به نقل از «ایرنا»

مزایا و معایب شانگهای

تاریخ انتشار: ۲۰ خرداد ۱۳۹۷ | کد خبر: ۱۹۰۷۸۹۵۱

تهران- ایرنا- سفر رییس‌جمهور اسلامی ایران به چین برای شرکت در نشست سران سازمان همکاری شانگهای، بار دیگر مساله عضویت کامل جمهوری اسلامی ایران در این سازمان بین‌المللی را احیا کرده است.

روزنامه اعتماد در سرمقاله ای به قلم حسن بهشتی‌پور، آورده است: جمهوری اسلامی ایران چند سال بعد از تشکیل سازمان همکاری شانگهای، به عنوان عضو ناظر در این سازمان پذیرفته‌شد و از ١٠ سال پیش، تقاضای خود را برای عضویت کامل در این سازمان مطرح کرده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در داخل ایران نیز موضوع پیوستن به سازمان همکاری شانگهای منتقدانی دارد که عضویت کامل در این سازمان را در راستا منافع ملی و استقلال کشور نمی‌دانند. به اعتقاد من عضویت جمهوری اسلامی به عنوان ناظر در سازمان همکاری شانگهای، نسبت به عضویت دایم در این سازمان، ارجحیت دارد و از لحاظ منافع ملی، استقلال و تمامیت ارضی کشور، عضویت کامل و دایم در این سازمان، معایبی دارد که در ادامه به آن می‌پردازم.

عضویت ناظر در این سازمان، به ایران اجازه می‌دهد که در بالاترین سطح در جلسات سازمان چه در سطح کارشناسی، چه در سطح وزرا و چه در سطح رییس‌جمهور یا معاون اول، مشارکت کند. این مساله اجازه می‌دهد که ایران در جریان جزییات مباحث، موضع‌گیری‌ها و مصوبات قرار بگیرد. همزمان شرکت در بالاترین سطح در نشست‌های سازمان، فرصتی است که رییس‌جمهور، معاون اول او و وزیر امورخارجه با همتایان خود در منطقه دیدار، گفت‌وگو و رایزنی داشته‌باشند، همانطور که در سفر اخیر رییس‌جمهور اسلامی ایران به چین، دیدارها دو جانبه با رهبران روسیه و پاکستان برگزار شد و نشست سه جانبه‌ای با روسای جمهوری چین و روسیه برای بررسی شرایط برجام پس از خروج امریکا از این توافق برگزار می‌شود. اینها فرصت‌ها و مزایایی است که عضویت ناظر در سازمان همکاری شانگهای برای ایران فراهم می‌آورد.

سازمان همکاری شانگهای، یک پیمان فراگیر است که در زمینه‌های مختلف چه سیاسی، اقتصادی و مالی و چه نظامی و امنیتی برای اعضای دایم خود تعهداتی را ایجاد می‌کند. ٣٢ ماده منشور سازمان همکاری شانگهای، موارد متعددی در خود جای داده است که منافی استقلال کشور است. تعهدات اعضای دایم در مسائل نظامی و امنیتی، بسیار سطح بالا هستند در حالی که عملا نمی‌توان نفعی در پذیرفتن این تعهدات برای ایران دید. باید دقت داشته‌باشیم که بنیان اصلی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران طی چهار دهه گذشته، استقلال و سیاست نه شرقی-نه غربی بود. جمهوری اسلامی ایران تلاش کرده تا هیچ وابستگی را به خارج از هر نوعی و به هر قدرتی رد کند.

اگر قرار بود که جمهوری اسلامی ایران، وارد معادلات وابستگی به قدرت‌های خارجی شود، کلا مسیر حرکت و رفتار تهران، کاملا متفاوت از امروز بود. اما افتخار جمهوری اسلامی ایران و یکی از مبانی تشکیل آن، استقلال در سیاست خارجی، در عین داشتن روابط متوازن با همه کشورهای جهان بود. این استقلال قطعا نباید نافی کار جمعی باشد، همان‌گونه که ایران در قالب سازمانی مانند اکو یا سازمان همکاری اسلامی از منافع چندجانبه‌گرایی و همکاری‌های گروهی استفاده می‌کند. اما سازمان همکاری شانگهای عملا یک سازمان تحت اختیار دو قدرت جهانی است که در آن، روسیه و چین قدرت‌های فائقه هستند و دیگر اعضا محورها و بازوهای دو قدرت گرداننده میدان هستند.

