داعش و بهرهگیری از اندیشه مهدویت برای بدنام کردن شیعه
تاریخ انتشار: ۱۱ اردیبهشت ۱۳۹۷ | کد خبر: ۱۸۳۳۴۱۳۴
به گزارش ایکنا؛ صغری فهیمی، محقق و مدرس جامعة الزهرا(س) در یادداشتی به مقایسه میان جریان العتیبی و داعش در سوء استفاده از اندیشه مهدویت پرداخت که متن این یادداشت به شرح زیر است: اندیشه مهدویت به علّت ایجاد انگیزه در جهت تلاش برای تغییر وضع موجود، از سوی گروههای مختلف مسلمانان؛ اعم از شیعه و اهل سنّت، در طول تاریخ مورد بهرهبرداری قرار گرفته است و جریان جهیمان العتیبی در عربستان و گروه داعش نیز از اندیشه مهدویت در جهت پیروزی استفاده کردند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
با مطالعه جریان العتیبی ملاحظه میکنیم که این جریان در پی کسب قدرت نبود و در جهت نهادینه کردن احکام دینی تلاش کرد؛ امّا به علّت عدم برنامهریزی دقیق، در همان آغاز حرکت شکست خورد. به نظر میرسد غرب با بررسی حرکتهای نجاتبخش از جمله جریان جهیمان العتیبی، با فهم نیروی محرک قوی اندیشه مهدویت، تلاش کرد داعش را با همین تئوری وارد صحنه کند و چهره اندیشه مهدویت را در بین مردم دنیا، چهرهای خشن و در صورت عدم پیروزی، ناکارآمد جلوه دهد.
معرفی جریان جهيمان العتیبی
جهيمان بن محمد بن سيف الضان الحافي الروقي العتيبي در 16 سپتامبر 1936 ميلادي در يکی از هجرتگاههای اخوان من طاع الله (هِجره) در ناحيه سجير در غرب نجد متولد شد. او تا چهارم ابتدايي درس خواند. اما در درسهاي دار الحديث مدينه منوره شرکت ميکرد و از آن بهره ميگرفت. 18 سال در ارتش يا گارد ملي خدمت کرد و از آن جدا شد. علت جدا شدن مشخص نيست اما گفته ميشود که او معتقد بود مواجب گرفتن با اظهار حق سازگار نيست و بعد از آن وارد دانشگاه مدينه منوره شد و از زمان جدا شدن از دستگاه حکومتي تا حادثه مکه 6 سال طول کشيد.
او با محمدبن عبدالله القحطانی(1980-1935م)، يکي از شاگردان شيخ عبدالعزیزبن باز آشنا شد و با خواهر او ازدواج کرد. پدربزرگ او، يکی از نيروهای تأثيرگذار سوارهنظام اخوان من طاع الله بود که نقش مهمی در اقدامات سياسی ابن سعود برای تثبيت قدرتش ايفا کرده بود. از میان آثار جهیمان میتوان به «رسائل» او اشاره کرد که حاوی اندیشههای او است و به جهت نحوه نگارش ضعیف است؛ جهيمان و همفکرانش ظلم نظام سعودي و نابساماني حاصل از آن را مشاهده ميکردند و آنها را غير مشروع ميدانستند. احتمال دارد با الهام از انقلاب ايران و سرنگونی نظام سلطنتی، بر علیه نظام حاکم به پا خاست. او در رساله «الأمارة والبيعة والطاعة وحكم تلبيس الحكام على طلبة العلم والعامة» آل سعود را نشانه ميگيرد.
با توجه به اين شرايط جماعتي با نام جماعة السلفية المحتسبة را طرح ريزي و اجرا نمود. ايجاد نسبت سببي ميان جهميان و محمد بن عبدالله باعث شناخت زيادي از افکار و عقايد او ميشد که مبارزه منفي عليه حکومت وقت و مخالفت با هر گونه مظاهر غربي مانند تلويزيون و راديو از جمله آن ها بود. جهميان حکومت وقت را به هيچ وجه بر اساس قران و سنت نميدانست. دعوت جهيمان رفته رفته بالا گرفت و اعضاي آن ها روز به روز بيشتر ميشدند. جهيمان براي اجرای طرح انديشهاش چند مرحله طی نمود؛ او بر اساس روایت پيامبر(ص) که فرمودند:«إنَّ اللهَ يَبْعَثُ لهذه الأمَّةِ على رأسِ كلِّ مِائةِ سنةٍ مَنْ يجدِّد لها دينَه، خود را واجد شرايط لقب مجدد ميديد. همچنین برادر زني داشت که نامش محمد و اسم پدرش عبدالله بود و با حديث نبوي که شرايط و ويِژگيهاي مهدي منتظر را بيان ميکرد از جهت اسم مشابهت داشت، بر اين اساس او را متقاعد کرد که مهدي موعود است و بايد قيام کند و خود نيز از او حمايت خواهد کرد. او دراين خصوص به خوابي که در تاريخ 1979 ديده شده بود استناد کرد. سومين مرحله حرکتشان، قيام در مسجدالحرام بود. آخرین اقدام آنان استفاده از اندیشه مهدویت بود. اندیشه مهدویت راهکاری بود که جذب اذهان عمومی را به دنبال داشت و تطبیق روایات بر شرایط موجود، حضور آنان و قیام در خانه خدا را را توجیه میکرد به هرحال اندیشه مهدویت از جریان جهیمان، گروهی فعال ساخت که از حالت انفعال خارج شده و در جهت تحقق جامعه مهدوی تلاش کردند.
