به نقل از «ایرنا»

پیروزی دیپلماسی نفتی ایران

تاریخ انتشار: ۲ تیر ۱۳۹۷ | کد خبر: ۱۹۳۱۴۶۶۳

سه روز فعالیت بی‌و‌قفه وزیر نفت ایران در وین و گفت‌وگوهای طولانی او با همتایانش پشت درهای بسته، سرانجام اثر خود را بر پرتنش‌ترین نشست اوپک گذاشت.

به این ترتیب صدوهفتاد و چهارمین نشست اوپک، با نتیجه‌ای غیر از آنچه آمریکا در زمینه افزایش تولید از اوپک انتظار داشت به پایان رسید تا به زعم کارشناسان «نشستی برد-برد» برای اعضای این سازمان به ثبت برسد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

یکی از برندگان مسلم نشست روز گذشته، تیم ایرانی حاضر در اوپک به رهبری زنگنه بود. از نشانه‌های این برد نیز حفظ توافق کاهش تولید و نظام سهمیه‌بندی تولید برای اعضای اوپک، رشد قیمت جهانی نفت و همچنین موافقت با افزایش عرضه نفت خام کمتر از سطح مورد درخواست آمریکا بود. این پیروزی در شرایطی برای ایران و بازار نفت به دست آمد که واکنش توییتری دونالد ترامپ شاهدی بر آن است. ترامپ در توییتی که پس از پایان نشست اوپک منتشر کرد، ابراز امیدواری کرد که اوپک عرضه نفت خام را به شکلی قابل‌توجه افزایش دهد تا قیمت‌ها به سطح پایینی برسند.

آنطور که منابع خبری پیش از این به خبرگزاری‌هایی مانند بلومبرگ گفته بودند، افزایش یک میلیون بشکه‌ای تولید از سوی اوپک برای پر کردن خلأ احتمالی کاهش عرضه نفت خام ایران با بازگشت تحریم‌ها، خواسته‌ای بوده که آمریکا صراحتا با برخی اعضای اوپک در میان گذاشته بود. با این حال لابی‌ ایران با کشورهای عضو و غیرعضو اوپک که از چند روز قبل از حضور زنگنه در وین آغاز شده بود، باعث شد تا در نهایت به جای افزایش تولید یک تا 1.5 میلیون بشکه‌ای که عربستان سعودی و روسیه به دنبال آن بودند، بازار جهانی نفت افزایش تولید 600 تا بیش از 700 هزار بشکه‌ای را به خود ببیند.

با توافقی که روز گذشته براساس مدل پیشنهادی ایران به اوپک حاصل شد، ریسک جاری شدن سیل نفت به بازار و سقوط قیمت‌ها، برای معامله‌گران بازار جهانی نفت از بین رفت و دو نفت شاخص جهانی با جهش قیمت همراه شدند. به گزارش «دنیای اقتصاد» هر بشکه نفت خام برنت در معاملات روز گذشته و تا لحظه تنظیم این خبر (ساعت 18 به وقت تهران)، بیش از 2 درصد رشد قیمت را به ثبت رساند و با جهش 1.66 دلاری، به قیمت 74.71 دلار بر بشکه رسید. نفت خام آمریکا نیز با رشد بیش از 3 درصدی همراه شد. شاخص نفت خام آمریکا روز گذشته 2.10 دلار بر بشکه رشد قیمت داشت تا به 67.64 دلار بر بشکه برسد. این میزان رشد قیمت نفت در حالی برای بازار نفت رقم خورد که دیگر بازارهای کالایی تحت‌تاثیر افزایش تنش‌‌های تجاری میان آمریکا و دیگر اقتصادهای بزرگ جهان با افت همراه بوده‌اند. به این ترتیب می‌توان دید تصمیم روز گذشته اوپک برای افزایش تولید، بسیار کمتر از سطح مورد انتظار بازار نفت بوده و واکنش مثبت این بازار را به همراه داشته است.

