زیر پوست تقسیمات کشوری
تاریخ انتشار: ۳۰ خرداد ۱۳۹۷ | کد خبر: ۱۹۲۶۸۱۲۴
تهران- ایرنا- ناآرامی‌های چندی پیش کازرون این سوال را مطرح می‌کند که به راستی تغییرات تقسیمات کشوری چه اهمیتی دارد؟ اینکه یک شهرستان به دو شهرستان تفکیک شود به چه دلیل مورد تاکید مناطق تابعه و مورد مخالفت مرکز است؟
محمد وصال در سرمقاله ای در روزنامه دنیای اقتصاد، آورده است: تغییرات تقسیمات کشوری در اغلب موارد مساله‌ای چالش‌‌برانگیز بوده، اما این چالش‌ها مانع پیشبرد این تغییرات نبوده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
در همین دوران تعداد شهرستان‌ها از 162 به 429 شهرستان افزایش یافته است. به‌عبارت دیگر طی 4 دهه به‌طور متوسط هر سال بیش از 6.5 شهرستان به تقسیمات کشوری افزوده شده است (شکل 1). دلیل این افزایش شگرف در تقسیمات کشوری چیست؟ آیا اداره موثر کشور نیازمند خُردتر کردن تقسیمات است؟ برای پاسخ به این دو سوال ابتدا منطق مبتنی‌بر جمعیت تقسیمات کشوری را بحث کرده و سپس مساله رقابت مناطق برای کسب اعتبارات دولتی را به‌عنوان یک دلیل مهم تشریح می‌کنم.
اولین دلیلی که برای تقسیمات کشوری می‌توان قائل شد، تفکیک کشور به اجزایی تقریبا هموزن و قابل اداره است. در این راستا افزایش تعداد شهرستان‌ها می‌تواند به‌دلیل افزایش جمعیت آنها و در راستای اداره بهتر امور آنها باشد. هرچند به هر حال مناطق کشور برای اداره لاجرم باید به اجزایی تقسیم شوند، اما به‌نظر نمی‌رسد در کشور ما حداقل این منطق مورد استفاده باشد. شکل یک تغییرات متوسط جمعیت شهرستان در کشور را طی 4 دهه نشان می‌دهد. باوجود رشد بیش از 2.1 درصدی جمعیت طی این دوره، متوسط جمعیت شهرستان از 208 هزار نفر به 186 هزار نفر رسیده است. جالب آنکه طی بازه 30 ساله 1365 تا 1395 به‌طور متوسط شهرستان‌ها کم‌جمعیت‌تر شده‌اند. آیا کوچک شدن شهرستان‌ها اقتضای اداره بهتر آنها بوده یا منطق تفکیک شهرستان‌ها فراتر از کارآیی اداره آنها براساس شاخص‌های جمعیتی است؟
تخصیص منابع بودجه دولت براساس تقسیمات کشوری انجام می‌شود. به این ترتیب که استانداری مسوول تخصیص بودجه شهرستان‌های زیرمجموعه و فرمانداری شهرستان‌ها مسوول تخصیص بودجه بخش‌های تابعه است. اینکه دقیقا براساس چه فرمولی منابع بودجه دولت تخصیص می‌یابد، بر نگارنده روشن نیست، اما آنچه واضح است اختیار کمتر و قدرت چانه‌زنی کمتر بخش‌های تابعه نسبت به شهرستان در کسب و خرج بودجه است. از این منظر، وقتی یک بخش از شهرستان جدا شده و به سطح شهرستان ارتقا می‌یابد، در واقع قدرت چانه‌زنی بیشتری در کسب بودجه به‌دست می‌آورد. پیش از ارتقا در جلسات استانداری برای تدوین و تخصیص بودجه نماینده‌ای از این بخش وجود نداشت؛ اما پس از ارتقا به سطح شهرستان، نمایندگان آن ناحیه می‌توانند حرف‌های خود را بزنند و در تدوین بودجه و تخصیص آن نقش جدی ایفا کنند.
