معارف اسلامی سراسر کشور که در دانشگاه معارف اسلامی قم برگزار شد، ضمن تبریک روز معلم و تجلیل از یاد و خاطره استاد شهید مطهری، با اشاره به روایتی از امام هادی علیه السلام در رابطه با جایگاه قرآن در تجلی زندگی مومنانه اظهار داشت: با این که همواره معارف قرآنی در مسیر تحقیق، پژوهش و ترویج و نشر و بسط قرار دارد، همچنان شادابی و طراوتش حفظ و روز به روز بر آن افزوده می‌شود.

وی با تاکید بر این که خداوند متعال قرآن را به گستره فراگیر تمام زمان‌ها تا روز قیامت نازل نموده است، خاطرنشان کرد: امام هادی علیه السلام در پاسخ به این سوال که چه سرّى است که قرآن هر چه بیشتر خوانده و بحث شود، بر تازگى و طراوت آن افزوده مى شود؟ فرمودند:، چون خداوند تبارک و تعالى، آن را تنها براى زمانى خاص و مردمى خاصّ قرار نداده است. از این رو، در هر زمانى و براى هر مردمى، تا روز قیامت، تازه و با طراوت است.

آیت الله حسینی بوشهری ضمن اشاره به اهمیت تبیین، توضیح و نشر اندیشه‌های قرآنی رهبر معظم انقلاب از دست اندرکاران برگزاری این کنگره تشکر کرد و اظهار داشت: امامین انقلاب بر این موضوع تصریح داشتند که با انس با قرآن و تامل در آیات الهی، از زاویه نگاه قرآن می‌شود به دل‌ها راه یافت و در دل‌ها نفوذ کرد.

وی ضمن تأکید بر ادامه و احیای رویکرد تفسیری امام خامنه‌ای در میان فرهیختگان قرآن پژوه به نوع نگاه قرآنی رهبر معظم انقلاب به موضوعات متعدد اجتماعی اشاره نمود و ابراز داشت: رویکرد قرآنی رهبر معظم انقلاب پیش از انقلاب و بعد از انقلاب متفاوت بوده، و تفسیر آیات الهی را مبتنی بر اقتضائات و شرایط روز مورد توجه قرار دادند.

آیت الله حسینی بوشهری تفسیر حضرت آیت الله خامنه‌ای از قرآن را تفسیر اجتهادی دانست و گفت: ایشان از رهگذر عقل و خرد ضمن تفسیر قرآن به قرآن، آیات الهی را مبتنی بر روایات اسلامی تفسیر نمودند.

رئیس جامعه مدرسین حوزه علمیه قم تصریح کرد: رویکرد قرآنی رهبر معظم انقلاب از یک جهت اجتهادی و از جهتی متناظر با موضوعات زمان است.

وی بر اهمیت پایش همه جانبه اندیشه‌های قرآنی رهبر معظم انقلاب تاکید کرد و اظهار داشت: برخی از اساتید در بررسی کلمه به کلمه و جمله به جمله تفاسیر امام خامنه ای، نکات بدیلی را در رابطه با روش و گرایش تفسیری و قواعد آن ارائه نمودند.

آیت الله حسینی بوشهری تدبر در قرآن را از مهمترین نکات پیش از تلاوت قرآن دانست و ابراز داشت: شأن پیامبر شأن تبیینی نسبت به آیات قرآن بود؛ لذا در تدبر به قرآن باید در عین توجه به محکمات، معنای متشابهات را در مسیر ارجاعات علمی قابل قبول استخراج نمود.

وی با بیان این که تفسیر قرآن باید به گونه‌ای باشد که خواص بپسنند و عوام بفهمند، خاطرنشان کرد: تفسیر قرآن به قرآن رهبر معظم انقلاب همچون سیاق علامه طباطبایی متاخذ از «القرآن یفسر بعضه بعضا» است؛ لذا کسی که می‌خواهد یک آیه تفسیر کند، باید به سایر آیات قرآن اشراف داشته باشد تا گمراه و به بیراهه نرود.

رئیس جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در بخش دیگری از سخنان خود ضمن ارائه تشریحی از تفسیر قرآن به قرآن، به مصادیقی از آیات الهی که مکمل و مفسر دیگر آیات هستند، اشاره و به تبیین برخی از ملاک‌های زندگی مومنانه از نگاه قرآنی پرداخت.

آیت الله حسینی بوشهری با بیان این که باید به دغدغه‌های اجتماعی جامعه پرداخت و خود را محصور در احکام فردی ننماییم، اظهار داشت: باید با رویکرد هدایتی و تربیتی وارد میدان تجلی احکام اجتماعی شده، راه حل‌ها را از بند بند آیات قرآنی اتخاذ نماییم.

وی قرآن را نسخه شفابخش، موعظه گر، هدایت آفرین و رحمت بخش برای مومنان دانست و اظهار داشت: کسی که تحت تاثیر موعظه قرآن قرار گیرد، زنگار‌ها از دل زدوده شده، زمینه هدایت فراهم خواهد شد و کسی که مشمول هدایت گردد، مشمول رحمت الهی خواهد بود.

آیت الله حسینی بوشهری با تأکید بر این که نگاه قرآنی رهبر معظم انقلاب را نباید در چند جلد مکتوب خلاصه نمود، خاطرنشان کرد: بحث‌های تفسیری رهبر معظم انقلاب با راه و سخن ایشان عجین شده است؛ به گونه‌ای که هرجا سخنی می‌گویند، مبتنی بر نکته سنجی‌های دقیق و عمیق معارف قرآنی است.

رئیس جامعه مدرسین حوزه علمیه قم ضمن اشاره به جایگاه سنت‌های اجتماعی جوامع در نگاه قرآنی، شبهه زدایی از معارف قرآنی در اذهان مخاطبان را یکی از سیره‌های تفسیری رهبر معظم انقلاب دانست.

وی به تبیین مصادیقی از نحوه پاسخگویی رهبر معظم انقلاب به شبهات مبتنی بر نگاه قرآنی پرداخت و با تاکید بر این که زندگی حقی همگانی است اظهار داشت: اینگونه نیست که یک عده‌ای هرکاری دلشان خواست انجام دهند و از دیگران بخواهند که ساکت بمانند، نمی‌شود که رژیم صهیونیستی به بزرگترین جنایات رقم بزند و در مقابل پاسخ حق دفاع فلسطینیان، رویه محکومیت را در پیش گیرند.

آیت الله حسینی بوشهری مقابله و مقاومت را تنها مسیر عقلی و دینی پاسخ به جنایات رژیم غاصب صهیونیستی دانست و ابراز داشت: اسلامی که در رأس ابراز عواطف احساسی است؛ وقتی با جنایات ظالمان مواجه می‌شود، دستور به تنبیه و مقابله می‌دهد.

منبع: خبرگزاری صدا و سیما

باشگاه خبرنگاران جوان قم قم