به نقل از «الف»

«خودآموز فلسفه»؛ مل تامپستون؛ ترجمه بهروز حسنی؛ نشر نو طعم خوش فلسفه!

تاریخ انتشار: ۷ تیر ۱۳۹۷ | کد خبر: ۱۹۴۱۴۰۲۱

«خودآموز فلسفه»

نویسنده: مل تامپستون

ترجمه: بهروز حسنی

ناشر: نشر نو، چاپ سوم 1395

283 صفحه، 28000 تومان

 

****

 

در این ولایت رسم است که  تحصیلات آکادمیکت یک چیز باشد، کار و حرفه‌ات یک چیز دیگر. در سن و سالی که باید اندوخته‌هایت به بار بنشیند، تازه یادت می افتد که علایقت چیز دیگری بوده و مکتب نرفته شروع می کنی به خواندن نزد خودت.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

  یکی از این جماعت خود من که مهندسی مکانیک خواندم، اما در کتابخانه‌ام یک کتاب مکانیک نمی توان پیدا کرد!

به همین خاطر است که کتابهایی که  لفظ  خودآموز و یا فللان و بهمان به زبان ساده را یدک می‌کشند طالب فراوان دارند. این مقدمه را نوشتم تا بگویم که چون مشتری چنین کتابهایی بوده ام با خوب و بد آنها نیز سرو کله زده ام؛ به خصوص در وادی فلسفه که دشوارنمایی‌اش همیشه ما را ترسانده و دنبال کتابی بوده ایم که به ساده ترین شکل ممکن الفبای آن را به ما بیاموزد و بتوانیم به مدد برداشتن این گامهای نخست و لک و لکی کنیم که در این روزگار برای اینکه گلیم خودت را در حوزه ادبیات و نقد از آب بیرون بکشی فلسفه دانستن یکی از ملزومات آن است. حال نمی گویم به صورت حرفه ای اما نیاز است مقدمات کار را بدانی که هنگام سروکار با نقد های جدی گیج نزنی! و اگر اغراق نباشد دانستن قدری فلسفه برای هرکسی که اهل خواندن و دانستن است ضروری است همچون ریاضی که ذهن را ورز می دهد.

برای آموزش امثال ما که به شکل آکادمیک آن را نخوانده ایم، انبوهی کتاب فلسفه به زبان ساده منتشر شده‌اند، در میان آنها «خود آموز فلسفه» اثر مل تامپسون  با ترجمه بهروز حسنی که نشر نو به بازار فرستاده  یکی از بهترین هاست و صفت خودآموزی که در عنوان آن به کار رفته، به راستی شایسته آن است. این کتاب می تواند فرصتی باشد برای برداشتن گام نخست در آموختن و چشیدن طعم خوش فلسفه.

مهمترین ویژگی «خودآموز فلسفه» آن است که  تکلیف نویسنده با موضوع و هدفی که دنبال می کرده روشن بوده، به خوبی می‎دانسته چه می خواهد و چگونه باید به آن رسید. زیرا با زوائدی که مورد نیاز مخاطب در نخستین گامهای آشنایی با فلسفه نیست، او را سر در گم نمی کند.

باید توجه داشت که آموختن فلسفه آشنایی با اندیشه فیلسوفان مختلف نیست. چنین توهمی باعث می شود که برخی کتابها که روایت هایی فروکاهش یافته و به قولی سبک شده از تاریخ فلسفه یا اندیشه فیلسوفان گوناگون ارائه می کنند؛ فلسفه به زبان ساده تصور شود!  سرو کله زدن با این متن ها برای کسی که قصد آموختن فلسفه را دارد افتادن در مسیری است که راه را طولانی و فرساینده می‌کند بی آنکه از مقصد خبری باشد. از همین رو در خود آموز فلسفه مل تامپسون روی اندیشه فلاسفه تمرکز نشده است و هر جا اشاراتی نیز به آنها شده در خدمت بحث و برای درک بهتر آن بوده‌است.

