۹ رشته جدید در دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست واحد علوم و تحقیقات راه اندازی شد

به گزارش ایسکانیوز، دکتر امیرهومن حمصی رئیس دانشکده منابع طبیعی و محیط‌زیست واحد علوم و تحقیقات با اعلام این خبر، توجه ویژه به حل مسائل و مشکلات کشور، کاربردی بودن و همچنین پاسخ به نیازهای جامعه و صنعت را مبنای راه‌اندازی این ۹ رشته جدید عنوان کرد و گفت: راه‌اندازی ۲ رشته در مقطع دکتری، ۶ رشته در مقطع کارشناسی ارشد و یک رشته در مقطع کارشناسی در دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست واحد علوم و تحقیقات در دست اقدام است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

* رشته «مهندسی دریا» به کدام نیازها پاسخ می‌دهد؟

وی افزود: با توجه به گستره مرزهای آبی در شمال و جنوب کشور، لزوم آموزش و تربیت متخصصانی برای پاسخگویی به نیازهای مربوط به حوزه دریانوردی احساس می‌شود. به منظور نیل به این هدف دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست واحد علوم و تحقیقات راه‌اندازی رشته «مهندسی دریا» در مقطع کارشناسی را در دستور کار خود قرار داده است.

دکتر حمصی ادامه داد: دانش‌آموختگان این رشته مهارت‌های برنامه‌ریزی، هدایت و راهبری کشتی‌ها و دریانوردی ایمن را فرا خواهند گرفت. علاوه بر آن آموزش‌های لازم در خصوص بارگیری و تخلیه و اقدامات ایمنی در نگهداری کالا و نظارت بر جلوگیری از آلایندگی محیط زیست نیز در این رشته مدنظر است.

* راه‌اندازی رشته «اقتصاد محیط زیست» در مقطع کارشناسی ارشد

وی با بیان اینکه رشته «اقتصاد محیط زیست» دیگر رشته‌ای است که قصد راه‌اندازی آن را در مقطع کارشناسی ارشد داریم، افزود: پیامدهای نامطلوب برنامه‌های توسعه‌ای بر محیط زیست کشور منجر به شکل‌گیری برخی از بحران‌های زیست محیطی مانند خشکسالی، کاهش سطح سفره‌های آب زیرزمینی، خشکی دریاچه‌ها، تالاب‌ها، هجوم ریزگردها، تخریب جنگل‌ها و پوشش‌های طبیعی شده است. در این راستا نیاز به بهره‌وری مناسب از حوزه محیط زیست برای کاهش این صدمات امری ضروری است.

دکتر حمصی اضافه کرد: رشته اقتصاد محیط‌زیست به کمک علم اقتصاد و علوم اجتماعی به دنبال تربیت متخصصانی است که بتوانند با تسلط بر تجزیه و تحلیل سیاست‌های اقتصادی و زیست محیطی، قادر به ارائه راهکارهای عملی و منطقی در حل مسائل و مشکلات حوزه منابع طبیعی و محیط زیست از جنبه اقتصادی باشند.

* آب شیرین کن» رشته مهندسی می‌شود

وی افزود: رشته «مهندسی آب شیرین‌کن و تصفیه آب» در مقطع کارشناسی ارشد دیگر رشته‌ای است که در دانشکده منابع طبیعی و محیط‌زیست واحد علوم و تحقیقات راه‌اندازی خواهد شد. علاوه بر گرم شدن کره زمین به دلیل تغییرات اقلیم، قرار داشتن ایران در منطقه خشک و کم باران باعث کاهش میزان آب برای مصارف شرب، صنایع و کشاورزی شده است. با توجه به پیکره‌های آبی شمال و جنوب کشور می‌توان بخشی از آب مورد نیاز را از این منابع آب که عمدتاً شور هستند تهیه کرد. بنابراین نیازمند متخصصانی جهت بهره‌برداری از این منابع آبی هستیم که رشته «مهندسی آب شیرین‌کن و تصفیه آب» می‌تواند نیاز ما به متخصصان را برآورده کند.

