به نقل از «باشگاه خبرنگاران»

مضرترین شبکه اجتماعی/ زنان بیش از سایر کاربران در معرض ابتلا به اختلالات و آسیب‌های روانی ناشی از اینستاگرام هستند

تاریخ انتشار: ۱۲ خرداد ۱۳۹۷ | کد خبر: ۱۸۹۲۵۱۹۴

در میان شبکه‌های اجتماعی، اینستاگرام به عنوان رسانه‌ای تصویرمحور، تأثیرات مخرب بسیاری نسبت به سایر شبکه‌های اجتماعی بر سلامت ذهنی کاربران دارد.

به گزارش خبرنگار حوزه اخبار داغ گروه فضای مجازی باشگاه خبرنگاران جوان؛ در میان شبکه‌های اجتماعی، اینستاگرام به عنوان رسانه‌ای تصویرمحور، تأثیرات مخرب بسیاری نسبت به سایر همنوعان خود بر سلامت ذهنی کاربران داشته است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اینستاگرام در طول مدت ظهورش به عنوان یک شبکه اجتماعی، توانست مخاطبان زیادی به‌ویژه در میان جوانان را به خود جذب کند. امکانات ویژه‌ای که این شبکه برای کاربران خود ایجاد کرد سبب شد تا امروزه بیش از 700 میلیون کاربر، مخاطب این شبکه شوند. ایران نیز با بیش از 6 میلیون کاربر در رتبه هفتم جهان در استفاده از اینستاگرام قرار دارد.

این حجم بالای کاربران سبب شد نظر کارشناسان و محققان را به خود جلب کرد. تاکنون تحقیقات و بررسی‌های بسیاری در این مورد انجام شده است. کارشناسان بسیاری در تحلیل ابعاد مختلف این شبکه اجتماعی، نظرات قابل تأملی ارائه کرده‌اند. در همین راستا انجمن سلطنتی بهداشت عمومی انگلیس به تازگی تحقیقات ویژه‌ای را در مورد اینستاگرام انجام داده که طی آن این شبکه اجتماعی را به عنوان مضرترین رسانه در قیاس با رسانه‌های دیگر از قبیل فیسبوک، یوتیوب، اسنپ چت و غیره معرفی کرده است.

بر مبنای گزارش این انجمن، اینستاگرام تأثیرات سوئی بر سلامت روان و ذهن کاربران دارد. این انجمن در تحقیقاتی که بر روی 1500 کاربر با میانگین سنی 14 تا 24 سال انجام داد، چنین برآورد کرد که جوانان به‌خصوص زنان بیش از سایر کاربران در معرض ابتلا به اختلالات و آسیب‌های روانی هستند. از آنجا که هیچ نظارت و فیلترینگی بر این شبکه وجود ندارد، کاربران به‌راحتی هر تصویر و ویدئویی را منتشر کرده و آن را با فالوورهای خود به اشتراک می‌گذارند که همین امر تبعات بسیاری را در پی داشته است.

نکته بسیار مهمی که شاید غالب کاربران اینستاگرام از آن آگاه نباشند تأثیر ماندگار و اعجاب انگیزی است که بر ذهن افراد دارد. هر تصویر معادل هزار کلمه است و مدت زمانی قریب به چهل سال در ذهن انسان باقی می‌ماند و همانطور که گفته شد تصاویر بدون هیچ نظارت و محدودیتی در صفحات شخصی افراد منتشر می‌شود. گاهی در میان آنها پست‌هایی به اشتراک گذاشته می‌شود که سبب ایجاد هیجان و تحریک ذهن و ترشح هورمونی به‌نام سروتونین  (هورمون لذت و سرخوشی ) شده و کاربران را به سوی تماشای چندباره تصاویر مشخصی سوق می‌دهد. و اینجاست که بحث تأثیر روانی پیش می‌آید.

