به نقل از «ایکنا»

نگاه تجاری ترامپ به هنجارهای حقوق بشری چهره عریان آمریکا را نشان داد

تاریخ انتشار: ۳ تیر ۱۳۹۷ | کد خبر: ۱۹۳۳۱۶۵۳

«احمد بخشایش اردستانی»، کارشناس مسائل بین‌الملل و عضو سابق کمیسیون امنیت ملی در گفت‌‌وگو با خبرنگار ایکنا درباره خروج آمریکا از شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد و برخی سازمان‌های بین‌المللی و تعهدات جهانی مشابه گفت: ابتدا بهتر است من مقدمه‌ای را در رابطه با نظم فعلی حاکم در نظام بین‌الملل و تفاوت آن با نظم داخلی کشورها ارائه دهم زیرا برای درک رفتار فعلی ترامپ ارائه این مقدمه ضروری است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در واقع نظام بین‌الملل و نظم جهانی، حاصل روابط بین ملت‌هاست؛ روابط بین‌الملل فعلی یک نظمی را شکل داده که تا حدودی ضمانت کننده دوری از جنگ میان قدرت‌هاست؛ یعنی وضعیت صلح فعلی با صلح شکننده‌ای که در فواصل زمانی جنگ جهانی اول تا جنگ جهانی دوم که حدود 20 سال دوام داشت بسیار با دوام‌تر است.

وی در این رابطه افزود: پس از جنگ جهانی دوم آمریکا و چند کشور قدرتمند، نظمی را شکل دادند و هنجارهایی را به وجود آورند مثل ناتو که پشتوانه سازمان ملل شد.

این کارشناس مسائل بین‌الملل درباره تفاوت نظم داخلی کشورها با نظم حاکم در نظام بین‌الملل گفت: اما در داخل کشورها که نظم داخلی ضامن بقای کشورهاست بر اساس قوانین مصوب داخلی استوار است که جایگاه و امنیت افراد را حفظ و مشخص می‌کند. در صورتی‌که در نظام بین‌الملل این حق توسط کشورهای قدرتمند تنظیم و به نحوی متعادل می‌شود. لذا نظم موجود در داخل کشور با نظم حاکم در نظام بین‌الملل متفاوت است؛ زیرا در داخل کشور حاکمیت مطلق است اما در نظام بین‌الملل حاکمیت‌های متفاوت وجود دارد.

عضو سابق کمیسیون امنیت ملی ادامه داد: هدف از بیان این مقدمه این بود که می‌خواهم بگویم یکی از ایرادات اساسی‌ای که در حال حاضر در نظام بین‌الملل وجود دارد این است که خود ترامپ دارد این هنجارهای موجود را که توسط خود آمریکا و سایر قدرت‌های بزرگ وضع شده‌اند را می‌شکند و لذا خروج از معاهده آب و هوایی پاریس، ترک برجام و یا خروج از شورای حقوق بشر سازمان ملل بخشی از ضعف‌های موجود در هنجارهای نظام بین‌الملل را نشان می‌دهد.

وی افزود: ترامپ در نظام بین‌الملل ترجیح داده تا به صورت تجاری عمل کند و هنجارهای نظام بین‌الملل را به کل رها کرده است و در این راستا تمامی تلاش خود را برای حمایت از موجودیت اسرائیل قرار داده و به خاطر این رژیم تصمیم به ترک شورای حقوق بشر گرفته است.

عضو سابق کمیسیون امنیت ملی تأکید کرد: اما دنیا خود به واقع می‌بیند و آگاهی دارد این همه جنایتی که در غزه و اراضی اشغالی صورت می‌گیرد، ضروری است تا اسرائیل تحت فشار قرار گیرد تا دست از جنایات خود بردارد. اما از آن‌جا که آمریکا در شورای امنیت دارای حق وتو است طرح این جنایات در این نهاد با وتوی آمریکا مواجه خواهد شد و لذا کشورها تصمیم گرفتند تا در شورای حقوق بشر این جنایات را محکوم کنند که آمریکا آن‌را هم بر نتابید.

وی با بیان این مطلب که آمریکا خود بالاترین هنجارشکن جهانی است، گفت: این کشور در این باره کاملاً عریان عمل می‌کند و در این زمینه لازم است که کشورها تلاش کنند به سمت جهان بدون آمریکا و یا بدون کدخدا حرکت کنند و به نظر من با وجود جنگ تجاری‌ای که میان آمریکا و چین و اختلافاتش با اروپا به وجود آمده، دستیابی به آن دور از ذهن نیست.