به گزارش بلومبرگ، توافق روز گذشته برای افزایش تولید، بر پایان دادن به کاهش بیش از حد تولید از سوی برخی اعضا تمرکز داشته است به این معنا که به جای افزایش تولید یک تا 1.5 میلیون بشکه‌ای که می‌توانست فشار زیادی به قیمت‌ها بیاورد، پایبندی 152 درصدی ماه می ‌به کاهش تولید، در سطح 100 درصد به تثبیت برسد. این توافق در واقع طبق مدل پیشنهادی ایران و در نتیجه دیپلماسی سازنده تیم ایرانی حاضر در نشست به دست آمد و همان نتیجه‌ای را رقم زد که زنگنه در پی آن بود، یعنی هم افزایش عرضه و هم مانع شدن از ریزش بیش از اندازه قیمت‌ها. به گزارش رویترز، زنگنه پیش از این اعلام کرده بود «اگر اوپک به سطح پایبندی 100 درصدی برسد، تولیدات گروه با رشد حدودا 460 هزار بشکه‌ای در روز همراه خواهد بود.» زنگنه برای دست یافتن به این هدف که آن را توافقی موثر می‌خواند، کاری کرد که با بازگشت تحریم‌ها فشار کمتری به صنعت نفت ایران وارد شود. درعین حال او از ابزارهایی بهره برد که بار دیگر نقش ایران را در اوپک تثبیت کرد. «دنیای اقتصاد» در مطلبی با عنوان «دیپلماسی نفتی در بزنگاه» به پیچیدگی‌های دیپلماسی نفتی در نشست اخیر اوپک اشاره کرده بود. با این حال به نظر می‌رسد زنگنه و تیمش به خوبی از این بزنگاه بهره بردند. مهم‌ترین ابزارها برای تغییر نتایج به نفع ایران، همراه کردن عراق، ونزوئلا و الجزایر برای وتوی طرح افزایش عرضه بود. زنگنه همچنین به شکلی هوشمندانه خطر نفوذ آمریکا در روند تصمیم‌گیری‌های اوپک و لزوم استفاده از نفت به‌عنوان ابزاری اقتصادی و نه سیاسی را مطرح و از آن بهره‌برداری کرد.

به این ترتیب توافق اولیه‌ای که دیروز در وین حاصل شد اگرچه روی کاغذ و به شکل اسمی بر افزایش تولید یک میلیون بشکه‌ای تاکید دارد، اما به علت ناتوان بودن برخی از اعضای اوپک برای افزایش تولید به میزانی که برای آنها تعیین شده است، در نهایت چیزی بین 600 تا 800 هزار بشکه نفت خام در روز خواهد بود. در حال حاضر اعداد مختلفی از میزان احتمالی افزایش تولید عنوان می‌شود، اما رقمی که زنگنه روز گذشته در وین و در جمع خبرنگاران به آن اشاره کرد، کمتر از 700 هزار بشکه است.

** مدل پیشنهادی ایران چه بود؟
به گزارش «شانا» صد وهفتاد وچهارمین نشست اعضای اوپک در وین در حالی به پایان رسید که توافق همکاری کشورهای عضو و غیرعضو سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) برای کاهش مجموعا 1.8 میلیون بشکه‌ای که در نوامبر 2016 حاصل شده بود، طبق توافق قبلی تا پایان سال 2018 معتبر باقی خواهد ماند.در این توافق بر این نکته تاکید شده است که اعضای اوپک و غیراوپک در ماه‌های گذشته یک میلیون بشکه بیشتر از میزان تعهد خود کاهش عرضه داشته‌‌اند و این به آن معنا است که به جای 1.8 میلیون بشکه در روز، 2.8 میلیون بشکه در روز کاهش عرضه صورت گرفته است، به گونه‌ای که در حال حاضر میزان تعهد و پایبندی آنها حدود 150 درصد است.

به این ترتیب بنابر تصمیم نشست 174 اعضای اوپک، آن دسته از اعضا که در توافق حضور داشته (به غیر از نیجریه، لیبی و ایران) و بیش از میزان تعهد خود کاهش تولید داده‌اند، براساس سهم تعیین شده خود تولید خواهند کرد، به گونه‌ای که در این شرایط میزان پایبندی مجموع اعضای اوپک کاهش می‌یابد و به رقم 100درصد می‌رسد. در صورت عملی شدن این تصمیم هرچند نفت بیشتری نسبت به حال حاضر وارد بازارهای جهانی خواهد کرد اما این به معنای افزایش تولید نیست و تنها به منزله پایبندی 100 درصدی به توافق همکاری اوپک و غیراوپک است. در همین حال ممکن است امکان روانه شدن همه این یک میلیون بشکه به بازار وجود نداشته باشد و میزان کمتری وارد بازار شود. اعداد اعلام شده برای میزان افزایش تولید بین 600 هزار تا حدود 800هزار بشکه در روز نوسان دارد که کمتر از سطح درخواستی آمریکا (یک میلیون بشکه در روز) از اوپک است.

اما نکته‌ هوشمندانه پیشنهاد ایران به اوپک که باعث حفظ سهمیه تولید اعضا می‌شود؛ این است که براساس توافق روز گذشته اگر یکی از اعضای حاضر در این توافق، کاهش تولید قابل توجهی داشته باشد، برای جبران این کاهش تولید با آن کشور مذاکره و در صورت توافق طرف‌ها جبران این کاستی انجام می‌شود.

