به نقل از «انرژی امروز»

مدیریت تبخیر و تعرق آب در کشور، موثرتر از باروری ابرها

تاریخ انتشار: ۱۳ خرداد ۱۳۹۷ | کد خبر: ۱۸۹۵۰۸۲۱

رئیس سازمان هواشناسی مدیریت صحیح تبخیر و تعرق آب در سطح کشور را در مقایسه با روش‌هایی همچون بارورسازی ابرها، مناسب ترین راهکار برای حفظ منابع آبی کشور دانست.

سابقه مطالعه و بررسی امکان بارورسازی ابرها در دنیا به بیش از ۷۰ سال می رسد و نخستین عملیات بارورسازی در ایران در حوضه آبریز سد کرج حدود ۴۰ سال پیش انجام شده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

بعد از انقلاب نیز پس از وقفه‌ای طولانی، مرکز بارورسازی ابرها در یزد ایجاد و نخستین عملیات بارورسازی با هواپیما به کمک یک شرکت روسی در منطقه شیرکوه انجام شد. در ادامه، دامنه عملیات گسترش یافت و بیشتر استان‌های مجاور کوه‌های زاگرس از فارس تا آذربایجان غربی و همچنین تهران را دربرگرفت.

اقداماتی که به گفته رئیس هواشناسی کشور">سازمان هواشناسی کشور، برغم عملیات بارورسازی، نتوانست فراوانی سال‌های کم بارش را کاهش دهد و حتی در استان‌هایی مانند یزد، فارس، اصفهان، کهگیلویه و بویراحمد، چهارمحال ‌و‌ بختیاری، کم بارشی افزایش نیز داشته است.

داود پرهیزکار اظهار داشت: کم بارشی انباشته در کنار برداشت بیش از حد و بی‌رویه از منابع آب سطحی و زیر سطحی در غالب استان‌ها سبب خشکسالی های شدید آبشناسی طی دو دهه گذشته شده است.

 

خیزش گردو خاک عامل عقیم سازی ابرها

رئیس هواشناسی کشور">سازمان هواشناسی کشور گفت: افزودن هسته‌های میعان یا انجماد به درون ابر زمانی توجیه علمی دارد که مقدار طبیعی آن در جو ناکافی باشد. در سال‌های اخیر به سبب افزایش فراوانی گردوخاک‌های گسترده ناشی از خشکسالی در خاورمیانه، شاهد کاهش بارش و حتی نباریدن ابر هنگام گذر سامانه‌های بارش‌زا از روی ایران بوده ایم، سامانه هایی که بارش زیادی از آن‌ها انتظار می رفت.

به گفته وی، این گونه رخدادها به فراوانی در استان‌های واقع در جنوب‌غرب کشور دیده شده است. علت چنین رخدادی، فراوانی بیش از حد هسته‌های میعان در جو در اثر خیزش گردوخاک است که به عقیم‌سازی ابرها منتهی می‌شود.

رئیس هواشناسی کشور">سازمان هواشناسی کشور افزود: لذا در عملیات بارورسازی تحت شرایط حاکم در منطقه، احتمال عقیم‌سازی ابر به جای بارورسازی آن بیش‌تر است.

‌پرهیزکار گفت: این واقعیت و دیگر تحلیل‌ها، ناکارآمدی‌های این روش را در تعدیل شرایط بحرانی و رو به رشد کاهش منابع آب سطحی و زیرسطحی آشکارتر کرده است.

به گفته پرهیزگار، رویکرد بارور سازی ابرها سطحی‌نگرانه است و به واسطه ایجاد خوش بینی کاذب و ناآشنایی با واداشت‌های اقلیمی کشور، باعث شده است که برخی تصمیم های نادرست در حوزه مدیریت منابع و مصرف آب در سطح کشور گرفته شود.

 

حداکثر افزایش بارندگی در ایران در نتیجه بارورسازی ابرها ۳ درصد

رئیس هواشناسی کشور">سازمان هواشناسی کشور در ادامه اظهار داشت: افزایش بارش در مناطق مستعد عملیات بارورسازی حدود ۵ تا ۱۵ درصد است که میانگین آن به حدود ۱۰ درصد افزایش بارش از ابرهای با پتانسیل بارورسازی می رسد.

