هوشنگ جاويد: تعداد بسم‌الله خوان‌ها هر روز کمتر مي‌شود
تاریخ انتشار: ۱۲ خرداد ۱۳۹۷ | کد خبر: ۱۸۹۳۲۷۸۴
خبرگزاري آريا - مراسم مناجات‌خواني با عنوان «سِحر سَحر» با حضور احد ملکي (آذربايجان)، محمدرضا اسحاقي (مازندران)، حميدالله سيدزاده (سراوان)، ميرزا زبردست (بوشهر) در فرهنگستان هنر برگزار شد. در ابتداي برنامه «هوشنگ جاويد» -پژوهشگر موسيقي نواحي- گفت: «امروز شاهد اجراي هنرمندي از بوشهر هستيم که بعد از 16 سال دوري از صحنه در اين برنامه اجرا خواهد داشت.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
«جاويد» همچنين به اين مساله اشاره دارد که: «جنبه اخلاقي، ديني و الهي زرتشت، شگفت‌انگيز جلوه مي‌کند و شرافت نهفته در آن، انسان را به ارتباط با خالقش وادار مي‌کند و با انديشه پاک به او مي‌فهماند که با کمال آزادي در راه روشن حقيقت گام بر مي‌دارد. پس به گفتگو نشستن با معبود و راز دل با او گفتن، از راه‌هاي نزديک انسان با خداوند شد و چون فرهنگي ريشه‌دار و به شکلي ژرف در بين ايرانيان گسترش يافت و مناجات از دستورات لازم الاجراي درباريان و مردم شد. به هر ترتيب از داستان روي کار آمدن خسرو پرويز، بر اساس سند پژوهشي شاهنامه که فردوسي به ما مي‌دهد، رسم مناجات سحرگاهي در ايران و بين شاهان ايراني مرسوم بوده و بايد اجراي مي‌کرده‌اند. در اين داستان، آنگاه که "نجباي" درباري که خود از مغان زرتشتي محسوب مي‌شدند، هرمز را کودتا نابينا کرده بود تا پسرش خسرو پرويز را به جاي او بنشانند. خسروي پرويز نادم از کار نجبا به ديدار او مي‌روند و به هرمز مي‌گويد اگر خواسته‌اي داري بيان کن تا انجامش دهم. هرمز سه خواسته بيان مي‌کند که نخستين آنها قطع نکردن آوازهاي سحري است و اينکه خسروپرويز آن را بخواند.»
سپس «محمدرضا اسحاقي» به اجراي برنامه پرداخت و «جاويد» بعد از اولين اجراي صحنه‌اي ضمن پرداختن به هنر بسم‌ا.. خواني گفت: «اگر بخواهيم مروري بر اين بخش داشته باشيم بايد بگويم متاسفانه تعداد کمي از جمله محمدرضا اسحاقي در اين رشته باقي مانده و در طي اين 70 سال آنطور که بايد به اين هنر توجه و پرداخته نشده است. تاسف اصلي آنجاست که اين هنر از دل مناجات‌خواني بيرون آمده که امروز بطور کامل در حال فراموشي است.»
اين کارشناس موسيقي در بخش ديگري از صحبتهايش به نقش مهم مناجات‌خواني اشاره کرد و گفت: «با اينکه اين هنر بسيار جدي و قابل تامل است اما ما کمتر به آن توجه داريم و از آن غافل شده‌ايم، بايد اذعان کنم که اين هنر تاريخچه طولاني داشته و ايرانيان کهن نيز از آن بهره زيادي در طول زمان برده‌اند گرچه اين هنر در طول تاريخ با تحولات و تغييرات فراواني رو به رو شده است.»
بخش دوم اجراي صحنه‌اي با کرم ميرزا زبردست از بوشهر همراه شد. اين هنرمند يکي از شروه‌خوانان برجسته جنوب ايران و جزو مداحان بنام بوشهر نيز به‌حساب مي‌آيد.
در ادامه برنامه جاويد ضمن تقدير فراوان از استاد زبردست بيان کرد: «مناجات، چه در ادب و چه در موسيقي سبک به شمار نمي‌آيد، بلکه موضوع يا گونه‌اي با کارکردهاي گوناگون شناختي، عقيدتي و اجتماعي است که همواره از هنرها به ويژه موسيقي بهره‌مند شده است. در ادب مناجات در دسته ادب آموزشي قرار مي‌گيرد که گونه‌اي ارشاد و تبليغ غيرمستقيم مفاهيم اخلاقي، ديني و مذهبي در آن نهفته است و چون چارچوب اصلي خوانندگان مردمي، ادب آموزشي بوده و هست، بنابراين مناجات‌خواني از وظايف آنها به شمار مي‌آيد. بخش پراهميت از بهره‌هاي مناجات‌سرايي و مناجات‌خواني، شناساندن ذات احديت براي ديگران است، يعني گونه‌اي بيان برداشت انديشه خود از خدا براي شنوندگان، به همين دليل کار نيايشگر يا سحوري خوان، يا مناجات خوان براي ارائه مفاهيم دشوار مي‌شود، زيرا بيان ساده و راحت مخاطب را به سويي مي‌کشاند تا با بيان بي‌پرده دردها و رنج‌هاي دروني‌اش به آرامش رواني دست يابد، به اين سبب مناجات‌خواني را در رديف موسيقي درماني نيز به شمار آورد. چنان که نياکان ما به اين حقيقت دست يافته و در سِحر مناجات سرايي باب توبه را باز کرده بودند.»
