به نقل از «ساعت24»

اثرات «پیری جمعیت» بر اقتصاد، مثبت است یا منفی؟!

تاریخ انتشار: ۳۰ اردیبهشت ۱۳۹۷ | کد خبر: ۱۸۶۳۹۱۸۲

ساعت 24-متخصصین معتقدند پیری جمعیت می‌تواند هم اثرات منفی و هم اثرات مثبت بر رشد اقتصادی داشته باشد. محققان کشورمان برای بررسی بهتر این موضوع، داده‌های تلفیقی 146 کشور را مورد بررسی قرار داده‌اند و بر اساس نتایج حاصله، پیشنهادهایی را به‌منظور مدیریت این موضوع ارائه کرده‌اند.

در نگاه اول، اثر منفی چنین موضوعی، بیشتر به چشم می‌آید، زیرا افزایش جمعیت سالخورده باعث سنگین­تر شدن تأمین هزینه­‌ها و امکانات موردنیاز آن‌ها می‌­شود و چنین مشکلی بر ساختار و ترکیب تولید کالا و کارایی آن‌ها تغییراتی ایجاد می­‌کند که بر رشد اقتصادی اثرگذار است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اما با واکاوی بیشتر مشخص می­‌شود که پیری جمعیت اثرات مثبتی هم بر رشد دارد. بنابراین برآیند کلی اثرات، نامشخص است.

طبق نظر متخصصین، در دهه­‌های آینده، کشورهای توسعه­‌یافته با افزایش درصد افراد مسن و کاهش نیروی کار مواجه خواهند شد. بدین‌­ترتیب، کاهش جمعیت فعال ازنظر اقتصادی، باعث سخ‌ت­تر شدن تأمین امکانات، مصارف و هزین‌ه­های بیشتر و پس‌­انداز کمتر در جوامع خواهد شد که این عوامل، سرمایه­گذاری عمومی و درنتیجه، رشد اقتصادی را کاهش می­‌دهند. از سویی امروزه امید به زندگی طولانی‌­تر، افراد را به فعالیت اقتصادی بیشتر و طولانی­‌تر وادار می‌­کند که این موضوع می­‌تواند اثر مثبتی بر رشد اقتصادی داشته باشد.

در این رابطه، پژوهشی توسط محققان ایرانی انجام‌شده که در آن بر یافتن پاسخ برای پرسش­‌های زیر تمرکز شده است: آیا سالخوردگی جمعیت، بر رشد اقتصادی اثرگذار است؟ اگر اثرگذار است، این اثر مثبت است یا منفی و به چه میزان رشد اقتصادی را تغییر می­‌دهد؟

برای انجام این پژوهش از داده‌­های تلفیقی 146 کشور طی سال­‌های 1990 تا 2013 استفاده‌شده و نخستین متغیر در آن، رشد اقتصادی بوده است. متغیر بعدی درصد جمعیت بالای 65 سال بوده که به‌عنوان شاخص پیری جمعیت در نظر گرفته شده است و در کنار این دو متغیر، متغیرهای کنترلی شامل نرخ رشد جمعیت، امید به زندگی، درآمد سرانه، نیروی کار و انباشت سرمایه نیز مورد بررسی واقع شده‌اند.

نتایج این تحقیق که توسط پژوهشگرانی از دانشگاه آزاد اسلامی واحد فیروزکوه انجام‌شده، نشان می‌­دهد که نوسانی بودن اثر پیری بر رشد اقتصادی به دلیل ارتباط این اثرگذاری با شاخص‌­های دیگر جمعیتی مانند امید به زندگی است.

بر اساس این نتایج، در کشورهایی که امید به زندگی بیش از 70 سال است، اثر پیری جمعیت بر رشد اقتصادی، منفی و در کشورهایی که امید به زندگی کمتر از 70 سال است، اثر یادشده مثبت است. این موضوع می­‌تواند نشان­دهنده کاهش شدید بهره‌وری و کارایی از یک سن خاص به بعد باشد.

دکتر صالح قویدل، دانشیار دانشکده علوم انسانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد فیروزکوه و همکارش در این تحقیق می‌گویند: «در این بررسی مشاهده شد علاوه بر این‌که شاخص­‌های جمعیتی مانند امید به زندگی، بر میزان و جهت تأثیرگذاری پیری جمعیت بر رشد اقتصادی مؤثر هستند، پیری جمعیت نیز، خود، میزان و جهت اثرگذاری شاخص‌­های جمعیتی را بر رشد اقتصادی تحت تأثیر قرار می­‌دهد. یکی از این شاخص‌­ها رشد جمعیت است».

به گفته این محققان: «در برآوردها مشاهده شد که اگر جمعیت بالای 65 سال بیش از 20 درصد باشد، اثرگذاری رشد جمعیت بر رشد اقتصادی کاهش می‌­یابد و حتی ممکن است منفی شود. اما در کشورهایی که درصد جمعیت بالای 65 سال آن‌ها کمتر از 20 درصد است، اثرگذاری رشد جمعیت بر رشد اقتصادی مثبت است. برای مثال در کشورهای ژاپن، ایتالیا و آلمان که درصد جمعیت بالای 65 سال آن‌ها بیش از 20 درصد است، دیگر نمی‌­توان ادعا کرد که رشد جمعیت بر رشد اقتصادی اثر مثبت دارد. بنابراین، حتی در کشورهایی که امید به زندگی در آن‌ها، بالای 70 سال است، ولی جمعیت بالای 65 سال آن‌ها از 20 درصد بیشتر است، احتمال کاهش رشد اقتصادی از ناحیه پیری جمعیت زیاد خواهد بود».  

