به نقل از «پارسینه»

حجاب یک حکم سختگیرانه نیست

تاریخ انتشار: ۳ خرداد ۱۳۹۷ | کد خبر: ۱۸۷۳۷۸۵۰

   حجاب و عفاف از واژه‌های پر بسامد در فرهنگ دینی و ملی ماست. بدون شک وجوب حجاب از احکام شناخته شده شرعی و عفاف از پسندیده‌ترین سجایای اخلاقی است. اما مفهوم این دو واژه چیست؟ چه رابطه‌ای دارند؟ پیشینه تاریخی آن چیست؟ در ادامه این مطلب را به نقل از همشهری آنلاین بخوانید.

عفاف و حجاب؛ واقعاً مسئله چیست؟!

معنای حجاب

حجاب واژه‌ای است عربی که در بستر اصلی خود کمتر به معنای پوشش زنان به کار رفته است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

نتیجه تحقیق استاد مطهری در کتاب «مساله حجاب» پیرامون معنایِ این واژه این است که کلمه‏ حجاب در دو معنا استعمال می‌شود؛ هم به معنی پوشیدن و هم به معنی پرده و البته اکثراً در همین معنای دوم به کار می‌رود. این کلمه از آن جهت مفهوم پوشش می‏‌دهد که‏ پرده، وسیله پوشش است.

معنای عفاف

عفاف نیز واژه‌ای عربی است که از فرهنگ اسلامی وارد زبان فارسی شده است. عفاف را به خود نگهداری و باز داشتن نفس از محرمات و خواهش‌های شهوانی، ترجمه کرده‌اند. ابن منظور در لسان‌العرب می‌گوید: «عفّت، خود نگهداری از غیر حلال، کار‌های حرام و طمع‌های پست است، عفت‌پیشگی یعنی خود نگهداری.» راغب در مفردات می‌گوید: «عفّت حالت نفسانی است که مانع تسلّط شهوت بر انسان می‌گردد و انسان عفیف کسی است که با تمرین و تلاش مستمر و پیروزی بر شهوت، به این حالت دست یافته باشد».

رابطه حجاب و عفاف

از مقایسه دو واژه «حجاب» و «عفاف» معلوم می‌شود که هر دو در اصل معنای منع و جدایی مشترک‎اند. با این تفاوت که منع و بازداری در حجاب مربوط به ظاهر است، ولی منع و بازداری در عفت، مربوط به باطن و برخاسته از درون است؛ البته با توجه به تأثیر متقابل ظاهر و باطن بر یکدیگر، بین حجاب و پوشش ظاهری و عفت و حیای باطنی ارتباط برقرار می‌شود؛ به این مفهوم که هر چه حجاب و پوشش ظاهری بیش‌تر و بهتر باشد، در تقویت و پرورش عفت، تأثیر بیش‌تری دارد؛ و هر چه عفت درونی و باطنی بیشتر باشد، حجاب و پوشش ظاهری هم بیشتر و بهتر خواهد بود. از مجموع تعالیم دینی و اخلاقی چنین فهمیده می‌شود که مبنای حجاب (پوشش) ظاهری همان عفت و حیای درونی است و به همین دلیل ریشه و اساس آن است.

نارسایی واژه‌ها

با در نظر گرفتن آنچه گفته شد شاید واژه حجاب متناسب با فلسفه و مقصود آن نباشد؛ همانگونه که در قرآن و منابع روایی هم برای این مقصود از واژه حجاب استفاده نشده است.

شهید مطهری می‌گوید: «استعمال کلمه حجاب در مورد پوشش زن یک اصطلاح نسبتاً جدید است. در قدیم و مخصوصا در اصطلاح فقهاء کلمه «ستر» که به معنی پوشش است، به‏ کار رفته است. فقهاء چه در کتاب الصلوه و چه در کتاب النکاح که‏ متعرض این مطلب شده‌‏اند کلمه «ستر» را به کار برده‌‏اند نه کلمه حجاب‏ را. بهتر این بود که این کلمه عوض نمی‏شد و ما همیشه همان کلمه «پوشش» را به کار می‌‏بردیم. زیرا چنان‌که گفتیم معنی شایع لغت حجاب پرده است، و اگر در مورد پوشش به کار برده می‏‌شود به اعتبار پشت پرده واقع شدن زن‏ است و همین امر موجب شده که عده زیادی گمان کنند که اسلام خواسته است‏ زن همیشه پشت پرده و در خانه محبوس باشد و بیرون نرود ... پوشش زن در اسلام این است که زن در معاشرت خود با مردان بدن خود را بپوشاند و به جلوه‌‏گری و خودنمائی نپردازد. آیات مربوطه همین معنی را ذکر می‏‌کند و فتوای فقهاء هم مؤید همین مطلب است».

