گزارش مکتوب ...... نجات آب و خاک

این روزها سخن ازکمبود آب بسیار می شنویم اما اینجا در گلستان  زیادی آب در برخی زمین های کشاورزی، سبب رنج کشاورزان شده  است.

گلستان در نوار شمالی کشور و در دامنه جنوبی البرز زیبا و سبز  واقع شده است ،  اگرکمی از دامنه البرز و از جلگه و دشت های حاصلخیز آن در جنوب گلستان  دور شویم  ،در شمال استان  به منطقه نیمه بیابانی می رسیم که شوری خاک  ، حاصلخیزی آن را کمتر کرده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

ماندگاری آب در غرب و شوری خاک در شمال گلستان این روزها بر پیکره کشاورزی این استان خدشه وارد کرده است .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

برای حل این دو مشکل به ظاهر متفاوت اما یک راهکار وجود دارد.

مشکل کاهش تولید محصولات کشاورزی  در غرب و شمال گلستان با انجام زهکشی  حل می شود.

براساس تعریف فائو ،به  خارج کردن  آب و نمک‌های قابل حل از سطح و زیر سطح مزرعه برای  تسهیل رشد گیاه زهکشی می گویند .

ساخت نخستین  شبکه‌های نوین آبیاری و زهکشی در دهه ۱۳۱۰ در جنوب کشور  انجام شد.

اهمیت انجام زهکشی در زمین های کشاورزی گلستان سبب شد سازمان مدیریت برنامه ریزی و جهاد کشاورزی گلستان برای انجام آن توافق نامه امضا کنند.

از 650 هزار هکتار  زمین کشاورزی در گلستان حدود  43درصد زمین ها نیازمند انجام زهکشی است .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

  زهکشی برای یک پنجم زمین ها ؛ در مرحله نخست

رییس جهاد کشاورزی گلستان گفت : در این توافقنامه مقرر شده است ، در مرحله نخست در 50 هزار هکتار از زمین های کشاورزی استان زهکشی انجام شود .

مختار مهاجر وسعت  زمین های نیازمند به زهکشی در استان را 280 هزار هکتار اعلام کرد.

مهاجر گفت  : کشاورزان هزینه ایی بابت زهکشی در زمین های خود نمی دهند و دولت رایگان زهکشی را انجام می دهد و فقط نیاز است کشاورزان برای احداث کانال ها زمین خود را در اختیار قرار دهند.

آقای قولی  کشاورزی که زمین کشاورزیش در  گمیشان قرار دارد گفت : در ابتدای اجرای طرح ، کشاورزان برای در اختیار گذاشتن زمین خود رغبتی نداشتند واین کار را بی حاصل می دانستند  اما پس از  افزایش دو  برابری تولید محصولشان  در همان سال نخست زهکشی ، اکنون با اشتیاق زمین خود را برای این اقدام در اختیار پیمانکاران قرار می دهند.

او گفت  : سال های قبل برداشت جو از این زمین ها به زحمت به یک و نیم تن در هر هکتار می رسید اما امسال با ساخت این کانال های پیش بینی می شود حدود سه تن جو برداشت کنیم .

رییس  جهاد کشاورزی گلستان هزینه انجام زهکشی روباز برای هر هکتار را 8 میلیون تومان و زهکشی زیر زمینی را 12 میلیون تومان اعلام کرد.

زهکشی به دو شیوه رو زمینی و زیر زمینی ساخته می شود که عمر کانال های زیر زمینی( زیر سطحی ) 25 و روزمینی (سطحی ) 50 سال است .

در  زهکشی سطحی کانال هایی طراحی می شود تا آب روی زمین را منتقل کند و در  خاک هایی که آب را به ارامی جذب می کنند استفاده می شود.

 سیستم زهکشی زیر سطحی نیز از لوله های آب کوچک، یک زیر شاخه و اصلی و یک مجرای خروجی تشکیل شده که آب موجود در خاک را جمع آوری و آن را به زمین های خشک بزرگتر هدایت می کند.

فاکتورهایی که میزان کارامدی یک سیستم زهکشی را تعیین می کند به نوع خاک، نوع پیکربندی زمین، مقدار و الگوی ریزش باران و نوع محصولاتی که قرار است در آن زمین کاشته شود وابسته است .

خاک هایی که شن و ماسه زیاد یا محتوای گل و لای دارند معمولا نیازمند  زهکشی زیر سطحی و خاک هایی که بیشتر  رس دارند نیازمند سیستم های زهکشی سطحی هستند.

برنامه برای زهکشی  امسال دربیش از   38 هزار هکتار

مدیر آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی استان گلستان از اجرای زهکشی در زمین های کشاورزی 9 شهرستان خبر داد و گفت : عملیات اجرایی زهکشی در 2 هزار و500 هکتار از زمین های کشاورزی پایاب (پایین دست )سد گلستان در گنبدکاووس از هفته آینده آغاز می شود.

