خواب کاخ سفید برای عراق تعبیر نشد!
تاریخ انتشار: ۳۱ خرداد ۱۳۹۷ | کد خبر: ۱۹۲۸۷۲۱۷
به گزارش خبرنگار سیاست خارجی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، امسال سال انتخابها در غرب آسیا بود، مردم دو کشور مهم و راهبردی در منطقه یعنی لبنان و عراق پای صندوقهای رای رفتند تا نامزدهای مورد نظر خود را راهی پارلمان کنند، در حالیکه انتخابات لبنان با حواشی پیش از آن به پیروزی حزب الله منتهی شد؛ اما حاشیهها در عراق پرنگتر بود چرا که علاوه بر آتش سوزی صندوق های رای که انتخابات را تا مرز برگزاری دوباره برد، این کشور دو بحران اساسی را نیز پشت سر گذاشت تا مردمانش انگشت های آب رنگ خود را به نشانه انتخاب جلوی دوربین های خبری بگیرند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
چهارمین انتخابات پارلمانی عراق در حالی در بغداد و سایر شهرها برگزار شد که میتوان از آن به عنوان رای گیری در پسا داعش یاد کرد، بحرانی که نزدیک به چهارسال وقت و انرژی کشور نخلستانها را به خود اختصاص داد. همچنین از دیگرمسائلی که باعث شد انتخابات اخیر در عراق ویژگی متمایزی پیدا کند مربوط به این موضوع است که تقریبا سال گذشته در همین روزها بود، مسعود بارزانی رئیس اقلیم کردستان عراق ساز جدایی از دولت مرکزی را کوک کرد، سازی که معلوم بود دمنده اصلی آن رژیم صهیونیستی است. موجودیتی که تجزیه در منطقه آرزوی دیرینه آن است تا خود را در لابه لای شکاف مرزها جاکند، لذا باید گفت نمایندگان پارلمان عراق در حالی بر صندلیهای قرمز پارلمان تکیه خواهند زد که از سنگ لاخ جنگ و تجزیه جان سالم به در برده اند.
اما با پیروزی مقتدا صدر در این انتخابات برخی گروهها و طیفهای فکری با فضا سازی رسانهای این طور القا کردند که نتیجه انتخابات عراق شاید چندان به نفع ایران نباشد. در حالیکه در پاسخ به این ابهام آفرینیها باید گفت، تجربه سیاسی عراقیها، آنها را به یک نقطه نظر مشترک با ایران رسانده است. به طوریکه این انتخابات نه تنها نشان داد علایق مشترک مبتنی بر آمریکا ستیزی در میان دو کشور وجود دارد بلکه بغداد متوجه شد، بحرانهای خانمان براندازی تنها با مقاومت به صلح و ثبات منتهی میشوند؛ لذا در این نوشتار سعی در بررسی این موضوع داریم و در صدد پاسخ به این سوال هستیم که چرا پارلمان عراق رنگ بوی آمریکا ستیزی به خود گرفته است؟ آیا میتوان برخلاف نظر بدخواهان و کسانیکه به دنبال ایجاد خدشه در روابط فیمابین هستند تهدیدهای ساختگی را به فرصتهای واقعی تبدیل کرد؟
رقابت برای تصدی کرسی پارلماندر انتخابات اخیر بغداد بیش از ۷۰۰۰ نامزد در قالب ۳۲۰حزب سیاسی و ائتلاف و فهرست انتخاباتی، برای تصدی ۳۲۸کرسی پارلمان با هم رقابت کردند؛ که در جریان آن ائتلاف السائرون به رهبری «مقتدا صدر» ۵۴کرسی، ائتلاف الفتح به رهبری «هادی العامری» ۴۷کرسی، ائتلاف النصر به رهبری «حیدر العبادی» ۴۲کرسی، ائتلاف دولت قانون به رهبری «نوری مالکی» ۲۵کرسی، حزب دموکرات کردستان به رهبری «مسعود بارزانی» ۲۵کرسی، ائتلاف الوطنیه به رهبری «ایاد علاوی» ۲۱کرسی و حزب حکمه الوطنی به رهبری «سید عمار حکیم» با ۲۰کرسی توانستند اکثریت کرسیهای پارلمان عراق را تصاحب کنند.
پارلمان عراق با ۳۲۸ کرسی، وظیفه انتخاب نخستوزیر و رئیسجمهور آینده نیز را بر عهده دارد. در این میان، دومین انتخابات پارلمانی عراق بعد از خروج کامل اشغالگران آمریکایی در سال ۲۰۱۱ و چهارمین انتخابات بعد از سقوط رژیم صدام حسین در حالی در کمال امنیت و آسایش برگزار شد که حضور مردم این کشور در پای صندوقهای رای احزابی را در صدر جدول قرار داد که مقاومت را مهمترین توشه راه خود میدانند یا حداقل آمریکا ستیزی جزیی از نظرات آنها محسوب میشود، به طوریکه السائرون، فتح و النصر از جمله ائتلافهای صدر نشین لیگ انتخاباتی عراق شدند.
در حالیکه آرایش سیاسی ائتلافهای انتخاباتی این دوره در مقایسه با دورههای گذشته از ویژگیهای خاصی برخوردار بود و این امر در ائتلافهای انتخاباتی شیعیان بیشتر به چشم میخورد. شاید مهمترین ویژگی ائتلافهای انتخاباتی شیعیان در این دوره، تکثر در ائتلافها بود که در مقایسه با دورههای پیشین بی سابقه است. طی این دوره، ائتلافهای انتخاباتی شیعیان به ۴ ائتلاف رسید و هر یک از آنها سعی داشتند به صورت جداگانه وزن و جایگاه خود را در انتخابات آینده مورد محک قرار دهد. علاوه بر این، ۲ ائتلاف برجسته از سوی اهل سنت و ۱ ائتلاف نیز از سوی کردها و ائتلاف دیگری نیز از سوی اقلیتها به عنوان ائتلافهای برجسته و تاثیرگذار انتخابات بودند.
