قدرت رسانهاي ايران در حديث ديگران ...
تاریخ انتشار: ۴ تیر ۱۳۹۷ | کد خبر: ۱۹۳۴۹۹۷۴
خبرگزاري آريا - انديشکده آمريکايي رند (RAND) در گزارش اخير خود در خرداد امسال با عنوان «درسهايي از ديگران براي عملياتهاي آينده ارتش آمريکا» که در 318 صفحه و به طور مبسوط تهيه شده به تجزيه و تحليل عملياتهاي اطلاعاتي 12 بازيگر عرصه بينالمللي پرداخته و از ارتش آمريکا خواسته با توجه به نکات راهبردي اين گزارش در خط مشي خود تجديد نظر کند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
پژوهشگران رند در بخشي از اين گزارش نوشتهاند: «باوجود سرمايهگذاريهاي گسترده ايران در ظرفيتهاي سايبري، شبکه خبري عربزبان العالم به عنوان يکي از ابزارهاي ارتباطي راهبردي اين کشور در جهان عرب ايفاي نقش ميکند. ايران (از طريق شبکههاي تلويزيوني خود) به طور مداوم و با اشاره به نظريههاي توطئه، درصدد مخابره اين پيام است که آمريکا و اسرائيل در حال تضعيف اين کشور هستند و در تلاشند تا حکومت فعلي ايران را با حکومتي حامي غرب و دوست با واشنگتن و تلآويو جايگزين کنند.»
در بخش ديگري از اين گزارش آمده است: «ايران از طريق صداوسيماي جمهوري اسلامي و به طور کاملا بيسروصدا، برنامههاي توسعهطلبانه خود را در سطح جهاني دنبال ميکند و سعي دارد فرهنگ و تمدن ايراني را به مخاطب بينالمللي بشناساند. ايران علاوه بر شبکه خبري العالم که بر کشورهاي عراق، لبنان، فلسطين و آفريقا متمرکز است، از چهار شبکه خبري بينالمللي نيز بهره ميبرد که از ميان آنها ميتوان به يک شبکه اسپانيايي زبان (هيسپان تيوي) براي پخش برنامه در کشورهاي آمريکاي لاتين و اسپانيا و همچنين يک شبکه خبري 24 ساعته انگليسيزبان، موسوم به پرس تيوي اشاره کرد که اين شبکه کار خود را از سال 2007 آغاز کرده است. عملياتهاي رسانهاي بينالمللي ايران از طريق وبسايتهايي که هم به زبان مقصد و هم به زبان فارسي، محتوا توليد ميکنند تکميل ميشوند.»
در گزارش «رَند» قدرت رسانهاي ايران در يک موقعيت مصداقي مطرح شده و طي آن به چگونگي پوشش مذاکرات ميان آمريکا و عراق پس از عقبنشيني نيروهاي آمريکايي از عراق اشاره شده است. گزارشگران رند نوشتهاند: «ايران ميتواند عملياتهاي اطلاعاتي خود را در خصوص مسائلي همچون مذاکرات هستهاي با غرب يا توافقنامه «وضعيت نيروها» ميان ارتش آمريکا و دولت عراق، بسيار دقيق و با تمرکز روي مخاطبان خاص خود تنظيم کند. براي نمونه در سال 2009 يعني زماني که آمريکا و عراق بر سر توافقنامه (وضعيت نيروها) در حال مذاکره بودند، شبکههاي العالم و المنار حزبا...، برنامههايي بشدت انتقادي را در جهت برهم زدن اين توافقنامه پخش ميکردند.»
پرواضح است که دستگاه تبليغاتي غرب هزينههاي هنگفتي از ناحيه دستگاه رسانهاي ايران متحمل شده که اينچنين نسبت به آن واکنش نشان داده و در پي يافتن راههايي براي مقابله با آن است. در واقع «محيط اطلاعاتي» از نظر نويسندگان اين گزارش، راهبردهاي رسانهاي را نيز شامل ميشود و برآيند گزارش نشان ميدهد نهتنها شبکهها و پخش سنتي آنها از نگاه سياستگذاران رند، خطر محسوب ميشود، که فعاليت اين شبکهها در فضاي مجازي نيز آن اندازه تاثيرگذار بوده که در گزارش به آن اشاره شده است.
