به نقل از «ایران آنلاین»

بیژن عبدالکریمی: پرسش از نسبت شریعتی با ایرانی امروز، نشانه انحطاط ما است

تاریخ انتشار: ۲۹ خرداد ۱۳۹۷ | کد خبر: ۱۹۲۴۹۹۲۲

اگر اکنون ما نمی‌توانیم با شریعتی ارتباط برقرار کنیم، این نشان دهنده آن است که ما در یک وضعیت انحطاطی قرار گرفته‌ایم. شریعتی که به ما بسیار نزدیک است و این خاص شریعتی هم نیست ما امکان ارتباط با معاصران دورتری مثل ابن سینا، ملاصدرا، شیخ اشراق، غزالی و ... را نیز از دست داده‌ایم و این کلا نشانه انحطاط در ما است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

دکتر بیژن عبدالکریمی استاد فلسفه دانشگاه آزاد اسلامی

ایران آنلاین /گروه اندیشه:

«بیژن عبدالکریمی» درسالروز درگذشت علی شریعتی در گپ و گفتیبا خبرگزاری مهر به ارتباط اندیشه شریعتی با نسل امروز پرداخته است.

به زعم او، به دو صورت می توان در خصوص نسبت شریعتی با دنیای امروز سخن گفت؛ نکته اول ایتکه پرسش از نسبت شریعتی با دنیای امروز یک  پرسش هرمنوتیکی است. این پرسش که زمان یک متفکر سپری شده به این معناست که دوره متنی که او برای ما تالیف کرده و آثاری که از او برای ما به جا مانده سپری شده است. این برای ما یک مفهوم هرمنوتیکی است، به این معنا که معنای متن تابع مولف است و برای اینکه به معنای متن دست پیدا کنیم باید به مراد و ذهنیت مولف که در گذشته بوده دسترسی پیدا کنیم اما مطابق دیدگاه‌های هرمنوتیکی جدید و مشخصا دیدگاه هرمنوتیک فلسفی، معنا، امری متعلق به گذشته نیست بلکه معنا در سپهر گذشته، حال و آینده شکل می گیرد.

این استاد دانشگاه ادامه داد: به بیان دیگر ما با هر خوانش تازه‌ای از متن، می‌توانیم معانی تازه ای را کشف کنیم. معنا در رابطه مقابل و دیالکتیک اثر مولف و ذهن شنونده یا خواننده و در افق‌های فرهنگی و تاریخی گوناگون شکل می‌گیرد، لذا هر نسلی با بازخوانش یک متن می تواند معانی تازه ای را کشف کند. بنابراین معنا امری نیست که برای همیشه در گذشته خلق شده باشد بلکه در حال و آینده پیوسته بازتولید می‌شود و معنای متن بر اساس یک خلق مستمر بازآفرینی می شود. اگر امروز ما احساس کنیم که معنای متن برای ما به پایان رسیده ناشی از آن است که ما امکان گفتگو و دیالوگ را با متن از دست داده ایم.

مولف کتاب «شریعتی و سیاست‌زدگی» تصریح کرد: نکته دوم این است که تفکر در سایه تفکر صورت می‌گیرد. تفکر همواره در یک سنت تاریخی شکل می گیرد و هیچ کس نمی‌تواند تفکر را از صفر آغاز کند. این یکی از علایم عقب‌افتادگی و انحطاط تفکر در جامعه ماست که امکان ارتباط با آثار گذشتگان خود را از دست می‌دهیم ولذا نمی‌توانیم یک سنت فکری خلق کنیم‌.