انتخابات پارلمانی عراقی، وحدت در عین کثرتمقتدی صدر، نامزد انتخاباتی که در قالب ائتلاف السائرون پیشرو انتخابات در عراق شد، علی رغم تمام گمانه زنی هایی که در مورد وی مطرح است استقلال عراق را به هر چیز دیگری ترجیح می دهد و در این مسیر از هر راهبردی بهره برداری می کند. با پیروزی این روحانی شیعه و برجسته عراقی، میتوان پیکان استقلال طلبی وی و مخالفتش با حضور کشورهای خارجی در عراق را به طرف دولتهای مداخله گر بیرون از منطقه هدایت کرد. این روحانی شیعه ظرفیت قابل توجهی را برای مقابله با آمریکا نشان داده است؛ لذا دیدگاههای آمریکا ستیزانه صدر قابل اهمیت و ارزش گذاری است و این همان تبدیل تهدید ساختگی به یک فرصت واقعی است.
در این میان شبکه خبری سومریه نیوز به نقل از مقتدی صدر رهبر لیست "سائرون" ،گفت: آمریکا کشوری اشغالگر است که اجازه نمیدهیم به هیچ وجه در امور داخلی ما مداخله کند. وی درباره ایران نیز تصریح کرد: ایران کشور همسایه ماست که نگران منافع خودش است. ما امیدواریم در امور عراق دخالت نکند، متقابلا ما نیز نمیپذیریم کسی در امور ایران مداخله کند. با توجه به این موضع گیری آنچه که باعث یک تصمیم راهبردی میشود تاکید بر بخش اول است، یعنی "مخالفت با آمریکا"، این همان چیزیست که میتواند به نقطه اشتراک بین پارلمان جدید عراق در ارتباط با همسایه خود تبدیل شود. عراقیها تجربه تلخی را از مداخله و حضور نظامی در کشورشان دارند و همین امر سبب شده است تا با قاطعیت نسبت به هر نفوذ و مداخلهای واکنش نشان دهند، بنابراین انتخابات اخیر یکی از این واکنشها بود، پیروزی خبرنگاری که روزی به طرف بوش پسر لنگه کفش پرت کرد، خود گواه از سر درون است.
همچنین در ادامه می توانیم پاسخ سوال اولمان را نیز در ائتلاف سائرون با فتح، به روشنی پیدا کنیم. برجستهترین ویژگی فتحیها این است که احزاب و جریانهای را در دل خود جای داده اند که در روزگار تاخت و تاز داعش اسلحه به دست گرفتند و با عنوان حشد الشعبی و نیروهای بسیج مردمی به پیکار با پرچم سیاهان رفتند تا جاییکه عده ای آنها را حزب الله عراق نامیدند و این فرضیه که عراق به یکی دیگر از بالهای مقاومت در منطقه تبدیل خواهد شد را مطرح کردند. هادی العامری رئیس لیست فتح همان کسی است که رهبری مبارزه با داعش را بر عهده داشتهاست. شخصی که در اوج بحران داعش و پیش روی این گروهک تکفیری به بغداد به همراه ۴ هزار نیروی مبارز در استان دیاله از پایتخت این کشور در برابر هجمه تروریستها دفاع کرد، شخصی که از آن به عنوان همرزم سردار سلیمانی نیز یاد میشود. اگر از بحثهای سیاسی و داخلی در انتخابات عراق عبور کنیم و به صورت کلیتر روند انتخابات پارلمانی این کشور را بررسی کنیم متوجه خواهیم شد که مقاومت محوری و استقلال طلبی عصاره تفکر پارلمان جدید عراق خواهد بود.
طعم تلخ یک تجربهدر سال ۲۰۰۳ بود که آمریکاییها به بهانه مبارزه با سلاحهای کشتار جمعی و ایجاد یک دموکراسی دستوری به عراق لشکرکشی کردند تا به زعم خود برای آنها آزادی به ارمغان بیاورند، اما آزادی و صلح به بار نیاوردند که هیچ؟! بلکه خسارت جبران ناپذیری را نیز به زیر ساختهای عراق وارد کردند. با گذشت زمان کم کم مردم عراق خود را پیدا کردند و از زیر آوار دیکتاتوری و جنگ سر برآوردند، زمزمه خروج آمریکاییها از عراق مطرح شد، ولی خاک این کشور به قدری غنی بود که آنسوی آبیها به راحتی نمیتوانستند از آن دل بکنند. لذا، تصمیم بر این شد از هر آنچه که میتواند عراق را به بی ثباتی بکشاند باید حمایت کرد که ناگهان سرو کله داعش پیدا شد و پا به نخلستانهای حاصلخیز عراق گذاشت تا دوباره حضور نظامی آمریکا را در این کشور تضمین شود. تا جاییکه وزیرخارجه سابق آمریکا در کتاب خود با عنوان "گزینههای دشوار" سخنان غافلگیر کنندهای را مطرح ساخت و اذعان کرد داعش ساخته دست آمریکا با هدف تقسیم خاورمیانه است.
