نکاتی برای انسانی‌تر کردن فضاهای عمومی شهرها
تاریخ انتشار: ۳۱ اردیبهشت ۱۳۹۷ | کد خبر: ۱۸۶۶۹۵۸۷
در پژوهشی که توسط پژوهشگری از کشورمان به انجام رسیده است، معیارهای قلمرو عمومی خوب در شهرها از منظر انسانی بودن آنها به ویژه در فضای فرهنگ ایرانی مورد بررسی قرار گرفته‌اند.
به گزارش ایسنا، قلمرو عمومی شهر، به مجموعه فضاها یا مکانها یا محیط عمومی شهر گفته می‌شود که اهل شهر و مسافران یا گردشگران حاضر در آنها، به دلایل مختلف در آنها حضور مییابند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
بارزترین ویژگی قلمروهای عمومی موردنظر آن است که همه مردم بدون محدودیت زمانی، جنسی، قومی، نژادی، فکری، اجتماعی، ثروت و هر عاملی که باعث گروهبندی مردم شود، امکان دسترسی و حضور در آنها را دارند. درواقع قلمرو عمومی، مجموعه فضاهای باز و بسته قابل‌دسترس عموم مردم در شهر، بدون قیدوشرط است.
در رابطه با این مفهوم، محققی از دانشگاه آزاد اسلامی، تلاش کرده تا در مطالعه‌ای پژوهشی، قلمرو عمومی موردنظر را از منظر انسانی بودن آن بهویژه در فضای فرهنگ ایرانی، بررسی و مطالعه کند.
این مطالعه، با طرح سؤال و فرضیه شکل نگرفته است، بلکه مطالعات انباشته نگارنده و تجارب به دست آمده از بازدیدهای مختلفی که طی سالیان دراز از شهرهای گوناگون و رفتارهای جاری در شهرها داشته، بهمرور ویژگیهایی را برای قلمرو عمومی خوب در شهر در ذهن او دستهبندی کرده که در این مطالعه سعی در دستهبندی عمومی آنها و البته تدوین مبانی نظری و تبیین استدلالات خاص برای وصول به آنها کرده است.
محمد نقی‌زاده، استادیار دانشکده هنر و معماری واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی که این مطالعه را انجام داده است، می‌گوید: «وقتی از انسانی بودن سخن به میان میآید، قاعدتاً باید تعریف موردنظر از انسان را نیز ارائه کرد. در ارائۀ این تعریف، اصلیترین موضوع مدنظر این است که اولاً حیات انسان، شامل چه قلمرو یا ساحتهایی است، ثانیاً هریک از این ساحتها چه ویژگیها و چه نیازهایی دارند و مجموعه قلمرو عمومی شهر باید به کدامیک از نیازهای انسان پاسخگو باشند. موضوع سومی که باید مدنظر قرار گیرد، طیف انسانهایی است که در قلمرو عمومی شهر حضور مییابند که قاعدتاً باید دربرگیرنده همه گروههای سنی، همه جنسیتها، همه خردهفرهنگها، همه تواناییها یا ناتوانیهای حسی و حرکتی، همه ساکنان و گردشگران و مانند اینها باشد. همچنین، موضوع مهمی که باید در نظر گرفته شود، میزان و تکرر مراجعات یا حداکثر جمعیت حاضر (زمان اوج) در یک‌زمان و در یک محدوده خاص (بهعنوان قلمرو عمومی) است».
به گفته این محقق: «نیازی به اثبات نیست که تأمین نیازهای انسان، شرط لازم برای بقا، در عین حفظ کیفیت مطلوب زندگی در جهت کمال و تحصیل اهداف موردنظر از حیات انسان است که برای هریک از این عوامل، منطبق بر نیازهای فیزیولوژیکی، روانی و معنوی انسان میتوان مرتبه و درجهای را ذکر کرد».
یافتههای این تحقیق نشان می‌دهد که همه رشتههای مرتبط و مؤثر در شکلگیری قلمروهای عمومی شهر اعم از طراحی شهری، معماری، برنامه‌ریزی شهری، طراحی محیط، معماری منظر، تشکیلات فرهنگی و بهویژه مدیریت شهری، در خلق قلمرو عمومی شهر، بهنوعی که بتواند پاسخگوی نیازهای مردمان حاضر در آن قلمرو باشند، نقشی اساسی ایفا می‌کنند.
نقی‌زاده می‌گوید: «در این میان، نقش مدیریت شهر که مدام با این قلمرو مرتبط بوده و تغییرات و تکمیل و اصلاح آن را عهدهدار است و همچنین امکان ارزیابی مداوم آن را دارد، نقشی برجسته است. درواقع همه رشتههای مرتبط با شهر به صورت سلسلهمراتبی، باید مطلوبیت قلمرو عمومی شهر را در پاسخگویی به کسانی که به هر منظوری در آن حضور مییابند، مدنظر قرار دهند».
