بازی دلار در ترکیه!
تاریخ انتشار: ۷ خرداد ۱۳۹۷ | کد خبر: ۱۸۸۱۶۱۹۴
بین الملل > خاورمیانه - صابر گل‌عنبری
این روزها بازار دلار تنها در ایران آشفته و ملتهب نیست، بلکه در کشور همسایه ما یعنی ترکیه نیز چنین حال و روزی دارد. تشنج این بازار در ایران تا حدودی طبیعی و تحت تاثیر روانی تهدیدات خارجی، تحولات برجامی و همچنین شاخص‌های منفی اقتصادی است. اما در ترکیه این خبرها نیست، نه برجامی در کار است و نه تحریمی و شاخص‌های اقتصادی آن نیز غالبا مثبت است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
از ابتدای این سال میلادی تاکنون لیره 20 درصد ارزش خود در مقابل دلار را از دست داده و هر دلار 4900 لیره را هم رد کرد. اقدام آنکارا در بالا بردن نرخ سود به 16.5 درصد نیز نتوانست نقدینگی را از بازار ارز به بانک‌ها بکشاند. در حالی که اردوغان به شدت با افزایش بهره بانکی مخالف است، اما این بار نتوانست تاب مقاومت نداشت و این بهره افزایش یافت و فعلا تا حدودی تب این بازار را خوابانده است.
اقتصاد برگ برنده حزب عدالت و توسعه در 16 سال گذشته بوده و همواره با این برگه هر انتخاباتی را برده است. وقتی این حزب، قدرت را در سال 2002 به دست گرفت، ذخیره ارزی ترکیه 23 میلیارد دلار بود، اما امسال به 120 میلیارد دلار رسیده و وعده داده است آن را به 150 میلیارد دلار برساند و میانگین درآمد سرانه را از 3500 دلار در سال 2002 به 10 هزار دلار در سال 2018 ارتقا داده است. تولید ناخالص ملی (GNP) را نیز در این بازه زمانی از 238 میلیارد دلار به 863 میلیارد دلار افزایش داده است.
این ارقام برای یک اقتصاد غیر نفتی در خاورمیانه بالا و جهشی است.
با این وجود، امروز تلاطمات شدید بازار ارز، رجب طیب اردوغان و دیگر رهبران این حزب را به شدت در آستانه انتخابات پارلمانی و ریاست‌جمهوری نگران کرده است. لیره در جریان کودتای نافرجام 2016 تا این حد سقوط نکرده بود. فعلا دولت ترکیه راه حل سحرآمیزی برای حل این معضل ندارد. التهابات این بازار آنقدر تند و شدید است که عده‌ای از یک کودتای اقتصادی در ترکیه سخن می‌گویند. اردوغان و مقامات اقتصادی ترکیه وعده داده‌اند که این روند بعد از انتخابات متوقف و معکوس خواهد شد.
این روزها با وجود افزایش تورم نقطه‌ای، اما سقوط آزاد لیره تا این حد نمی‌تواند دلیلی اقتصادی داشته باشد. این را هم خود مقامات دولتی ترکیه می‌گویند هم کارشناسان اقتصادی بی‌طرف. بنعلی یلدریم نخست وزیر ترکیه عامل این سقوط را یک بازی می‌داند و می‌گوید: «ما به خوبی می‌دانیم که از کجا این بازی (با ارزش لیره) هدایت می‌شود، به آنها و همکاران‌شان در داخل می‌گوییم که موفق نخواهید شد، همچنان که در گذشته نیز شکست خوردید، حال هر کاری بکنید و هر مکری به خرج دهید.»
یلدریم در این سخن خود، انگشت اتهام را به سمت خارج نشانه می‌رود و بعید است منظور او فتح الله گولنِ مقیم آمریکا باشد. اگر چنین بود، دلیلی نداشت بی‌پروا مطرح نکند. به احتمال زیاد منظورش کشورهایی است که برخی روزنامه‌نگاران نزدیک به دولت به نام آنها اشاره می‌کنند. یعنی در درجه نخست امارات و تا حدودی نیز عربستان. در ایران نیز این کشورها متهم به خارج کردن ارز از کشور شدند.