هیلاری کلینتون، وزیر خارجه سابق آمریکا در کتاب خاطرات خود نوشت: ما وارد جنگ عراق، لیبی و سوریه شدیم و همه چیز بر وفق مراد و بسیار خوب بود، اما ناگهان انقلاب مصر در ۳۰ ژوئن رخ داد و همه چیز ظرف ۷۲ ساعت تغییر کرد. وی در ادامه آورده است: من به ۱۱۲ کشور جهان سفر کرده بودم و با برخی از دوستان این توافق حاصل شد تا به محض اعلام تاسیس داعش این گروه به رسمیت شناخته شود، اما ناگهان همه چیز فروپاشید، توافق شده بود تا دولت اسلامی (داعش) در روز ۵ ژوئیه ۲۰۱۳ اعلام شود و منتظر اعلام تاسیس آن بودیم تا ما و اروپا هرچه سریعتر آن را به رسمیت بشناسیم.
علاوه بر این، همین یک سال پیش بود که آمریکا و اسرائیل دوباره خواب جدیدی را برای عراق دیدند که تعبیر آن شد، " تجزیه"؛ این بار آمریکاییها برای خوش خدمتی به صهیونیستها پس از شکست داعش و عقب نشینی آن قائله جدیدی را برای عراقیها به پا کردند؛ در کش و قوس نفسهای آخر داعش بود که مسعود بارزانی اوضاع گِل آلود را برای گرفتن ماهی جدایی طلبی مغتنم شمرد و نزدیک به سه ماه توجه منطقه و بغداد را به شمال عراق متمرکز کرد. اما این توطئه نیز با زیرکی و تصمیم گیریها نقش بر آب شد تا مردم مقاوم عراق از این گذرگاه سخت نیز به سلامت عبور کنند. تمام این قصهها نشان میدهد خط عبور کشور عراق، به ایستگاهی مشترک با ایران برای مقابله با استکبار رسیده است.
سخن آخرانتخابات پارلمانی عراق یک تابلوی نقاشی از همه رنگ است که ایران با دیدی واقع گرایانه نسبت به آن برخورد خواهد کرد. اینکه عدهای از افراد تلاش میکنند یک نگاه تک بعدی را به سیاست خارجی ایران اختصاص دهند حاکی از عدم آشنایی آنها از رابطه دو طرفه تهران - بغداد است؛ لذا ایران به دور از هر دخالتی و با احترام به استقلال و حاکمیت همسایه غربی خود به دنبال صلح و ثبات در آن است، زیرا هر آنچه که باعث ناآرامی در این کشور شود به طور مستقیم و غیر مستقیم بر ایران نیز تاثیر خواهد گذاشت. آنچه که در قالب وحدت خود را نشان داده این است که نمایندگان راه یافته به پارلمان دارای گرایشات ضد آمریکایی هستند و این امر میتواند نقطه اشتراک ایران با انتخاب شدگان عراقی باشد. در عین حال خالی از لطف نیست اگر بگوییم در دنیا هیچ دو کشوری نیستند که به طور قطع به یقین مواضع مشترک و همسو داشته باشند و هر چقدر هم دارای مواضع مشترک باشند در جاهایی دچار اختلاف نظر میشوند.
انتهای پیام/
منبع: باشگاه خبرنگاران
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۹۲۸۷۲۱۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
ائتلاف تهران مسکو، محوری در نظم جدید جهانی
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، برنامه گفتگوی ویژه خبری چهارشنبه پنجم اردیبهشت ماه ۱۴۰۳ با حضور آقایان مصطفی خوش چشم کارشناس ارشد مسایل بین الملل و روح الله مدبر کارشناس مسایل روسیه، اهداف، ظرفیتها و دستاوردهای ایران را در اجلاس امنیتی روسیه بررسی کرد.
*قدرت از غرب به شرق در حال انتقال است
سوال: اهداف، ظرفیتها و همچنین دستاوردهای اجلاس سن پترزبورگ چرا مهم است؟
خوش چشم: جهان ما در حال تغییر است، در حقیقت قدرت در دنیا در حال جابه جایی از تمدن غرب به شرق است، با افول تدریجی آمریکا و همین طور کشورهای غربی و وضعیتی که وجود دارد، قدرت در طول زمان جابه جا میشود.