پرهیزکار افزود: بیشتر ابرهای مستعد رشد قائم چند کیلومتری دارند و در مناطق کوهستانی با هوای مرطوب فراوان‌ترند و حدود ۳۰ درصد کل ابرهای باران‌زا را تشکیل می دهند.

به گفته وی، چنانچه در طول سال با بهترین فناوری ها و با شناخت و آشکارسازی دقیق ریزساختار ابرها و تعداد هسته‌های میعان موجود در واحد حجم ابر، درسطح کشور بارورسازی انجام شود، افزایش مورد انتظار بارش کشور حدود ۳ درصد خواهد بود.

 

تبخیر و تعرق آب در سطح کشور ۱۰ برابر میزان بارش

رئیس سازمان هواشناسی در ادامه تاکید کرد: توجه کنید که پتانسیل تبخیر و تعرق در سطح کشور حدود ۱۰ برابر میزان بارش است و در نهایت، باید انتظار افزایش یک درصدی بارش را با عملیات فراگیر و در طول فصول بارش داشته باشیم.

پرهیزکار با بیان این که عملیات بارورسازی هم اکنون در بیش از ۵۰ کشور دنیا به صورت محدود و در مناطق مستعد از نظر نوع ابر و فصل سال و با میانگین بارش سالانه بیش از ۳۰۰ میلی‌متر انجام می شود، افزود: این در حالی است که میانگین بارش سالانه ایران ۲۳۰ میلی‌متر است.

وی اظهارداشت: در بسیاری از کشورها با توجه به ناکارآمدی این روش در مواجهه با کمبود آب، عملیات بارورسازی را رها کرده و روش های نوین و استفاده بهینه از منابع آب در کشاورزی، صنعت و مصارف عمومی را در پیش گرفته اند.

پرهیزکار ادامه داد: روش های یاد شده در کنار مصرف بهینه آب، با توجه به توان اقلیمی منطقه، کنترل سطح زیر کشت، انتخاب محصولات با نیاز آبی معقول و هم‌چنین کاهش حداکثری تبخیر و تعرق را در دستور کار قرار می‌دهند. دولت، عامه مردم، گروه های مردم نهاد و پلیس آب در این کشورها ناظر بر اجرای دقیق قوانین سختگیرانه‌ای هستند که در این راستا وضع شده اند.

رئیس سازمان هواشناسی معتقد است: با مدیریت صحیح آب می توان از هدررفت مقدار زیادی از آب‌هایی که سالانه به صورت تبخیر- تعرق سطوح کشاورزی از دسترس خارج می‌گردد خصوصا در مناطق خشک و نیمه‌خشک جلوگیری کرد.

 

در بسیاری از کشورها بارورسازی ابرها ار اولویت خارج شده

اما رئیس هواشناسی کشور">سازمان هواشناسی کشور در ادامه در خصوص این که آیا با توجه به معضل کم آبی، استفاده از روش بارورسازی ابرها در ایران نیز جایگاه دارد یا خیر، به ویژگی اقلیمی کم بارشی و خشکسالی برخی مناطق جهان از جمله منطقه خاورمیانه اشاره کرد و گفت: سوابق مکتوب شامل نوشته و سنگ نوشته‌ها در مورد خشکسالی و کم بارشی در ایران و منطقه به بیش از چند هزار سال می رسد.

پرهیزکار افزود: در بسیاری از کشورها راهکار بارورسازی از اولویت خارج شده و روش های منطقی در مصرف بهینه از منابع آب با توجه به توان اقلیمی و حجم آب تجدیدپذیر و هم‌چنین توسعه پایدار در دستور کار قرار گرفته است.

رئیس هواشناسی کشور">سازمان هواشناسی کشور ادامه داد: بازیابی چند باره‌ فاضلاب در مصارف عمومی و صنعت روشی متداول شده و هم‌چنین برای کاهش هزینه تصفیه، آب شرب از سایر مصارف عمومی جداسازی شده است.

