به نقل از «خبرگزاری آریا»

بهره وري منابع آبي با توسعه نوسازي شبکه هاي آبياري

تاریخ انتشار: ۲۵ اردیبهشت ۱۳۹۷ | کد خبر: ۱۸۵۲۲۸۴۵

خبرگزاري آريا - کرج- ايرنا- بهره وري مناسب از آب کشاورزي و جلوگيري از هدررفت آن براي رسيدن به امنيت غذايي، به مديريت هوشمند منابع نياز دارد که يکي از اقدامات اساسي در اين مسير توسعه نوسازي شبکه هاي آبياري و زهکشي است.

به گزارش ايرنا، پديده رشد روزافزون جمعيت به خصوص در کشورهاي خاورميانه و آسيايي نياز به تامين امنيت غذايي را به حد چشمگيري افزايش داده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اين نياز در جايي که اکنون با بحران هاي مختلف زيست محيطي همچون تغيير اقليم و خشکسالي روبرو هستيم، بيشتر نمود پيدا مي کند.
بشر از گذشته دور تا کنون براي تامين غذاي خود، اراضي بکر و مناسب را زير کشت انواع محصولات برده به طوريکه اکنون بيشتر اين اراضي به عنوان اراضي کشاورزي به شمار مي رود و گاه نحوه نادرست کشت و بهره وري بيش از حد از اين اراضي منجر به باير شدن اين زمين ها شده است.
در گذشته دولتمردان و کشاورزان براي دستيابي هر چه بيشتر به غذا به دنبال گسترش سطح زير کشت بودند، ولي اکنون با وجود بحران ها به خصوص کمبود آب ناگزير به اجراي برخي شيوه ها همچون بهره وري مناسب از آب کشاورزي براي دستيابي به محصول بيشتر هستند.
براي رسيدن به اين هدف از چند دهه گذشته برنامه ريزان عرصه کشاورزي و کشاورزان با اجراي برخي شيوه ها همچون شبکه هاي آبياري و زهکشي به دنبال استفاده مناسب از آب رفتند.
اکنون برخي از اين شبکه ها به قدري فرسوده شده که به جاي بهره وري مناسب از آب، هدر رفت آب کشاورزي را به همراه دارد.
محققان و کارشناسان امر براي رفع اين معضل و رسيدن به راهکارهاي مناسب اقدام به برگزاري نشست تخصصي و هم انديشي مدرن سازي شبکه هاي آبياري و زهکشي در معاونت آب و خاک وزارت جهاد کشاورزي مستقر در منطقه محمدشهر کرج کردند.
** پيشرفت فيزيکي 68 درصدي اجراي طرح شبکه هاي آبياري
مجري طرح جامع شبکه‌هاي فرعي آبياري و زهکشي رودخانه‌هاي مرزي وزارت جهاد کشاورزي گفت: اجراي مرحله اول طرح جامع شبکه هاي فرعي آبياري و زهکشي اراضي حاشيه رودخانه هاي مرزي کشور هم اکنون از 68 درصد پيشرفت فيزيکي برخوردار است.
سيد رحيم سجادي افزود: اجراي اين طرح در 400 هزار هکتار از اراضي کشور برنامه ريزي شده که در مرحله اول آن براي حدود 220 هزار هکتار اجرا شده است.
وي با بيان اينکه اين طرح از ابتداي سال 94 آغاز شده، اظهار داشت: مرحله اول اين طرح در 10 استان اجرا مي شود که آذربايجان غربي با 61 هزار و 570 هکتار زمين بيشترين و خراسان جنوبي با 300 هکتار کمترين سطح عمليات در دست اجرا را دارند.
به گفته وي، هدف از اجراي پروژه هاي مصوب در حريم رودخانه هاي مرزي براي افزايش راندمان آبياري با مهار آب هاي مرزي، تثبيت جمعيت در مناطق مرزي و افزايش توليد و اشتغال موثر و افزايش درآمد و رفاه روستاييان است که اتمام آنها نقش موثر و بسزايي در توسعه مناطق مرزي دارد.
سجادي اضافه کرد: ظرفيت خيلي خوبي در بهره وري مناسب آب در کشور داريم در حاليکه از اين ظرفيت در طول مدت هاي زيادي نتوانستيم استفاده کنيم تا اينکه طرح 550 هزار هکتاري خوزستان به اجرا درآمد که 300 هزار هکتار آن به پايان رسيده و مرحله دوم در حال آغاز است که در آن از ظرفيت مديريت طرح بهره مند شديم.
وي گفت: استفاده از ظرفيت مديريت طرح يک ظرفيت مناسب است که به ما نشان مي دهد که مي توانيم از ظرفيت هر کارشناسي با تجربه اي استفاده کنيم.
وي با بيان اينکه در اجراي طرح 220 هزار هکتار 5 مديريت طرح وجود دارد، افزود: 60 رويه مشترک براي آب هاي مرزي انجام داديم که در 6 استان به صورت اجباري است.
مشاور وزير جهاد کشاورزي يکي از تجربيات ناموفق در آب هاي مرزي را بحث مواد اوليه پلي اتيلن براي شبکه هاي آبياري دانست و اظهار داشت: بيش از 95 درصد اجراي شبکه فرعي در پروژه 220 هکتاري به صورت کم فشار اجرا مي شود که نوسانات ارزي منجر به بالا رفتن قيمت اين لوله ها و فشار زياد براي اجراي پروژه شده که بايد در پروژه هاي آتي اين موضوعات مد نظر قرار گيرد.