این تحلیل‌گرمسائل بین‌الملل در ادامه به تشریح موانع تحکیم جایگاه فلسطینیان در جهان پرداخت و افزود: یکی از موانعی که تا به امروز باعث شده تا جایگاه فلسطین در نظام بین‌الملل مستحکم نشود به دلیل دو رو عمل کردن غربی‌هاست. مثلاً غربی‌ها ادعای حکومت قانون می‌کنند و سپس در امور داخلی کشورها دخالت و یا یک حکومت را سرنگون می‌کنند مثل کودتا علیه مصدق. یا از ارزش‌های حقوق بشری صحبت به میان می‌آورند ولی در مقابل از حکومت ضد حقوق بشری عربستان حمایت می‌کنند.

وی ادامه داد: برای غرب و آمریکا پول و منافع از ارزش‌های دموکراتیک مهم‌تر است و به خاطر همین اگر در عربستان صدها سال هم ارزش‌های دموکراسی زیر پا گذاشته شود هرگز آن‌را ناقض حقوق بشر نخواهد خواند و لذا عربستان هم با دادن پول‌های زیاد و خرید تسلیحات از آمریکا می‌تواند به جنایات خود در یمن ادامه دهد و همچنان با این شرایط سوگلی آمریکا باقی بماند. بنابراین نگاه دوگانه غرب ناقض ارزش‌های دموکراسی است.

بخشایش اردستانی در پایان یادآور شد: در جهان اسلام کشورهایی هستند که واقعاً به حال فعلی فلسطینیان دل می‌سوزانند و برای نجات آن‌ها هر کاری انجام می‌دهند اما در مقابل کشورهایی هستند که معتقدند تا چه زمانی باید مبارزه کرد و فلسطین تا کجا می‌خواهد ادامه دهد و بنابراین وقت آن رسیده مردم این سرزمین خصومت خودشان را با اسرائیلی‌ها حل و فصل کنند. که متأسفانه نگاه غالب اکثر کشورهای مسلمان بر این دیدگاه متکی است و تا زمانی‌که چنین نگاهی حاکم باشد نمی‌توانیم انتظار تقویت جایگاه فلسطین را در جهان داشته باشیم و فقط به تعمیق نگاه‌ دوگانه غرب کمک می‌کنند.

گفت‌وگو از سعید امینی

انتهای پیام

منبع: ایکنا

کلیدواژه: خبرگزاری قرآن ایکنا سیاست و اقتصاد خروج آمریکا از شورای حقوق بشر خروج آمریکا از برجام کدخدا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iqna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایکنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۹۳۳۱۶۵۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

نیاز ایران به تصمیم گیری های استراتژیک و سرنوشت ساز در سیاست خارجی

به گزارش جماران، محسن بهاروند، سفیر پیشین جمهوری اسلامی ایران در لندن و دیپلمات بازنشسته در یادداشتی برای جماران نوشت:  ایران پس از تقابل اخیر خود با اسرائیل در مهمترین مقطع سیاست خارجی خود قرار گرفته است. کشور ما در میان ملت‌های مسلمان و حتی همه کشورهای در حال توسعه جایگاه مناسبی یافته است‌. بازدارندگی استراتژیک ما تا حد قابل قبولی بازسازی شده است. اکنون ایران در موضع قدرت است و می تواند با اعتماد بنفس به جلو حرکت کند‌.

سیاست را نمی توان تک بعدی مدیریت کرد

ایران در حوزه سیاست داخلی و خارجی نیاز به تصمیمات مهم و سرنوشت سازی دارد. نظام باید با هوشمندی از این فرصت استفاده کرده جایگاه کشور را با یک جهش مهم در قدرت نرم، تثبیت کند.  سیاست را نمی توان خطی و تک بعدی مدیریت کرد. به میزانی که در قدرت سخت پیشرفت حاصل می شود باید در قدرت نرم اقدام به سیاستگذاری شود تا تعادل سیستم برقرار شود.

باید بر چالش استراتژیک در سیاست خارجی غلبه کنیم

در حوزه داخلی،  سیاست‌های وحدت آفرین و اجماع ساز نیاز است و در سیاست خارجی خروج از چالش استراتژیک شاید مهمترین مسئله ما باشد. آنچه که من به آن به یک چالش استراتژیک تعبیر می کنم (که ممکن است تعبیر دقیقی نباشد) تقابلی است که بین جهان ایده آل ما و واقعیات نظام بین الملل عاری از ارزش و اخلاق ایجاد می شود.