این کار و اتفاق یک اتفاق یک شبه و یک ساله نیست، در شاید یک دهه کمتر یا بیشتر طول میکشد که ما در همین دههای که هستیم یک چند سالی است که در حقیقت میتوانیم علائم اولیه و بروزش را ببینیم، خوب در طرف مقابل وقتی میگوییم قدرت به شرق جابه جا میشود، شرق منظورمان یک کشور یا دو کشور نیست، اساسا دنیای فردا، دنیایی که در سالهای آتی خواهیم دید، دنیای تک قطبی یا دو قطب دو کشور نخواهد بود، دنیایی از ائتلافهای منطقهای و بین المللی خواهد بود، چرا؟ به خاطر این که ما الان در حال چالش بین شرق و غرب به صورت روزافزون هستیم یعنی آن کسی که قدرت را دارد به این سادگی قدرت را از دست نمیدهد، چالشهای امنیتی – نظامی و جنگهای ترکیبی بر علیه قدرتهایی که در دنیا تاثیرگذار هستند، ایجاد میکند به صورت روزافزون، این یعنی چی؟ ایران، روسیه، ولی با توجه به این که در حال جابه جایی و انتقال قدرت هستیم، شما در حقیقت کم کم بروز این چالش را هم بیشتر خواهید دید در سالهای آینده، به شکل تنش و به شکل روزافزون زیاد خواهد شد ولی این اتفاق یک دفعه نخواهد بود، دفعتا رخ نمیدهد، همین الان در حال شکل گیری این نظم جدید هستیم، این نظم نیازمند ارکان و نهادهای خودش است، یعنی این که اگر در دنیای پس از جنگ جهانی دوم، آمریکا و غرب آمدند یک، در حقیقت دایرلوگ امنیتی برقرار کردند که بهترین شکل آن را شما میتوانید در کنفرانس مونیخ ببینید و محلی است برای این که شما بتوانید آن نوع گفتمان و طرحها و راهبردهای امنیتی غرب را بهتر درک بکنید حالا که دیگر صد در صد این طوری شده است، چون قبلا یک کارکرد دیگر نسبتا خوبی داشت، تا سالهای اخیر، آن هم این بود که رقبا با هم جمع میشدند، از نگرانیهای امنیتی همدیگر باخبر میشدند و دیدگاهها به هم منتقل میشد و گاه بر سر مسایل کشورهای ثالثی که چالشهایی بودند برای این قدرتهای متخاصم، نمونه افغانستان یک چالش بود بیست و اندی سال پیش، هم برای ایران و هم برای چین و روسیه و بقیه همسایگان و هم برای آمریکا و این جا جمع میشدند راجع به مسایل مشترک اگر راهکاری میشود پیدا کرد و اگر نمیشود حداقل نگرانیهای همدیگر را درک کنند، ولی دو سال است که ایران و روسیه در کنفرانس امنیتی مونیخ حضور ندارند و خیلی یک سویه در مورد ایران که اپوزیسیون و مخالفینی که حالا خیلی ارزشمند نیستند، راضی شدند آنها را بیاورند یعنی شمشیر از رو کشیدن، بنابراین برای آن نظم قبلی یک سری نهادهایی دارید در حوزههای امنیتی، اقتصادی و ...، برای نظم جدید و بلوک جدید و ائتلافهای جدید نیازمند یک سری نهاد هستند، نهادهای سیاسی، امنیتی، اقتصادی، پیمان شانگهای سیاسی – امنیتی، مسکو اتفاقی که الان در سن پترزبورگ در خاتمه اش هستیم، به لحاظ امنیتی دارد سرو شکل میگیرد، بهتر از هم آن است که خیلی شناخته شده است در حوزه اقتصادی بریکس، اینها رقیب نهادهای غربی هستند و اتفاقا این نهادها در فردای دنیا و در این نظمی که در حال شکل گیری است بسیار تعیین کننده هستند. برای این است که شما میبینید پارسال صد و یک کشور و امسال هم صدو ده کشور اگر اشتباه نکنم حضور دارند.
مجری: صد و شش کشور
خوش چشم: خوب دانه درشتها که باید باشند، اما بسیاری از کشورهای دیگر از منطقه بالکان، از آمریکای جنوبی، از آفریقا و آسیا حضور دارند به خاطر این که دنیا دارد درک میکند که این کشور همه الزاما به این معنی نیست که رقیب غرب نیستند ولی درک میکنند که دنیای فردا چگونه است بنابراین این اجلاس امنیتی سن پترزبورگ یا مسکو خیلی اهمیت روز افزونی پیدا کرده است برای مخصوصا کشورهای اصلی مانند چین، روسیه و ایران که امسال برای ایران یک معنای خاص دیگر هم البته چند بعدی بود برای ایران، که حالا راجع به آن صحبت خواهیم کرد، چیزی که مهم است این است که این نهاد امنیتی است که دارد سرو شکل میگیرد، هر روز بیشتر این اجلاس و هنوز آن معنای نهاد مثل بریکس و شانگهای ولی دارد کم کم نقش روزافزونی پیدا میکند و قطعا در یک دهه آینده شما ترتیبات امنیتی منطقهای جهانی را در خروجی این جا خواهید دید یعنی نقش تعیین کننده در دنیای فردا خواهد داشت و بسیار مهم است.
یک توضیح کوچک دیگر من عرض کنم این است که ببینید دنیای فردا، دنیای ائتلافهای منطقه و بین المللی است، چون تازه این نظم دارد شکل میگیرد و در ابتدای کار است و تثبیت نشده است و اگر تازه تمام شود وضعیت و قالب شود این قدرت قدرتهای شرق، تازه آن موقع میشود گفت به سمت ثبات میرویم و هنوز ثبات پیدا نکرده است و در طول این یک دهه تا به تثبیت برسد کشورهای عضو این ائتلاف بسته به منافع شان جایگاه شان را در ائتلافهای مختلف تغییر بدهند.
یعنی الان منافع در خلیج فارس یک چیز است، در آسیا یک چیز دیگر است، این جا در یک ائتلاف، در ائتلاف بین المللی همین طور، ممکن است یارت را عوض بدل کنید، حضور در یک تشکلها و شاید نهادهای مثل همین اجلاس باعث میشود که شما پیوندهای تان شدیدتر و قویتر بشود و بازی مشترک فردا را رقم بزنید. در حقیقت کسانی که در این اجلاس حضور دارند مخصوصا که دبیر شورای عالی امنیت ملی توسط روسها دو بار دعوت ویژه هم شد ، یک بار در آستانه بود در اجلاس شانگهای و یک بار آقای پاتروشوف در مسکو دعوت شان کردند به صورت ویژه، حضور ما و بقیه کشورهای تاثیرگذار دنیا در چنین اجلاسی باعث میشود که در آینده دنیا و در ترتیباتی که به لحاظ امنیتی در منطقه و جهان ایجاد بشود، حتما ملاحظات مربوط به ما، خواستههای ما و منافع ما در آنها دیده شود بنابراین هم خود این رویداد مهم است و هم حضور ما خیلی مهم است.
