به نقل از «ایسکانیوز»

اهمیت حوزه علوم انسانی از دیدگاه مقام معظم رهبری

تاریخ انتشار: ۳۰ خرداد ۱۳۹۷ | کد خبر: ۱۹۲۶۸۴۳۳

به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز، امروزه بسیاری از مسئولان توجه به حوزه علوم انسانی و رشته های مرتبط با آن را یک امر ضروری دانسته اند، برای تحقق این امر باید اساتید، محققان و حتی دانشجویان دست به دست بکدیگر دهند و تلاش کنند.

در همین راستا مقام معظم رهبری معتقدند علوم انسانی جهت دهنده و فکرساز است و مسیر و مقصد حرکت جامعه را تعیین می کند، به همین منظور در سخنرانی های متعدد، بارها بر اهمیت این حوزه و تقویت آن تاکید کرده اند، حتی علوم انسانی را به اندازه علوم پزشکی و صنعتی مهم دانسته اند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

ایشان حوادثی که در جهان در حوزه های مختلف مانند سیاسی، اقتصادی و غیره رخ می دهد را متاثر از نظریه پردازی های محققان و دانشمندان حوزه علوم انسانی می دانند، زیرا اعتقاد دارند در رشته هایی مانند روانشناسی و فلسفه صاحب نظران حوزه علوم انسانی هستند که شاخص ها را تعیین می کنند.

ارزش نخبه علوم انسانی از یک پزشک پیشرفته بیشتر است

ایشان در دیدار با نخبگان جوان در (سال 85) بر اهمیت این حوزه تاکید و از کم ارزش بودن آن در جامعه گلایه کردند. ایشان از نخبگان خواستند در حوزه علوم انسانی و رشته هایی مانند تاریخ، روانشناسی و جامعه شناسی در راستای پیشرفت تلاش کنند. به اعتقاد مقام معظم رهبری ارزش نخبگان در حوزه علوم انسانی چه در سطح جامعه و چه در سطح بین المللی از یک پزشک پیشرفته بیشتر است. ایشان در این باره فرموده اند: «شما الان نگاه کنید، ببینید در این چهره های علمی معروف دنیا چند تا پزشک هستند، چند تا جامعه شناس یا مورخ وجود دارند. می بینید که تعداد و برجستگی این دومی بیشتر است. منتها باید کار کنید تا پیش بروید.»

تحول در علوم انسانی نیازمند جوششی از درون و حمایتی از بیرون است

تحول در حوزه علوم انسانی امری لازم و ضروری است، مقام معظم رهبری معتقدند تحول در این حوزه نیازمند جوششی از درون و حمایتی از بیرون است، ایشان در دیدار با اساتید دانشگاه (سال 94) در این باره فرموده اند: «خوشبختانه جوشش از درون امروز هست. من می‌بینم، هم در شورای عالی انقلاب فرهنگی -همین شورای تحول و دوستانی که در آنجا مشغول کارند- هم در خود دانشگاه‌ها، هم آن‌طور که امروز ملاحظه کردید بعضی از دوستانی که درباره‌ علوم انسانی صحبت کردند، نشان‌دهنده‌ این است که این جوشش درونی در درون دانشگاه‌ها آن هم از سوی فرزانگان و از سوی انسان‌های دانشمند، وجود دارد.»

حضرت آیت الله خامنه ای در زمینه حمایت از بیرون در راستای تحول علوم انسانی نیز فرموده اند: «حمایت از بیرون هم باید وجود داشته باشد - حمایت گوناگون - که یکی از مصادیق این حمایت، تبعیت دانشگاه و وزارت از مصوبات شورای تحول است. یک مصوباتی دارند که امروز هم یکی از برادرها همین حالا بیان فرمودند که همان مقداری که کار شده، همین مقدار عملیاتی بشود. هر مقداری که تلاش شده است، کار شده است، این اجرایی بشود و عملیاتی بشود. در دفترها و کتاب‌ها و زونکن‌ها - و به قول ایشان در پیچ‌وخم‌های دالان‌های وزارت یا شورای عالی انقلاب فرهنگی- نماند، بیاید عملیاتی بشود؛ این کاملا درست است.»