حجاب؛ نه بی‌سابقه و نه سختگیرانه

نکته مهم دیگری که باید به آن پرداخت، آن است که حجاب در اسلام نه یک الزام نوآورانه است و نه یک حکم سخت‌گیرانه. بررسی‌های تاریخی نشان می‌دهد که پوشش زنان در ادیان گذشته هم، نه تنها اجباری بوده، که بسیار سختگیرانه هم اِعمال می‌شده است.

همه مؤرخان، از حجاب سخت زنان یهودی سخن گفته‌‏اند. برای مثال به نوشته ویل دورانت، مورخ نامدار جهان، در نزد یهودیان گفت‏‌وگوی علنی میان ذکور و اِناث، حتّی بین زن و شوهر از طرف فق‌های دین ممنوع گردیده بود، دختران را به مدرسه نمی‏‌فرستادند و نپوشاندن موی سر خلافی بود که مرتکب آن را مستوجب طلاق می‏‌ساخت.

ویل دورانت راجع‏ به قوم یهود و قانون تلمود می‏‌نویسد: «اگر زنی به نقض قانون یهود می‏‌پرداخت چنانکه مثلا بی آنکه چیزی بر سر داشت به میان مردم می‏‌رفت و یا در شارع عام نخ می‏‌رشت یا با هر سنخی‏ از مردان درد دل می‏‌کرد یا صدایش آنقدر بلند بود که، چون در خانه‌‏اش تکلم‏ می‏‌نمود همسایگانش می‏‌توانستند سخنان او را بشنوند، در آن صورت مرد حق‏ داشت بدون پرداخت مهریه او را طلاق دهد». منبع: همشهری آنلاین 

منبع: پارسینه

کلیدواژه: حجاب حجاب

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.parsine.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «پارسینه» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۸۷۳۷۸۵۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

فرهنگ‌سازی در حوزه حجاب همراه با برخورد قهری نتیجه عکس می‌دهد

ناهید صادقی ارجمند، نویسنده و مدرس در خصوص اهمیت و ضرورت حجاب و عفاف در جامعه گفت: قبل از انقلاب زنان به دلیل پوشش نامناسب به بیراهه کشیده می شدند در صورتی که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و با توجه به محجبه شدن خانم ها و قوانین اسلامی وضع شده در حوزه عفاف و حجاب بانوان با حیاتر شدند. پوشش نامناسب و بد پوششی نسل جدید هم به دلیل تبلیغات شبکه های اجتماعی و تجاهم فرهنگی دشمنان است. این در حالی است که به مرور زمان همین دختران نسل نو متوجه اشتباه خود می شوند و بروز این رفتارها در آنها کمرنگ می شود.

وی با بیان اینکه بی حجابی امروزه معظلی اساسی در برابر ارزش‌های اسلامی محسوب می شود، تصریح کرد: این مساله مسئولان را ملزم به ارائه راهکاری مختلفی برای برون‌رفت از این چالش، کرده است اما اینکه این راهکارها تا چه اندازه می‌تواند کارآمد باشد، باید مورد بررسی و تحلیل دوباره قرار گیرد.

این نویسنده در ادامه بیان کرد: البته نا گفته نماند که پشت پرده بد حجابی و بد پوششی زنان جامعه ما دست های خارجی و رسانه های معاند قرار دارد. مشکل اینجاست؛ این افراد به قدری تحت تاثیر تبلیغات منفی آنها قرار می گیرند که آمران به معروف در زمان ارشاد و راهنمایی آنها با واکنش های سخت و پرخاشگرانه مواجه می شوند. خانم ها هم با سطحی نظری و برداشت های غلط از قبیل اینکه حکومت حجاب را بر ما تحمیل می کند به سادگی از کنار آن عبور می کنند.

وی با بیان اینکه برخی خانواده ها با بی توجهی خود به مساله حجاب، باعث گمراهی نوجوانان و جوانان شده اند افزود: اجرای "طرح نور" هم با لجبازی برخی خانواد ها، زنان و دختران مواجهه شده است ضمن اینکه امروزه مخالفان حکومت، حجاب را وسیله برای بیان اعتراضات خود نسبت به شرایط موجود جامعه و برخی سیاست های نظام  قرار دادند.