نمونه ديگري از اين موضعگيري را ميتوان در مطلب اخير «نيوزويک» در 31 خرداد دنبال کرد. در اين مطلب که به قلم «ديويد برنان» نگاشته شده، آمده است: «شبکه تلويزيوني ايراني پرس تيوي وابسته به دولت ايران، تصاويري را در حساب کاربري توييتري خود منتشر کرده که در آنها با نمايش تجهيزات و امکاناتي که فرزندان مهاجران در آن نگهداري ميشوند، بر بيتوجهي آمريکا به حقوق بشر تاکيد ميکند.» شايد اين نکته به خودي خود، يک جريان عملي و جاري رسانهها باشد اما نقطه طلايي آن، به تصوير کشيدن جنبههايي از عملکرد و سوابق آمريکاست که بسياري از رسانهها بهآن نميپردازند. کما اينکه مطلب نيوزويک در بخش ديگري، از توييت برزو دهقاني يکي از روزنامهنگاران ايراني-آمريکايي ياد کرده که ميگويد: «تلويزيون دولتي ايران ديگر نيازي به پخش شعار عليه آمريکا ندارد. بلکه تنها با انتشار تصاويري که توسط خود دولت آمريکا پخش ميشوند، به هدف خود ميرسد.»
شاهد مثال اين نوع نگاه آمريکا و انديشکدههاي موثري چون رند را سال گذشته و در مطلبي در مجله «ديدبان محيط عملياتي» وابسته به «دفتر مطالعات نظامي خارجي» ارتش آمريکا به قلم «مايکل روبين» پژوهشگر در موسسه آمريکايي اينترپرايز در واشنگتن ميتوان جستوجو کرد. از روبين، به عنوان مقام سابق پنتاگون و يکي از پرسابقهترين و اثرگذارترين مبلغان ايرانهراسي در ميان کارشناسان نظامي آمريکا نام برده ميشود که بعد از انقلاب اسلامي مدتي را در ايران سپري کرده است. اين گزارش در فروردين 96 منتشر شده و روبين در بخشي از آن مينويسد: «رسانه اهميتي به اندازه آموزش و پرورش دارد. ناظران ايران در آمريکا و اروپا با «پرستيوي» آشنا هستند؛ شبکه ماهوارهاي انگليسيزباني که با بودجه ايران، در همه جاي فضاي مجازي هم حضور دارد و اغلب موضع رسمي جمهوري اسلامي را منعکس ميکند. همچنين، همزمان با آغاز جنگ عراق در سال 2003، مقامات ايران بسرعت شبکهاي عربيزبان تحت عنوان «العالم» را راهاندازي کردند که توانست شبکههاي مشابه آمريکايي را ناکام بگذارد. نتيجه، اين بود که وقتي جنگ عراق آغاز شد، دولت ايران توانست عملا انحصار رسانهاي درباره آن را به دست بگيرد و شائبه «اشغالگري آمريکا» در عراق را به وجود بياورد. کليد موفقيت ايران، يک استراتژي جامع رسانهاي مبتني بر روشهاي غيرمتمرکزتر نسبت به رقباي ديگر است. پيش از آغاز «عمليات آزادسازي عراق» (جنگ عراق)، العالم گوشيهاي همراه و دوربينهاي فيلمبرداري در اختيار جوانان عراقي قرارداد و به آنها قول داد بابت فيلمهايي که العالم بتواند از آنها استفاده کند، به آنها پول خواهد داد. در نتيجه بندرت پيش ميآمد که يک بمباران، تظاهرات يا حادثه ديگر رخ بدهد که براي نيروهاي آمريکايي آبروريزي محسوب شود، اما العالم آن را پوشش ندهد.»
