مواجهه یک نسل آموزش‌ندیده با مسائل جنسی فرزندانشان
تاریخ انتشار: ۱۵ خرداد ۱۳۹۷ | کد خبر: ۱۸۹۹۶۱۵۲
رسانه‌ای شدن موضوع تعرض یک ناظم در مدرسه غیردولتی به تعدادی از دانش‌آموزان، تحلیل‌های جامعه‌شناسی و روانشناسی متفاوتی را مطرح کرد و با واکنش‌های بسیاری همراه شد. این مساله بیش‌از همه یک‌بار دیگر جای خالی فرهنگ‌سازی و لزوم اجرای سند ۲۰۳۰ را یادآور شد و نبود آموزش مسائل جنسی در مراکز آموزشی را گوشزد کرد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
با توجه به اینکه در فرهنگ خانواده‌های ایرانی محدودیت‌هایی برای مطرح کردن یا صحبت درباره مسائل جنسی وجود داشته، حالا شاهد نسلی هستیم که تشکیل خانواده داده و با توجه به اینکه مطرح کردن این مسائل در آن زمان برایش تابو بوده باید مسائل لازم در این زمینه را به فرزند خود نیز آموزش دهد. با این وجود خانواده‌ها چطور می‌توانند این فرهنگ را نهادینه کرده و مسائل جنسی را به فرزندانشان آموزش دهند؟
زمانی که اکسیژن عاطفی در یک خانواده پایین باشد و توزیع آن به میزان مناسب اتفاق نیفتد، امکان رشد چالش‌ها، سختی‌ها، ناهنجاری‌ها و مشکلات بیشتر خواهد بود. یکی از مهمترین عواملی که می‌تواند در تقویت اکسیژن عاطفی نقش داشته باشد، صمیمیت بین اعضای خانواده است. زمانی که ما از صمیمیت در خانواده صحبت می‌کنیم، در تحقق این صمیمیت عناصر مختلفی از اهمیت و ارزش برخوردار است. یکی از آنها، این است که تا چه اندازه اعضای خانواده در کنار یکدیگر از همراهی، همدلی و دسترس بودن عاطفی برخوردار هستند. وقتی خانواده از لحاظ عاطفی در دسترس نباشند ولو اینکه از لحاظ فیزیکی در کنار هم باشند، امکان رشد عوامل تخریب‌زا در آنها بیشتر و بالاتر خواهد بود. هیجان‌ها از اهمیت بالایی در ارتباط ها برخوردار هستند. هیجان‌ها در واقع به ما جهت می‌دهند و می‌گویند چه مسائلی مهم هستند و چه مسائلی مهم نیستند. در خانواده‌ای که آگاهی و مدیریت هیجانی وجود ندارد، افراد سردرگم هستند و در گیجی هیجانی قرار می‌گیرند، بنابراین صمیمیت‌ها کمتر خواهد شد.
اکسیژن عاطفی موجب می‌شود کری و کوری هیجانی از بین برود. در خانواده‌ای که گیجی، کری و کوری هیجانی وجود داشته باشد، آثار آن می‌تواند در روابط بین فردی و درون فردی نقش‌آفرینی کند. زمانی که خانواده نتواند در دسترس بودن عاطفی را برای اعضای خودش معنا کند، اعضای آن مثل جزایر تنهایی می‌شوند که صدا، نیاز و خواسته یکدیگر را نمی‌شنوند، به آن توجه نمی‌کنند و با تمناهای عاطفی یکدیگر کاملا نامأنوس و بیگانه هستند. به هر میزان که فقدان آشنایی با تمناهای همدیگر در یک خانواده بیشتر باشد، بار کدورت‌ها، ناراحتی و چالش در خانواده بیشتر خواهد بود. یکی از نکته‌های بسیار مهمی که در سال‌های اخیر هم در حوزه تقوا مورد توجه قرار گرفته، اهمیت بالای بسترسازی هیجانی حتی در به کار انداختن توانایی یا مولفه‌های شناختی اعضای خانواده است. وقتی اعضای خانواده در کنار هم هستند و نتوانند با یکدیگر درباره نیازها، خواسته‌ها و دردها گفت‌وگو کنند و در گاردهای مختلف در حالت تدافعی باشند، نشان دهنده آسیب‌های بسیار بالاست.