«خودآموز فلسفه» در هفت فصل نوشته است که عناوین آنها بدین قرار است: چه چیزهایی را می توان شناخت؟؛ فلسفه دین، ذهن و جسم، فلسفه علم، فلسفه اخلاق و دورنمای فلسفه امروز. افزون براین هفت فصل، نویسنده کتاب، مقدمه‌ای خواندنی را برای آن تدارک دیده که در واقع حکم مدخل کتاب را دارد. اما پیش از آن پیش گفتار مترجم کتاب آمده که آن نیز کوشیده فضای ذهنی خواننده را در رابطه کتابی که می خواند بیشتر آماده سازد. این پیشگفتار حاصل بازنگری و نوشتن دوباره پیشگفتاری بوده که به زعم مترجم در چاپ نخست کتاب آنگونه که باید حق مطلب را ادا نمی کرده و در چاپ تازه «خود آموز فلسفه» در مجموعه «کتابخانه فلسفه زندگی» نشر نو این پیشگفتار نیز تازه شده است.

در این مقدمه مل تامپسون (نویسنده کتاب) به رسم معمول با ارائه تعریفی ساده و روشن از فلسفه آغاز کرده و در ادامه نیز از چرایی مطالعه فلسفه سخن گفته شده است. سپس به سبک های مختلف فلسفه ورزی و استدلال اشاراتی موجز  کرده و سرانجام سخن بدانجا رسیده که از خواننده بپرسدآیا پرداختن به فلسفه به نوشیدن شوکران می‌ارزد؟

این بخش کوتاه ارجاع بجایی است به یکی از تلخ ترین فصل های تاریخ فلسفه، یعنی ماجرای محاکمه و اعدام سقراط فیلسوف بزرگ یونان باستان. کسر که معرکه‌گیری های فلسفی اش در کوچه بازار به مذاق اهل قدرت خوش نیامد و دست آخر او را به جرم فاسد کردن جوانان آتن، محکوم به مرگ کردند.

خوشبختانه در این روزگار دیگر کسی را به جرم خواندن فلسفه و فلسفه ورزی محکوم  به مرگ نمی‌کنند!  نویسنده کتاب در چنین رهگذری کوشیده به نشان دادن جایگاه فلسفه در زندگی انسانی  پرداخته  و در عین حال نشان دهنده ارزش والای فلسفه و حکمت باشد که یکی از داناترین مردان تاریخ به خاطر آن به مسلخ رفته و بی آنکه تردیدی به خود راه دهد جام شوکران را نوشیده است.

به گمانم کلیدی ترین نکته ای که اثر را حاضر در میان خیل کتابهای فلسفه به زبان ساده متمایز و ممتاز می کند. خط و ربط درست آن است. در این کتاب به خواندن اندیشه های مختلف  نمی پردازیم، بلکه نویسنده کمک می کند تا نخستین گام ها را برای اندیشیدن آن هم در ساحت فلسفه برداریم. طبیعی است که در این کتاب مبنا فلسفه غرب بوده و نویسنده سعی کرده مفاهیم بنیادین فلسفه و اساسی ترین پرسش های آن را برای خواننده مطرح کرده و تبیین سازد.

فلسفه با تلاش آدمی برای شناختن آغاز شده و این کتاب نیز فصل نخست خود را به همین بحث اختصاص داده است و تنها در این بخش است که تا اندازه ای از نحوه اندیشیدن برخی از فلاسفه در طول تاریخ سخن گفته شده است، به خصوص که اغلب فلاسفه نگاه و روش متفاوتی در این زمینه داشته اند. در  فصو بعدی کتاب نیز نویسنده با انتخاب مهمترین سرفصل‌ها در  فلسفه و تفکر غربی، کلیدی ترین موضوعات این سرفصل را با زبانی ساده و تا حد امکان موجز به خوانندگان ارائه کرده است.

هرکتاب به خصوص از این سنخ که صفت خود آموز بودن را یدک می کشد، برای ماموریتی قائل است که تحقق آن را می توان ملاک توفیق یا ناکامی‌اش در نظر گرفت . از این منظر اگر  ماموریت «خود آموز فلسفه» را آشنایی مقدماتی خواننده با بنیادی ترین فراز های تفکر و فلسفه غرب  با زبانی روشن و به دور از پیچیدگی بدانیم  چنانکه نه تنها خورند نوآموزان فلسفه که مناسب خودآموزان آن باشد، می‌توان بی اغماض آن را یکی از موفق ترین کتابهای در نوع خود محسوب کرد که نباید از آن غافل شد.