در بخش ديگري، علاوه بر العالم و پرس تيوي، روبين به شبکه سحر (يا بهتر بتوان گفت الکوثر که روبين به اشتباه از آن با نام سحر ياد کرده است) نيز ميپردازد: « برخلاف دولتهايي که يک يا دو شبکه رسمي براي پخش برنامه در خارج از کشورشان دارند، ايران شبکههاي متعدد رسمي و نيمهرسمي را خارج از مرزهاي خود مديريت ميکند. در حالي که رسانههاي آمريکايي، چه دولتي و چه خصوصي، اگر يک يا دو خبرنگار در هر کشوري داشته باشند، خيلي خوششانس بودهاند، استراتژي رسانهاي ايران در عمل به اين کشور اجازه ميدهد تا صدها خبرنگار محلي غيررسمي اما بشدت مؤثر را در اين کشورها داشته باشد. در نتيجه، به عنوان مثال، شيعيان در بحرين تقريبا فقط به راديوهاي ايراني عربيزبان گوش ميدهند و شبکههاي ماهوارهاي ايراني مانند «سحر» و العالم را تماشا ميکنند.» در گزارش روبين نه تنها به العالم و پرس تيوي که به راديوي عربي برونمرزي صداوسيما و الکوثر (شبکه تلويزيوني عربزبان ايران) نيز اشاره شده است که چون تا چند سال پيش با عنوان «سحر» پخش ميشد، روبين به اشتباه آن را «سحر» ناميده است. اما نکته مهم درباره همه اين مطالب آن است که دشمن بخوبي از قدرت رسانههاي ايراني بويژه شبکههاي برونمرزي کشورمان آگاه است.
کما اينکه وبسايت العربيه انگليسي نيز اوايل سال جاري در مقالهاي با عنوان «نگاهي به دستگاه رسانهاي ايران» نگراني خود را از گسترش فعاليت رسانهاي ايران در منطقه و جهان و به طور خاص، حضور فعال شبکههاي پرس تيوي و هيسپان تيوي در فضاي رسانهاي نشان داد و نسبت به سياست رسانهاي و فعاليت معاونت برونمرزي صداوسيما در حوزه مخاطبان جمهوري آذربايجان واکنش نشان داده و از تصميم اين معاونت براي راهاندازي شبکههايي به زبانهاي فرانسوي، روسي و هوسا نيز تلويحا ابراز نگراني کرد. العربيه که بنيه رسانهاي ايران را در حد يک «امپراتوري» ميداند نوشت: «بحثهاي پيرامون رسانهها در کنار مسائل هستهاي و همچنين محدود کردن برنامه موشکي بالستيک ايران، همواره مطرح بوده است. اين کشور در طي سالهاي اخير و از طريق امپراتوري رسانهاي خود تلاش کرده تا نفوذ خود را در منطقه توسعه دهد و حتي به قلمروي فراتر از منطقه نيز مينگرد که اين تهديد بايد جدي گرفته شود».
استراتژي رسانهاي ايران با خبرنگاران محلي
در بخش ديگري از اين گزارش، با اشاره به موج تحريم رسانهاي ايران از سوي آمريکا که در زمستان 96 مطرح شد، آمده: «آمريکا اخيرا تهديد کرده که تحريمهايي را عليه تلويزيون و راديوي دولتي ايران اعمال خواهد کرد، اما اين تهديد هرگز کارکرد بازدارندگي نداشت و اين کشور اخيرا از تصميم خود براي راهاندازي شبکههاي روسي و فرانسوي زبان خبر داد، البته شبکه جديد ديگر نيز براي مخاطبان منطقه غرب آفريقا در دست تاسيس دارد.»
روشن است، اين تصميم که از سوي معاون برونمرزي صداوسيما در همان اوان مورد اشاره قرار گرفت، تا چه ميزان در اردوگاه رسانهاي و اطلاعاتي دشمن مطرح شده و ضريب داشته که تهديد به تحريمهاي آمريکا را نيز «فاقد کارکرد بازدارندگي» کرده است.
