نگهداری 4 هزار نسخه کتاب خطی از شیخ بهایی در کتابخانه آستان قدس رضوی
تاریخ انتشار: ۵ تیر ۱۳۹۷ | کد خبر: ۱۹۳۷۹۶۱۰
قدس انلاین : مجموعه بی‌نظیری شامل 4 هزار نسخه از آثار شیخ بهایی در کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی نگهداری می‌شود که بیشتر آنها، در زمان حیات شیخ توسط خود وی شرح و تصحیح شده و وقف‌نامه آن، به دستخط و مهر و امضای وی است.
به گزارش روابط عمومی آستان قدس رضوی، کارشناس مسئول مخطوطات سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی اعلام کرد: بهاءالدین محمد عاملی معروف به شیخ بهایی، بیش از 90 کتاب و رساله در سیاست، فقه و حدیث، ریاضی، اخلاق، نجوم، عرفان و تصوف، فقه، مهندسی و هنر و فیزیک نگاشته و اشعار بسیاری نیز به زبان‌های عربی و فارسی از او به یادگار مانده است که بیشتر آنها در کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی نگهداری می‌شود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
سید محمدرضا فاضل هاشمی در این رابطه افزود: بیشتر این آثار که برخی را خود شیخ، شرح و تصحیح کرده است، در کتابخانه شخصی او نگهداری می‌شده که وی شخصاً آنها را به کتابخانه آستان قدس رضوی اهدا کرده و یادداشت وقف با دستخط و مهر و امضای وی در این آثار به چشم می‌خورد.
وی به یکی از این نسخه‌ها که خود شیخ بهایی بر آن شرح نگاشته و «ابن خاتون» شاگردش، آن را به فارسی ترجمه و شرح کرده، اشاره داشت و گفت: از جمله نسخه‌های نفیس آثار شیخ بهایی، کتابی با عنوان «اربعین حدیث» معروف به «اربعین» به زبان عربی و تاریخ کتابت 1010 است که سال 1309 شمسی وقف شده است. هر چند عالمان شیعی بسیاری به تألیف اربعین پرداختند، اما این اثر که آن را «چهل حدیث» نیز خوانده‌اند، از بهترین و معروف‌ترین اربعین‌ها است.
فاضل هاشمی به نسخه ارزشمند دیگری از آثار این دانشمند نام‌دار عصر صفوی اشاره کرد و توضیح داد: این اثر با عنوان «منتخب تأویلات» در تفسیر قرآن کریم است که سال 1014 کتابت و سال 1067 توسط ابن خاتون عاملی وقف شده است.
وی به معرفی یکی از برجسته‌ترین آثار شیخ بهایی در حوزه علوم و معارف اسلامی پرداخت که سال1017 در اصفهان کتابت شده و تصریح کرد: نام این کتاب «مشرق الشمسین و اکسیر السعادتین» یا «مجمع‌النورین و مطلع‌النیرین» است که مؤلف در آن، با بهره‌گیری از آیات الاحکام و روایات فقهی، به ارائه فقه استدلالی شیعه پرداخته است.
فاضل هاشمی از نسخه‌ای یاد کرد که سال 1027 در مشهد کتابت شده و نادر شاه افشار آن را در سال 1145 وقف کرده است و ادامه داد: عنوان این اثر، «اثنی عشریات خمس» است که به «رسایل خمس اثنی عشریه» و «رساله اثنی عشریه» نیز معروف است و پیرامون طهارت، نماز، زکات، روزه و حج تألیف شده است.
کارشناس مسئول مخطوطات سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی، شیخ بهایی را از واقفان عمده آستان قدس رضوی دانست که وقفیات وی، به تألیفاتش محدود نمی‌شود و خاطرنشان کرد: از جمله آثاری که به دستخط وی وقف شده، قرآن‌های منسوب به دستخط امام علی، امام حسن، امام حسین و امام سجاد علیهم‌السلام، به خط کوفی و بر روی پوست آهو است که از طرف شاه عباس صفوی وقف شده و وقف‌نامه آن تماما به دستخط شیخ بهایی است. هرکدام از این قرآن‌ها، جزو شاهکارهای هنر اسلامی قرون اولیه به شمار می‌رود.
بهاءالدین محمدبن حسین بن عاملی، معروف به شیخ بهایی، دانشمند نام‌دار قرن دهم و یازدهم هجری است. وی در بیست سال آخر عمر خود عنوان «شیخ الاسلامی» در دربار شاه عباس اول صفوی داشت و سال ۱۰۳۱ هجری قمری مصادف با 1000 هجری شمسی در اصفهان درگذشت و بر اساس وصیتش، او را در آستان قدس رضوی و کنار مزار علی‌بن موسی‌الرضا(ع) به خاک سپردند.
منبع: قدس آنلاین
کلیدواژه: کتاب خطی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۹۳۷۹۶۱۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
بهشتی از ۱۶۱ هزار یار مهربان/ اینجا ملک رفاقت و اعتماد است
گروه فرهنگ و جامعه خبرگزاری علم و فناوری آنا، ونوس بهنود- در دل یک مرکز تجاری جایی که انتظار نمی‌رود، بهشتی از 161 هزار یار مهربان تو را فرامی‌خواند. باغی از کتاب‌ها که می‌توانی رایگان امانت بگیری.