*چهار محور بسیار مهم و ویژه در دستور کار اجلاس سن پترزبورگ
سوال: بیشتر راجع به این حضور ایران و اهمیتی که شما اشاره کردید صحبت میکنیم، آقای دکتر مدبر، آقای خوش چشم به افول آمریکا و انتقال قدرت و شکل گیری نظم جدید و بعد هم تاکیدی داشتند به نگاه به آینده و نگاه فعال کشورها در موضوعاتی که مورد تاکید بود، الان اجلاس دوازدهم نسبت به گذشته در شرایط کنونی نقاط متمایزتری دارد اگر بخواهیم جزئیتر نگاه کنیم.
مدبر: دوازدهمین کنفرانس سن پترزبورگ روسیه در چهار عنوان شرایط بسیار متمایزی با دورههای گذشته دارد و میتوانیم این اجلاس را جایگزین کنفرانس امنیتی مونیخ توسط کشورهای مستقل نظام بین المللی با ابتکار عمل روسیه در بعد امنیتی و کنفرانس اقتصادی سن پترزبورگ روسیه هم جایگزین مجمع اقتصادی داووس غربی ببینیم، اول دستور کار اجلاس بود، دستور کار اجلاس در چهار محور بسیار مهم و ویژه بود.
بخش نخست این بود که حفظ هویت ملی و ارزشهای سنتی به عنوان عنصر جدایی ناپذیر در حفظ امنیت، ثبات و صلح در نظام بین الملل و این موضوع بسیار مهم است و من به بخشی از آن را تبیین میکنم، دوم تضمین امنیت اطلاعات در نظم جدید جهانی، سوم مهاجرت غیر قانونی، چهارم حفاظت از مردم در درگیریهای نظامی در شرایط طبیعی و غیر طبیعی، منظور از شرایط غیر طبیعی بحث آزمایشگاه بیولوژیکی است که آمریکاییها و غربیها در منطقه ایجاد کردند، این چهار محور به صورت ویژه در این اجلاس مورد توجه قرار گرفت که اتفاقا سخنرانی دبیر شورای امنیتی ملی ایران هم روی محور سوم، امنیت اطلاعات و امنیت سایبری بود که میدانید خوشبختانه آذرماه امسال مجلس شورای اسلامی لایحه همکاریهای امنیت اطلاعات و سایبری و حفاظت سایبری بین ایران و روسیه را تصویب کرد که این دستاورد بسیار مهمی برای ماست.
نکته بعدی تحولات منطقهای و بین المللی ادامه بحران اوکراین، ادامه جنایت رژیم صهیونیستی در غزه و تغییر شرایط بعد از عملیات وعده صادق جمهوری اسلامی ایران بر مبنای ماده ۵۱ منشور ملل متحد است و مسئله چهارم پیام آقای پوتین به این کنفرانس بود.
*ایجاد ائتلاف امنیتی برای منطقه پیام مهم پوتین به اجلاس سن پترزبورگ
آقای پوتین در پیام این کنفرانس به دو محور ویژه اشاره کرد، محور نخست بحث تروریسم سازمان یافته بین المللی دولتی با حمایت از سرویسهای اطلاعاتی غربی، محور دوم بحث اعلام رسمی روسیه برای ایجاد ائتلاف امنیتی برای منطقه و فرامنطقه با شرکای علاقمند که مسئله بسیار مهمی است.
الان وزیر خارجه بریتانیا با یک سفر تحریک آمیز به منطقه آسیا مرکزی حرکت کرده است و در حال بازدید است و امروز وارد قزاقستان شد، دیروز باطرف مغولستان گفتگو کرد، با تاجیکستان ملاقات داشت، تحرکات خطرناکی از بریتانیا داریم در آسیای مرکزی و قفقاز جنوبی میبینیم و این یکی از محورهایی است که اتفاقا امروز در اجلاس مورد بحث بود که غرب قصد دارد ائتلاف مستقلین را دچار بحران کند و ما باید چاره سازی کنیم در این زمینه.