** مهم‌ترین امتیازات ایران در نشست 174
براساس مدلی که تیم ایران به اوپک پیشنهاد داد و با دیپلماسی اثرگذار توانست آن را اجرایی کند، ایران امتیازهای مهمی‌ در نشست روز گذشته در وین به دست آورد. بدون شک می‌توان گفت زنگنه نقش اول مذاکراتی بود که پیش از آغاز آن، عنوان «سیاسی‌ترین» و «پرچالش‌ترین» نشست اوپک را گرفته بود. با وجود فضایی که پیش از نشست 174 اوپک شکل گرفته بود و فشاری که از سمت آمریکا بر اوپک به منظور افزایش تولید وجود داشت، ایران بار دیگر توانست اثرگذاری خود در اوپک را اثبات کرده و به سه امتیازی دست یابد که هم به نفع صنعت نفت ایران و همراهانش در اوپک تمام شد و هم بازار نفت.

آن‌طور که زنگنه عقیده دارد «حفظ سهمیه تولید روزانه نفت خام اعضای اوپک»، مهم‌ترین دستاورد نشست روز گذشته است. در واقع با حفظ نظام سهمیه‌بندی؛ کشورهایی که توان افزایش تولید تا سقف تعیین شده را ندارند دیگر نگران از دست دادن سهم بازار نیستند. در طرح جدید، کشوری که توان افزایش عرضه دارد، تنها با کسب مجوز از کشوری که نتوانسته به سقف تولید برسد می‌تواند تولیداتش را افزایش دهد. این قانون به ویژه برای ایران که در معرض بازگشت تحریم‌های آمریکا قرار دارد بسیار سازنده خواهد بود.

در دور قبلی تحریم‌های غرب علیه ایران، یکی از بزرگ‌ترین مشکلاتی که باعث از بین رفتن سهم صنعت نفت کشور در بازار جهانی شد، وجود نداشتن سقف تولید در میان اعضای اوپک بود. به این ترتیب در شرایطی که عرضه نفت خام ایران به بازارهای جهانی با کاهشی چشمگیر همراه بود، به علت وجود نداشتن سقف تولید، سهم بازار ایران توسط سایر تولیدکنندگان عضو اوپک از جمله عربستان سعودی به‌عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده نفت خام اوپک تصاحب می‌شد. وزیر نفت پیش از آغاز به کار رسمی نشست 174 اوپک، در پاسخ به این سوال که آیا توافق امروز منافع ایران را تضمین می‎کند، گفت: قطعا به هر آنچه منافع ایران را به خطر بیندازد، عمل نمی‎کنیم.

اما دومین دستاوردی که روز گذشته در نتیجه لابی‌های ایران به دست آمد، حفظ چارچوب کلی توافق کاهش تولید بود که هم به نفع بازار جهانی نفت تمام شد و هم فروش نفت ایران در شرایط تحریم. در واقع با الزام پایبندی 100 درصدی به توافق کاهش تولید و افزایش عرضه از محل کاهش بیش از اندازه تولید، بازار جهانی نفت سایه ریسک افزایش عرضه را از سر خود دور دید و با رشد همراه شد. در عین حال چنانچه بازگشت تحریم‌های آمریکا علیه ایران عرضه نفت خام کشور را تحت‌تاثیر قرار دهد، دستکم می‌توان امیدوار بود که سهمیه ایران در اوپک حفظ می‌شود و قیمت‌ها در سطحی قرار خواهند داشت که درآمد حاصل از فروش را با ریزش شدید همراه نمی‌کند.

اما سومین امتیاز که شاید سیاسی‌ترین امتیاز ایران در نشست 174 اوپک باشد، هدایت مذاکرات به سمتی بود که عملا افزایش تولیدی کمتر از آنچه آمریکا انتظار داشت را رقم زد. بیژن زنگنه پیش از سفر به وین و در طول اقامت خود در محل برگزاری نشست اوپک، بارها به این نکته اشاره کرد که اوپک از آمریکا دستور نمی‌گیرد. او همچنین از دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا انتقاد کرد و گفت علت افزایش قیمت نفت که پیشنهاد افزایش عرضه را از سوی عربستان و روسیه به همراه داشت، به تحریم‌های آمریکای علیه ایران و ونزوئلا به‌عنوان دو عضو اوپک بازمی‌گردد. زنگنه همچنین چند روز پس از خروج آمریکا از برجام نامه‌ای خطاب به وزیر‌نفت امارات که رئیس‌دوره‌ای اوپک است نوشت و در آن تاکید کرد در نشست اوپک، از ایران علیه تحریم‌های آمریکا حمایت شود. زنگنه بر این نکته تاکید کرد که طرح پیشنهاد افزایش عرضه در شرایطی که ایران در معرض بازگشت تحریم‌های آمریکا قرار دارد، نوعی تسهیل شرایط برای آمریکا است تا با خیالی راحت ایران را تحریم‌ کند و از سویی نگران کمبود عرضه نفت در صورت کاهش عرضه از سمت ایران نیز نباشد. به این ترتیب هرچند محکوم کردن تحریم‌های آمریکا علیه ایران، آن طور که تیم ایران در اوپک می‌خواست در بیانیه پایانی نشست مورد تاکید قرار نگرفت، اما توافق محرمانه ایران با عربستان که طی گفت‌وگوی خصوصی زنگنه با الفالح به دست آمد، باعث شد تا به جای تامین خواسته‌‌های آمریکا، خواسته‌های ایران به شکلی منصفانه تامین شود.