منابع غربی حوزه علوم انسانی با باورهای دینی ما هم خوانی ندارد

متاسفانه در حال حاضر شاهد آن هستیم که برخی از منابع حوزه علوم انسانی برگرفته از منابع غربی هستند. معمولا وارد کنندگان متون از علوم و منابع اسلامی بی بهره بوده اند و در نتیجه این علوم به شکل های مختلفی پذیرفته شده است، این علوم با باورهای دینی ما هم خوانی نداشته و بیشتر بر مبانی مادی گرایی، تجربه گرایی و اثبات گرایی تاکید دارند. مقام معظم رهبری در دیدار با جمعی از اساتید دانشگاه ها (سال 88) در این باره فرموده اند: «بسیاری از مباحث علوم انسانی، مبتنی بر فلسفه هائی هستند که مبنایش مادی گری است، مبنایش حیوان انگاشتن انسان است، عدم مسئولیت انسان در قبال خداوند متعال است، نداشتن نگاه معنوی به انسان و جهان است. خوب، این علوم انسانی را ترجمه کنیم، آنچه را که غربی ها گفتند و نوشتند، عیناً ما همان را بیاوریم به جوان خودمان تعلیم بدهیم، در واقع شکاکیت و تردید و بی اعتقادی به مبانی الهی و اسلامی و ارزشهای خودمان را در قالبهای درسی به جوانها منتقل کنیم؛ این چیز خیلی مطلوبی نیست.»ایشان در دیدار با بانوان قرآن پژوه کشور (سال 88) نیز اعلام کردند علوم انسانی غرب مبتنی بر جهان بینی دیگر و وابسته بر فهم دیگری از عالم آفرینش است، این منابع به مسائل با دیدگاه مادی می نگرند که نگاه صحیحی نیست.

مقام معظم رهبری در دیدار اساتید دانشگاه (سال 93) فرموده اند:«حقیقتاً ما نیازمند آن هستیم که یک تحوّل بنیادین در علوم انسانى در کشور به‌وجود بیاید. این به معناى این نیست که ما از کار فکرى و علمى و تحقیقىِ دیگران خودمان را بى‌نیاز بدانیم - نه، برخى از علوم انسانى ساخته‌وپرداخته‌ غربى‌ها است؛ در این زمینه کار کردند، فکر کردند، مطالعه کردند، از آن مطالعات باید استفاده کرد - حرف این است که مبناى علوم انسانى غربى، مبناى غیرالهى است، مبناى مادّى است، مبناى غیر توحیدى است؛ این با مبانى اسلامى سازگار نیست، با مبانى دینى سازگار نیست.»

قام معظم رهبری در دیدار با اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی (سال88) فرموده اند:« با این همه تأکیدی که بر علوم انسانی شده، تقریباً علوم انسانی هم به همان شکلِ علوم پایه اداره می شود و باز همچنان همان اشکال به قوّت خودش باقی است. ما آغوش مان را باز کرده ایم و حرف هایی که الان در زمینه های جامعه شناسی، روان شناسی، تاریخ و حتّی فلسفه و ادبیات مطرح است، از خارج برای ما دیکته می شود!»

در بخش هایی از علوم انسانی، قرن ها از دنیا جلوتر هستیم

مقام معظم رهبری همراه بر استفاده از میراث علمی گذشتگان ایرانی و اسلامی تاکید بسیاری داشته اند. ایشان در دیدار با نخبگان جوان (سال 86) فرموده اند: «ما در بخشی از رشته های علوم انسانی، قرن ها جلوتر از دنیا هستیم. خیلی جلوتر از کسانی هستیم که امروز در این رشته در دنیا سرآمد به حساب می آیند. چرا اینها را دنبال نکنیم؟ در رشته های گوناگون علوم انسانی؛ ادبیات، فلسفه، تاریخ، هنر، ما خیلی سابقه داریم. بعضی از علوم انسانی دیگر هم هست که اگرچه از غرب آمده، اما اگر درست دقت کنیم، خمیرمایة آن که عبارت از عقلانیت و تجربه گرائی است، از تفکر و روح ایرانی - اسلامی است. اروپای خرافاتی نمی توانست زیست شناسی و اقتصاد و مدیریت و روانشناسی و جامعه شناسی را به این شکل تنظیم کند. این، سوغات تفکر علم گرایی و تجربه گرائی شرق و عمدتاً ایران اسلامی بود که رفت در آنجا و به این تحول منتهی شد.»