این پژوهشگر ادامه می‌دهد: «از میان همه رشتههای مرتبط با شهرسازی و شهرنشینی و شهرداری که با قلمرو عمومی شهر مرتبط هستند، میتوان به نقش چند رشته اشاره کرد: اولاً تشکیلات آموزشی در آموزش رشتههای مختلف و همچنین آموزش عمومی و معرفی حقوق مردم در قلمروهای عمومی نقشی اساسی ایفا می‌کنند. ثانیاً رشتههای برنامه‌ریزی و طراحی شهری باید ویژگیهای قلمروهای عمومی شهر را آن‌گونه که باید تعریف و تبیین کرده و طرح مطلوب و مناسب آن را تهیه کنند و بالاخره مدیران شهر قرار دارند که باید ضمن اجرای طرحهای مناسب، نسبت به آموزش عمومی برای استفاده مناسب از قلمروهای عمومی شهر و همچنین روزآمد کردن آنها بهتناسب ایدههای نو اقدام کنند».
از این مطالعه پژوهشی که ایجاد قلمرو عمومی خوب شهر با در نظر گرفتن نیازهای انسانی (نیازهای معنوی، روانی و فیزیولوژیک) بر طبق سه ساحت از حیات انسان را مورد تأکید قرار می‌دهد، مقاله‌ای علمی پژوهشی توسط محقق فوق به تألیف درآمده که در دوفصل‌نامه «مطالعات معماری ایران» متعلق به دانشگاه کاشان به چاپ رسیده است.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: استخدام دانشگاه آزاد اسلامي واحد علوم و تحقيقات فضاهای عمومی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۸۶۶۹۵۸۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
آیا برنامه سلامت خانواده قوی تر از پزشک خانواده است
به گزارش خبرنگار مهر، اجرای برنامه سلامت خانواده و نظام ارجاع، از سال گذشته با ۵۹ شهر کلید خورد و در ادامه بر تعداد شهرهای تحت پوشش برنامه افزوده شد.
این برنامه که وزارت بهداشت اصرار زیادی بر اجرای آن دارد، تا حدود زیادی شبیه برنامه پزشک خانواده است که گفته می‌شود برنامه سلامت خانواده جایگزین آن شده است. اما، روند اجرای برنامه سلامت خانواده در شهرهایی که کلید خورده است، نشان می‌دهد که تفاوت چندانی با برنامه پزشک خانواده ندارد. با این تفاوت که تغییراتی در ترکیب تیم مراقب سلامت به وجود آمده است.
حسین فرشیدی معاون بهداشت وزارت بهداشت، در دفاع از برنامه سلامت خانواده و نظام ارجاع؛ معتقد است که با توجه به اهمیت مراقبت‌های بهداشتی اولیه PHC و آثار ارزشمند آن، دولت سیزدهم و وزارت بهداشت به دنبال توسعه این مدل هستند و با توجه به عدم پوشش مناسب خدمات سلامت خانواده در سطح شهرها، طرح پزشک خانواده در شهرها برای ما اهمیت دارد و متأسفانه پزشکان ما کوریکولوم درسی مناسب در این زمینه با محتوای آموزشی لازم را نداشته‌اند. لذا بهتر است مراقبان سلامت را از کارشناسان حوزه پرستاری یا مامایی در مراکز شهری داشته باشیم که بعد از دو سال طرح، آن گونه که پزشکان برنامه‌ریزی می‌کنند، قصد خداحافظی و رفتن به دوره تخصص را نداشته باشند و چنین افرادی، مسئول پیگیری و درمان ساکنان شهرها خواهند بود و followup را در حوزه درمان نیز به عهده خواهند داشت.
وزارت بهداشت مدعی است که اساس برنامه سلامت خانواده، بر این نکته قرار گرفته که هر شهروند ایرانی یک مراقب سلامت و هر خانم ایرانی نیز یک مامای مراقب داشته باشد و هر شهروند و خانواده‌اش، علاوه بر مراقب سلامت سطح اول، یک پزشک خانواده نیز داشته باشند که در صورت نیاز ارجاع به وی انجام شود و در صورت نیاز به سطوح بالاتر ارجاع داده و پیگیری‌ها صورت می‌گیرد.