**آبياري کشاورزي نيازمند تحول
رئيس کميسيون بين المللي آبياري و زهکشي نيز در اين نشست تخصصي گفت: اوج آبياري به قرن گذشته و قبل از دهه 80ميلادي بود و ناگهان سياست هاي جهاني، آبياري را کنار گذاشتند و بر اين باور بودند که آبياري بايد تحويل کشاورزان شده و بايد بر روي آب شرب کار شود.
دکتر سعيد ني ريزي افزود: پس دانش آبياري در سطح دهه هاي 60 و 70 باقي ماند و تحول چشمگيري در مباني و اهميت آبياري شکل نگرفت.
وي اظهار داشت: با اينکه بخش کشاورزي 70 درصد آب دنيا را از طريق آبياري مصرف مي کند ولي اهميتي به آن نمي دهند در صورتيکه غذاي دنيا از اين بخش تامين مي شود.
وي گفت: با فشارهاي به وجود آمده آبياري به مرور در برنامه دولت به خصوص در کشورهاي آفريقايي تبديل مي شود به طوريکه آفريقا در برنامه هاي آبياري خيلي عقب است و کشورهاي زير صحرا اصول و مباني اوليه آبياري را يا نمي دانند يا امکانش را ندارند.
ني ريزي اظهار اميدوراي کرد که يک شروع مجددي داشته باشيم تا آبياري در دنيا نقش اساسي خود را بازي کند ولي ما وظيفه داريم آن را متحول کنيم به خصوص در کشور ما که زمينه نوين آبياري دارد و محققين بر روي مباني آبياري مطالعه کنند تا به اراضي بايد به چه ميزان و چه زماني و با چه وسايلي آبياري کرد که اکنون تمام آن ها زير سوال رفته و بايد متحول شود.
وي گفت: ICID (کميسيون بين المللي آبياري و زهکشي) يک تحول است و يک برنامه است که ما ايراني ها بايد در آن نقش بازي کنيم و اين در حالي است که ICID هيچ چشم اندازي نداشت و در صدد چشم انداز و تحقيقات بر آن شديم.
وي افزود: چشم اندازي که ICID براي سال 2030 به دنبال آن است که جهاني با امنيت آبي از فقر و گرسنگي از طريق توسعه پايدارروستايي داشته باشيم.
ني ريزي با بيان اينکه 75 درصد مردم فقير در روستاها هستند، خاطرنشان کرد: اين مردم تنها اميدشان به آبياري است، پس آبياري و توسعه روستايي بايد بهترين راه براي فقر زدايي در دنيا باشد که اين چشم اندازي است که بايد ارتباط بين بخشي پيدا کنيم يعني فقط منحصر به بخشي از وزارت جهاد کشاورزي نشود بلکه بايد با ساير تخصص ها و بخش ها ارتباط برقرار شود.
وي گفت: به دنبال به دست آوردن سازگاري روش هايي هستيم که از لحاظ اقتصادي به صرفه و سازگار با محيط زيست باشد که ماموريت ما نيز همين است.
وي با اشاره به اينکه براي اجراي اين چشم انداز 5 هدف اصلي گذاشتيم، اظهار داشت: اين اهداف با رويکرد بهره وري بيشتر از آب با استفاده کمتر از آب کشاورزي مي باشد.
ني ريزي به نقش موسسات تحقيقاتي در اين ميان اشاره کرد و گفت: بايد تحولي در تحقيقات انجام و ظرفيت سازي در برنامه هاي ICID داشته باشيم که نقشه راهي براي آن تعيين کرديم.
وي گفت: در ICID چالش هاي بين المللي و مسايل خاص کشورها را هدف قرار داده و حمايت مي کنيم و در تلاش هستيم که گره هاي مختلف در نقاط مختلف جهان به وجود بياوريم تا تحقيقاتي که ضروري است به اين گره ها منتقل شود تا توسط کشورهاي عضو اين تحقيقات انجام شود.
اين مسئول افزود: ICID يک تشکل مستقل است و نبايد از پول هاي دولتي استفاده کند و اصرار بر ايجاد يک واحد کسب و کارمستقل براي آن داشتيم که ايجاد شد و مقررات براي آن ايجاد مي شود و آبياري بايد با تلاش اين تشکل تجديد حيات شود.
** آبياري بايد تجديد حيات کند
مديرکل دفتر شبکه هاي آبياري و زهکشي وزارت جهاد کشاورزي نيز در اين نشست گفت: آبياري بايد تجديد حيات کند ولي با توجه به شرايط اقليمي کشورو محدوديت بارشي و ساعت آفتابي خوبي که داريم که مي تواند ما را در مدرن سازي براي استفاده از انرژي خورشيدي کمک کند.
جلال ابوالحسني افزود: اگر بارندگي و تبخير را مقايسه کنيم محدوديت از اين دو پارامتر اقليمي ما را به اين سوق مي دهد که از منابع آب موجود استفاده بهينه کنيم.