رئیس دانشکده منابع طبیعی و محیط‌زیست واحد علوم و تحقیقات تصریح کرد: بروز حوادث، جزئی لاینفک در محیط‌های کار و زندگی است، برخی از این حوادث به واسطه شدت و وسعتی که داشتند، نظیر حادثه چرنوبیل در اوکراین (۱۳۶۵)، آتش‌سوزی و انفجار سکوهای نفتی پایپر آلفا (۱۳۶۷)، غرق شدن کشتی ایرانی نفت‌کش سانچی در نزدیکی آب‌های چین (۱۳۹۶)، بُعد جهانی پیدا کرده و خسارات جانی و مالی جبران ناپذیری را در پی داشتند.

وی با اشاره به رشته «مدیریت ریسک» به عنوان دیگر رشته مدنظر دانشکده منابع طبیعی و محیط‌زیست واحد علوم و تحقیقات، ادامه داد: فارغ‌التحصیلان این رشته قادر خواهند بود نسبت به شناسایی مخاطرات موجود در صنایع مختلف اعم از نفت و گاز و انرژی، صنایع دریایی، معادن و صنعت حمل و نقل اقدام نموده و ریسک‌های مربوطه را به طور کمی و کیفی ارزیابی نمایند.

حمصی افزود: همچنین ارزیابی قابلیت اطمینان تأسیسات و سیستم‌های گوناگون و میزان تجزیه و تحلیل میزان آسیب‌پذیری سیستم‌ها در این رشته مد نظر است. بدون شک حضور متخصصانی با مهارت مدیریت و توانایی بکارگیری شیوه‌های صحیح می‌تواند در امر کاهش و جلوگیری از بروز حوادث تأثیر بسزایی داشته باشد. بنابراین در این رشته به دنبال آموزش و آشنایی دانشجویان با اصول مدیریتی و مهندسی ریسک هستیم.

* رشته «حقوق دریا» به چه حوزه‌هایی می‌پردازد؟

دکتر حمصی رشته‌های «حقوق دریاها» و «حقوق دریایی» را به عنوان دو رشته دیگر مدنظر دانشکده منابع طبیعی و محیط‌زیست واحد علوم و تحقیقات در مقطع کارشناسی ارشد بیان کرد و افزود: رشته حقوق دریاها شامل مجموعه قواعد حاکم بر روابط بین‌المللی دولت‌ها و سازمان‌های بین‌المللی در امور دریایی است که از موضوعات حقوق عمومی به شمار می‌رود. موضوعاتی نظیر خط مبدأ، دریای ساحلی یا سرزمینی، تنگه‌ها، جزایر یا مجمع الجزایر، منطقه مجاور، فلات قاره، منطقه انحصاری اقتصادی دریاهای آزاد، بستر دریاها، ماهیگیری و استفاده از منابع دریاها، آلودگی و استفاده نظامی از دریا از جمله موضوعات مرتبط با حقوق دریاها است. حقوق دریاها در حوزه حقوق بین‌الملل مطرح است.

وی تصریح کرد: رشته «حقوق دریایی» دربرگیرنده مجموعه قوانین، مقررات و عرف دریایی حاکم بر روابط افراد، دولت‌ها و کلیه ذی‌نفعان در موضوعات و مسائل و فعالیت‌های مرتبط با دریانوردی، سفرهای دریایی، حمل و نقل مسافر و کالا است. حقوق دریایی از موضوعات حقوق خصوصی تلقی می‌شود.

* آشنایی با رشته «ایمنی، بهداشت و محیط‌زیست»

دکتر حمصی ادامه داد: رشته «مهندسی ایمنی، بهداشت و محیط‌زیست» در مقطع کارشناسی ارشد و رشته «ایمنی، بهداشت و محیط‌زیست» در مقطع دکتری نیز از دیگر رشته‌هایی است که قصد راه‌اندازی آن‌ها را داریم. با توجه به خسارات قابل ملاحظه‌ای که عمدتاً ناشی از عدم توجه به مسائل مرتبط با HSE به طور سالانه متوجه کشور می‌شود برگزاری دوره‌های تحصیلات تکمیلی در رشته‌های ایمنی، بهداشت و محیط‌زیست ضروری است.