او همچنين گفت: «مناجات راهي براي بيان نيازهاي مادي و معنوي با دروني به شکل آزاد، راحت و صريح و بي‌پرده و نائب با خالق براي ارتباط خود با خالق پديد آورده که شامل چهار وجه است، خود با خويشتن، با خداوند، با جهان هستي و خود با هم نوع بود اما گاهي به وجهي ديگر در اين ارتباط نيز بر مي‌خوريم که من آن را وجه سياسي ناميده‌ام چرا که مناجات را در حجاب پند و حکمت قرار داده و انديشه خود و دريافت‌هايش را از اين راه به جامعه انتقال مي‌دهد. شاخص‌ترين گونه اين مناجات‌ها براي امام سجاد (ع) است که بهترين درس سياسي است و ستيز اجتماعي را با کوبنده‌ترين کلمات در چارچوب مناجات و دعا به گوش مردم مي‌رساند.»
بخش سوم اجراها با احد ملکي از آذربايجان همراه بود. اين هنرمند مناجات خواني منطقه خود را با زبان آذري به زيبايي هرچه تمام‌تر اجرا کرد.
سپس جاويد به ادامه صحبت‌هاي خود پرداخت و گفت: «در مناجات تعصبات قومي و نژادي منطقه‌اي در ارائه کنار گذاشته مي‌شود و آنچه مدنظر است خدا ، ايمان و يقين افراد و مخاطب است که هدف آن وحدت انديشه ايجادي از سوي اجراکننده قرار مي‌گرفته است. همين قدرت موجب گرديد تا نگاه ژرف‌تري از سوي نياکان پديد آمده که نبايد ساده‌انگارانه از کنار آن گذر کنيم، چرا که هنر مناجات‌خواني پس از مغول با ادوات موسيقي اجرا مي‌شده است. با اين کار در حقيقت هنرمندان موسيقي ورز بومي که به عنوان يک رسانه عمومي در زمان خود به اشاعه فرهنگ مي‌پرداختند، به خداجويي و تشويق مردم به ارتباط گرفتن با خداوند حتي در شادترين "آنات خصوصي" هم پرداختند چون آنان با آموزش‌هايي که مي‌ديدند به اين حقيقت دست پيدا مي‌کردند که عاشقانه‌ترين راه ارتباط با خداوند زبان نيايش است و اين خداوند است که زخمه‌هاي محبت خود را بر تارهاي دل و جان آنها مي‌زند. به هر صورت هدف از ايجاد و گسترش مناجات‌خواني و مناجات‌سرايي ضرورت فرهنگ‌سازي و انتقال سجاياي يک قوم و ملت به نسل‌هاي بعد بوده و مناجات‌خوان بايد ارتباط دقيق و درستي با مطلبي که از سوي او ادا مي‌شود، برقرار کند.»
اين مدرس دانشگاه در بخش پاياني صحبتهايش هم گفت: «در پايان اين مهم را بايد بگويم که از هنر مناجات‌خواني ضرورت پديدآمدن هنرهاي بسم ا... خواني و صلوات خواني هم پديد آمد که هرکدام داراي ويژگي‌هاي خود هستند که جاي پردازش در وقتي ديگر دارد. افزون بر آن در هنر مناجات سرايي به لحاظ جمال شناسي متون اگر نياز به ورود باشد به بيکران تفاسيري از توسل، مدد، عشق، سوگ، سور، خبر، اوقات خاص يا حتي اعياد ملي نيز بر مي‌خوريم که هرکدام جاي پژوهش و بررسي و نگاهي نو دارد که تاکنون هيچ يک از دستگاه‌هاي فرهنگي و هنري کشورمان به آن نپرداخته‌اند.»
اجراي حميدا... سيدزاده از سراوان به همراهي حسيني‌نژاد حسن ختام اين برنامه بود.
شاهين فرهت از جمله مهمانان ويژه اين برنامه بود. در ماه مبارک رمضان امسال نيز همچون ساير نقاط کشور، تاکنون با همکاري انجمن موسيقي استان‌هاي خراسان رضوي، مازندران و شيراز و با حضور هنرمنداني همچون وحيد تاج، محمد معتمدي، عبدالحسين مختاباد، بامداد فلاحتي و اساتيد آواز استاني، ويژه برنامه‌‌هاي مناجات خواني برگزار و يا در حال برگزاري است.
منبع: خبرگزاری آریا
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.aryanews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری آریا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۸۹۳۲۷۸۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
برگزاری جشنواره خواندن و خوش نویسی در جهرم
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، مرکز فارس، معاون مدیر کل و مدیر آموزش و پرورش جهرم گفت: نخستین جشنواره خواندن و اختتامیه سومین جشنواره خوشنویسی دانش آموزان ابتدایی در سالن علامه امینی جهرم برگزار شد.
عبدالصمد یاسمی پور افزود: جشنواره خواندن که شامل گلستان خوانی، شاهنامه خوانی و متون کهن است با هدف تقویت و کسب مهارت دانش آموزان، قدرت بیان، روان خوانی، علاقه به مطالعه و آشنایی با زبان و ادبیات فارسی و ایجاد فرصت برای شناخت استعداد و توانایی دانش آموزان برپا شد.
وی افزود: در نخستین دوره جشنواره خواندن، بیش از ۳۰۰ اثر تولیدی به واحد آموزش ابتدایی ارسال شد که ۴۳ اثر منتخب به مرحله اختتامیه جشنواره و اجرا راه یافت و از آنان تقدیر شد.
همچنین ۶۰۰ اثر خوشنویسی به جشنواره ارسال و از ۷۶ برگزیده ، تجلیل شد.
شهرستان جهرم در جنوب فارس و در فاصله ۱۹۰ کیلومتری شیراز قرار دارد.
امیدواری ژینولا به کامبک پاری سن ژرمن مقابل دورتموند: آنها از نظر جسمانی، تکنیکی و تاکتیکی آماده هستند