مهمترین هدف خانواده در فرهنگ دینی ما رسیدن به آرامش است. اگر در رابطه‌ای آرامش باشد انسان‌ها در پل‌های اعتمادی که بین هم ایجاد می‌کنند، به راحتی رفت و آمد می‌کنند و خواسته‌ها و نیازهایشان را با یکدیگر در میان می‌گذارند. زمانی که خانواده‌ای این فضا را فراهم نکند و پل‌سازی با مانع و مشکل برخوردار باشد، می‌تواند دشواری‌های بسیار زیادی را در سطوح گوناگون ایجاد کند که یکی از آنها عبارت است از اینکه اعضای خانواده حرف‌های یکدیگر را درک نکنند یا اساسا حرف دل و نیت خواسته خودشان را کاملا مکتوم نگه دارند. این مکتوم بودن در بسیاری از موارد مسمومیت‌های بسیار زیادی را به وجود خواهد آورد.
وقتی در خانواده اعتماد به نفس خشک شود، توانمندی افراد مورد بی‌توجهی قرار بگیرد، دوری عاطفی و تحقیر همراه با فقدان آموزش وجود داشته باشد، امکان رشد هوای مسموم نیز بیشتر می‌شود. زمانی که اتفاقی متوجه اعضای خانواده شود و این اتفاق حتی به صورت کلامی برای آنها قابل تصور نباشد تا مساله را مطرح کنند، نشان دهنده یک مشکل بزرگ در خانواده است که چه چیزی موجب شده فضای خشک و سرد خانوادگی، رابطه‌ها را آنقدر دور کند که انسان‌ها در کنار سختی‌ها و ناراحتی‌ها نتوانند با دغدغه‌های یکدیگر آشنا شوند یا از آن گاهی داشته باشند. در بسیاری از مطالعات نشان داده شده، یکی از مهمترین بسترهای تفکر نقاد که در کُرس‌های دانشگاهی مورد توجه قرار می‌گیرد، می‌تواند در خانواده اتفاق بیفتند. خانواده‌ای که روی استقلال آن در میدان چالش‌ها با چابکی، قدرت، ابتکار عمل و خلاقیت بهتر با مشکلات برخورد کنند.
شما به عنوان یک روانشناس چه راهکاری برای خانواده‌ها در برخورد با این مقوله مطرح می‌کنید؟
توجه به مشکلات خانوادگی نیازمند یکسری از آگاهی‌ها، مهارت‌ها و ارتباطات ویژه است. وقتی فرزند از نظر روانشناسی رشد وارد مرحله بلوغ می‌شود، می‌تواند با تغییراتی از جمله تغییرات هورمونی، فیزیولوژیکی یا احساسی همراه باشد که در سطوح مختلف اتفاق بیفتد. اگر پدر و مادر به اینکه در هر دوره‌ای باید چگونه با ویژگی‌ها و مقتضیات آن دوره برخورد شود، آگاه نباشند، این موضوع به یک چالش تبدیل می‌شود. برای مثال بچه‌ها بین ۱۲ تا ۱۹ سالگی در دوره نوجوانی از ویژگی‌های خاصی برخوردار هستند و برایشان مهم است که پدر و مادر در این دوره آنها را کنترل یا با شماتت و به صورت تحکمی برخورد نکنند. این موضوع به معنای این نیست که پدر و مادر در این زمینه نظارت نداشته باشند، در واقع نظارت غیر از کنترل است. اما اگر بچه‌ها در این دوره احساس کنند پدر و مادر دائم به آنها گیر می‌دهند و در تجسس لباس‌ها، کتاب‌ها و وسایل شخصی آنها هستند، می‌تواند فاصله‌ها را بیشتر کند.
