هیچ؛ سهم شهر زیرزمینی سامن از صنعت گردشگری

همدان- ایرنا- قرار بود پای صنعت گردشگری به میراثی به جا مانده از دوران اشکانیان در کهن دیار ملایر باز شود، به شهر زیرزمینی و دستکند 'سامن'؛ اما این طرح در گیر و دار جذب اعتبارات متوقف شده است.

به گزارش ایرنا، شهر زیرزمینی سامن، شهری دستکند در 15 کیلومتری ملایر که سال 84 از دل زمین سر برآورد و قدمت آن گویای عظمت و تاریخ کهن استان همدان است، هنوز نتوانسته است تصمیم گیران صنعت گردشگری را به اختصاص اعتبارات لازم برای رونق گردشگری این خطه از کشورمان متقاعد کند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

12 سال از کشف شهر زیرزمینی سامن می گذرد، در حالیکه تنها حدود یک پانزدهم از این شهر دستکند کاوش شده و همیشه کمبود منابع و اعتبارات سلاحی در دست دست اندرکاران آن بوده تا برای این میراث کهن نتوانند حتی یک ایستگاه برای پیاده شدن گردشگران برپا کنند و با گذشت بیش از یک دهه سرنوشت این شهر زیرزمینی هنوز در گیر و دار تصمیمات راهش را گم کرده است.
اگرچه مسئولان زیادی در بازدید از ظرفیت های گردشگری استان همدان، دغدغه شان در زمینه اجرای این طرح را به هر شکلی بروز دادند، اما شهر زیرزمینی سامن هنوز سهمی در صنعت گردشگری ندارد و این بستر مهیا و ناب، نتوانسته دروازه های گردشگری اش را به روی مردم بگشاید و حال اما سرنوشتش به همدان 2018 گره خورده و امیدوار است بتواند سهم اندکی از این رویداد بین المللی را از آن خود کند.
مسئولان زیادی از بالاترین رده سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور گرفته تا نمایندگان مجلس و دیگر مدیران استانی و شهرستانی طی 12 سال گذشته افتخارشان این بوده که دستکند سامن را دیده اند و البته با پیگیری های مصرانه اندک اعتباراتی نیز برای کاوش این اثر کهن تاریخی گرفته اند.
اما این نکته همچنان موجب نگرانی می شود که بارش های سالانه و ترددهای شبانه روزی روی این شهر زیرزمینی ممکن است این اثر تاریخی را تخریب کند؛ تهدیدی جدی که بارها تذکر داده شده و حتی محمدناصر نیکبخت استاندار فرهنگ دوست همدان نیز در بازدید اخیرش از این مجموعه تاریخی، بر شتاب گیری روند اجرای طرح گردشگری سامن تاکید کرده است.
اینجا نقش نهادها و سازمان های دولتی در تخریب نکردن این اثر تاریخی بسیار بارز و برجسته است، چه بسا که حفاری ها و اقدامات عمرانی برخی از این نهادها شهر زیرزمینی را با تهدید مواجه می کند و تخریب هایی را هم متوجه آن خواهد کرد.
از آنجا که همواره کمبود اعتبارات سد راه پیشتازی شهرزیرزمینی در صنعت گردشگری بوده، مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری همدان با قاطعیت کامل اعلام کرد: به لحاظ اهمیت آثار تاریخی نمی توانیم مرمت اضطراری آثار را برای جذب اعتبار متوقف کنیم و تمام تلاش ما جلوگیری از آسیب دیدن آثار تاریخی است.
'در خصوص شهر زیرزمینی سامن مساله اضطراری نداریم' این مطلبی بود که علی مالمیر عنوان کرد و گفت: سال گذشته بخشی از طاق های آسیب دیده دستکند سامن مرمت و استحکام بخشی بدنه داخلی انجام شد و هم اکنون درگیر طراحی سر درب ورودی و ساختمان ورودی آن هستیم تا بتوانیم زمینه را برای بازدید گردشگران مهیا کنیم.
گرچه به گفته وی مطلوب اداره کل میراث فرهنگی مسدود کردن کامل خیابانی است که شهر زیرزمینی زیر آن واقع شده و زمانی صدای این دستکند زیرزمینی بین المللی می شود که کاوش به طور کامل انجام شود، اما در حال حاضر مطلوب ساکنان سامن و ملایری ها گردشگرپذیر شدن بخشی از این اثر تاریخی به عنوان برند گردشگری استان همدان آن هم همزمان با رویداد همدان 2018 است؛ حقی که نباید نادیده گرفته شود.
شهر زیرزمینی سامن در عمق سه تا 6 متر از سطح زمین و زیر بیش از یکصد واحد مسکونی و تجاری در بخشی از بافت سنتی شهر ملایر واقع شده و این موضوع موجب شده است که مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری همدان تاکید کند: برای حفظ این بنای ارزشمند تاریخی درخواست کرده ایم در قالب طرح هایی با تغییر کاربری معوض، بتوانیم فضایی را در محدوده شهر زیرزمینی سامن آزاد کرده و کاوش را ادامه دهیم.
اینکه به گفته مالمیر شهر زیرزمینی سامن شرایط مناسبی دارد، بسیار خوب است و از آن خوشایندتر اینکه وی قول مساعد داده است که برنامه این نهاد در سال 97 آماده سازی شهر زیرزمینی سامن برای رویداد همدان 2018 است تا گردشگران بتوانند از این اثر فوق العاده تاریخی بازدید کنند.