در این میان  زنان و دختران جوان با مشاهده تصاویر فتوشاپی و تغییر یافته دوستان خود در صفحات شخصی‌شان بدون آنکه متوجه باشند دچار نوعی اضطراب، انزوا و سرخوردگی می‌شوند. تحقیقات نشان داده است که افراد معمولا در این شبکه با انتشار تصاویر و پست‌های غیر واقعی تلاش می‌کنند تا وجهه مثبتی از خود نشان دهند و کاربران دیگر در مقام قیاس برآمده و وقتی آنها را با خود مقایسه می‌کنند اعتماد به نفسشان را از دست داده و تلاش می‌کنند با نزدیک کردن خود به این افراد و آنچه مشاهده می‌کنند بخشی از این خلا ناشی از یک فریب بزرگ را جبران کنند. در برخی موارد حتی تأثیرات مخرب این شبکه فراتر رفته و به سطح جامعه کشیده می‌شود. مثلا یکی از مسائلی که طی یک برهه زمانی بسیار فراگیر شده بود کمپینی به نام «بچه پولدارها» بود که طی آن عده‌ای با به اشتراک گذاشتن عکسها و ویدئوهایی از خودروهای لوکس در کنار ویلاهای آنچنانی و یا لوازمی که حاکی از تجمل و رفاه بسیار است، ضمن خودنمایی که نتیجه خلا ناشی از عدم اعتماد به نفس بوده، فالوورهای خود را تحریک به داشتن این امکانات از هر راه ممکن می‌کردند. چه بسا افرادی که حاضر می‌شوند برای رسیدن به این درجه، به هر قیمتی تلاش کنند که البته بدترین راه که به ظاهر ساده‌ترین است را انتخاب می‌کنند. راه‌هایی مانند سرقت، کلاهبرداری و حتی گاهی قتل که قطعا آسیب بزرگی را متوجه خود و جامعه می‌کنند.

کارشناسان و محققان انجمن سلطنتی انگلیس، ضمن اشاره به نکات ذکر شده، خاطر نشان کردند هدف از این تحقیقات آگاه سازی افراد درباره واقعیت امر و ارتقا سلامت ذهنی و روانی استفاده کنندگان است. آنها درخصوص تصاویر غیر واقعی منتشر شده در اینستاگرام توسط کاربران  بر این اصل تاکید دارند که اگر اینستاگرام حاضر به حذف امکان فتو شاپ و یا مسدود سازی نیست، حداقل می‌تواند شرایطی را فراهم آورد که کاربر متوجه عکس تغییر یافته شود. مثلا آنها را نسبت به عکس فتوشاپ شده مطلع سازد.

نتیجه این تحقیقات نشان داد که این شبکه اجتماعی بر ظاهر افراد و نیز الگوی خواب آنها تأثیر مستقیم دارد و سبب ایجاد بیماری «فومو» یا همان ترس از دست رفتن می‌شود. همین سبب شد تا این انجمن به طور جدی این مسأله را دنبال کند و راه چاره‌ای برای آن بیاندیشد. اینکه جوانان در این شبکه درگیر چه موضوعاتی می‌شوند چندان مهم نیست، دغدغه و هدف اصلی مدت زمان درگیری جوانان است. اهمیت موضوع وقتی روشن می‌شود که از این کاربران به عنوان اولین نسل از رسانه‌های اجتماعی یاد می‌شود که قرار است آینده جهان را در دست بگیرند. ناگفته نماند که به اقتضای رشد سریع تکنولوژی باید جوانان با نحوه به‌کارگیری شبکه‌های اجتماعی آشنا شوند تا بتوانند خود را با دنیای امروز تطبیق دهند اما آنچه اهمیت دارد اینکه طبق  گفته کارشناسان اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی مانند اینستاگرام بسیار بیشتر و سخت‌تر از اعتیاد به مواد مخدر و مشروبات الکلی بوده و تأثیرات بدتری نیز دارد تا جائیکه کاربران با تمام موجود در خود احساس بدبختی می‌کنند.

  گزارش از مهدیا جوهرپور   انتهای پیام/

منبع: باشگاه خبرنگاران

کلیدواژه: شبکه های اجتماعی انگلیس

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۸۹۲۵۱۹۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

ترومای اجتماعی، طوفان خاموش

وحید محمود قره باغ؛ "شاید بتوان کشته شدن یک یا حتی ۱۰ انسان را در فهم گنجاند، اما کشته شدن هزاران و میلیون‌ها انسان از حدود امکان هرگونه ادراک و پنداری خارج است. " این جملات گونتر آندرس، فیلسوف و شاعر بزرگ آلمانی است؛ زمانی که می‌خواست عمق فاجعه بمباران هسته‌ای هیروشیما را به تصویر بکشد. کسی که توانسته بود از آلمان نازی فرار کند و این کلمات او به خوبی می‌تواند در قالب یک موضوع و یا به عبارتی فاجعه، تروما اجتماعی را تبیین کند.

تروما واژه‌ای یونانی به معنای زخم است و اصطلاحا به هر ضربه و شوکی گفته می‌شود که از بیرون بر بدن و یا روان شخص وارد شود. در ابتدا تروما تنها مختص به پزشکی و جراحی بود و به زخم یا جراحتی اطلاق می‌شد که عامل خارجی داشت. به مرور این واژه وارد حوزه روانشناسی شد و از این رو یکی از انواع گونه‌های تروما، ترومای روانی (روان زخم) و همچنین ترومای اجتماعی است. فراموش نکنیم، غالب بیماری‌هایی که انسان را دچار می‌کند، ریشه روانی دارد.