ویژگی بچه‌ها در این دوره خاص است و آنها انتظار دارند وقتی در دوره بلوغشان صحبت می‌کنند مخاطب به حرف آنها توجه کند زیرا فکر می‌کنند حرف آنها مهمترین حرف روزگار است. انتظار دارند با آنها با احترام بالا برخورد شود. جنبه اکتشافی خاصی دارند و حتی با دوستان خود بیشتر در عوامل کشف هویت خودشان ارتباط برقرار می‌کنند. اگر پدر و مادر در این دوره اشتباه رفتار کنند یا مهارت‌های ارتباط با فرزند را ندانند و از نیازهای خاص این دوره آگاهی نداشته باشند، ممکن است با مشکلات جدی مواجه شوند. این موضوع در روایت‌ها نیز توصیه شده است و حضرت امیر المومنین (ع) نیز اشاره کرده‌اند که بچه‌ها در دوره نوجوانی حکم مشاوره و وزیر دارند و پدر و مادر فقط نباید برخورد تحکمی با آنها داشته باشند، بلکه باید برخوردها با احترام، شخصیت دادن بالا و فعال کردن در تصمیم گیری و تحکیم بالا باشد. شناخت پدر و مادر از مقتضیات دوران سنی یکی از عوامل بسیار مهم است و آنها باید نسبت به برخورد با لوازم آن دوره آگاهی داشته باشند. پدر و مادر باید از مهارت یا آگاهی‌های لازم برخوردار باشند یا اگر نیستند، آن را فرا بگیرند. در کنار این موضوع بتوانند با کارکردن روی اکسیژن عاطفی خانواده زمینه ارتباط سالم را بیشتر ایجاد کنند زیرا فقدان ارتباط سالم می‌تواند آسیب‌های مختلفی را به وجود بیاورد.
نقش تربیتی خانواده‌ها در تقویت یک رابطه سالم و مطلوب چگونه است؟
وجود اکسیژن عاطفی بالا در خانواده به استحکام روابط عاطفی بسیار کمک می‌کند. به هر میزان که پدر و مادر در دسترس بودن عاطفی برای فرزندان در عمل ایجاد کنند بستر سازی فضای مناسب بهتر اتفاق خواهد افتاد. وقتی از در دسترس بودن عاطفی صحبت می‌کنیم رفاقت، همراهی، همدلی، محبت و توجه به تمناهای عاطفی اعضای خانواده در صدر موضوعات اصلی قرار می‌گیرد. خانواده‌هایی که از اکسیژن عاطفی بالا برخوردار هستند با شیوه‌های متفاوتی نسبت به مشکل با خانواده برخورد می‌کنند. در سالم‌ترین خانواده‌ها نیز می‌تواند مشکل وجود داشته باشد اما یکی از مهمترین خصایص خانواده‌های سلامت محور در مقابل خانواده‌های ناسالم به وجه برخورد با مشکلات برمی‌گردد. در خانواده‌هایی که سلامت در ارتباط موجود نیست، پرخاشگری، تحکم، تحقیر، استهزا، حالت تدافعی، کنایه و اشاره‌های تند از بسامد بالا برخوردار است. در خانواده‌های سلامت محور طرز ارائه مشکل و وجه بیانی مرتبط با مشکل متفاوت است.
منبع: ایسنا کد خبر: ۵۲۷۳۹۳ تاریخ انتشار: ۱۵ خرداد ۱۳۹۷ - ۱۷:۲۶
منبع: آفتاب
کلیدواژه: مسائل جنسی خانواده
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت aftabnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «آفتاب» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۸۹۹۶۱۵۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
محمد خاتمی: تورم به سطح فوق‌العاده نگران کننده رسید | چرا به شاخص‌های برنامه ۲۰ ساله نزدیک نشده‌ایم؟
رئیس دولت اصلاحات گفت: اولین کار مجلس هفتم تثبیت قیمت‌ها بود و دیدیم که به کجا رسیدیم و مسأله تورم و افزایش نقدینگی و مسائل دیگری که روز به روز افزایش پیدا کرد و امروز به سطح فوق‌العاده نگران کننده‌ای رسیده است و امیدوارم بزرگان کشور این نگرانی را داشته باشند که حلش کنند.
گزارش تحقیقی «مسأله دانشگاه در ایران؛ مخاطرات توسعه علمی و چشم‌اندازهای پیش رو» با مشارکت جمعی از مدیران سابق، نظریه‌پردازان، متخصصان، کارشناسان و فعالان دانشگاهی و دانشجویی، زیر نظر سید محمد خاتمی انجام شده است، ارائه و منتشر شد.