اینجا این نکته قابل ذکر است که در بازدیدی که محمدناصر نیکبخت استاندار همدان 28 فروردین ماه امسال از شهر زیرزمینی سامن داشت، در جمع حضار مدیران مربوطه را مورد خطاب قرار داد و تاکید جدی کرد که هفته آینده یعنی اواخر فروردین و اوایل اردیبهشت ماه جاری یک روز توسط میراث فرهنگی استان تعیین شود تا با حضور وی و فرماندار ملایر عملیات اجرایی فاز نخست طرح گردشگری دستکند سامن آغاز و تا پایان خردادماه به اتمام برسد.
این در حالیست که معاون گردشگری میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری همدان به ایرنا گفت: قول مساعد می دهیم که از اوایل هفته جاری عملیات اجرایی طرح گردشگری مجموعه دستکند سامن آغاز می شود و تمام تلاش ما بر این است که این طرح برای رویداد همدان 2018 آماده شود.
به گزارش میراث فرهنگی استان، تاکنون 6 فصل کاوش در شهر زیرزمینی سامن با وسعت پنج هکتار انجام شده و هم اکنون یک میلیارد و 500 میلیون ریال اعتبار از محل اعتبارات سال 96 برای اجرای فاز نخست طرح گردشگری این مجموعه وجود دارد، اما علی خاکسار اتمام فاز نخست طرح گردشگری این مجموعه دستکند کهن تاریخی را باز هم منوط به تامین اعتبارات دانست و بیان کرد: اگر اعتبارات سال 97 به موقع اختصاص یابد و کار متوقف نشود، این طرح تا آخر تابستان امسال برای بازدید گردشگران آماده می شود.
وی ادامه داد: عمده کاوش های این طرح زیر ساختمان مخابرات بود که انجام شد و 200 مترمربع مساحت فضایی است که اداره مخابرات باید در اختیار ما قرار دهد تا بتوانیم ورودی طرح گردشگری دستکند سامن را مهیا کنیم.
البته استاندار همدان در بازدید اخیر خود قول مساعد داد با رایزنی ساختمان مخابراتی که روی شهر زیرزمینی قرار گرفته، آزاد شود و این فضا در اختیار این مجموعه قرار گیرد.
پُر واضح است که اقدامات انجام شده تاکنون مورد رضایت مردم و مسئولان نبوده و نیست و بارها استاندار همدان و نمایندگان مردم ملایر در مجلس شورای اسلامی گلایه مندی خود را از روند اجرای کار و کمبود اعتبارات برای دستکند سامن اعلام کرده اند؛ به گونه ای که محمد کاظمی نماینده مردم این شهرستان در مجلس دهم گفت: با وجود اینکه هم اکنون شهر زیرزمینی سامن اعتبار دارد، اما کار به کندی پیش می رود و ما نیز از روند کار میراث فرهنگی گلایه داریم و به جد پیگیر این موضوع هستیم.
وی اظهار کرد: اساسی ترین مشکل دستکند سامن این بود که پایگاه نبود، در حالیکه با پیگیری های انجام شده در بازدید رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور در سال 95 از این مجموعه، پایگاه شهر زیرزمینی سامن تصویب و به نتیجه رسید که خودبخود ردیف بودجه به آن تعلق می گیرد.
کاظمی با بیان اینکه طبق گزارش میراث فرهنگی همدان ایمن سازی داخل مجموعه، آماده سازی فضای داخلی، درب ورودی و معابر برای بازدید گردشگران در حال انجام است، ابراز امیدواری کرد: فاز نخست طرح گردشگری برای رویداد همدان 2018 آماده می شود.
در این میان اما تلاش و همت جمعی شورای اسلامی شهر و شهرداری سامن برای به سرانجام رسیدن شهر زیرزمینی قابل تحسین است و اختصاص ساختمانی برای پایگاه دستکند سامن نمونه بارز این همراهی است و به تازگی نیز شهرداری و شورای شهر آمادگی کامل خود را برای پیاده راه سازی مسیر شهر زیرزمینی اعلام کرده است.
یک عضو شورای اسلامی شهر سامن نیز از اینکه هنوز اقدام جدی برای اجرای طرح گردشگری دستکند سامن آغاز نشده، ابراز گلایه کرد و آن را مطالبه جدی شهروندان سامنی برشمرد.
محمود بداغی گردشگر پذیر شدن شهر زیرزمینی را موجب رونق اقتصادی و جذب بیشتر گردشگر برای استان همدان دانست و ابراز کرد: ظرفیت دستکند سامن در جذب گردشگر و توسعه صنعت گردشگری به اندازه ای بالا است که با راه اندازی فاز نخست این مجموعه، سرمایه گذاران این شهر برای احداث یک هتل اعلام آمادگی کرده اند.
و اما رویداد بین المللی همدان 2018 به عنوان پایتخت گردشگری کشورهای آسیایی، رویدادی که سهم شهر زیرزمینی سامن به عنوان یک اثر تاریخی شاخص این استان، تنها برگزاری همایش دستکندهای زیرزمینی است، شاید بارقه امیدی باشد تا این اثر کهن که در بستری از سنگ گرانیت کنده شده و در سال 1384 به طور اتفاقی در جریان حفاری های فیبر نوری شرکت مخابرات کشف و 27 فروردین 1387به شماره 24622 در فهرست آثار ملی ثبت شد، بتواند روی گردشگر خارجی را ببیند.
7528/2090