اما برای رسیدن به یک تصمیم استراتژیک روشن ابتدا نیاز به کمی تمرین شناختی از نظام بین الملل وجود دارد. باید جهان را آنگونه که هست دید نه آنگونه که میخواهیم.  ما در نظامی در حال گذار زندگی می کنیم. با این حال بنظر من مقصد این گذار خیلی شگرف و دراماتیک نخواهد بود. تغییری که ممکن است پس از همه کشمکش‌های جهانی رخ دهد این است که دنیای غرب به رهبری آمریکا اندکی از تسلط بی چون چرای خود بر نظام بین الملل عقب نشینی کرده و جایگاهی برای قدرت‌های نوظهور در تعیین سرنوشت نظام بین الملل قائل شود.

تسلط مطلق جهان غرب به چالش کشیده شده است

آنچه از آن بعنوان افول غرب یا دنیای پسا غربی یاد می شود بعید است چیزی بیش از این باشد که البته قدم مهمی خواهد بود. غرب به رهبری آمریکا در دو مقطع تسلط خود بر نظام بین الملل را تثبیت کرد. ابتدا پس از جنگ جهانی دوم و تشکیل سازمان ملل متحد و مهمتر از آن شکل گیری نظام پولی و مالی بین المللی تحت سلطه خود و دوم فروپاشی شوروی به عنوان بزرگترین رقیب ایدئولوژیک آن. اکنون بیش از ۷۰ سال است که پارادایم نظام بین الملل بر این اساس شکل گرفته است.

امروزه تجارت آزاد، پیشرفت تکنولوژی، تبادل و تکنولوژی اطلاعات، ظهور قدرت‌های نوظهور، برآمدن بازیگران غیر دولتی و  افزایش سهم کشورهای آسیایی از بازارهای جهانی، تسلط مطلق جهان غرب را به چالش کشیده است. اما غرب در این بین دست و پا بسته نیست. آمریکا و برخی کشورهای مهم اروپایی در رقابتی نفس گیر تلاشی فزاینده انجام می کنند که برتری علمی، تکنولوژیک، نظامی و قدرت نرم خود را همچنان حفظ کنند و در این ابعاد همواره از سایر اعضای جامعه بین المللی یک قدم جلوتر باشند. تا کنون هم موفق بوده اند. دو موضوع دیگر در این بین به آنها کمک می کند. اول همبستگی نسبی مشترک آنها به واسطه فرهنگ و ارزشهای مشترک و دوم روشها، قالبها و چارچوب های نظام بین الملل و سازمان های بین المللی که به نحوی شکل گرفته است که جهان غرب به رهبری آمریکا را در راس هرم سلسله مراتب آن قرار داده است.

ایران نیازمند اتخاذ تصمیم های استراتژیک است

باید دانست تا زمانی که کاروان سرگردان نظام بین الملل به سر منزل مقصود برسد و فرود آید، کشمکش‌ها پایان یابد و این نظام به یک تعادل و ثبات نسبی برسد ممکن است به دهه ها زمان نیاز داشته باشد. هر کشوری در عین حال که چشمی به تحولات جهانی دارد در تلاش است که بنیه علمی، تکنولوژیک، اقتصادی، نظامی و تجاری خود را تقویت کند تا از چرخه تولید و تجارت جهانی حذف نگردد و در آینده جهان نیز جایگاهی شایسته برای خود دست و پا کند. نمی توان وضعیت حال معیشتی و اقتصادی کشور را به امید آینده ای نه چندان قابل پیش بینی رها کرد.  شاید ایران به عنوان بزرگترین کشور خاورمیانه و یکی از کشورهای مهم جهان بیش از هر کشور نیازمند اتخاذ تصمیمات استراتژیک برای آینده خود باشد.