فرآورده‌های اندیشه‌های غربی برخی اساتید علوم انسانی،بت آن هاست

مقام معظم رهبری به اساتید توصیه کرده اند در رشته علوم انسانی بیاموزند و تحقیق کنند. ایشان معتقدند برخی اساتید وجود دارند که فرآورده‌های اندیشه‌های غربی در علوم انسانی، بت آنهاست. ایشان در دیدار با اساتید و دانشجویان دانشگاه امام صادق(ع) (سال 84) فرموده اند:«در مقابل خدا می‌گویند سجده نکنید؛ اما در مقابل بت‌ها به راحتی سجده می‌کنند؛ دانشجوی جوان را دست او بدهی، بافت و ساخت فکری او را همان‌طوری که متناسب با آن بت خود او است، می‌سازد؛ این ارزشی ندارد و درست نیست. بنده به این‌طور افراد، هیچ اعتقادی ندارم. این استاد هر چه هم دانشمند باشد، وجودش نافع نیست، مضر است.»

ایشان در ادامه دیدار با اساتید و دانشجویان دانشگاه امام صادق(ع) فرموده اند:«امروز خوشبختانه ما دانشمندان جوان مؤمن و تحصیل‌ کرده‌های باایمان داریم که می‌توانند یک حرکت علمی فراگیر و به معنای واقعی کلمه، در عرصه‌ی علوم انسانی به وجود آورند؛ از اینها باید استفاده بشود. مواظب باشید دچار آن بت‌پرستی نشوید؛ آن کسی که در فلسفه، اقتصاد، علوم ارتباطات و سیاست، همان حرفی که از دهن یک متفکر غربی درآمده، آن را حجت می‌داند؛ حالا گاهی اوقات آن حرف هم در خود غرب نسخ شده! از این نمونه‌ها ما زیاد هم داریم.یک مطلبی را چهل، پنجاه سال پیش، یک فیلسوف اجتماعی یا سیاسی در غرب گفته و بعد آمدند ده تا نقد بر آن نوشته‌اند؛ این آقا تازه به حرف آن پنجاه سال قبل دست یافته و به عنوان حرف نو، به داخل کشور می‌آورد و با به‌به و چه‌چه آن را به خورد دانشجو و شاگرد و محیط خودش می‌دهد؛ از این قبیل هم داریم. چقدر براساس همین نظرات اقتصادی غربی، بانک جهانی و مجامع پولی و مالی جهانی به ملت‌ها و دولت‌ها برنامه‌ها دادند و چقدر از طرف خود غربی‌ها علیه آنها موارد نقض نوشته شده! باز هم کسانی را داریم که همان توصیه‌ها را می‌آیند عینا تکرار می‌کنند و عینا همان نسخه‌ها را می‌نویسند.»

ما از یادگیری به هیچ وجه احساس سرشکستگی نمی‌کنیم

مقام معظم رهبری در بیانات خود بارها به این مساله اشاره کرده اند که مبانی علوم انسانی در غرب متاثر از تفکرات مادی است. ایشان در سال 90 در دیدار با دانشجویان فرموده اند: «هر کس که تاریخ رنسانس را خوانده باشد، دانسته باشد، آدم‌هایش را شناخته باشد، این را کاملاً تشخیص می‌دهد. خب، رنسانس مبدأ تحولات گوناگونی هم در غرب شده؛ اما مبانی فکری ما با آن مبانی متفاوت است. هیچ ایرادی هم ندارد که ما از روانشناسی و جامعه‌شناسی و فلسفه و علوم ارتباطات و همه‌ رشته‌های علوم انسانی که غرب ایجاد و تولید کرده یا گسترش داده، استفاده کنیم. من بارها گفته‌ام که ما از یادگیری به هیچ وجه احساس سرشکستگی نمی‌کنیم. لازم است یاد بگیریم، از غرب یاد بگیریم، از شرق یاد بگیریم - «اطلبوا العلم ولو بالصّین» - خب، اینکه روشن است.