برخی منابع ترک از یک بازی انتخاباتی با برگه دلار سخن می‌گویند که با هدف زمین زدن حزب عدالت و توسعه راه افتاده است.
سالهاست که عربستان و امارات شمشیر را از رو برای حذف اسلام سیاسی سُنّی به ویژه جریان اخوان المسلمین بسته‌اند و موفقیت‌های زیادی را هم کسب کرده‌اند، اما هنوز نتوانسته‌اند علیه حزب عدالت و توسعه ترکیه کاری از پیش ببرند.
حالا به فرض صحت دخالت این محور در بازار ارز ترکیه باید منتطر ماند و دید تا کجا پیش خواهند رفت و چه تاثیری روی نتایج انتخابات 24 ژوئن خواهند گذاشت. ناگفته نماند که در برهه اخیر نیز فعالان اماراتی و عربستانی کمپ‌هایی را برای تحریم صنعت گردشگری ترکیه به راه‌انداخته‌اند.
بعید است این دخالت‌ها (به فرض صحت) سرنوشتِ قابل‌پیشینی انتخابات ترکیه را دگرگون کند و حزب حاکم را از گود قدرت خارج کند.
ترکیه بر اساس برنامه 2023 می‌خواهد تا این سال به دهمین اقتصاد جهان و سومین اقتصاد اروپا تبدیل شود. آیا اردوغان به این آرزوی خود می‌رسد؟
52310
کلید واژه‌ها : ترکیه - رجب طیب اردوغان - دلار -منبع: خبرآنلاین
کلیدواژه: ترکیه رجب طیب اردوغان دلار
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.khabaronline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرآنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۸۸۱۶۱۹۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
تخفیف نفت ایران چقدر است؟
خبرگزاری فارس در مطلبی مدعی شد که تخفیف نفت ایران کمتر از ده درصد است.
این خبرگزاری نوشت: درحالی یکی از نماینده‌های سابق مجلس ادعا کرده ایران نفت خودش را به حراج گذاشته است که حتی رسانه‌های غربی نیز به کاهش رقم تخفیف و در نتیجه افزایش درآمد‌های نفتی ایران اذعان کرده‌اند.
«ما نفت نمی‌فروشیم بلکه مال دزدی را به حراج گذاشته‌ایم»، این اظهارنظر غلامعلی جعفرزاده ایمن‌آبادی نماینده سابق مجلس و البته ردصلاحیت شده در دوره فعلی است که در روزهای گذشته در فضای مجازی به خصوص در رسانه‌های فارسی‌زبان وایرال شده است.
وی در توجیه ادعای خود ادامه می‌دهد که بعد از جنگ اوکراین و اعمال سقف قیمت ۶۰ دلاری برای صادرات نفت روسیه، روس‌ها نفت خود را زیر قیمت ۶۰ دلار می‌فروشند و برای نفت ایران این قیمت پایین‌تر است.
اما آنچه این فارغ‌التحصیل رشته عمران در گرایش خاک در تحلیل بازار جهانی نفت توجه نکرده؛ این است که سیاست سقف قیمتی غرب در مقابله با روسیه کاملا شکست خورده به طوری که در رسانه‌ها و موسسات غربی نیز بار‌ها به این موضوع اذعان شده است.
اذعان موسسات غربی به شکست سقف قیمت ۶۰ دلاربه عنوان مثال خبرگزاری رویترز در ماه مارس سال جاری میلادی در گزارشی تیتر می‌زند: «فقط کاهش قیمت نفت می‌تواند ولادیمیر پوتین را متوقف کند» و می‌نویسد که اکنون نفت اورال روسیه بشکه‌ای ۷۱ دلار صادر می‌شود که بالاتر سقف قیمت ۶۰ دلار است، رقمی که البته در ماه سپتامبر به حدود ۸۴ دلار رسید. در واقع فقط اگر قیمت جهانی نفت کاهش یابد، اروپایی‌ها می‌توانند خوش‌شانس باشند.