تقی کمال غریبی افزود : مطالعات انجام زهکشی در سی هزار هکتار از زمین های کشاورزی شهرستان گمیشان انجام شده است و در صورت تامین اعتبار از بودجه امسال  عملیات اجرایی آن آغاز می شود.

او گفت  :امسال هم چنین 6 هزار هکتار زمین های کشاورزی  در شهرستان های گرگان ، علی آباد کتول ، رامیان ، آزادشهر و بندرگز زهکشی می شود.

رقم هشت هزار هکتار زهکشی در سال 95 ، پارسال به حدود 15 هزار و 500 هزار هکتار رسید.

کمبود اعتبار ، مشکل همیشگی اجرای طرح ها

هر چند انجام عملیات  زهکشی در گلستان سرعت گرفته است اما با توجه به وسعت 280 هزار هکتاری نیازمند زهکشی ،  با روند کنونی  15 سال وقت نیاز است تا زهکشی در همه زمین ها انجام شود.

مشاور معاون آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی که هفته گذشته مهمان گلستانی ها بود  نیز کمبود اعتبار را مشکل مهم بر سر اجرای این طرح ها دانست و گفت: وزارتخانه تلاش می کند با تامین اعتبار از طریق فاینانس داخلی و خارجی و صندوق توسعه ملی ، روند اجرای زهکشی را  سرعت ببخشد.

محمد بخشنده گفت : زهکشی سبب می شود ریشه گیاه تهویه بهتری انجام دهد و با کاهش اثرات منفی شوری و ماندآبی در زمین عملکرد محصول را بیشتر کند.

تنوع و افزایش محصول پس از زهکشی

کارشناس آب و خاک جهاد کشاورزی گلستان  معتقد است ؛ زهکش ها در مدت زمان 5 سال می تواند شوری خاک را به حد مناسبی برساند و از آن زمان به بعد می توان انتظار داشت تولید گندم  و جو در این زمین ها از یک تن به چهار تا پنج تن در هکتار برسد .

عبدالعزیز خالدی هم چنین گفت : با کاهش شوری خاک ، علاوه بر گندم  و جو می توان در زمین های زهکش دار محصولاتی نظیر پنبه ،کلزا و صیفی جات نیز کاشت .

او افزود : ایجاد کشاورزی پایدار ، افزایش درآمد ، جلوگیری از مهاجرت روستاییان از فواید زهکشی در زمین های کشاورزی است .

زهکش ها احیاگر تالاب ها

مدیر آب و خاک جهاد کشاورزی گلستان  می گوید :  امسال بین 77 تا 100 میلیون متر مکعب آب باران از همین زمین های زهکش دار وارد تالاب بین المللی  گمیشان و دریای خزر شد.

کاهش باران و خشکسالی های سال های اخیر سبب  پس روی آب خزر و کم آبی تالاب های اطراف این دریا نظیر تالاب گمیشان شده است .

وسعت زمین های زهکشدار در شهرستان گمیشان و در نزدیکی این تالاب بین المللی حدود 12 هزار هکتار است .

تالاب بین المللی گمیشان که 20 هزار هکتار وسعت دارد حدود چهار سالی است که گرفتار تشنگی شده بود و اکنون با هدایت آب باران،   تالاب  ،  جانی دوباره گرفته است  .

علاوه بر تالاب بین المللی گمیشان ، سه تالاب بین المللی آجی گل ، آلاگل و آلماگل در شمال گلستان قرار دارد که می توان با هدایت آب آنها را پر آب کرد.

اهمیت تالاب های گلستان وپر آب بودن آنها زمانی بیشتر احساس می شود که بدانیم این تالاب ها علاوه بر ساکنان آبزی و کنار آبزی دایمی ، میزبان 97 گونه پرندگان مهاجری هستند  که برای زمستان گذرانی از سیبری به گلستان می آیند .

 آثار و پیامدهای زهکشی

هرچند زهکشی زمین آثار مثبتی در بردارد اما  معایبی نیز دارد که البته در ترازوی مقایسه ، کفه آثار مثبت سنگین تر به نظر می رسد.

خروج برخی از املاح مفیدخاک همراه با املاح شور زمین ، هزینه بر بودن مطالعه واجرای طرح ، کاهش رطوبت سطحی  و اشغال بخشی از زمین از معایب این طرح است .

تعدیل شوری خاک و کاهش  ماندآبی می تواند زمین های گلستان را به زمین های حاصلخیزتری تبدیل کند که میانگین تولید محصول در آن می تواند تا 5 برابر بیشتر شود و هم چنین می توان محصولات دیگری نظیر کلزا کاشت تا تناوب کشت رعایت شود وخاک فقیر نشود.