در این طرح، مراقب سلامت به عنوان رکن اصلی است که می‌تواند کارشناس بهداشت یا پرستاری باشد و باید یک کارشناس مامایی نیز در ازای هر بلوک ۳۰۰۰ نفره در نظر گرفته شود و رکن دیگر این برنامه، یک پزشک خانواده با حداقل مدرک پزشکی عمومی و گذراندن آموزش‌های لازم است و در مرکز جامع سلامت دندانپزشک، کارشناسان ناظر، کارشناس سلامت روان، کارشناس تغذیه و دیگر حرفه‌های مورد نیاز نیز حضور دارند.
در سطوح اولیه ارائه خدمات سلامت، پایگاه‌های سلامت خانواده را خواهیم داشت و سپس با ظرفیت ۴ بلوک از چنین زیرمجموعه‌هایی؛ مرکز خدمات جامعه سلامت را داریم که در آن خدمات تجمیع می‌شوند و تعداد ۴۰ تا ۸۰ هزار نفر را پوشش می‌دهند و در این سطح کارشناسان بهداشت محیط، بهداشت حرفه‌ای و مدیریت سلامت هم جزو برنامه هستند.
منتقدان چه می‌گویند
محمدجواد کبیر عضو شورای آینده‌نگاری، نظریه‌پردازی و رصد کلان سلامت، با عنوان این مطلب که حدود ۶۳ درصد بیمه شدگان کشور تحت پوشش تأمین اجتماعی هستند، گفت: اجرای یکپارچه این طرح به نظر می‌رسد که قابل تحقق نباشد زیرا بیمه شدگان همگانی بیمه سلامت به خوبی قابل پوشش هستند، اما بیمه تأمین اجتماعی تکلیفش روشن نیست.
وی افزود: اگر به نظام ارائه خدمت در PHC توجه کنیم، به نقش عوامل محیطی مانند سالم‌سازی آب و…، نیز پرداخته می‌شد که در شهرها قابلیت اجرا ندارد. همچنین اگر بخواهیم بر خانواده متمرکز شویم؛ باید در شهرها به اختیارات و خواسته‌های مردم هم با توجه به گستردگی انتخاب‌های آنان در مقایسه با روستا توجه کنیم.
امیدوار رضایی عضو پیوسته فرهنگستان و عضو شورای آینده‌نگاری نیز گفت: در نظام جمهوری اسلامی باید همه اقدامات و برنامه‌ها بر اساس سیاست‌های کلی نظام باشد و از ابلاغ سیاست‌های کلی سلامت ۱۰ سال می‌گذرد و در مجمع تشخیص مصلحت روی آن کار شده و در بند ۷ این سیاست‌های کلی آمده است که قانون به صورت مصوبات مجلس یا لوایح وزارتی باید زیربنای اصلی هر برنامه‌ای باشد که تاکنون در برنامه سلامت خانواده این نکته دیده نشده است.
حسین ملک افضلی عضو پیوسته فرهنگستان و عضو شورای آینده‌نگاری، نظریه‌پردازی و رصد کلان سلامت گفت: باید در شهرها با توجه به سطح بالای تحصیلات مردم، برنامه را به جای مراقب محور بودن، در قالب پزشک محور بودن طراحی کنیم؛ زیرا پزشکان جایگاه والایی برای جلب اعتماد مردم در اجرای این برنامه دارند و مراقبان سلامت زیر نظر پزشکان فعالیت کنند.
وی افزود: پیشنهاد بنده تکمیل کار کارشناسی با کمک خبرگان این عرصه و داشتن صبر لازم قبل از آغاز عجولانه برنامه فعلی است که منابع را به‌هدر خواهد داد و این برنامه قرار نیست تمام مشکلات حوزه سلامت یا PHC را حل کند و باید منابع مالی و انسانی آن تأمین شود و در نگاه حداکثری باید مشکلات انباشته PHC در سنوات گذشته را با کمک آن حل کرد.
فاطمه درخشانی عضو پیوسته و عضو شورای آینده‌نگاری، نظریه‌پردازی و رصد کلان سلامت در بیان دیدگاه خود گفت: در این طرح به بحث پرداخت بیمه‌ها در مقایسه با دوره‌های گذشته که پزشک خانواده را اجرا می‌کردیم، کمتر توجه شده است.
وی افزود: در اجرای طرح پزشک خانواده در تجربه‌ای که ما داشتیم، مردم به پزشک عمومی اعتماد کافی نداشتند. اکنون که قرار است مراقب سلامت با مدرک کارشناسی، مسئولیت این برنامه را داشته باشد، باید ببینیم اعتماد مردم تا چه حد است.
کد خبر 6087494
خودکشی از رزیدنتها به پزشکان رسیده؛ چرا دکتر سمیرا آلسعیدی خودکشی کرد؟/ «خودکشی پزشکان بهمثابه یک انتحار اجتماعی است»