*منبع: روزنامه دنیای اقتصاد؛ 1397،4،2
**گروه اطلاع رسانی**1699**2002

منبع: ایرنا

کلیدواژه: اقتصاد دنياي اقتصاد افزايش قيمت طلاي سياه تصميم جديد اوپك

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۹۳۱۴۶۶۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

بازی با گزینه «تحریم نفتی»/ آمریکا در تقابل با ایران روی چه گزینه‌هایی مانور می‌دهد؟

گروه سیاست خبرگزاری علم و فناوری آنا، بعد از آنکه «ژانت یلن» وزیر خزانه‌داری آمریکا در حاشیه نشست بهاری مشترک «صندوق بین‌المللی پول» و «بانک جهانی» در واشینگتن، دورنمایی از تحریم‌های آتی علیه جمهوری اسلامی ایران ارائه کرد، گمانه‌زنی رسانه‌ها از «بعید بودن تحریم نفتی» به «محتمل بودن» آن تغییر پیدا کرده است.

روز گذشته، پیش از رسانه‌ای شدن اظهارات یلن، «رویترز» با استناد به نظر تحلیلگران نوشته بود: اگرچه جمهوری‌خواهان کنگره به دنبال مسدود کردن مسیر صادرات نفت به‌عنوان شریان اقتصادی ایران هستند، دولت «جو بایدن» رئیس‌جمهور دموکرات آمریکا، نه‌تنها اراده‌ای برای اعمال محدودیت‌های جدید ندارد، بلکه محدودیت‌های موجود را هم به دلایلی چون تأثیر آن بر رابطه با چین به‌عنوان اصلی‌ترین خریدار نفت ایران یا افزایش بی‌رویه بهای بنزین اعمال نخواهد کرد.

اما اکنون در واکنش به حمله سپاه پاسداران انقلاب اسلامی علیه مواضع نظامی اسرائیل (عملیات وعده صادق)، یلن با زدن برچسب «تروریسم» به تهران، مدعی است که همه گزینه‌ها برای «ایجاد اختلال در تأمین مالی ایران» روی میز قرار دارد.

وزیر خزانه‌داری آمریکا در ادامه گفت که این وزاتخانه و وزارت امور خارجه ایالات متحده پیشتر اقداماتی برای مهار رفتار به‌زعم او «بی‌ثبات کننده» جمهوری اسلامی از طریق کاهش توانایی تهران در صادرات نفت انجام داده‌اند.

او افزود: «بدیهی است که ایران همچنان به صادرات نفت خود ادامه می‌دهد اما ممکن است به‌زودی اقدامات بیشتری در این زمینه انجام دهیم.»

هم‌زمان، «جیک سالیوان» مشاور امنیت ملی کاخ سفید مدعی شده که تحریم‌های جدید واشینگتن شامل برنامه موشکی و پهپادی ایران هم می‌شود و شرکت‌هایی را که با سپاه و وزارت دفاع ایران در ارتباط هستند را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد.

او همچنین گفت که متحدان و شرکای واشینگتن نیز به‌نوبه خود تحریم‌هایی را اعمال خواهند کرد.

از سوی دیگر، سازمان رادیو و تلویزیون رژیم صهیونیستی به نقل از یک منبع آگاه مدعی شد: «طرحی برای اعمال تحریم‌های بیشتر به‌عنوان جایگزینی برای گزینه نظامی علیه ایران مطرح شده است.»

به نظر می‌رسد که کشورهای غربی با هدف ترغیب اسرائیل به پرهیز از تشدید تنش‌های منطقه‌ای، می‌خواهند تمرکز دیپلماتیک و تبلیغاتی خود را روی تحریم بگذارند.

این در حالی است که تحریم‌ها علیه ایران تحت عنوان برچسب‌های مختلف رنگ و بوی تکرار گرفته و عملاً قدرت بازدارندگی خود را از دست داده است.

انتهای پیام/

مریم خرمائی