همچنین بررسی قیمت نفت صادراتی روسیه به هند نیز نشان می‌دهد که در همه ماه‌های بعد از دسامبر ۲۰۲۲ (به جز ژانویه ۲۰۲۳) این رقم بالاتر از سقف قیمتی ۶۰ دلار به ازای هر بشکه بوده و حتی در ماه اکتبر سال گذشته به بیش از ۸۴ دلار افزایش یافته است.
این اتفاق درحالی رقم می‌خورد که هند نسبت به چین در همراهی بیشتری با سیاست‌های تحریمی غرب قرار دارد، دو کشوری که در شرق آسیا اکنون جایگزین بازار نفت روسیه در اروپا شده‌اند.
همچنین رویترز با استناد به گزارش بانک مرکزی روسیه اشاره می‌کند که روس‌ها تقریبا همه نفت خود را بالاتر از سقف قیمت فروخته‌اند و اعمال سقف قیمت تنها باعث شده که نفتکش‌های بیشتری به ناوگان سایه روسیه بپیوندند.
تخفیف نفت ایران چقدر است؟اما در کنار اذعان همه موسسات خارجی بر ناکارآمدی سیاست سقف قیمت، باید توجه داشت که در حال حاضر مقصد اصلی صادرات نفت ایران پالایشگاه‌های خصوصی چین است و عمده فروش نفت روسیه از اروپا به هند تغییر پیدا کرده و در بازار چین نیز روس‌ها در بازار رسمی پالایشگاه‌های دولتی این کشور حضور دارند، در نتیجه رقابت ایران و روسیه به دلیل تفکیک بازار‌ها به حداقل ممکن رسیده است.
هر چند در شرایط تحریم و به دلیل ایجاد ریسک، هزینه صادرات نفت ایران در قالب تخفیف بیشتر می‌شود، اما این رقم به هیج وجه به معنای حراج نیست، به گونه‌ای که حتی خبرگزاری رویترز نیز در یک عقب‌نشینی منطقی، رقم تخفیف هر بشکه نفت ایران را در حدود ۵.۵ الی ۶.۵ دلار و حتی در برخی معاملات به میزان ۴.۵ تخمین می‌زند.
با توجه به قیمت ۸۳ دلاری نفت ایران، این میزان تخفیف کمتر از ۱۰ درصد و حتی نزدیک ۵ درصد از بهای نفت کشور می‌باشد که در شرایط بازار امری طبیعی است کمااینکه کشور‌های غیرتحریمی نیز در برهه‌هایی حاضر به ارائه تخفیف برای افزایش فروش و درآمدزایی نفتی شده‌اند.
درآمد ۳۶ میلیارد دلاری ایران از فروش نفتنکته جالب اینکه این نماینده اسبق مجلس ادعا می‌کند که درآمد سالانه نفت ایران ۲۲ میلیارد دلار است درحالیکه این رقم باید بیش از ۴۰ میلیارد دلار باشد. البته کافی است که به آمار گمرک ایران مراجعه کنیم که بر مبنای آن درآمد نفتی کشور در سال ۱۴۰۲ معادل ۳۵ میلیارد و ۸۷۰ میلیون دلار بوده است. ظاهرا آقای نماینده سابق علاوه بر مراجع خارجی، حتی آمار داخلی را نیز به درستی بررسی نمی‌کند.
طبیعتا وقتی مستندات قوی ادعای نماینده سابق را درباره فروش نفت رد می‌کند، همراهی با وزیر سابق نفت بیژن زنگنه در یکی از اجلاس‌های اوپک نمی‌تواند برای مخاطبان جهت پذیرش حرف قانع‌کننده نیست.
هر چند همین نشست و برخاست‌های سیاسی است که می‌تواند بر موضع‌گیری‌ها اثر بگذارد و یا شاید این نماینده سابق وضعیت صادرات نفت در دولت قبل را به دوران حاضر تعمیم داده است.
مدیررسانهای پرسپولیس: سپاهان به جای شکایت بیجا، عذرخواهی کند