 

منبع: الف

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.alef.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «الف» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۹۴۱۴۰۲۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

اهمیت توجه محمود نجم‌آبادی به نسخ خطی و ترجمه‌شان

به گزارش خبرگزاری مهر، یازدهمین جلسه از مجموعه نشست‌های «صد کتاب ماندگار قرن» به منظور پاسداشت نگاشته‌های برتر ایرانیان در یک قرن اخیر، با بررسی کتابِ «تاریخ طب ایران» نوشته محمود نجم آبادی، با سخنرانی محمدحسین عزیزی عضو هیأت علمی فرهنگستان علوم پزشکی و محمد صدر عضو هیأت علمی دایرةالمعارف اسلامی به میزبانی سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران برگزار شد.

امین متولیان استادیار پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی که دبیری این نشست را به عهده داشت؛ گفت: برپایی نشست‌های «صد کتاب ماندگار قرن» و معرفی آثار ماندگارِ مکتوب، ایده اصیل و ماندگار فرهنگی است که در مسیر معرفت و دانش کشور گام بر می‌دارد. با نگاهی به عناوین کتاب‌های معرفی شده در این سلسله نشست‌ها، می‌توان به حُسن انتخاب و عمقِ نگاه فرهنگی میزبانان پی برد.

وی ادامه داد: کتابِ «تاریخ طب ایران» حاصل چهل سال تحقیق، تفحص و تخصص دکتر محمود نجم آبادی در عرصه تاریخ طب است. بخش مهمی از این کتاب به اخلاق پزشکی، تاریخ پرستاری، و پیراپزشکی اختصاص دارد که به واقع نگارش آن نقطه عطفی در حوزه پزشکی، پرستاری، و پیراپزشکی است. به اعتقاد بنده این کتاب کلاس درس معرفتی است که امروز کمتر در دپارتمان‌های پزشکی ارائه می‌شود. بخش دوم شرح کاملی از تاریخ علم طب در قبل از اسلام، بررسی مراکز طب هندی و جندی شاپور، طب در بعد از اسلام تا حمله مغول را در بر می‌گیرد.

استادیار پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی گفت: کتابِ «تاریخ طب ایران» در سیر مکتوبات تاریخ علم یک اثر ارزشمند است، زیرا این کتابِ تألیفی به عنوان یک نوشته مکتوبِ برجسته و الگوساز قابل تقدیر است و توسط یک طبیب و متخصص در حوزه تاریخ نگاری به رشته تحریر در آمده است.

تاریخ نگاری پزشکی با تاکید بر خدمات نجم آبادی شکل گرفته است

محمدحسین عزیزی عضو هیأت علمی فرهنگستان علوم پزشکی با اشاره به ویژگی‌های کتابِ «تاریخ طب ایران» گفت: تاریخ نگاری پزشکی معاصر ایران با تاکید بر خدمات ارزنده دکتر نجم آبادی شکل گرفته است. زیرا تاریخ پزشکی بخشی از تاریخ علم است. ایشان در تاریخ نگاری طبابت سراغ نسخه‌های خطّی، چاپی، مقاله‌های معتبر و دیگر منابع رفته است.

وی ادامه داد: منابعی که در تاریخ پزشکی موجود است به سه قسمتِ منابع اولیه، منابع ثانویه، و منابع ثالث تقسیم می‌شود. منابع اولیه آن دسته از منابع ارزشمندی است که بدون واسطه و همزمان با رویداد نوشته شده است؛ منابع ثانویه مجموع آثاری است که درباره و یا در تفسیر و تحلیل منابع اولیه نوشته شده است و منابع ثالث یک موضوع ویژه ای را بر می‌گیرند و درباره آن صحبت می‌شود که زنده یاد نجم آبادی از منابع اولیه و ثانویه استفاده می‌کرد و از این حیث کتابِ ارزشمندی است. علاوه بر این، کتابِ «تاریخ طب ایران» از بعد جامعه شناسانه و باستان شناسانه نیز به تاریخ علم پزشکی نگاه ویژه ای داشته است. بنابراین موظف هستیم اندیشمندان و پیشکسوتانی را که باعث تحول در جامعه شده اند ارج نهیم و به نسل‌های آینده بشناسانیم که چه افرادِ ارزشمندی برای این سرزمین تلاش کردند.