ترومای روانی ضربه‌ای است که بر روح و روان انسان وارد می‌شود که به دنبال خود اثرات سوء و ویرانگری را به دنبال دارد. از سویی ترومای اجتماعی حوزه بیشتر و وسیعتری را درگیر می‌کند؛ چرا که انسان موجودی اجتماعی است و نمی‌تواند مستقل از محیط و اطرافیان زندگی کند. در واقع اتفاقاتی ناگواری که برای جوامع رخ می‌دهد، نمونه بارزی از ترومای اجتماعی است. از جمله این موارد می‌توان به تلاطم و تشنج‌هایی اشاره کرد که گاه به کشتار نیز منجر می‌شود.

همچنین جنگ، قحطی، خشونت، سرکوبی، بی عدالتی و بیماری از عوامل ترومای اجتماعی هستند. متاسفانه آثار و عواقب مربوط به تروما، ماندگار بوده و شخص و جامعه دیگر جامعه قبلی نخواهد بود. ضمن اینکه ترومای اجتماعی، تالمات خود را به نسل‌های آتی نیز سرایت می‌دهد. ناگفته نماند افسردگی، اختلال خواب، هراس، پوچ انگاری، بی تفاوتی، بی اعتمادی به دیگران، عدم تمرکز و عدم اعتماد به نفس از نشانه‌های تروماست.

هر چند ترومای اجتماعی قابل درمان است، ولی شرایط و ملزومات خاص خود را می‌طلبد. امید بخشی به منظور افزایش روحیه یکی از مهمترین عوامل جهت برون رفت از ترومای اجتماعی است. همچنین نگرش گذرا نسبت به گذشته نیز می‌تواند در این مقوله کارساز باشد. هر چند این مهم نیاز به مهارت و حتی آموزش‌های خاص است. از سویی هر چند برخی جوامع با مهارت و مقاومت می‌توانند از شرایط تروما خارج شده و حتی آن را تبدیل به یک برتری کنند، ولی غالب جوامع نیز قادر نیستند و به ناچار از آسیب‌های عمیق، ماندگار و جدی آن در امان نخواهند بود.

شکل ۱. برخی مجموعه‌ها با مهارت و مقاومت می‌توانند از شرایط تروما خارج شده و حتی آن را تبدیل به یک برتری کنند.

ترومای اجتماعی درد و رنجی همگانی است و همت و بینش جمعی می‌طلبد. در نهایت به همان گونه که در روان شناسی یک انسان بالغ گاهی حتی از یک کودک نیز آسیب پذیرتر است، جامعه نیز نسبت به ترمای روانی شخصی می‌تواند بسیار آسیب پذیرتر باشد، صدمه‌های که در نهایت فرد فرد جامعه را متاثر می‌کند. ترومای اجتماعی همچون فرهنگی غلط است به مانند هوای آلوده‌ای می‌ماند که جامعه تنفس می‌کند. وقتی شخصی دچار ترومای روانی می‌شود، نه تنها خود که جامعه را نیز درگیر می‌کند. حال تصور کنید که افراد کثیری به این بیماری دچار شوند و در واقع تاثیرات سو آن به صورت تصاعدی افزایش خواهد یافت. این وضعیت بی شباهت به تکثیر ویروس‌ها برای بیماری یک مجموعه نیست.

در ترومای اجتماعی، اشخاصی بیشترین تاثیر را دارند که نه تنها تعادل خود را حفظ می‌کنند بلکه جامعه را به سوی ثبات سوق می‌دهند. تاثیر این افراد به مانند نوشدارویی برای جوامع است. در ترومای اجتماعی افراد می‌بایست به جای بغرنج کردن شرایط به بهبود آن فکر کنند و به جای اینکه انگشت اتهام را به سوی اشخاص و یا برخی مجموعه‌ها بگیرند، باید به فکر همگرایی باشند.

هر چند مهربانی، عطوفت، همدلی و همزبانی در همه مواقع کارساز نیست، ولی در برخی شرایط و موقعیت‌های حاد راهگشاست. ترومای اجتماعی مستقل از اینکه در مدت کوتاه و یا زمان طولانی بر جامعه عارض شود، برای درمان نیاز به زمان دارد و به مانند بیماری می‌ماند که هر چند آمدنش لحظه‌ای است، ولی مدت‌های مدیدی جوامع را درگیر می‌کند. امید که مجموعه ها، مهارت‌ها و مقاومت‌های لازم برای غلبه بر این چالش بزرگ را کسب کرده و بهره ببرند.