صادقی با بیان اینکه حجاب و پوشش مناسب یک سلاح خوب برای زنان در قبال مردان بیمار دل مزاحم، محسوب می شود اظهار کرد: فرهنگ سازی در صورتی تاثیر گذار است که خود بانوان هم پذیرا باشند. تجربه ثابت کرده، همه طرح ها چه در حوزه حجاب و چه در حوزه های دیگر اگر با اجبار و برخوردهای قهری صورت همراه باشند نتیجه عکس داشته و موفق نمی شوند. بارها بنده در داخل مترو و اتوبوس دختران جوان را با لسان نرم  و دلایل قانع کننده ارشاد و راهنمایی کردم و آنها هم به راحتی پذیرفتند. به اعتقاد من طرح یا برنامه ای که به صورت قانون وضع شود، مورد استقبال جامعه قرار نمی گیرد، با این تصور که نگاه تحمیلی از سوی حکومت در این مساله وجود دارد از رعایت آن سر پیچی می  شود.

وی با بیان اینکه طرح ها و برنامه های انقلاب در طول این سال ها در فرهنگ سازی حجاب و عفاف تاثیرگذار بوده تصریح کرد: بن مایه فکری و ایدئولوژی دختران نوجوان و جوان ما آمیخته با حیاست و به دنبال ولنگاری نیستند فقط تحت تاثیر شبکه های اجتماعی و شبکه های ماهوارهای قرار گرفتند و بیشتر هم اقتضای سن آنهاست.

این مدرس افزود: هر چند امروزه فضای مجازی و شبکه های ماهواره ای سبک زندگی جوامع را تحت تاثیر قرار داده است و کشور ما هم از این مساله مستثنی نیست ولی از تربیت خانوادگی درست هم نباید غافل شد، خانواده ها با تربیت دینی و مناسب نقش مهمی در تقویت دینی باورهای فرزندان خود دارند.لذا خانواده ها باید بدون توجه به سیاست های نظام و بدون توجه به مسایل و مشکلاتی که در کشور وجود دارد، فرزندان خود را در مسیر درست زندگی رهنمون شوند.

وی با بیان اینکه حجاب در همه ادیان مورد اهتمام بوده است گفت: وجود شال در تندیس حضرت مریم (س) بیانگر اهتمام ادیان دیگر به حجاب بوده است. قبل از اسلام قوم یهود و مسیح ، افراد بدون حجاب و پوشش نامناسب را مورد نکوهش قرار می دادند. تنها دین اسلام نیست که به این مساله توجه دارد. در حال حاضر هم مشاهده می کنید که خانم ها در کشورهای دیگر در اماکن دینی خود ( کنیسه و کلیسا) با پوشش مناسب ظاهر می شوند. پس پروردگار عالمیان از توصیه و وضع حجاب در ادیان مختلف اهداف خاصی را داشته است. لذا مساله عفاف و حجاب ریشه در تاریخ انسان داشته و همراه و همزاد او از ابتدا تا حال و تا امتداد تاریخ بوده و خواهد بود.

صادقی خاطر نشان کرد: خداوند در آیه ۵۹ سوره احزاب در خصوص علت و فلسفه ضرورت حجاب می‌فرماید: «یا أَیُّهَا النَّبِیُّ قُلْ لِأَزْواجِکَ وَ بَناتِکَ وَ نِساءِ الْمُؤْمِنِینَ یُدْنِینَ عَلَیْهِنَّ مِنْ جَلَابِیبِهِنَّ ذلِکَ أَدْنی‌ أَنْ یُعْرَفْنَ فَلا یُؤْذَیْنَ وَ کانَ اللَّهُ غَفُوراً رَحِیماً » (ای پیامبر! به همسران و دخترانت و زنان مؤمنان بگو: روسری‌های بلند بر خود بیفکنند، این (عمل) مناسب‌تر است، تا (به عفّت و پاکدامنی) شناخته شوند و مورد آزار قرار نگیرند، و خداوند آمرزنده مهربان است.) چرا که آنان تجسم حرمت و عفاف جامعه هستند و حرمت دارند. 

وی گفت: پوشش مناسب نه تنها باعث سلامت اخلاقی جامعه و پای‌بندی به هنجارهای دینی می‌شود بلکه موجب کاهش بسیاری از آسیب های اجتماعی جامعه و زندگی زناشویی خانواده ها می شود لذا بانوان گرامی کشورمان باید به این مساله مهم توجه داشته باشند و با باورهای دینی محکمی که دارند هم در حجاب و پوشش مناسب خود کوشا باشند و هم دختران خود را متوجه این امر مهم دینی کنند.

منبع: خبرگزاری شبستان