آنگونه که جماران روایت کرده، در این رابطه، سید محمد خاتمی در نشستی که در آستانه روز معلم و با حضور جمعی از استادان و متخصصان دانشگاه و مدیران پیشین آموزش عالی برگزاری شد، ضمن اشاره به شرایط دشوار و حساس سیاسی و اجتماعی و اقتصادی کشور و گرامی‌داشت روز معلم به تبیین ضرورت و زمینه‌های شکل‌گیری و تدوین این گزارش کارشناسانه و تجربه‌های پیشین مشابه آن پرداخت.
خاتمی گفت: این متن چهارمین تلاش پس از گزارش‌های «آسیب‌شناسی اصلاحات»، «مسأله حجاب، واقعیت‌ها و راهکارها» و «مسائل آموزش و پرورش» است که در تدوین آن عرف کارشناسانه و تجارب و دیدگاه‌های متخصصان بنای گفت‌وگوی میان نخبگان و جامعه قرار گرفته است.
رئیس دولت اصلاحات گفت: من در این دوره به دوستان گفتم به جای مسائل خیلی کلی، بنیادین و اساسی که باید روی آن فکر کرد، مورد به مورد مسائل را بررسی کنیم؛ مسأله‌شناسی کنیم و اعلام کنیم راه‌حل‌های مسأله چیست.
وی تأکید کرد: ما در این عرصه برنامه ارائه نمی‌دهیم زیرا ارائه برنامه را باید کسانی انجام دهند که امکانات اجرایی در اختیارشان است. رویکرد این گزارش‌ها بیشتر ناظر به شناخت و حل مسأله است.
باید از تجربه‌ها درس گرفتخاتمی با اشاره به پژوهش آماده شده دربارهٔ آموزش‌عالی ابراز امیدواری کرد که انتشار آن زمینه را برای بحث‌های گسترده‌تر صاحب‌نظران فراهم کند.
خاتمی گفت: باید از تجربه‌ها درس گرفت و رهیافت‌های افق‌گشا را با فهم و نقد عملکردهای گذشته در مقاطع مختلف پیدا کرد. ما در هیچ‌جا خاتم‌الفلاسفه یا خاتم‌العلما نداریم. حتی اندیشه متفکرانی مثل ملاصدرا هم کاملاً رنگ و بوی زمانه خودش را داشته و دارد. یعنی وقتی زمانه عوض شد، ممکن است این تفکرات هم تغییر پیدا کند. بر اساس همین دیدگاه باید تأکید کنم که این متن نهایی نیست، چارچوبی از یک رویکرد است و تلاش شده که مسائل از دیدگاه کارشناسی دیده شوند و راهکارهایی ارائه شوند و اگر دستگاه‌های اجرایی، یا سیاست‌گذاران و سیاست‌ورزان فعلی مسائل آموزش عالی بخواهند به اینها توجه کنند باید از دل این دست گزارش و گفت‌وگوهای پس از آنها برنامه‌هایی اجرایی درآورند.
رئیس دولت اصلاحات با اشاره به ضرورت بررسی نقادانه سیاست‌ها و برنامه‌های راهبردی در همه زمینه‌ها از جمله حوزه علوم و فناوری به روند تدوین چشم‌انداز بیست ساله کشور و سپس برنامه چهارم توسعه پرداخت که بر مبنای آنها در سال‌های پایانی دولت اصلاحات تلاش‌های زیادی برای ارائه یک مسیر مدون برای توسعه کشور بر پایه توسعه علمی شده بود.
خاتمی در ادامه یادآور شد: افرادی با این دیدگاه و رویکردها مخالف بودند، اولین کاری که کردند، برنامه چهارم را که یک برنامه بسیار مترقی و خوب بود و با لحاظ دیدگاه‌های چشم‌انداز تنظیم شده بود کنار گذاشتند و مسائلی که می‌بینید پیش آمد؛ از جمله بحث طبیعی کردن قیمت‌ها که قرار بود در کل برنامه پنج ساله با یک شیب ملایمی انجام شود تا اثر منفی در جامعه نداشته باشد و در عین حال با سیاست‌های جبرانی، درآمد آن صرف کسانی شود که درآمد کمتری دارند یا بهای حامل‌های انرژی بهبود پیدا کند.