همزمان با این حرکت، جامعه فکری و حوزههای علمی مدینه با تأثیرات جدید اندیشههای محمدناصرالدین الألبانی(1914-1999) مواجه بودند. آلبانی، عالمی سوری الاصل بود که توسط عبدالعزیز بن باز به عربستان دعوت و به ریاست دانشگاه اسلامی مدینه منصوب شد و تا سال 1961 در آن محل به تدریس پرداخت. آلبانی یکی از چهرههای سرشناس و برجسته اهل حدیث در سوریه بود. او یکی از چهرههای پیوند زننده میان جریان سلفیگری در شام و وهابیهای عربستان بود. جریان سلفیگری که از بطن مکتب فقهی حنبلی در شام برآمده و رشد پیدا کرده بود، به دنبال نفی تقلید و احیای اجتهاد در اندیشه اسلامی بود و از سوی دیگر رویای بازگشت به دین اصیل اسلام را در زمینههای متعددی همچون فقه و حدیث در سر میپروراند. او در کتاب معروفش صفة الصلوة النبی با توجه به استنادات حدیثی و فقهی خود، مجادلات مهمی را در میان علمای وهابی عربستان برانگیخت و برخی از محققین معتقدند، علت خروج او از مدینه در سال 1963 هم به همین کتاب و ماجراهای اطراف آن مربوط بوده؛ اما علت اصلی و واقعی آن هنوز بر کسی آشکار نیست. نظرات فقهی و ذائقه فکری آلبانی چنان تند بود که در برخی نقاط، مصالح دولت مردان سعودی را در جامعه عربستان به خطر میانداخت و یکی از مواضع اختلافات اجتماعی میان اهل دین و اهل سیاست در جامعه سعودی اندیشههای آلبانی بود. تاثیرات آلبانی در جامعه مذهبی حجاز چنان عظیم بود که با وجود عدم حضور وی پس از سال 1963، پیروانش زمینههای شکلگیری جامعة السلفیه المحتسبه را پدید آوردند. از طرفی جهیمان با اندیشههای آلبانی آشنایی داشت و با او نیز در مورد تفکر گروه اخوان مباحثه کرده و نظرات او را قبول داشت.
معرفی داعش
داعش، گروهی تکفیری است که داعیه احیای خلافت اسلامی در منطقه عراق و شام را دارد. در بروز و رشد آن افرادی نقش کلیدی داشتند. یکی از افراد مؤثر ابومصعب زرقاوی با تفکرات افراطی است. زرقاوی در 1973، در شهر زرقاء اردن به دنیا آمد. زرقاوی فردی نامتعادل بود که زندگی طبیعی را تجربه نکرد. شرارت های او همراه با آلوده بودن او به مواد مخدر، از او شخصیتی ایجاد کرد که چند دوره زندان را تجربه کرد و در همین دورانها با گروه جهادی سلفی آشنا و هر بار پس از آزادی به افغانستان رفت و با حمایت اسامه بن لادن، گروهی جهادی تشکیل داد که پس از حمله آمریکا به افغانستان، به کردستان عراق فرار کرد.
بعد از حمله آمریکا به عراق، شاخه القاعده در عراق به رهبری ابومصعب زرقاوی در 2004 علنی شد. این گروه تحت امر رهبر القاعده جهان بودند، ولی برخلاف القاعده، شیعیان را دشمن نزدیک خود و هدف خود را مبارزه با شیعیان عراق معرفی کردند. در 2006، ابومصعب زرقاوی در بمباران عراق کشته شد و «ابوعمرالبغدادی» به عنوان رهبر این گروه در آمد و در 2010 بعد از هلاکت ابوعمر البغدادی، شخصی به نام «ابوبکر البغدادی» جانشین وی شد. با شروع جنگ القاعده در سوریه، شعبهای از این گروه به سوریه رفت، اما در آنجا با «جبهه النصره»، که بعدها جزء القاعده شد، اختلافات داخلی پیدا کرد. آنها از ایمن الظواهری خواستند در خصوص اختلاف القاعده عراق و جبهه النصره قضاوت کند که حکم او به نفع جبهه النصره بود. با این حکم ابوبکر البغدادی مخالفت خود با ایمن الظواهری اعلام کرد و به عراق برگشتند و خلافت اسلامی را با عنوان داعش مخفف اعلام کردند. آنها ادعای خلافت اسلامی کردند و در تبلیغات خود رهبرشان را خلیفه مسلمانان خواندند و او را «ابوبکر الحسینی القرشی البغدادی» معرفی کردند تا یادآور حدیث «خلفاء امتی اثنا عشر، کلهم من قریش» باشد. آنها در اعتقادات و فقه سیاسی خود تابع ابن تیمیه و محمد بن عبدالوهاب هستند. همچنین، به پیروی از سید قطب، جهاد مسلحانه را اصل اساسی خود دانستهاند و بیانیه زرقاوی را، که شیعه را دشمن اصلی خود معرفی کرده است، شعار اصلی خود قرار دادند.