وی گفت: با فرض افزایش یک درصدی آب تجدیدپذیر به کمک عملیات بارورسازی در کل ایران و بی‌توجه به هزینه‌های سازمانی، مطالعات، تجهیزات و هم‌چنین پیامدهای زیست‌محیطی در دراز‌مدت، چشم انداز ناامید کننده ای از نتایج مورد انتظار این‌گونه عملیات بدست می آید که نه تنها بحران فزاینده کمبود آب را تعدیل نمی کند، بلکه خوش‌یینی بوجود آمده در بین مردم و مسئولین سبب تداوم مصرف بی رویه و وخیم تر شدن بحران آب شده و ناپایداری اقتصادی- اجتماعی و تنش‌های استانی، قومی و مذهبی را دامن می زند.

پرهیزکار تصریح کرد: با توجه به ارزیابی های گذشته و تجارب به دست آمده و هم چنین مطالبی که اشاره شد، هواشناسی کشور">سازمان هواشناسی کشور اعتقادی به رفع یا حتی تعدیل مشکل خشکسالی از این طریق نداشته و لذا هیچ پروژه عملیاتی در این رابطه ندارد.

 

در سال زراعی جاری هیچ گونه عملیات بارورسازی ابر در کشور انجام نشده است

رییس هواشناسی کشور">سازمان هواشناسی کشور در ادامه در خصوص برخی اظهارنظرها مبنی بر اینکه افزایش بارندگی در بهار امسال ناشی از بارورسازی ابرها بوده است، نیز گفت: در سال زراعی جاری تقریباً هیچ‌گونه عملیات بارورسازی در سطح کشور انجام نشده است. لذا کم بارشی پاییز و زمستان گذشته و پربارشی بهار را نمی توان ناشی از آن دانست.

پرهیزکار اظهار داشت: شرایطی که این وضعیت پربارش را در سطح کشور دیکته کرده، ناشی از تغییرات معمول امواج بزرگ‌ مقیاس جوی همراه با اثر دورپیوندهاست.

وی افزود: بر‌آیند اثر دو نوسان مهم جوی-اقیانوسی سیاره ای مقیاس ENSO (منطقه استوایی اقیانوس آرام) و AO (اطراف قطب شمال)، بر بارش ایران طی پاییز و زمستان سال ۱۳۹۶ منفی بود و در اوایل بهار ۱۳۹۷ به مثبت گرایش یافت که پیش‌بینی می‌شود تا پایان بهار ادامه یابد و بخشی اندک از کمبود بارش سال آبی را ترمیم کند.

رئیس سازمان هواشناسی تاکید کرد: باید توجه داشت که کمبود منابع آب و خشکسالی آبشناسی به طور ناگهانی به‌وجود نیامده و علت اساسی و اصلی آن بیشتر انسان‌ساز است. خشکسالی و اثرات نابود کننده آن را می توان با بکارگیری تجربه‌های ملی و بین‌المللی، همت همگانی و مدیریت صحیح منابع آبی، در دراز مدت کم‌رنگ کرد.

 

کاهش بارش سالانه ایران ناشی از تغییرات اقلیمی

به گفته رئیس سازمان هواشناسی، کاهش بارش و تداوم خشکسالی طی هشت ماه گذشته علاوه بر ایران در سایر کشورهای منطقه از شرق دریای مدیترانه، کل خاورمیانه تا پاکستان، افغانستان و آسیای میانه اتقاق افتاده است.

پرهیزکار افزود: افزایش دمای ۲ درجه ای هوا و کاهش ۵۰ میلی‌متری میانگین بارش سالانه ایران را می توان نشانه های تغییراقلیم در ایران دانست که نتیجه گرمایش جهانی است.

وی اضافه کرد: مطالعات تحقیقاتی بین المللی نشان می دهد دمای کره زمین به جهت افزایش غلظت گازهای گلخانه‌ای نسبت به دوره پیش صنعتی حدود یک درجه افزایش پیدا کرده است و این مساله سبب فراوانی رخداد پدیده‌های هواشناختی با انرژی‌های بالا مانند خشکسالی یا بارش‌های سیل‌آسا در ایران و بسیاری از نقاط دنیا شده است.

رئیس سازمان هواشناسی اظهارداشت: به نسبت کاهش ۵۰ درصدی بارندگی های ایران در مقایسه با میانگین ۵۰ سال اخیر، دمای هوا ۲ درجه افزایش یافته است که بالطبع باعث افزایش تبخیر و تعرق و کاهش آب‌های قابل دسترسی خواهد شد.