وي اظهار داشت: بيش از 65 درصد کشور ما نيمه خشک و فقط 15 درصد از اراضي مرطوب و نيمه مرطوب ومابقي خشک بوده و بيشتر بارش ها در نقاط مرطوب و نيمه مرطوب نيز در خارج از فصل آبياري انجام مي شود که ما را به سوي مدرن سازي شبکه هاي آبياري سوق مي دهد.
وي با اشاره به وجود 130 ميليارد مترمکعب آب تجديد پذيردر کشور، گفت: فقط 17 درصد از اين آب ها به صورت سطحي و مابقي به صورت قنوات و چاه ها و سفره هاي زيرزميني هستند و ما مجبور هستيم براي استفاده بهنيه از منابع آب مدرن سازي سازه ها کنيم.
ابوالحسني با بيان اينکه آب اصلي ترين نهاده براي توليدات کشاورزي است، افزود: 30 درصد از بارش ها همزمان با فصل آبياري است که باعث مي شود وابسته به آبياري براي توليد غذا در داخل کشور شويم.
وي اظهار داشت: از 18.5 ميليون هکتار از اراضي قابل کشت در کشور8.7 ميليون هکتار اراضي آبي بوده و اين در حالي است که کمتر از اين ميزان کشت انجام مي شود.
وي گفت: مديريت آب در 8.7 ميليون هکتار از اراضي قابل کشت انجام مي شود که 3.2 ميليون هکتار از اين اراضي از آب سدها و شبکه هاي آبياري استفاده مي کنند و در 1.73 ميليون هکتار فعلا شبکه فرعي کارنشده است.
ابوالحسني افزود: همچنين 1470 هزار هکتار هم شبکه فرعي داريم که نياز به تجديد حيات دارند و 5.5 ميليون هکتار اراضي نيز اراضي پاياب قنات و چاه است.
وي اظهار داشت: باتوجه به محدوديت هاي موجود رويکردي براي کشور تدوين شده که آب به عنوان يک راهبرد در برنامه ششم تدوين شده و براي يک کشاورزي پايدار مجبور هستيم از منابع آب حفاظت کمي و کيفي کنيم.
وي گفت: براي تامين غذا در توسعه پايدار ناچار به مدرن سازي هستيم که بايد به سوي راندمان و بهره وري آب حرکت کنيم.
مديرکل دفتر شبکه هاي آبياري و زهکشي وزارت جهاد کشاورزي ادامه داد: مشارکت در افزايش بهره وري در سه سطح حوزه هاي آبريز، مزرعه و گياه بايد انجام شود و افزايش بهره وري در اين 3 سطح فعال بايد شوند که از تکنولوژي هاي نو براي استفاده بهينه از آب استفاده خوهد شد که بايد از لحاظ سخت افزاري براي شبکه هاي نوين و انتقال از طريق لوله بايد انجام شود.
وي افزود: براي نيل به اين اهداف از تمام ظرفيت ها و پتانسيل هاي بخش خصوصي استفاده شده و خواهد شد و براي مديريت پايدار خاک کشاورزي بايد مدرن سازي شبکه ها انجام شود که به افزايش بهره وري مي انجامد.
ابوالحسني اضافه کرد: مجبور هستيم نوگرايي و مدرن سازي شبکه هاي آبياري را داشته باشيم ولي نوسازي کليد تمام مشکلات ما نيست ولي يکي از پارمترها براي رسيدن به اهداف است و مولفه هاي نوگرايي دو نوع سخت افزاري و نرم افزاري است.
وي گفت: مطابق آمار وزارت نيرو بيش از 60 درصد شبکه هاي اصلي آبياري بيشتر از 30 سال عمر دارد که نياز به تجديد حيات شبکه هاي عملياتي بوده و 11 درصد هم بين 20 تا 30 سال عمر دارند که وظيفه ما را سنگين تر مي کند.
وي ادامه داد: 14 درصد شبکه ها نيز کمتر از 10 سال عمر دارند که بايد نوگرايي، هوشمند سازي و مديريت آب در مزرعه براي آن انجام شود.
اين مسئول با بيان اينکه استفاده از لوله به عنوان يکي از روش هاي نوگرايي در شبکه هاي آبياري و زهکشي در تمام دنيا به حساب مي رود، اضافه کرد: کشور ما متاسفانه متاثر از ريزگردها است و در غرب کشور عليرغم اينکه روش هاي نوين آبياري به روش تيپ انجام مي شود ولي نشستن ريزگردها بر روي برگ ها عمل فتوسنتز را با مشکل مواجه مي کند که براي رفع آن از سيستم کم فشار هم در کنار آن براي شست و شوي برگ ها استفاه مي شود که شبکه هاي جديد هم نياز به نوسازي دارد.
وي بيان داشت: از 1 ميليون 470 هزار هکتار شبکه فرعي در کشور 270 هزار هکتار به صورت سامانه هاي نوين آبياري است که از لحاظ سخت افزاري مدرن سازي انجام شده و 100 هزار هکتار هم شبکه کم فشار که نوعي مدرن سازي است انجام شده است.
ابوالحسني گفت: براي900 هزار هکتار هم عمليات تجهيز و نوسازي انجام شده است.
6156/1535
انتهاي پيام /*