منبع: ایرنا

کلیدواژه: فرهنگي شهر زيرزميني سامن ملاير همدان ميراث فرهنگي و گردشگري

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۸۴۲۸۸۴۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

(تصاویر) گزارش رسانه خارجی از قنات‌های تاریخی یزد

فرارو- کانال‌های آب زیرزمینی که قرن‌ها آب شرب ساکنان شهر یزد ایران را تامین می‌کردند، اکنون در خدمت گردشگری هستند. این کانال‌ها که در شهر یزد واقع شده و نیاز آبی مردم محلی را تامین می‌کند، توجه گردشگران را به خود جلب می‌کند.

به گزارش فرارو، خبرگزاری آناتولی ترکیه در گزارشی نوشت: شهر یزد با قرار گرفتن در منطقه مرکزی کشور ایران و محصور در میان کویرها، ویژگی‌های منحصر به فردی دارد. با توجه به قرار گرفتن شهر تاریخی در میان کویر و کمبود آب در منطقه، مشکل تامین آب شرب مردم محلی همواره در دستور کار قرار دارد.

علاوه بر دشواری رساندن آب‌های زیرزمینی از مناطق اطراف به سطح، انتقال آب از محیط‌های دور بیابان به شهر بدون از بین رفتن باعث شده است تا مردم منطقه به دنبال راه حل‌های مختلف و یافتن راه حل باشند.