عضو هیئت علمی فرهنگستان علوم پزشکی با بیان این مطلب که دکتر محمود نجم آبادی انسان تک بعدی نبوده است؛ گفت: او علاوه بر فعالیت در عرصه تاریخ نگاری پزشکی، در حوزه‌های نگارش آثارِ پیرامونی نیز تبحر ویژه‌ای داشت و مجله «جهان پزشکی» را منتشر کرد. یکی از آثار تحقیقاتی و تألیفی نجم آبادی نگارش کتاب «طبقه بندی پزشکان و مجلس مشاوره طبی و حق‌الزحمه پزشکان در ایران باستان» بود که دوران حکومت ساسانیان را در بر می‌گرفت.

وی افزود: دکتر نجم آبادی علاوه بر کتابِ «تاریخ طب در ایران»، آثار مکتوب دیگری چون «تعالیم پزشکی صدساله فرانسویان در ایران»، «فهرست کتاب‌های چاپی فارسی طبی»، «بلای عظیم نسل بشر، سیفیلیس و سوزاک» و غیره را به رشته تحریر در آورده است که هر یک از این کتاب‌ها در زمره بهترین آثار علمی پزشکی بوده است.

توجه نجم آبادی به نسخ خطّی پزشکی اهمیت دارد

محمد صدر عضو هیات علمی دایرةالمعارف اسلامی دیگر سخنرانِ یازدهمین جلسه از مجموعه نشست‌های «صد کتاب ماندگار قرن» صحبت‌های خود را در سه بخشِ سابقه فرهنگی و علمی خانواده، مروری بر فعالیت و زندگی و اهمیت دکتر نجم آبادی و آرای او در زمینه تاریخ پزشکی دسته بندی کرد و گفت: نجم آبادی در خانواده‌ای اهل فرهنگ بزرگ شده است. جدّ مادری او شیخ هادی نجم آبادی از علما و جدّ پدری او محمد نجم آبادی متولی مدرسه سپهسالار قدیم یا مدرسه عالی شهید مطهری فعلی است.

وی ادامه داد: نجم آبادی در سال ۱۲۸۲ در تهران متولد شد و در مدرسه آلمانی‌ها تحصیل کرد و با شروع جنگ جهانی دوم در مدارس دارالفنون، دارالمعلمین درس خواند و وارد مدرسه طب شد. وی به دلیل علاقه بسیاری که به علم طب داشت قبل از پایان دوره مدرسه کتابی درباره بیماری سیفیلیس و سوزاک نوشت. در سال ۱۳۰۹ به قوچان و بعد از آن به سبزوار رفت و در نهایت راهی فرانسه شد و در سال ۱۹۵۲ از دانشگاه پاریس فارغ التحصیل گردید.

محمد صدر با طرح این سوال که چرا نجم آبادی برای تاریخ علم ایران و به خصوص پزشکی اهمیت دارد؛ گفت: نجم آبادی با تسلط بر زبان‌های آلمانی و عربی به خوبی توانست آثار تحقیقی درباره رازی تحریر کند. در واقع آنچه در مجموع این تحقیقات حائز اهمیت است توجه نجم آبادی به نسخ خطّی منسوب به این دانشمند و ترجمه آن به فارسی است.

وی با اشاره به آرای دکتر محمود نجم آبادی گفت: پزشکی سنتی و مدرن در طول تاریخ پزشکی همواره مقابل یکدیگر گذاشته شده‌اند. اما دکتر نجم آبادی با این رویارویی به شدت مخالف بود و معتقد بود علم پزشکی هم در حیطه سنتی و هم مدرن برای تأمین سلامت انسان است.

کد خبر 6085315 زینب رازدشت تازکند