سوال: آقای مدبر بر آنچه که شرکت کنندگان در اجلاس امنیتی روسیه به آن اشاره کردند مهمترین مباحث مطرح شده چه بود؟
مدبر: همانطور که اشاره شد در کنار بحث امنیت سایبری و حفظ هویت فردی افراد که این میدانید در بحث امنیت سایبری سه مسئله قابل توجه داریم تهدید سخت و تهدید نیمه سخت و تهدید نرم سخت که بحث بحث نظامی است نیمه سخت پلتفرمها دست جریانات وابسته به آمریکا است و بحث تهدید نرمش این است که هویت فکری افراد تغییر پیدا میکند آنچه که امروز بسیار حائز اهمیت است رسیدن به بحث ائتلاف امنیتی است ما بعد از عملیات وعده صادق و مکالمهای که بین آقای رئیسی و آقای پوتین بود برای نخستین بار واکنش بسیار ویژهای را از کرملین علیه رژیم صهیونیستی دیدیم و آقای پوتین اسرائیل را متجاوز خطاب کرد این مسئله، مسئله بسیار حائز اهمیتی است یا گفتگوها و مواردی که چه پاترا شوف چه لاوروف چه سایر مقامات روسی در بحث اسرائیل و حمایت از ایران در عملیات وعده صادق مطرح کردند یا طرحی که در جلسه شورای امنیت مطرح شد و نماینده دائم روسیه در شورای امنیت رژیم صهیونیستی را متهم به نفاق کرد و غربیها را از واژه منافق از آنها استفاده کرد این نشان دهنده این است که در نظم جدید جهانی حرکت تهران و مسکو برای رسیدن به یک ائتلاف امنیتی در برابر شرایطی که میدانید کنفرانس مونیخ همانطور که آقای دکتر اشاره کردند در نشست دو سال اخیرش تهران دعوت نشد مسکو دعوت نشد و در آنجا منشا فتنهگری علیه نظام بینالملل طراحی شد من میخواهم برگردم به یک موضوع فوق العاده مهم میدانید که تهران و مسکو در دو بعد بسیار مهم دارند با هم دارند همکاری میکنند یک فضا دو قطب جنوب و سومی سه موضوع بحث امنیت ترانزیتی اقیانوسها و آبراههای بینالمللی میدانید ما الان نشست بریکس و مقامات امنیت بریکس در کنار این اجلاس بود مهمترین بحث بریکس ترانزیت است و امنیتش اگر تهران به عنوان یک قطب اصلی در بحث امنیت دریایی و حضور در اقیانوسها در این ائتلاف حرکت بکند آن جایگاه خدشه ناپذیرش به یک جایگاه ویژه میرسد اینجاست که به این میرسیم که آمریکا و غرب در سه محور به شدت تلاش میکند که تهران و مسکو نزدیک نشوند ۱. امنیتی ۲. اقتصادی ۳. سیاسی، لذا رسیدن به بحث ائتلاف امنیتی میدانید امسال ریاست پیمان امنیت جمعی هم که کشورهای مستقل مشترک المنافع است با روسیه است با مانوری که بین کشورهای مشترک المنافع برگزار شد تهران دعوت شد در مانور در بلاروس ما اگر در این پیمان حضورمان مستحکمتر شود برسیم به یک فضای تبادلات ویژه امنیتی میتوانیم خودمان در نظم جدید جهانی این مسیر را در مقابل آن تهدیدهایی که برای ما ایجاد میشود بسیار قویتر عملیاتی کنیم.
سوال: آقای دکتر خوش چشم حضور اسلامی ایران در مسیر و ثبات و موضوعات امنیتی مطرح شده و البته در مقطعی که ما شاهد انجام عملیات وعده صادق هستیم در پاسخ به تجاوزات رژیم صهیونیستی؟
خوش چشم: ببینید حضور ما در این اجلاس و در این کنفرانس از دو منظر خیلی مهم است اول اینکه این قدرتهای در حال ظهور که نظم نوین جهانی و نظم در حال شکلگیری جهانی را شکل خواهند داد که البته عرض کردم دنیای فردا دنیای یک کشور یک قطب دو کشور و سه کشور نخواهد بود ائتلافها، اما بازیگران اصلی در ائتلافها علاوه بر این سه تا البته هند هم است بعد اعضای دیگر بریکس هم البته هستند منتها هند، چون خیلی مشکلی ندارد با طرف غربی، ما روی این سه تا بیشتر یعنی چین ایران و روسیه صحبت میکنیم به خاطر اینکه اینها اصلاً هدف طرحهای فرسایشی آمریکا هستند اینها هر چقدر به همدیگر در تبادلات دوجانبهشان در حوزههای مختلف سیاسی و فرهنگی و اجتماعی و اقتصادی و نظامی هر چقدر با همدیگر روابطشان گستردهتر و راهبردیتر باشد قطعاً اشتراک منافع بیشتری خواهند داشت دشمنان مشترک بیشتری خواهند داشت همکاریهای بیشتر و بسیار مهم است برای همین است که شما میبینید که بین ایران و چین و چین و روسیه و روسیه و ایران قراردادهای راهبردی و همکاریهای بلند مدت راهبردی و استراتژیک امضا میشود، اما در عین حال نیاز است که این پیوندها چند جانبه هم باشد و در این اتفاق در فرمت این گونه کنفرانسها و یا ائتلافهایی مثل شانگهای و بریکس رخ میدهد و قطعاً بیشتر هم خواهد شد این برای این است که در فردای دنیا در این ائتلافهای تاثیرگذار منطقهای و بینالمللی این بازیگران اصلی هم جهت باشند منافعشان در تضاد قرار نگیرد بنابراین حضور ما در جایی مثل کنفرانس امنیتی مسکو و یا سن پترزبورگ از این باب بسیار مهم است که ما بتوانیم حضورمان در چنین ائتلافهایی که فردای دنیا را رقم میزند منافعمان را نگرانیهایمان را و همینطور خواستههایمان را در ترتیبات فردا جایی بدهیم حالا جالب است من عرض کنم متاسفانه یک مقدار فعالیت رسانهای در دوستان کم است که اینها بیان نشده و البته حالا فکر میکنم الان یک مقدار فعالیتشان بیشتر شده ولی خوب است که هم مردم بدانند و هم امیدوار هم میشوند مثلاً ما تازه به عضویت رسمی پیمان شانگهای درآمدهایم جالب است که بدانید در همین اخیر اجلاس اخیر دبیر شورای عالی امنیت ملی آقای احمدیان که الان مسکو هستند در آنجا حضور داشتند و تیم هم حضور داشت و اتفاقات جالبی را رقم زدند که این اصلاً بیان نشده خوب است که حالا دوستان بیایند راجع به آن صحبت بکنند گرچه ازش گذشتهایم از جمله در آن اجلاس تا آنجا که من میدانم حرفی از غزه و محکومیت قضیه حمله اسرائیل به غزه نبود که به ابتکار ما بود که این گنجانده شد در مورد محکومیت حمله به مسکو میدانید حمله داعش هم که نه حمله تروریستی شده بود طبیعی بود که آن هم بیاید در بیانیه، اما چند ماه از حمله کرمان گذشته بود و آن را هم گنجاندند در مورد افغانستان اگر یک خط وجود داشت ایران تبدیلش کرد به ۹ خط بر اساس نگرانیهای خودش فرمول خودش و منافع خودش ببینید چقدر تاثیرگذار است و اولاً پنج مورد بود حالا این سه تا مورد اصلی را من عرض کردم این حضور تاثیرگذار شما در پیمانهای مهم میتواند منافع شما را تضمین بکند بنابراین چیز سهلی نیست یعنی یک کنفرانس امنیتی مسکو که ما میگوییم یک چیز آسونی نیست که بگوییم خیلی خوب این هم یک کنفرانس است شرکت کردیم تمام شد حالا حرفهایمان را زدیم و برگشتیم نه شما داری از منافع و منافع آتی و در شکل دادن به دنیای فردا حرف میزنی این خیلی مهم است هم در صحنه سیاسی و دیپلماتیکمان و هم در صحنه رسانهای و برای اینکه برد بیشتری پیدا بکند در جنگ نرم شما میبایستی حضور فعال داشته باشی و خوشحالم که اتفاقاً میبینم که حضور فعالتر و تاثیرگذارتری را شروع کردیم.