 

راهکارهای موثر برای حفظ منابع آبی کشور

اما رئیس هواشناسی کشور">سازمان هواشناسی کشور در ادامه با بیان این که ایران کشوری کم بارش است و از دیر‌زمان درگیر خشکسالی بوده است، گفت: بیشتر کشورهایی که به اصطلاح در عرض‌های جغرافیایی جنب حاره و گرمسیری قرار دارند، با توجه به واداشت گردش کلی جو در معرض این پدیده بوده و خواهند بود.

پرهیزکار با اشاره به بهترین راهکارها برای حفظ منابع آبی کشور اظهار داشت: به کارگیری شیوه‌های سنتی در زمان‌های نه‌چندان دور و روش‌های نوین در مصرف بهینه آب در کشاورزی، صنعت، مصارف عمومی و بازگردانی چندین باره فاضلاب و تصفیه آن، کاهش تبخیر، کشت گونه هایی با نیاز آبی متناسب با اقلیم، توسعه کشاورزی در حد توان خرداقلیم منطقه و در نتیجه کاهش یا قطع کشاورزی در مناطق کم بارش و در مخاطره بیابانی شدن، برای حفظ منابع آبی گریز ناپذیر هستند.

وی در ادامه، وارد کردن محصولات کشاورزی با نیاز آبی بالا در کنار فرهنگ‌سازی از طریق رسانه های گروهی و افزایش آشنایی مردم و مسئولین در مورد مخاطره و بحران کمبود آب را از جمله موثرترین راهکارها برای حفط منابع آب و تداوم توسعه پایدار ذکر کرد.

منبع: انرژی امروز

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت energytoday.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «انرژی امروز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۸۹۵۰۸۲۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

هواشناسی ایران/ سامانه بارشی جدید دوشنبه از غرب وارد کشور می‌شود

به گزارش گروه اجتماعی ایسکانیوز؛ بر اساس اعلام سازمان هواشناسی کشور، امروز شنبه ۱۵ اردیبهشت در شمال غرب، غرب، سواحل دریای خزر، دامنه‌های جنوبی البرز، شمال شرق و برخی مناطق استان‌های بوشهر، شرق خوزستان، کهگیلویه و بویراحمد، فارس، کرمان و خراسان جنوبی، ابرناکی، وزش باد و بارندگی ادامه خواهد داشت.

بیشتر بخوانید؛ هوای تهران در وضعیت پاک قرار گرفت

فردا یکشنبه در ارتفاعات البرز شرقی، برخی نقاط واقع در شمال غرب و غرب کشور، افزایش ابر و رگبار پراکنده رخ می‌دهد. در ضمن طی روزهای شنبه و یکشنبه در شمال غرب و دامنه‌های جنوبی البرز، وزش باد شدید انتظار می‌رود.

دوشنبه با ورود سامانه بارشی به غرب کشور، بارش در نوار غربی دامنه‌های جنوبی البرز واقع در قزوین، البرز و تهران، غرب سواحل دریای خزر و در برخی نقاط استان اصفهان، ابرناکی و رگبار باران، گاهی رعد و برق و وزش باد پیش بینی می‌شود. در کرمانشاه، غرب کردستان، شمال آذربایجان شرقی، زنجان و گیلان، بارش شدت دارد.

سه شنبه بارندگی در جنوب غرب و جنوب کاهش یافته و در کل نوار شمالی ابرناکی، گاهی رگبار باران، رعد و برق و وزش باد همراه با کاهش نسبی دما پیش بینی می‌شود.

چهارشنبه و پنجشنبه گستره بارش در شمال غرب سواحل دریای خزر، خراسان شمالی و خراسان رضوی می‌باشد و در نوار شرقی کشور وزش باد افزایش می‌یابد.

امروز خلیج فارس، تنگه هرمز، دریای عمان و از بعد از ظهر دوشنبه تا پنج شنبه دریای خزر مواج می‌باشد.

سازمان هواشناسی وضعیت جوی امروز پایتخت را ابری و بارش باران، گاهی رگبار و رعد و برق و از بعد از ظهر وزش باد شدید و کاهش ابر پیش بینی کرد. بیشینه دمای تهران امروز ۲۱ و کمینه دما ۱۰ درجه خواهد بود.

انتهای پیام/

کد خبر: 1229376 برچسب‌ها هواشناسی