محمد رحیم شربت ملکی زمانی کتابفروشی داشت. اما اتفاقی موجب شد عطوفت انسانی را ارجح دانسته و کتاب را از دنیای داد و ستد پول و زر به دنیای تبادل اندیشه و عشق بکشاند.
در گفتگویی که از وی در فضای مجازی موجود است می‌گوید زمانی که می‌دیدم کسی به کتابخانه مراجعه می‌کند و قدرت خرید ندارد، متأثر می‌شدم. دنبال فکری بودم که بتوانم کتاب را به دست کتاب‌خوان واقعی برسانم.این بود که ماجرای استتثنایی‌ترین کتابخانه ایران زمین شکل گرفت.
آقای ملک مدتی بعد از ماجرای مراجعات افراد به کتابفروشی این مجموعه را تبدیل به کتابخانه‌ای جهت امانت کتاب کرد. برای زنده نگاه داشتن یاد و خاطره پدر و مادرش و ایجاد چرخه‌های دانش افزایی و مطالعه، باغ کتاب ملک در مرکز تجاری ولنجک متولد شد. مالک این مجموعه حتی برای اینکه میزبان خوبی باشد در سال 75 مرکز کارشناسی و در سال 81 مدرک کارشناسی ارشد خود از رشته کتابداری و اطلاع‌رسانی را ضمیمه بینش متعالی خود ساخت.
131 هزار کتاب در گردش
این مجموعه که همنشینی 161 هزار کتاب است در طول زمان با همت مردم توسعه یافته است و امروز گفته می‌شود، نیمی‌از کتاب‌ها اهدایی خود مردم است. در وضعیت فعلی نیز حدود 131 هزار کتاب از تعداد کل کتاب‌ها در سراسر ایران و در شهرها و روستاها در گردش بوده و امانت در دست مردم است.
کتاب‌ها تا چندی پیش حتی به صورت موضوعی نیز قفسه‌بندی نشده بود و مخاطب با ورود به این ملک، با دریایی از کتاب‌ها مواجه می‌شد و باید می‌گشت تا الماسی که به سراغش آمده پیدا کند. با قفسه‌بندی موضوعی بازدید‌ها بیشتر هم شده است.
موضوعاتی از جمله منطق، فلسفه، ادبیات، ادیان و مذاهب، کودک و نوجوان، زبان‌های خارجی، شعر، ادبیات و رمان و حتی کتاب‌های درسی دیده می‌شود و اینطور نیست که کتاب‌ها کیفیت لازم را نداشته باشد بلکه مردم با شور و اشتیاق بهترین و حتی کمیاب ترین کتاب‌های خود را به این مجموعه اهدا می‌کنند.
ببرید و 6 ماه بعد برگردانید
نه تنها در این کتابخانه فهرست جستجوی کتاب نیست بلکه مقوله‌ای به نام عضویت نیز وجود خارجی ندارد. در باغ بهشت کتاب به روی همه گشوده است و از 10 صبح لغایت9 شب در تمامی روزهای هفته در خدمت علاقه‌مندان است. حتی قفسه‌ای در خارج از کتابفروشی با هزاران کتاب تعبیه شده که در صورت تعطیلی کتابخانه علاقه‌مندان بتوانند از آن جا کتاب خود را تهیه کرده و دست خالی نروند.
این مجموعه بر اساس اعتماد و رفاقت بنا شده و برای امانت کتاب‌ها هیچ مدرکی و حتی نام نویسی وجود ندارد. مراجعان کتاب‌ها را می‌برند و در صورتی که ساکن تهران باشند تا 6 جلد و در صورتی که از شهرستان‌ها آمده باشند تا 8 جلد می‌توانند کتاب با خود ببرند.
اما به گفته فعالان این کتابخانه، مردم اغلب کتاب‌ها را بر گردانده و حتی کتاب هم برای هدیه می‌آورند. شعار باغ کتاب ملک این است که اگر قادر نبودید کتاب را برگردانید حداقل به فرد دیگری برسانید تا او نیز مطالعه کند و گردش مطالعه برقرار بماند.
افرادی که در داخل ایران سکونت دارند می‌توانند کتاب‌های امانی را تا 6 ماه در نزد خود نگه دارند و افرادی که خارج از کشور هستند تا یک سال می‌توانند کتاب‌ها را در اختیار داشته باشند.
می‌توان گفت در وضعیتی که سه هزار و 741 باب کتابخانه عمومی در کشور فعال است، باغ کتاب ملک به سادگی با ایجاد فضایی از دوستی و نشاط و اعتماد متقابل بیش از کتابخانه‌های عمومی بازدید و مراجعه کننده داشته است و جالب آنکه هیچگاه نیازی به ارائه گزارش از عملکرد خود نداشته و در شبکه‌های اجتماعی محور اصلی را تقدیر از اهداکنندگان کتاب و چهره‌های اهل قلم و خود مردم قرار داده است.
انتهای پیام/
استرداد ۸۵ میلیون ریال به حساب زائران حج تمتع ۱۴۰۲