*دنیا به قبل و بعد از فلان رویداد طوفان الاقصی تقسیم شد
سوال: پس از اینجا ما رفتیم سراغ دستاوردها و کارکردها برای ما یعنی جمهوری اسلامی ؟
خوش چشم: عرض کنم خدمت شما که ببینید اصلاً وعده صادق به نظرم میآید حالا خیلی این شاید کلیشهای باشد و خیلی گفته شده که مثلاً دنیا به قبل و بعد از فلان رویداد تقسیم میشود در مورد حمله هم میشود این را گفت ولی واقعا دنیا و منطقه ما به قبل و بعد از این اتفاق رخ میدهد چرا بعد از آن جنگهای چند روزه اصلاً دههها است که کسی که به رژیم صهیونیستی حمله نکرده اینطوری در خانه خانهای که وجود ندارد اراضی اشغالی دوم اینکه اصلاً در طول تاریخ بشریت کسی به یک قدرت اتمی حمله نکرده ما حالا الحمدلله کم نگذاشتیم این سومی بوده این سومین قدرت اتمی بوده که ما این کار را کردیم و این محل بسیار مسئله جذاب و بسیار کنجکاوانه است برای کسانی که میآیند در این اجلاس شرکت میکنند یعنی با اینکه دو روز دبیر آنجا بوده ولی خوب یک ترافیک ملاقاتهای دوجانبه وجود دارد یکی از چیزهایی که آنها خیلی دوست دارند بدانند این است که ما چطور به این تصمیم رسیدیم که ۳۰۰ پهپاد و موشک روانه کنیم به سمت اسرائیلی که کل لبه تکنولوژی پدافند هوایی دنیا یعنی انگلیس آمریکا و فرانسه جلویش ایستاده و خودش هم بهترین سیستمهای پدافندی را دارد میخواهند ببینند ما اولاً بر اساس چه تصمیمی به این رسیدهایم چقدر آمادگی داشتیم برای موج بعدیش و بعد ما معادله منطقهای را نه فقط در سوریه در کل این منطقه به هم ریختهایم و آن دنیایی که من گفتم قدرت دارد و جابجا میشود طرفهای غربی و آمریکا ایستادند برای اینکه این سه تا قدرت را دچار تنشهای روزافزون کنند فرسایش بکنند که نمونهاش جنگ اوکراین است در مورد چین هم ما فضای تنش روز افزونی را داریم میبینیم جنگ غزه هم یکی از از این جنگهای تمدنی است یعنی در این بین نقش ایفا میکند برای همین است که با همیشه خیلی فرق دارد شما عنصر تاثیرگذار این صحنه هستید همه هم میبینند که چه وضعیتی را برای آن طرف مقابلت به وجود آوردهاید حالا این قدرت تو بسیار تثبیت شده است بنابراین میآیند خیلی هم با علاقه و تعجب میخواهند بدانند که اگر اسرائیل یک جواب میداد شما چه میکردید طرحهای شما چیست نگرانیهای شما چیست اهداف بلند مدت شما چیست از این لحاظ برای این خیلی مهم است به خاطر اینکه نه فقط تاثیرگذار میشوید روی منطقه و کشورهای دیگر جهان بلکه یک نقش بارزی را ایفا میکنید در زمانی که اروپاییها و آمریکاییها اعلام کردند بعد از وعده صادق تحریمتان میکنیم منزوی تان میکنیم از همین حرفهایی که همیشه زدهاند و فایدهای هم ندارد و قبلاً هم امتحان کردهاند در این وضعیت شما میروید در ۱۰۶ کشور و همه توجهات به شماست.