بزرگترین چالش جهانی امروز پدیده تحریم است

مهمترین چالشی که ما با آن روبرو هستیم چالش اقتصادی است. در جهانی که بطرز فزاینده ای پیوسته است سیاست‌های یکجانبه گرایانه پاسخگو نیست. جهان تبدیل به یک بازار یکپارچه شده و بدون افزایش سهم بازار خود قادر به رشد و توسعه اقتصادی و بهبود وضعیت معیشتی جامعه نخواهیم بود. ما به نوعی در تقابل با جهان غرب قرار گرفته ایم که متاسفانه امروزه نقطه قوت آن درست در مقابل نقطه ضعف ما قرار دارد. تسلط آمریکا و غرب بر نظام پولی، مالی و بانکی جهان و تسلط دلار به عنوان ابزار تبادلات جهانی غرب را بر این داشته است که بزرگترین سلاح خود را بر روی معاندین خود بکشد و آن چیزی جز "تحریم" نیست‌. بزرگترین چالش جهانی امروز پدیده تحریم است. تحریم سلاح تخریب گری است که از هیچ قاعده و قانونی پیروی نمی کند. بدون تضعیف یا شکست سلطه غرب بر این بخش از حیات بین المللی ، سخن از افول غرب کاری بیهوده خواهد بود.

چین و روسیه هم در تقابل با نظام پولی بین المللی قدمی برنداشتند

کشورهای تاثیرگذاری مانند چین هرگز حاضر نشده اند که در تقابل با نظام پولی و بانکی بین المللی تحت سلطه آمریکا قدم های معنی داری بردارند. بلکه همواره سعی کرده اند مشکلات خود را نه در تقابل با این نظام بلکه در چارچوب آن حل و فصل کنند. حتی کشوری مانند روسیه تا قبل از وضعیت فعلی در اثر جنگ با اوکراین همه تلاش خود را به کار می گرفت که در درون این نظام مسائل خود را حل و فصل کند. تقریبا همه کشورها با وسواس بسیار سعی دارند رابطه اقتصاد، بازار و نظام بانکی خود را با این بازار  و وضع موجود را به هر طریق حفظ کنند‌. تداوم حیات اقتصادی در این وضعیت شاید ممکن باشد ولی برای قریب به اتفاق کشورها حیات مطلوب و دلخواه نخواهد بود‌.

در سیاست خارجی به تدبیر حکیمانه نظام نیاز داریم

هیچ کشوری به اندازه ایران تحت تاثیر این وضعیت و تحریمهای ناشی از آن نیست. بر این اساس شاید بتوان نتیجه گرفت بزرگترین چالش سیاست خارجی ایران این است که چگونه با حفظ عزت و ارزشهای بنیادین خود بتواند سهم شایسته خود از بازار سرمایه و تجارت جهانی را بدست آورد در حالی که اصلی ترین دشمن آن یعنی آمریکا بر این بازار و نظامات آن تسلط بلامنازع دارد. این چالشی است که نیاز به بکارگیری حکمت نظام در سیاست خارجی برای رفع آن کاملا احساس می شود.

باید خصومت با کشورهای غربی را مدیریت کنیم

برای رفع چنین چالشی ابتدا سیاست خارجی باید به روشنی تصمیمی اتخاذ کند و سپس دیپلماسی روش و چارچوب‌های حرفه ای خود را برای تحقق آن بکار گیرد.  بنظر من سیاست خارجی ایران و به تبع آن دیپلماسی کشورمان برای رفع این مهمترین چالش خود دو سیاست اصلی را می تواند سرلوحه تفکر و فعالیت خود قرار دهد.

اول: ایران با مشارکت کشورهای مهم و تاثیرگذار یک نظام پولی، بانکی و ارزی منطقه ای یا موازی با نظام فعلی ایجاد کند به طوری که مورد قبول بخش خصوصی به شمول بانک‌ها و شرکت‌های خصوصی کشورهای همسو باشد و با تسهیل تجارت و تولید بتواند سهم کشور را از بازارهای منطقه ای و جهانی افزایش دهد. این روش می تواند با ایجاد مکانیسمهای دو جانبه و کوچک شروع شده سپس از به هم پیوستن آنها تبدیل به یک مکانیسم بزرگتر شود.

دوم: ضمن اجرای تدریجی مورد اول، ایران سعی کند که خصومت خود را با کشورهای غربی مدیریت کند. مدیریت خصومت با رقبای غربی می تواند در چارچوب معامله ای بزرگ در ازای رعایت خطوط قرمز، حفظ فاصله ها و تغییر سیاست‌های خصمانه غرب در قبال ایران و مسلمانان منطقه صورت گیرد.  رسیدن به هر یک از این اهداف نیازمند یک سیاست اجماعی با تعیین چارچوب ها و پروتکل های مشخص است که در قانون اساسی کشورمان ترسیم شده است.