ایشان در ادامه دیدار با دانشجویان فرموده اند: «ما از این احساس سرشکستگی می‌کنیم که این یادگیری به دانایی و آگاهی و قدرت تفکر خود ما منتهی نشود. همیشه که نمی‌شود شاگرد بود؛ شاگردی می‌کنیم تا استاد شویم. غربی‌ها این را نمی‌خواهند؛ سیاست استعماری غرب از قدیم همین بوده؛ می‌خواهند در دنیا یک تبعیضی، یک دو هویتی‌ای، یک دو درجه‌ای در مسائل علمی وجود داشته باشد.»

نباید در علم مصرف کننده باشیم

مقام معظم رهبری معتقد اند نباید در علم مصرف کننده دیگران و کشورهای غربی باشیم. ایشان در دیدار با استادان، نخبگان و پژوهشگران دانشگاه‌ها در بیست و پنجمین روز از ماه مبارک رمضان سال جاری فرموده اند:« یکی از مصداقهای روشن این است که ما رویکرد مصرف‌کنندگیِ علم را تبدیل کنیم به رویکرد تولید علم. تا کِی باید ما بنشینیم مصرف‌کننده‌ی علم دیگران باشیم؟ بنده با یاد گرفتن علم از دیگران هیچ مخالف نیستم؛ این را بارها گفته‌ام و همه هم میدانند؛ گفتم ما ننگمان نمیکند که از‌ آن کسی که دارای علم است یاد بگیریم و شاگردی کنیم، امّا شاگردی یک حرف است، تقلید یک حرف دیگر است! تا کِی دنباله‌روِ علم این‌وآن باشیم؟»

ایشان در ادامه این دیدار فرموده اند:«چرا در زمینه‌ی علوم انسانی وقتی گفته میشود که بنشینیم فکر کنیم و علوم انسانیِ اسلامی را پیدا کنیم، یک عدّه‌ای فوراً برمی‌آشوبند که «آقا! علم است»؟ علم است؟ در علوم تجربی که علم بودنش و نتایجش قابل آزمایش در آزمایشگاه است، این‌همه غلط بودنِ یافته‌های علمی روزبه‌روز دارد اثبات میشود، آن‌وقت شما در علوم انسانی توقّع دارید [غلط نباشد]؟ در اقتصاد چقدر حرفهای متعارض و متضاد وجود دارد! در مدیریّت، در مسائل گوناگون علوم انسانی، در فلسفه، این‌همه حرفهای متعارض وجود دارد؛ کدام علم؟ علم آن چیزی است که شما به آن دست پیدا کنید، بتوانید بفهمید آن را، از درون ذهن فعّال شما تراوش بکند. باید دنبال این باشیم که ما تولید علم بکنیم؛ تا کِی مصرف کنیم علم این‌وآن را؟ بله، مانعی ندارد که مثل کالایی که خودمان نداریم، دیگری دارد و از او میگیریم و استفاده میکنیم، از علم دیگران استفاده بکنیم امّا این نمیتواند دائمی باشد، این نمیتواند همیشگی باشد؛ گاهی علمِ دیگران درست به ما منتقل نمیشود، گاهی آن بخش خوبش را به ما نمیدهند، گاهی نو و به‌روزشده‌اش را به ما نمیدهند و این اتّفاق در کشور ما متأسّفانه در سال های حکومت طاغوت بارها افتاده؛ ما که نباید تجربه‌ها را مجدّداً تکرار بکنیم؛ بنابراین بایستی تولید علم بکنیم.»