برای قوام تفکر باید با آثار و میراث گذشتگان ارتباط برقرار کنیم

عبدالکریمی با تاکید بر اینکه، اگر قرار است تفکری در این کشور قوام پیدا کند، باید بتوانیم با آثار و میراث گذشتگان خود ارتباط برقرار کنیم، ادامه داد: اگر اکنون ما نمی‌توانیم با شریعتی ارتباط برقرار کنیم، این نشان دهنده آن است که ما در یک وضعیت انحطاطی قرار گرفته‌ایم. شریعتی که به ما بسیار نزدیک است، ما امکان ارتباط با معاصران دورتری مثل ابن سینا، ملاصدرا، شیخ اشراق، غزالی و ... را نیز از دست داده‌ایم و این کلا نشانه انحطاط در ما است.

وی افزود: نکته دیگر اینکه، باز به دلیل غلبه احساسات و هیجانات و غلبه گرایشات و تفکر ایدئولوژیک در جامعه ما سبب شده که ما با متن قهر کنیم و حتی به تخریب متن بپردازیم و یا ندایی که از متن برمی‌خیزد را گوش ندهیم؛ یعنی، گوش جانمان به متن گشوده نباشد. اگر جان آزاده‌ای وجود داشته باشد و اسیر فضای سیاسی و ایدئولوژیکی که حاصل شرایط سیاسی و اجتماعی ما است، نشود، هنوز آثار شریعتی برای ما بصیرت‌های بسیار بنیادینی دارد و حتی در آثار شریعتی ما بصیرت‌هایی را می‌بینیم که همسو با اندیشه برخی از متفکران بزرگ جهانی است.

زمانه با شریعتی یار بود

عبدالکریمی در پاسخ به این پرسش که چرا متفکران کنونی ما نمی‌توانند همچون شریعتی پیوندی میان قشر مذهبی جامعه و قشر روشنفکر ایجاد کنند، اظهار کرد: برای پاسخ به این پرسش ابتدا باید یک اصل متافیزیکی را بیان کنم و آن اصل متافیزیکی یا فلسفی عبارت از این است که نه جهان، نه زندگی و نه اندیشیدن و کنش انسانی هیچ یک سوژه محور نیست. یعنی همان طور که جهان از امیال و آرزوها و هوس‌های ما تبعیت نمی‌کند، خود زندگی هم تابعی از میل و اراده ما به نحو مطلق نیست. کنش و تفکر انسان هم چیزی نیست که مطلقا تابع طرح‌ها و نقشه‌های انسان باشد.

 اگر این  مبنا را بپذیریم، اینکه چرا شریعتی، شریعتی شد، واقعیت آن این است که عوامل غیرقابل تحلیلی در این خصوص وجود دارد. یک دلیل آن این است که افق تاریخی شریعتی با افق تاریخی ما یکی نیست و در واقع ما در روزگاری زندگی می کنیم که با مرگ مخاطب مواجه هستیم و نیهلیسم آنچنان سیطره پیدا کرده که خودانگیختگی و اصالت را از افراد انسانی گرفته و این سبب می‌شود که امروز اگر پیامی هم وجود داشته باشد، نتواند آنچنان که در گذشته این پیام بر روح و جان و احساس توده‌های وسیع اثر گذار بود، اثرگذار باشد. یعنی زمانه با شریعتی یار بود اما امروز زمانه با هیچ روشنفکر و متفکری یار نیست.

شریعتی از خودبودگی و اصالت خاصی برخوردار بود

وی افزود: شریعتی یک متفکر یکه و یگانه بود و شاید او نه فقط در دوران ما بلکه در تاریخ ما یک چهره یگانه بود. او از خودبودگی و اصالت خاصی برخوردار بود که او را مثل عین القضات، حافظ یا مولانا در تاریخ ما کاملا یگانه و ممتاز می کند. مثل این است که بگوییم مولانا چگونه شعر می گفت که امروز دانشگاه‌های ادبیات ما نمی‌توانند یک چنین شاعری را خلق کنند. برای اینکه در جان مولانا عنصری وجود داشت که فراتر از کلاس‌های درسی و دانشگاه‌های ادبیات ما تدریس می‌شود. آنچه مولانا را مولانا می کند، خودبودگی و نحوه بودن او است، نه نحوه استفاده از قواعد مربوط به آرایه‌های ادبی و عروض و قافیه که بتوان آن را آموزش داد.