همگرایی جريان جهيمان با گروه داعش
اندیشه مهدویت از مهمترین مؤلفههای تلاش در جهت بهبود وضعیت مسلمانان برای استقرار عدالت است لذا گروههای مختلف اعم از شیعه و اهل سنّت، در جهت تغییر وضعیت موجود به وضعیت مطلوب از شعائر مهدویت بهره بردند. یکی از مهمترین تلاش آنان تطبیق روایات مهدویت بر وضعیت موجود و عملکرد خودشان است. از جمله جریانهای معاصر که با تمسک به اندیشه مهدویت، در جهت پیشبرد اهداف خود تلاش کردند، جریان جهیمان العتیبی و گروه داعش است. این دو گروه در دو زمان و مکان متفاوت با تطبیق شرایط، تلاش کردند تا وضعیت موجود را تغییر دهند. اهداف دو گروه با هم تفاوت دارد؛ امّا ریشههای فکری همسانی داشته و در اندیشه با هم تفاوت اندکی دارند. با بررسی و تطبیق دو گروه در میزان کاربست روایات مهدویت در رسیدن به اهداف کوتاه مدت و بلند مدت، دال بر وجود پشتوانه بیگانه در حرکت داعش و بالعکس، خودجوش بودن جریان جهیمان است. اگرچه روایتهای مورد استناد بسیار به هم شبیه است؛ امّا در عمل متفاوت ظاهر شدند و هدفشان با یکدیگر فرق داشت. نتیجه آن شد تا نمود خارجی داعش مورد انزجار گروههای مسلمین قرار گیرد که این امر در مورد جریان جهیمان ایجاد نشد. از طرفی، غرب با بررسی حرکتهای نجاتبخش از جمله جریان جهیمان العتیبی، با فهم نیروی محرک قوی اندیشه مهدویت، تلاش کرد داعش را با همین تئوری وارد صحنه کند و چهره اندیشه مهدویت را در بین مردم دنیا، چهرهای خشن و در صورت عدم پیروزی، ناکارآمد جلوه دهد.
بیان شد که گروه داعش و عدهای از متفکرین اهل سنّت مثل ابن تیمیه، اساس اعتقادات شیعه را به اعتقادات یهودی متصل میکنند و معتقدند که فردی یهودی الاصل به نام عبدالله بن سبأ، عقاید غلوآمیز نسبت به حضرت علی(ع )داشت. بحث وصایت و عقاید دیگر شیعه از سوی او مطرح شد؛ حضرتعلی(ع) به علّت افکار غلوآمیز، او را کشت. بنابراین شیعیان منقطع از خاندان اهلبیت(س) و پیرو عبدالله بن سبأ هستند. برهمین اساس کاربرد روایات مهدوی مورد استناد شیعه توسط داعش ( که میزان ارتباط بین شیعه و ائمه(ع) را میرساند)، در درازمدت سبب جدایی بین تفکرات شیعه و ائمه(ع) میشود. این امر به اضافه دشمنی روزافزون شیعه با خلفای نخستین، شیعه را به عنوان گروهی منقطع از خاندان پیامبر(ص) مطرح خواهد کرد؛ زیرا این گروهها به ظاهر و با نماد سازی و بازنمایی، خود را به ائمه(ع) نزدیک میکنند؛ بنابراین از دشمنی علنی بتدریج کاسته شده و سناریوی تهی کردن شیعیان از درون به صورت بسیار تئوریزه انجام خواهد شد.
انتهای پیام
منبع: ایکنا
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت iqna.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایکنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۸۳۳۴۱۳۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
پست معنادار داعش با انتشار تصویر یک ورزشگاه دیگر بیخگوش ایران!
با افزایش تهدیدهای داعش علیه ورزشگاهها و مسابقات ورزشی، یک حساب وابسته به داعش، با انتشار تصویری از یک بازیکن کریکت تیم نیوزلند و با درج تاریخ بازیهای کریکت پاکستان و نیوزلند در لاهور و راولپندی، از هواخواهان خود خواست تا اعضای تیم کریکت نیوزلند را مورد هدف قرار دهند. منبع: فارس