201

علوم انسانی مقام معظم رهبری حضرت آیت الله خامنه ای نخبگان علم دانش اندیشه غربی

منبع: ایسکانیوز

کلیدواژه: علوم انسانی مقام معظم رهبری حضرت آیت الله خامنه ای نخبگان علم دانش اندیشه غربی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.iscanews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسکانیوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۹۲۶۸۴۳۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

کرمانشاه نیازمند انجام اقدامات قرارگاهی است

استاندار کرمانشاه گفت: استان کرمانشاه اگر بخواهد یک حرکت بهتر، دقیق و اثربخش‌تر در فضای فرهنگی داشته باشد نیاز به یک کار قرارگاهی دارد.

به گزارش خبرگزاری ایمنا از کرمانشاه، محمدطیب صحرایی بعدازظهر امروز _ سه‌شنبه چهارم اردیبهشت _ در نشست شورای فرهنگ عمومی استان کرمانشاه، اظهار داشت: در حوزه شورای فرهنگ عمومی دو نکته حائز اهمیت است که می‌تواند یک زمینه خوب برای اقدامات اثرگذار و مفید برای سال جاری و سال‌های آینده باشد؛ در نکته اول آنچه که ما از اقتضائات و منویات مقام معظم رهبری می‌فهمیم در مجموع آنچه که در حوزه فرهنگ باید انجام دهیم باید انسجام و هدفمندی روزافزونی داشته باشد که به نتایج مثبت منتهی شود.

وی با بیان استدلال‌های متعدد عنوان کرد: بنده معتقد هستم انقلاب اسلامی در حوزه فرهنگ موفقیت‌های کم‌نظیری داشته است و نباید فراموش کنیم که در یک جنگ تمام‌عیار فرهنگی با جبهه استکبار هستیم و شرایط فعلی را به لطف الهی این انقلاب رقم زده است و این توفیقات اسلامی در داخل و خارج باید شناخته شود چرا که تقابل جبهه حق و باطل به تعبیر حضرت امام خمینی (ره) تا ختم بشریت ادامه خواهد داشت و معتقدیم که در نهایت جبهه حق پیروز شده و این مستضعفان هستند که وارثین عالم خواهند شد.

صحرایی بیان کرد: زمانی که مقام معظم رهبری می‌فرمایند: «به قله نزدیک هستیم»، منظور این قله تنها قله اقتصادی و یا قله سیاسی نیست، بلکه قله افتخار انقلاب اسلامی یک ترکیبی از موفقیت‌های انقلاب اسلامی در حوزه‌های اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، علمی و فرهنگی است.

وی با اشاره به منویات مقام معظم رهبری در رابطه با تشکیل قرارگاه در حوزه‌های فرهنگی اذعان کرد: قرارگاه تنظیم‌کننده، هدایت‌کننده، بازخواست‌کننده و راهبر میدان است و مقام معظم رهبری می‌فرمایند اصطلاح فرهنگ عمومی از همه کارها مهم‌تر است چون این کار محور همه کارهای دیگر است و در اینجا قرارگاه می‌تواند نقش مهمی داشته باشد.

استاندار کرمانشاه خاطرنشان کرد: سال گذشته در جلسات شورای فرهنگ عمومی که برگزار شد به این جمع‌بندی رسیدیم که استان کرمانشاه اگر بخواهد یک حرکت بهتر، دقیق و اثربخش‌تر در فضای فرهنگی داشته باشد نیاز به یک کار قرارگاهی دارد، از این رو با تأکیداتی که مقام معظم رهبری داشتند ایشان شورای عالی انقلاب فرهنگی را به عنوان یک قرارگاه می‌شناسند و در استان نیز با حضور نماینده ولی‌فقیه و ترکیبی که طراحی شده است می‌تواند این کار قرارگاهی را انجام دهد.

وی در ادامه افزود: حداقل ثمره تشکیل قرارگاه این است که از پراکنده کاری، موازی کاری، دوباره‌کاری و… فاصله خواهیم گرفت، چرا که در صورت عدم فرماندهی واحد، بدیهی است که اقدام صورت گرفته با شکست مواجهه شود؛ لذا همان‌طور که مقام معظم رهبری فرمودند دشمن علیه ما جبهه تشکیل داده است ما نیز در اقداماتمان باید کار جبهه‌ای انجام دهیم.

کد خبر 747359