سوال: آقای دکتر مدبر نقش همکاریهای ایران و روسیه در نکته بسیار مهم ثبات و تقویت نه تنها منطقه بلکه در عرصه بینالملل چیست؟
مدبر: ببینید دیروز آقای پاتاشوف دبیر شورای امنیت روسیه که رئیس سرویس اطلاعات روسیه هم است یک گفتگویی با مجله گازیتا داشت در آن نکات بسیار مهمی در حمایت از ایران مطرح کرد این بود که روسها ایران را به عنوان یک متحد و شریک راهبردی میدانند و در آن گفتگو اختصاصی به آمریکا حمله کرد که بیش از ۸۰۰ مورد بحران سازی در نظام بین الملل ایجاد کرده و از ابزارهای مختلف مثل تحریم برای فشار از ایران که میخواهد مستقل عمل کند پیش میبرد یا در بقیه گفتگوهایی که چه مقامات اطلاعاتی و امنیتی روس و چه مقامات سیاسی با طرف ایرانی صحبت میکنند فضا به این سمت رفته که تهران مسکو به عنوان یک ائتلاف و محور در نظم جدید جهانی در حال حرکت هستند و اینجاست که ما میبینیم اتاق فکر واکینگهام و کاخ سفید به شدت تلاش میکند با شایعهسازی اختلاف بین تهران و مسکو ایجاد کند و اخباری را بر ضد دو کشور در بین افکار عمومی در نشریاتی که به آنها وابسته هستند منتشر کنند من شدیداً به این موضوع هشدار میدهم و میگویم منفعت اختلاف و شایعه پراکنی علیه روابط ایران و روسیه قطعاً مغایر با منافع ملی دو کشور است و اینها از اتاق فکر واکینگهام و کاخ سفید هدایت میشوند نکته دوم این است که دو محور اجلاس امسال که اشاره کردم بحث حفاظت از ارزشهای سنتی و تضمین امنیت سایبری که در سخنرانی دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران هم بهش اشاره شد در بحث امنیت سایبری از آن جهت حائز اهمیت است که ما میدانیم که پلتفرمهایی که فرماندهیش دست اتاق فکر آمریکاییها است خروجیاش این است که هویت افراد را تحت خطر قرار بدهند از آن پلتفرمها اقدام بکنند برای اقدامات تروریستی که ما دیدیم هم در حادثه کرمان و هم در حادثه مسکو از همین ظرفیت استفاده شد و تهران پیشنهاد ایجاد سپر امنیتی در این موضوع را داد که من احساس کردم، چون نشست را من مستقیم داشتم ملاحظه میکردم طرفهای شرکت کننده پیشنهاد تهران را قابل توجه دیدند و این مسئله امنیت اطلاعات موضوع بسیار قابل توجه و ویژهای است که محور اساسی اجلاس امسال بود که از خروجی این ما میتوانیم در بحث ائتلاف دفاعی و سایر ائتلافات که اوضاع سیاسی و اقتصادی است هم به نتایج و دستاوردهای قابل توجهی برسیم .
سوال: جمعبندی و نکات پایانی آقای دکتر خوش چشم؟
خوش چشم: عرض کردم که به رغم اینکه ما تازه عضو رسمی شانگهای شدیم ، چه تاثیرگذاری داشتهایم این ثابت میکند که هر زمان ما با طرح و برنامه و با جدیت حضور پیدا میکنیم در این اتفاقات بینالمللی در ائتلافها در کنفرانسها میتوانیم به خوبی از منافع ملی حفاظت کنیم بنابراین بهتر است که ما با یک نگاه بلند مدت ۱۰ تا ۲۰ ساله به آینده جهان نقش روز افزون برای خودمان در حوزههای دیپلماسی و همینطور در حوزههای جنگ نرم و دیپلماسی عمومی ببینیم در حقیقت باور کنیم که ما به عنوان یک عنصر تاثیرگذار بینالمللی میبایست یک طرح و برنامه بلند مدت دیپلماسی عمومی و دیپلماسی رسمی تدوین کنیم برای حضور هرچه پررنگترمان در فردایی که چند سال آینده است و الان در حال به وجود آمدن و شکل دادن است.
سوال: و چقدر الان حضورمان در اجلاس روسیه ناظر بر همین نگاه بلند مدت است؟
خوش چشم: خوب ما که میرفتیم در این اجلاس از ابتدا هم میرفتیم الان هم خوب طبیعتاً عرض کردم نقش بیشتری هم پیدا کردیم و قطع به یقین حالا بایستی صبر کرد تا نتایج حاصله را دید نمیشود از پیش این را بیان کرد، اما یک چیز مشخص است من عرایضم به اینجا تمام شود چهل و چند سال آنی که گلادیاتوری شاخ به شاخ با آمریکا جنگیده در این منطقه و عقب رانده و در ۲۰۰۳ افغانستان عراق ۳۸ پایگاه منطقهایه اطراف ما بودند ما در مرزها ۲۰ سال گذشته آنها رفتهاند دم مدیترانه بزرگترین دارایی شان که اسرائیل زیر ضربه است و ما عمق استراتژیکمان تا مدیترانه رفته ر این وضعیت ما قطع به یقین یک رشد خیلی خوبی داشتهایم، اما در این ۴۰ سال چهل و چند سال آنی که گلادیاتور بوده به آمریکا ما بودیم چین و روسیه ماداتور بودند تا همین دو سال پیش که جنگ اوکراین راه افتاد یک ماداتور گاوبازی که بعضی موقعها گاو وحشی آمریکا را با حولهای کردن و مانور دادن از کنارش رد بشوند و بعضی موقعها ضربه بزنند حالا در این آینده دنیا اونی که اتفاقاً به بقیه هم روحیه داد و تازه بقیه دارند به سبک او میپیوندند اونی که سهم بیشتری نمیخواهم بگویم نسبت به روسیه و چین ولی یک سهم اصلی دارد که باید تثبیت شود من جمله در حوزه دیپلماسی و دیپلماسی عمومی باید روی این مسئله خیلی خوب کار شود ما هستیم، بنابراین باور کنیم بعد از چهل و چند سال که در حوزه اقتصادی همه سختی کشیدند تا به این جایگاه رسیده ایم حالا دیگر زمان آن رسیده طرح و برنامههای بلند مدت راهبردی داشته باشیم برای اینکه حالا که سختیش را کشیدهایم از منافعش هم به صورت حداکثری استفاده کنیم.