همین استدلال را می‌توان در سطوح بالاتر و پایین‌تر تقسیمات کشوری نیز به‌کار برد. مجموعه‌ای از روستاها تلاش می‌کنند تا به‌عنوان دهستانی مستقل از دهستان اصلی درآیند. شهرها به همراه مجموعه‌ای از دهستان‌ها تلاش می‌کنند به‌عنوان بخش شناخته شوند و بخش‌ها نیز شهرستان می‌شوند. پس از آن نیز شهرستان‌ها به استان ارتقا می‌یابند. در واقع مساله تلاش برای حرکت به سمت سطوح بالاتر تقسیمات کشوری را می‌توان تلاش برای نزدیک شدن به محل تدوین و تخصیص بودجه نگاه کرد. اثر این مساله روی بودجه دولت می‌تواند جدی باشد.
علاوه‌بر گسترش بیش از حد دستگاه بوروکراسی دولت، وقتی افراد بیشتری برای کسب منابع بودجه رقابت می‌کنند، رشد بودجه سریع‌تر خواهد بود که می‌تواند به کسری بیشتر بودجه بینجامد. برای کاستن از فشار افزایش تقسیمات کشوری، لازم است دولت، شیوه تخصیص منابع به مناطق را شفاف کند و منطق «هزینه‌کرد درآمد حاصل از فعالیت‌های اقتصادی هر منطقه در همان منطقه» را جا بیندازد. البته شکی نیست که مناطق کمتر برخوردار باید از درآمدهای دولتی کسب‌شده در سایر مناطق نیز سهمی ببرند. در این صورت احساس بی‌عدالتی منطقه‌ای در تخصیص منابع کاهش می‌یابد و نیاز برای حرکت به سمت سطوح بالاتر برای احقاق حق کم می‌شود.
*منبع:روزنامه دنیای اقتصاد،1397،3،30
**گروه اطلاع رسانی**1893**2002
منبع: ایرنا
کلیدواژه: اجتماعي دنياي اقتصاد مزايا و معايب
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۹۲۶۸۱۲۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
رفع تصرف ۲۰ هزار متر مربع از اراضی دولتی در گتوند
ایسنا/خوزستان فرمانده یگان حفاظت اراضی اداره کل راه و شهرسازی خوزستان از رفع تصرف حدود ۲۰ هزار متر مربع از اراضی دولتی در شهرک پنجم شهرستان گتوند خبرداد.
سرهنگ فریدون عبادی در گفت و گو با ایسنا اظهار کرد: حدود ۲۰ هزار متر مربع از اراضی دولتی در شهرک پنجم شهرستان گتوند توسط یگان حفاظت اراضی اداره راه و شهرسازی شوشتر و گتوند رفع تصرف شد.
وی با بیان اینکه ارزش تقریبی این اراضی رفع تصرف شده ۲۰ میلیارد تومان است، افزود: در این زمینه جا دارد از حمایت و پیگیری‌های دادستان، فرماندار گتوند و اداره راهداری و بنیاد مسکن که در انجام این کار به ما کمک کردند تشکر کنیم.
عبادی با تشکر ویژه از همکاری کلانتری گتوند و ۵ یگان امدادی برای تامین امنیت پروژه رفع تصرف در این شهرستان گفت: عوامل یگان حفاظت اراضی اداره راه و شهرسازی با قاطعیت تمام، مقابل افراد سودجو و فرصت‌طلب ایستاده و دست متجاوزان به اراضی عمومی و بیت‌المال را کوتاه می‌کنند.
وی اضافه کرد: همچنین به‌صورت مستمر و شبانه‌روزی، تحرکات احتمالی در اراضی دولتی و ملی استان را رصد کرده و در صورت مشاهده هر گونه تخلف، موضوع را مورد بررسی و پیگرد قضایی قرار می‌دهند.
انتهای پیام
خودکشی از رزیدنتها به پزشکان رسیده؛ چرا دکتر سمیرا آلسعیدی خودکشی کرد؟/ «خودکشی پزشکان بهمثابه یک انتحار اجتماعی است»