امروزه زهکشی نقش بسیار گسترده ایی  پیدا کرده است به طوری که هدف آن فقط خارج کردن  آب اضافی از زمین نیست و احیاء یا شیرین کردن زمین  ، مدیریت آب ،مسایل مربوط به محیط زیست و یا کیفیت آب نیز از جمله وظایفی است که در اجرای طرح های زهکشی مد نظر قرار می گیرند .

علاوه براین امروزه زهکشی فقط برای این انجام نمی شود که محصول افزایش یابد بلکه پایین آوردن هزینه تولید، فراهم آوردن شرایطی برای تولید محصولات متنوع و بهبود وضع اقتصادی ،اجتماعی کشاورزان  می تواند از اهداف زهکشی باشد.

هزینه 8 میلیون تومانی برای سازه ای با  50 سال عمر مفید که  منشا افزایش محصول ، تنوع کاشت ، ایجاد شغل پایدار ، افزایش در آمد کشاورزان و  پرآب شدن تالاب هاست  مبلغ زیادی به نظر نمی رسد .

بهبود معیشت کشاورزان به عنوان اصلی ترین فایده زهکشی ،ضرورت زهکشی در زمین های کشاورزی را دو چندان می کند.

منبع: خبرگزاری صدا و سیما

کلیدواژه: زهکشی زمین کشاورزی گلستان آب

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.iribnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری صدا و سیما» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۸۶۸۰۶۱۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

پیش‌بینی تولید ۱۰۵ هزار تن تخم‌مرغ در قزوین

رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان قزوین گفت: پیش‌بینی ما این است که بیش از ۱۰۵ هزار تن تخم‌مرغ تا پایان امسال در واحدهای مرغداری استان تولید شود.

محمدحسین عطایی در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا در قزوین در رابطه با برنامه نهاد متبوعش برای تولید تخم مرغ اظهار کرد: پیش‌بینی ما این است که بیش از ۱۰۵ هزار تن تخم مرغ تا پایان امسال در واحدهای مرغداری این استان تولید شود.

وی از فعالیت ۷۶ واحد مرغ تخم‌گذار با ظرفیت ۹ میلیون و ۱۰۰ هزار قطعه در استان قزوین خبر داد و افزود: استان قزوین رتبه چهارم تولید تخم مرغ در کشور را دارد و بیشترین پراکنش واحدهای تولیدی تخم مرغ در شهرستان آبیک است.

رئیس جهاد کشاورزی استان همچنین از تولید ۸ هزار و ۷۰۰ تن تخم مرغ در واحدهای مرغ تخم‌گذار استان قزوین طی ماه اخیر خبر داد و افزود: ۸ هزار و ۷۶۰ تن تخم مرغ در فروردین ماه امسال در واحدهای مرغداری تخم‌گذار این استان تولید شده است.

عطایی با اشاره به عملیات مبارزه با آفت سن مادر تصریح کرد: مبارزه با آفت سن مادر در ۱۰ هزار هکتار از اراضی کشاورزی آبیک شروع شده و این عملیات به طور دقیق در سطح ۱۰ هزار و ۲۹۵ هکتار از مزارع گندم و جو این شهرستان که قطب اصلی تولید گندم و جوی استان است، اجرا می‌شود.

وی با بیان اینکه این میزان مبارزه انجام شده نسبت به سال گذشته ۱۶ درصد افزایش داشته است، ادامه داد: همچنین اجرای طرح کشت روی پشته‌های بلند در ۴۲۶ هکتار از مزارع کشاورزی شهرستان البرز از دیگر برنامه‌های جهاد کشاورزی استان است.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان قزوین با تاکید بر اینکه در این طرح گندم و کلزا با دستگاه کشت روی پشته‌ های بلند ثابت و به صورت آبیاری تیپ انجام شده است، اضافه کرد: از این میزان ۴۰۰ هکتار به زیر کشت گندم و ۲۶ هکتار به کشت کلزا رفته است.

عطایی اضافه کرد: در این طرح ارقام هیدرومیل، نپتون، اکاپی، نیما و نفیس از لحاظ خصوصیات فنولوژیکی و عملکردی با هم مقایسه می‌شوند که تراکم بهینه و کاهش مصرف بذر حداقل تا ۵۰ درصد، هوادهی مناسب بوته‌ها و کاهش بیماری‌های قارچی از مهمترین مزایای این طرح است.

وی از اجرای طرح مبارزه با علف‌های هرز در ۱۵۰۰ هکتار از مزارع شهرستان آوج خبر داد و گفت: با توجه به سطح زیر کشت ۵۰ هزار هکتار گندم در اراضی کشاورزی این شهرستان پایش این مزارع توسط کارشناسان ادامه دارد.

کد خبر 751125