مردم منطقه ترجیح می‌دادند آب را از طریق تونل‌های حفر شده در زیر زمین به شهر برسانند تا اینکه آب را به سطح زمین برسانند. این کانال‌های آب زیرزمینی که در اصطلاح محلی «قنات» نامیده می‌شود، صد‌ها سال نیاز آبی مردم منطقه را تامین می‌کرد.

هنگام ورود به شهر با هواپیما، قنات‌ها توجه بازدیدکنندگان را به خود جلب می‌کند. این اشکال که در نگاه اول قابل درک نیستند، تهویه کانال‌های آبی حفر شده در زیر زمین و گاهی به عمق ۴۰ متر را تشکیل می‌دهند.

تقریباً در هر صد متر کانال آب یک هواکش وجود دارد. این هواکش‌ها هم برای تهویه تونل و هم برای تامین فشار لازم برای جریان آب مهم هستند.

از آنجایی که کانال‌ها در زیر زمین عمیق هستند و زمین سخت‌تر است، تلفات آب در زمین‌های شنی در اینجا به حداقل می‌رسد و آب سرد می‌ماند.

تونل‌هایی که از کوه‌های تقریباً ۷۰ کیلومتری شروع می‌شوند، از شهر عبور می‌کنند. از آنجایی که آب به سطح زمین نمی‌آید، قرن‌هاست که مردم منطقه با پایین آمدن به کانال‌ها از طریق تونل‌ها و پله‌های بزرگ حفاری شده، نیاز خود را تامین می‌کنند.

آب اضافی عبوری از کانال‌ها که عمق آن از کوه‌ها به سمت شهر کاهش می‌یابد، در نواحی جنوبی به سطح زمین می‌رسد و برای تامین نیاز آبی نقاط دیگر و در برخی نقاط در کشاورزی استفاده می‌شود.

این کانال‌های آبی که در دوران معاصر با توسعه سیستم پمپاژ، لوله گذاری آب و انتقال آب از رودخانه زاینده رود اصفهان به یزد کم اهمیت شده‌اند، هرچند از تعداد آن‌ها کاسته شده است.

اکثر قنات‌ها که به اندازه گذشته مورد استفاده قرار نمی‌گیرند، به دلیل سیلاب‌هایی که به مرور زمان رخ داده است، با حمل خاک و پر شدن بسته شده اند.

کانال‌های آب زیرزمینی در مرکز شهر هم اکنون برای بازدید گردشگران باز نگه داشته شده اند و روزانه صد‌ها گردشگر از این کانال‌ها بازدید می‌کنند.

بازدیدکنندگان از شهر نه تنها محل برداشت مردم و محوطه انباری که آب به کانال‌های مختلف منتقل می‌شود را می‌بینند، بلکه این فرصت را دارند که در کانال طولانی با ارتفاع یک و نیم متر قدم بزنند.

ابراهیم کاظم نژند، مدیر پایگاه قنات‌های جهانی زارچ و حسن‌آباد مهریز یزد در خصوص کانال‌های آبی اظهار داشت که کانال موردنظر برای بازدید گردشگران بازسازی شده است.

وی با بیان اینکه قرن هاست که مردم از آب زارچ بهره‌مند بوده اند، گفت: قنات زارچ که در آن قرار داریم ۳۰ متر زیر شهر تاریخی یزد است که این کانال ۷۲ کیلومتر طول دارد و با این ویژگی به عنوان طولانی‌ترین کانال آب زیرزمینی در جهان در یونسکو به ثبت رسیده است.

کاظم نژند با بیان اینکه زارچ از دو قسمت تشکیل شده است، گفت که زارچ ۳ سال پیش برای بازدید گردشگران ایرانی و خارجی بازگشایی شد. این کانال که قدمت آن به دوره ایلخانی می‌رسد، ۸۰۰ سال قدمت دارد و شبانه روز باز و قابل تردد است.

محمود نصیری که از استان البرز برای دیدن قنات‌های آب تاریخی به یزد آمده است، می‌گوید: برای اولین بار برای دیدن کانال‌های آب به یزد آمدم، فکر می‌کردم چگونه است، چگونه این مکان را هزار سال پیش ساخته اند. بسیار جالب بود و از دیدن آن لذت بردم. تجربه خوبی بود.