تمرکز بر خاورميانه
العربيه به مصاحبه حسن داعي، تحليلگر عرب با تلويزيون فارسي صداي آمريکا نيز اشاره ميکند که: «هنوز آمار دقيقي درخصوص تعداد شبکههاي تلويزيوني ايران در دست نيست اما حداقل 55 شبکه تلويزيوني که به زبانهاي مختلف برنامه توليد و پخش ميکنند، مشغول به فعاليت هستند که اغلب آنها بر روي منطقه خاورميانه متمرکز شدهاند.»
العربيه با اشاره به شبکههاي برونمرزي صداوسيما نوشته: «ايران در سال 2002، شبکه عربي زبان العالم را راهاندازي کرد که اين شبکه تحولات و اتفاقات منطقه خاورميانه را تحت پوشش خبري خود قرار ميدهد. چند سال بعد، شبکه انگليسيزبان پرس تيوي شروع به کار کرد که دفاتر آن در لندن و لبنان نيز فعاليت داشتند. اما پخش پرس تيوي به دليل تحريمهاي اعمال شده بر روي اين کشور، از شبکه کابلي کشورهاي اروپايي متوقف شد.
هيسپان تيوي به زبان اسپانيايي و براي مخاطبان آمريکاي لاتين و بخشيهايي از اروپا، برنامههايي را توليد و پخش ميکند. شبکه الکوثر نيز برنامههاي منطقهاي را به چندين زبان دنيا پخش ميکند و سحر هم اخيرا فعاليتهاي خود را گسترش داده و برنامههايي را ويژه مخاطباني با زبانهاي آذري، بوسنيايي، فرانسوي، ترکي استانبولي و غيره توليد ميکند.»
البته اطلاعات داعي خيلي هم صحيح نيست ولي نکته مهم اين است که هراس دستگاه رسانهاي دشمن از جبهه رسانهاي ايران در اين جمله پاياني نهفته است که پس از برشمردن توان رسانهاي و حضور ايران در منطقه (هر چند با برخي اطلاعات دروغين وکلمات مسموم و سويه خصمانه)، بر توان رسانهاي ايران متمرکز شده و به نقل از داعي و بهزعم او مينويسد: «استفاده از چنين رسانهاي به ايران کمک ميکند تا بتواند تجارب مهمي را در زمينه انتشار دروغ و تبليغات سياسي به دست آورد و از آنها استفاده کند.»
همه اينها نشان از يک چيز دارد و آن اهميت قدرت رسانهاي و ديپلماسي عمومي ايران با ابزارهايي چون شبکههاي برونمرزي است. رسانههايي که حمايت همهجانبه از آنها، خواب غرب را از اين هم که هست آشفتهتر خواهد کرد.
شيدا اسلامي
کارشناس رسانه
منبع: خبرگزاری آریا
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.aryanews.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری آریا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۹۳۴۹۹۷۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
شاعر باید به قدرت ابزار خود واقف باشد/ بیانات سازنده رهبر معظم چراغ راه است
سعید سلیمانپور در پی حضور در جلسه دیدار شعرا با رهبر معظم انقلاب در گفتوگو با خبرنگار آنا تصریح کرد: شعر و کلاً هنر میتواند دستاوردهای مهمی برای رشد و تعمیق معنویت جامعه به همراه آورد.
وی افزود: همانطور که حضرت آقا نیز فرمودند شعر رسانهای قوی است و ظرفیتهای فراوانی دارد که باید از آنها استفاده شود و اولین قدم آگاه کردن خود شاعران است که بدانند چه ابزار مهم و ومؤثری در اختیار دارند.
شاعر پیشکسوت با تاکید به اینکه محفل شعری که بهصورت سنتی حسنه، سالیان سال در شب میلاد مسعود امام حسن مجتبی (ع)، در محضر مقام معظم رهبری برگزار میشود، بسیار فراتر از محفلی ادبی است، ادامه داد: محفلی است که در کنار ارائه آثار، فرمایشهای دقیق و کارشناسانه حضرت آقا را نیز در پی دارد.