بیژن عبدالکریمی در پایان اظهار کرد: شریعتی بر اساس خودآگاهی خاصی وجدان مغفوله اجتماعی ما را کشف کرد و توانست با آن ارتباط برقرار کند و یک چنین کشفی کار هر کسی نیست حتی اگر فرد جزو جامعه شناسان رسمی رشته‌های جامعه شناسی کشور باشد.

منبع: ایران آنلاین

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ion.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۹۲۴۹۹۲۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

آیا وضو یا تیمم با وجود آرایش و لاک ناخن صحیح است؟

امام خامنه‌ای به استفتاء درباره « وضو با وجود مانع» پاسخ گفتند. - اخبار فرهنگی -

به گزارش خبرگزاری تسنیم، متن پاسخ آیت الله العظمی خامنه‌ای به استفتاء درباره «وضو و غسل با وجود مانع» پاسخ گفتند.

متن پرسش و پاسخ عنوان‌شده به این شرح است:

پرسش: اگر خانمی از لاک ناخن استفاده کند که پاک کردن آن برای وضو و غسل مشکل است، آیا می‌تواند وضو و غسل جبیره‌ای انجام دهد یا تیمم کند؟

پاسخ: در اعضای وضو یا غسل نباید عمداً و بدون ضرورت مانعی ایجاد کرد و اگر چنین کند و مانع را برطرف نکند، گناه کرده است و باید علاوه بر وضو یا غسل جبیره‌، تیمّم نیز انجام دهد و بعد از برداشتن مانع بنا بر احتیاط واجب، قضای نمازها را نیز بخواند. در ضمن آنچه عرفاً زینت محسوب می‌شود باید از نامحرم پوشانده شود.

 

استفتاء از امام خامنه‌ای؛ حکم وضو با وجود درد چیست؟

 

تیمم به دلیل آرایش صورت

برخی فتوای دیگر از سوی آیت‌الله خامنه‌ای درباره وضو با وجود مانع به این شرح است:

پرسش: اگر از جهت تنگی وقت نماز، فرصت پاک کردن مواد آرایشی و غیره برای وضو و غسل نباشد، وظیفه چیست؟

پاسخ: اگر وقت نماز تنگ باشد و وضو و غسل موجب می‌شود، که همه نماز یا قسمتی از آن در خارج وقت واقع شود، باید به جای وضو و غسل، تیمم کند.

 

استفتاء از امام خامنه‌ای؛ آیا بر ولیّ لازم است کودک را از مشاهده تصاویر مبتذل حفظ کند؟

 

پرسش: خانم‌هایی که برای مجلس عروسی و مانند آن آرایش می‌کنند؛ آیا جایز است به جای وضو، تیمم کنند؟

پاسخ: خیر، باید موانع وضو را برطرف کنند و وضو بگیرند، مگر آنکه عمداً تأخیر بیندازد تا وقت نماز تنگ شود؛ در این صورت گرچه معصیت کرده، ولی می‌تواند با تیمّم نماز بخواند.

پرسش: اگر عروس در صورتش آرایش داشته باشد و نخواهد آرایش را موقع نماز پاک کند، و از طرفی با توجه به فرهنگ امروزه عروس خانم از صبح به آرایشگاه می‌رود و تا آخر شب نیز باید آرایش بر روی صورتش باشد، معمولاً نیز نگه داشتن وضو در این زمان طولانی بعید است آیا می‌تواند تیمم کند؟ یا اینکه نماز را آن قدر به تأخیر بیاندازد، که دیگر فرصت وضو نداشته باشد و تیمم کند؟

پاسخ: در فرض مذکور نمی‌تواند تیمم کند، مگر آنکه عمداً تأخیر بیندازد تا وقت نماز تنگ شود، در این صورت گرچه معصیت کرده، ولی می‌تواند با تیمّم نماز بخواند.

انتهای پیام/