این محققان بر اساس یافته‌های این تحقیق پیشنهاد می‌کنند که دولتها و حکومتها در تغییر ساختار جمعیتی از سیاست‌های شتابزده خودداری کنند.

دکتر قویدل و همکارش می‌گویند: «به نظر می‌­رسد تغییر ساختار جمعیت جهان و همه کشورها به پیر شدن، موضوعی غیرقابل‌اجتناب است، هرچند حدومرز پیر شدن جمعیت با توجه به تغییرات در سایر حوزه‌­ها در آینده مشخص می­‌شود. لذا پیشنهاد می­‌شود کشورهای درحال‌توسعه که انتظار می­‌رود در آینده‌­ای نزدیک دچار پیری جمعیت شوند، از سیاست­‌های فعلی کشورهایی مانند ژاپن که با این پدیده روبرو هستند، الگو بگیرند».

شایان ذکر است نتایج پژوهش فوق، در فصل‌نامه «پژوهش‌های اقتصادی ایران» وابسته به دانشگاه علامه طباطبایی منتشر شده‌اند.

منبع: ساعت24

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.saat24.news دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ساعت24» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۸۶۳۹۱۸۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

رای‌دهندگان آمریکایی به ترامپ نگاه مثبت‌تری دارند

به گزارش «تابناک» به نقل از ایسنا، نظرسنجی منتشر شده در روز یکشنبه نشان داد که رای‌دهندگان آمریکایی با اختلاف ۴۹ به ۴۳ درصدی از ترامپ در رقابت فرضی یک به یک با بایدن حمایت می‌کنند. این در مقایسه با ۴۹ به ۴۵ درصد جمهوری‌خواهان نسبت به حضور این دموکرات فعلی در ژانویه است.

این نظرسنجی نشان داد، در صورتی که میدان کامل رقبا در نظر گرفته شود، مثل زمانی که رای‌دهندگان در ماه نوامبر به پای صندوق‌های رای می‌روند، ترامپ برتری بیشتری دارد. او با اختلاف ۴۲ به ۳۳ درصد نسبت به بایدن جلو است و پس از آن ۱۵ درصد برای رابرت اف کندی جونیور، نامزد مستقل انتخابات آمریکا در نظر گرفته می‌شود. ۱۰  درصد باقیمانده از نامزدهای حزب سوم حمایت کرده‌اند یا فعلا تصمیمی ندارند.

دو سوم رأی‌دهندگان ایالات متحده نمی‌دانند که چگونه کسی می‌تواند از بایدن حمایت کند، در حالی که ۵۲ درصد می‌گویند که در هیچ شرایطی شانسی برای رأی دادن به رئیس‌جمهور فعلی وجود ندارد. در مقایسه، ۶۳ درصد از پاسخ‌دهندگان نمی‌توانند ببینند که چگونه کسی می‌تواند از ترامپ حمایت کند و ۴۷ درصد می‌گویند که شانسی برای رای دادن به او وجود ندارد.

شبکه سی‌ان‌ان گزارش داد که تنها ۴۷ درصد از رای‌دهندگان از نامزدهایی که باید انتخاب کنند، از جمله ۴۴ درصد دموکرات‌ها و ۶۳ درصد از جمهوری‌خواهان راضی هستند. ۵۸ درصد از رأی‌دهندگان نظر منفی نسبت به بایدن دارند، در حالی که ۵۳ درصد نظر منفی نسبت به ترامپ دارند.

تنها ۶۵ درصد از پاسخ‌دهندگان بر این باورند که بایدن به طور قانونی در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ پیروز شد و این بدون تغییر نسبت به زمانی است که همین سوال پس از شورش کنگره آمریکا در ژانویه ۲۰۲۱ پرسیده شد.

نظرات درباره دوره ریاست جمهوری ترامپ از زمان خروج او از ریاست جمهوری بهبود یافته است. با نگاهی به عملکرد او، ۵۵ درصد از آمریکایی‌ها معتقدند که ریاست جمهوری ترامپ یک «موفقیت» بود، در حالی که این رقم در نظرسنجی پس از شورش، ۴۵ درصد بود. در مقایسه، ۳۹ درصد از پاسخ‌دهندگان معتقدند دوره ریاست جمهوری بایدن موفقیت‌آمیز بوده است.

به طور مشابه، از هر ۱۰ آمریکایی، شش نفر از عملکرد بایدن به‌عنوان رئیس‌جمهور ناراضی هستند. بایدن در مدیریت چندین موضوع مهم برای رای‌دهندگان، از جمله ۶۶ درصد نارضایتی در بحث اقتصاد، ۷۱ درصد نارضایتی از تورم و ۷۱ درصد نارضایتی از جنگ رژیم صهیونیستی علیه غزه، امتیازات پایینی دریافت می‌کند. تنها از هر ۱۰ آمریکایی چهار نفر معتقدند که ایالات متحده «مسئولیت دارد» درگیر درگیری‌های غرب آسیا باشد.

ترامپ، بایدن و متحدان او را متهم کرده است که تلاش می‌کنند نامزدی او را از طریق سیستم قضایی منحرف کنند. این رئیس‌جمهور سابق در چهار کیفرخواست جداگانه با ۹۱ اتهام روبروست. یک نظرسنجی سی‌ان‌ان هم که پنج‌شنبه منتشر شد، نشان داد که تنها ۱۳ درصد از آمریکایی‌ها معتقدند با ترامپ مانند سایر متهمان رفتار می‌شود و تنها ۴۴ درصد مطمئن هستند که هیئت منصفه انتخاب شده در پرونده ترامپ، حکم عادلانه‌ای صادر خواهد کرد.