سلیمانپور مهمترین بیانات رهبر معظم انقلاب را اینطور عنوان کرد که امسال رهبر معظم انقلاب، ضمن بیان اهمیتهای هنر شعر بهعنوان رسانهای قوی و تأثیرگذار، بر هنری بودن و ساختار قوی آن نیز تأکید فرمودند و در نهایت پیامی را که شعر باید منتقل کند، بسیار مهم شمردند.
جای شعرای پرتلاش خالی
این شاعر تاکید دارد که در دیدار شعرا با رهبری، شعرهای خوب و متنوعی خوانده شد که در بین شعرهای خوب، برخی از شعرها برجسته بودند. حوزه هنری و واحد آفرینشهای ادبی آن، که متولی برگزاری این محافل است، مدتی است با برنامهریزی و راهکارهای جدیدی تلاش میکند که گزینش اشعار و سطح کیفی اشعار، تعریفشده باشد تا کیفیت اشعار ارائه شده بالاتر برود.
وی اضافه کرد: البته به نظر بنده برای شاعری که سالهاست در زمینه فرهنگ و ادب قلم میزند و خوب شعر میسراید، اما نتوانسته است به آن اوج ادبی دست پیدا کند، یا شاعر جوان با استعدادی که تازه قدم در این راه نهاده است و باوجود این استعداد و توانی که اثبات کرده است، شعرش هنوز، شعر شاخص و برجستهای نیست، باید فرصت شعرخوانی در این محفل مهیا شود و سهمی هرچند ناچیز، برای آنها در نظر گرفته شود.
دبیر جشنواره بینالمللی شعر ترکی رضوی معتقد است شعر امروز جایگاه ویژهای در معادلات فرهنگی و اجتماعی و سیاسی پیدا کرده است. مطمئناً تعداد شاعران ما نسبت به دهه گذشته افزایش چشمگیری داشته است، منتها برای کیفیترکردن شعر، در کنار تلاش شاعران، نقش نهادهای فرهنگی و برنامهریزیهای آنها نیز نقش کلیدی دارد.
وی متذکر شد: نظرهای دقیق و کارشناسانه حضرت آقا که همه ساله در این دیدارها مطرح میشود، میتواند پایه و اساس این برنامهریزیها قرار گیرد.
به گفته این شاعر، به عنوان مثال از نظر کمیت، شاعران طنزپرداز زیادی داریم و استقبال شعر طنز بسیار بیشتر از گذشته شده است؛ اما مسئله مهمی که همه طنزپردازان باید به آن اعتقاد داشته باشند این است که شعر طنز، شوخیبردار نیست!
سلیمانپور تصریح کرد: شعر طنز اگر چه با شوخی قرین است اما از منظر زبان و فنون ارائه طنز، و نیز پیداکردن سوژه و ساختن مضمون، مقولهای بسیار جدی است و طنزپرداز نباید از کنار آنها بیاعتنا رد شود. دقت و زحمتکشیدن در این موارد است که شعر طنز را کیفی و ماندگار میکند.
شعر فراتر از قومیت
وی در خصوص نحوه فعالیت شعرا در زبانهای مختلف نیز اضافه کرد: بیهیچ تعارفی، هیچگونه محدودیتی وجود ندارد. در کنار زبان عزیز فارسی که زبان ملی همه ایرانیان است، هر ساله صدها عنوان کتاب با زبانهای ترکی و کردی و ... در کشور چاپ میشود.
این شاعر متذکر شد: خود بنده در کنار شعرهای فارسیام به زبان مادریام نیز که ترکی آذری است، شعر میگویم و منتشر میکنم. ما در کشورمان حتی جشنوارههای شعری داریم که به زبان فارسی نیستند. مانند جشنواره بینالمللی شعر رضوی به زبان ترکی آذری که اختتامیه آن در اردیبهشت امسال برگزار خواهد شد و تاکنون هفده دوره آن برگزار شده است.
انتهای پیام/