ایران در صورت عضویت دایم در این پیمان، در شرایطی که نمی‌تواند به عنوان یک قدرت جهانی یک محور سوم را تشکیل دهد، مجبور می‌شود تحت قیمومیت یکی از دو قدرت اصلی این سازمان قرار بگیرد. درست است که اخیرا دو قدرت بزرگ منطقه جنوب آسیا یعنی هند و پاکستان نیز به عضویت دایم سازمان درآمده‌اند، اما همین عضویت هم زیر سایه دو قدرت اصلی در سازمان قرار می‌گیرد. پاکستان که روابط بسیار نزدیک و دوستانه‌ای با چین دارد، به اصرار چین به سازمان وارد شد و در برابر، هندوستان به عنوان دوست مسکو و کشوری که اختلافات جدی ارضی و سیاسی با چین دارد به اصرار روسیه، وارد این سازمان شده است تا عملا عضویت آنها زیر سایه رقابت‌های مسکو و پکن قرار بگیرد.

همین رقابت‌ها یکی از معایب دیگر سازمان همکاری شانگهای است، که اعضا را مجبور به انتخاب جبهه بین قطب‌های اصلی دعوا می‌کند. هندوستان و پاکستان، به عنوان دو دشمن دیرینه، اختلاف نظرهای جدی با یکدیگر دارند و همزمان، مسکو و پکن برای تسلط بر شؤون سازمان همکاری شانگهای با یکدیگر رقابت می‌کنند.

مشکل دیگر سازمان همکاری شانگهای، سابقه بی‌عملی آن در شرایط حساس و بزنگاه‌های بین‌المللی برای اعضا است. حتی برای روسیه که به عنوان یک قدرت جهانی عضو برجسته این سازمان محسوب می‌شود، در دوران بحران اوکراین و ضمیمه کردن شبه‌جزیره کریمه، سازمان همکاری شانگهای حاضر به موضع‌گیری به نفع عضو بنیانگذار خود نشد. چین، قزاقستان و ازبکستان از هرگونه موضع‌‌گیری به نفع روسیه خودداری کردند. هر چند ممکن است عملکرد روسیه در قبال بحران اوکراین به لحاظ کارشناسی یا اخلاقی قابل دفاع نباشد، اما با توجه به تعهدات سنگین نظامی و امنیتی که در قالب سازمان همکاری شانگهای از اعضا خواسته‌می‌شود، کمترین انتظار، موضع‌گیری‌های حمایت‌گرایانه در چنین بزنگاه‌های مهم است. وقتی با روسیه چنین می‌کنند، مشخص است که در صورت عضویت دایم، رویکرد سازمان به حمایت از جمهوری اسلامی ایران در بزنگاه‌های مهم بین‌المللی چگونه خواهدبود.

نکته دیگر در مورد سازمان همکاری شانگهای این است که عضویت ایران در این سازمان، طی ١٠ سال گذشته هر سال مطرح شده و هر بار به بهانه‌ای با بن‌بست مواجه شده است. جدیدترین مانع در برابر عضویت دایم ایران، بعد از رفع‌تحریم‌های بین‌المللی و لغو قطعنامه‌های شورای امنیت، تاجیکستان است که طی دو سال گذشته، به دلیل سردی در روابط با تهران، جلوی عضویت ایران در این سازمان را گرفته است. اصل بهانه‌جویی یک دهه‌ای برای پذیرفتن عضویت ایران، در کنار اینکه یکی از اعضا به بهانه‌های ساده دوجانبه می‌تواند اینگونه علیه خواست ایران عرض‌اندام کند، باعث می‌شود که دورنمای عضویت در چنین سازمانی از ابتدا تیره و ناخوشایند به نظر برسد.

وقتی تمامی این قطعات را در کنار هم قرار می‌دهیم، متوجه می‌شویم که معایب عضویت در سازمان همکاری شانگهای، نسبت به مزایای آن بیشتر است. من شخصا موافق پیوستن ایران به پیمان‌های منطقه‌ای و چندجانبه‌گرایی و همکاری‌های بین‌المللی هستم، چرا که قطعا کارآمدی چند کشور، به مراتب از توانایی یک کشور بیشتر است. اما معتقدم که برای مشارکت در توافق‌ها و پیمان‌های منطقه‌ای و بین‌المللی پیش از هر چیز باید مزایا و منافع چنین عضویتی را بر اساس منافع کشور، امنیت ملی و مبانی اصولی سیاست خارجی مورد ارزیابی کارشناسانه قرار داد. معایب عضویت کامل در سازمان همکاری شانگهای را می‌توان در سه نکته خلاصه کرد:

١- تعهدات سنگین نظامی و امنیتی که می‌تواند استقلال کشور را مخدوش کند و بخش‌هایی از امنیت کشور را تحت تسلط کشورهای خارجی در بیاورد یا تصمیم‌های مهم امنیتی و سیاسی کشور را پیرو خواست دیگران کند.