منبع: خبرگزاری آریا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.aryanews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری آریا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۸۵۲۲۸۴۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

تدوین ۱۱ برنامه کشاورزی برای تحقق شعار سال در قزوین

محمدحسین عطایی رییس سازمان جهاد کشاورزی استان قزوین گفت: امیدواریم با پیشبرد این برنامه‌ها شاهد افزایش تولید در بخش‌های مختلف کشاورزی باشیم که البته بخش قابل توجهی از آن با مشارکت بخش خصوصی محصص خواهد شد.

وی اضافه کرد: گفتمان مشارکت مردم جز سیاست‌های و اولویت‌های اصلی و مهم بخش کشاورزی استان قزوین است که امیدواریم با ورود سرمایه گذار به این بخش شاهد افزایش تولیدات کشاورزی باشیم.

این مسئول ادامه داد: مقام معظم رهبری تاکیدات و توجه خوبی به دشت قزوین داشته اند تا اینکه در اردیبهشت ۱۴۰۱ و تاکید مجدد بر اهمیت دشت قزوین و پیگیری این دستور توسط رییس جمهور، وزیر جهادکشاورزی و استاندار، ستاد احیا و پایدار سازی دشت قزوین تشکیل شد.

عطایی شبکه آبیاری دشت قزوین را یک فرصت بسیار مهم در استان برشمرد و بیان کرد: شبکه آبیاری دشت قزوین به وسعت ۶۰ هزار هکتار بزرگترین شبکه کشور است که متاسفانه در چند سال اخیر برای تامین این میزان اراضی با مشکل مواجه شده ایم.

رییس سازمان جهاد کشاورزی استان قزوین با بیان اینکه ۲۷۰ هزار هکتار اراضی کشاورزی آبی و ۱۳۰ هزار هکتار اراضی دیم در استان زیر کشت قرار دارد، یادآور شد: اقدامات جهش تولید در کشاورزی استان قزوین از دهه ۴۰ آغاز شده و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی نیز گسترش پیدا کرده است.

استان قزوین در تولید ۱۶ محصول کشاورزی رتبه یک تا ۶ کشور را به خود اختصاص داده است.

باشگاه خبرنگاران جوان قزوین قزوین