تنها یک سال از برنامه چشم‌انداز ۲۰ ساله مانده است، باید ببینیم چرا به شاخص‌های نهایی آن نزدیک نشدهایمرئیس دولت اصلاحات در ادامه افزود: اولین کار مجلس هفتم تثبیت قیمت‌ها بود و دیدیم که به کجا رسیدیم و مسأله تورم و افزایش نقدینگی و مسائل دیگری که روز به روز افزایش پیدا کرد و امروز به سطح فوق‌العاده نگران کننده‌ای رسیده است و امیدوارم بزرگان کشور این نگرانی را داشته باشند که حلش کنند. تنها یک سال از برنامه چشم‌انداز ۲۰ ساله مانده است، باید ببینیم چرا به شاخص‌های نهایی آن نزدیک نشده‌ایم.
خاتمی در ادامه با تأکید بر اینکه آموزش عالی از مهمترین نهادهای امروز جامعه ما است، اظهار داشت: دانش همیشه در عرصه حیات اجتماعی انسان جایگاه خودش را داشته است، ولی اولاً دانش به معنای جدید کلمه امر تازه‌ای است و ثانیاً باید توجه داشت که ضرورتاً متصدی امر دانش مجموعه آموزش عالی و افراد تشکیل دهنده این نهادها هستند و باید این موضوع مسأله اصلی و واقعی نهاهای تصمیم‌گیری برای دانشگاه و جامعه باشد. مثلاً در آن زمان ما دیدگاهی در زمینه اداره دانشگاه‌ها بر پایه هیأت امنا و انتخاب مدیران داشتیم، این رویکرد اگرچه کامل نبود ولی قبول داشت که اعضای هیأت علمی افرادی را برای ریاست دانشگاه به وزیر علوم معرفی کنند و او در شورای عالی انقلاب فرهنگی مطرح کند و فردی برای ریاست دانشگاه انتخاب شود که حمایت عموم دانشگاهیان را با خود داشته باشد.
وی در پایان تأکید کرد: در حوزه علم و آموزش و دانشگاه مثل هر حوزه دیگر، اولین اصل «رویکرد» است. اگر دیدگاه ما به جهان، انسان و جامعه اصلاح نشود و به زندگی، نظم و سامان اجتماعی متناسب با نیاز و خواست انسان امروز و مقتضیات جهانی نگاه نداشته باشیم، معلوم نیست راه‌حل‌های مطرح شده برای مسائل پیش رو بتواند کارآمد باشد.
نباید با ذهنیت‌های بسته و جهت‌دار به سراغ امور پیچیده کشور رفتاصل دوم «کارشناسی» است یعنی باید به مسائل و تنگناها و بحران‌های موجود کارشناسانه پرداخت و کارها را به کاردانان آگاه و روشن و بیدار سپرد، نه آنکه با ذهنیت‌های بسته و جهت‌دار به سراغ امور پیچیده کشور رفت. حداقل این است که زمینه‌های آزادانه و مؤثر گفت‌وگو را در جامعه، میان اهل نظر و فن فراهم شود که بتوانند نظرشان را مطرح کنند و این فکرها به مرحله عمل برسانند.
خاتمی در پایان افزود: این روزها کشور در شرایط حساسی به سر می‌برد، ان‌شاء‌الله خداوند شرّ دشمنان را کم کند و در موقعیت کنونی ما دیگر شاهد تنش تازه‌ای در عرصه حیات منطقه‌ای و ملی نباشیم؛ و جامعه ما بتواند راه توسعه مردم‌سالار را با سلامت و امنیت طی کند. به هرحال چشم امید ما همیشه برای عبور از بحران‌ها و گشودن افق‌ها در همه زمینه‌ها به نهاد دانشگاه و دانشگاهیان عزیز است.
اعلام محدودیت های ترافیکی پایان هفته در جاده های شمالی کشور