٢- اختلاف‌های درونی و قطب‌بندی‌های درون سازمان که باعث می‌شود جمهوری اسلامی ایران مجبور به انتخاب جبهه در رقابت‌های قدرت‌های شرقی شود، که ممکن است انتخاب یک جناح به روابط با جناح دیگر لطمه وارد کند.

٣- تسلط چین و روسیه بر شؤون سازمان، که باعث می‌شود کشورها عملا به بازو و مجری خواست این دو قدرت بدل شوند.
٤- بی‌عملی و کم خاصیت بودن سازمان در بزنگاه‌های بین‌المللی.

امروز شاهدیم حتی روسیه به عنوان یکی از بنیانگذاران پیمان شانگهای و یکی از دو قدرت مسلط در این سازمان، به دلیل اینکه احساس می‌کند چنین سازمانی به اندازه کافی منافع روسیه را تامین نمی‌کند، در حال تلاش برای ایجاد یک پیمان تازه منطقه‌ای است که به جای رویکرد فراگیر، فقط رویکرد اقتصادی و تجاری، بدون تعهدات نظامی و امنیتی داشته ‌باشد. به همین دلیل روسیه سرمایه‌گذاری بیشتری روی تاسیس اتحادیه اوراسیا کرده است که به تازگی ایران هم به عضویت در آن پذیرفته‌ شد.

*منبع:روزنامه اعتماد،1397،3،20
**گروه اطلاع رسانی**1893**9131

منبع: ایرنا

کلیدواژه: سياسي اعتماد سازمان همكاري شانگهاي عضويت ايران

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۹۰۷۸۹۵۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

جزئیات سفر محرمانه ایلان ماسک به چین!

به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، به‌گفته‌ی منابع آگاه، جت شخصی ایلان ماسک امروز در پکن فرود آمده است تا او بازدیدی غیرمنتظره از دومین بازار بزرگ خودروهای تسلا داشته باشد.

براساس گزارش زومیت، ماسک بهدنبال ملاقات با مقامات ارشد چین است تا در مورد ارائه‌ی سیستم کمک‌راننده‌ی تسلا موسوم‌ به FSD در چین و کسب مجوز برای انتقال داده‌های جمع‌آوری‌شده و ارسال آن‌ها به آمریکا برای آموزش الگوریتم‌های رانندگی خودران، گفت‌وگو کند.

به گزارش رویترز، تسلا از سال ۲۰۲۱ تمام داده‌های جمع‌آوری‌شده توسط ناوگان چینی خود در شانگهای را طبق خواست رگولاتوری‌های چینی ذخیره کرده و تاکنون هیچ اطلاعاتی را به ایالات متحده منتقل نکرده است.

سیستم کمک‌راننده‌ی تسلا چهار سال پیش معرفی شد و از آن زمان بسیاری از کاربران چینی از تسلا خواسته‌اند تا سیستم مذکور را در چین ارائه کند.

سفر ایلان ماسک به چین بسیار محرمانه بوده است و افرادی که این خبر را فاش کردند، نمی‌خواهند نامی از آن‌ها برده شود؛ چرا که مجاز به گفت‌وگو با رسانه‌ها نیستند.

تسلا پیش‌تر اعلام کرد که ۱۰ درصد از نیروی کار خود را به‌دلیل مواجهه با کاهش فروش و افزایش رقابت بین خودروهای الکتریکی از سوی برندهای چینی، اخراج می‌کند.

تسلا از زمان ورودش به بازار چین بیش از ۱٫۷ میلیون خودرو در این کشور فروخته است و کارخانه‌ی شانگهای بزرگ‌ترین کارخانه‌ی تسلا در جهان محسوب می‌شود.

سفر ماسک مصادف با نمایشگاه خودرو پکن است که چند روز پیش شروع به کار کرد و امروز به پایان رسید. تسلا در این نمایشگاه غرفه‌ای نداشت.

ماسک پیش‌تر گفت تسلا مدل‌های جدید و ارزان‌تری را با استفاده از پلتفرم‌های فعلی معرفی خواهد کرد. این شرکت قصد دارد ۸ آگوست (۱۸ مرداد) تاکسی رباتیک جدیدی با فناوری خودران معرفی کند.

۲۲۷۲۲۷

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1900693