رئیس دانشکده منابع طبیعی و محیط‌زیست واحد علوم و تحقیقات، هدف از برگزاری این دوره را تربیت نیروی متخصص در زمینه درک و توسعه حوزه ایمنی دانست و گفت: در این رشته طیف گسترده‌ای از مسائل مانند آثار مستقیم و غیرمستقیم حوادث از جنبه جانی، مالی، اقتصادی و زیست‌محیطی مورد بحث قرار می‌گیرد. با توجه به لزوم برخورد تخصصی با موضوعات ایمنی، محیط زیست و بهداشت، شاهد افزایش تقاضا برای تحصیل در رشته‌های مرتبط با HSE بوده‌ایم. همین امر ضرورت راه‌اندازی این رشته را در دو مقطع کارشناسی ارشد و دکتری ایجاد کرد تا بتوان متخصصان این حوزه را برای ارائه خدمات تخصصی تربیت کرد.

* آشنایی با رشته «مهندسی طراحی محیط‌زیست»

وی با بیان اینکه رشته «مهندسی طراحی محیط‌زیست» در مقطع دکتری از دیگر رشته‌هایی است که در دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست واحد علوم و تحقیقات راه‌اندازی خواهد شد، تصریح کرد: در واقع این رشته هنر برنامه‌ریزی، طراحی، مدیریت و نگهداری زمین با تأکید بر حفاظت و احیاء منابع طبیعی و محیط‌زیست است. هدف از تأسیس این رشته در مقطع دکتری، پرورش نیروی متخصص برای طراحی فضای سبز در مقیاس خرد و کلان نظیر پارک‌های درون و برون شهری، فضاهای تفریحی، محوطه سازی مجموعه‌های صنعتی و ورزشی، تقسیم، تفکیک و جایگزینی مکان‌های مناسب در طراحی فضاهای طبیعی شهری و زیباسازی منظر شهری است.

وی ادامه داد: انتظار می‌رود متخصصان رشته «مهندسی طراحی و محیط زیست» بتوانند شرایط خاص و سخت حاکم بر توسعه شهرها را با ارتقای کیفیت زندگی شهری و زیباسازی منظر شهر با احترام به طبیعت و پیروی از اصول توسعه پایدار بهبود داده و زندگی در شهرها را با نشاط و شادابی حاصل از محیط‌های طبیعی تلفیق کنند.

واحد علوم و تحقیقات دانشکده منابع طبیعی و محیط‌زیست حقوق دریا مهندسی آب شیرین‌کن

منبع: ایسکانیوز

کلیدواژه: واحد علوم و تحقیقات حقوق دریا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.iscanews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسکانیوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۹۴۶۶۹۴۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

آب‌های خاکستری؛ نجات‌بخش حیات زمین

امروزه بسیاری از شهرهای جهان در معرض خطر بحران آب قرار دارند، بحرانی که با کاهش منابع آب زیرزمینی و سطحی به دلایل مختلف، در بسیاری از نقاط دنیا به اکوسیستم‌ها آسیب می‌زند، اما در این بین استفاده از آب‌های خاکستری در کشاورزی، صنایع و مصارف، یکی راه‌های مقابله با نگرانی فزاینده کمبود آب در دنیا است.

به گزارش خبرگزاری ایمنا، آب یکی از عناصر ضروری و اولیه حیات روی زمین، هسته اصلی توسعه پایدار و لازمه توسعه اجتماعی_‌اقتصادی، تولید انرژی، غذا و سالم ماندن اکوسیستم است؛ اما کمبود آب نگرانی فزاینده‌ای در سراسر جهان به حساب می‌آید که همه را به تلاش برای رفع این بحران واداشته است، از این رو محدود بودن منابع آب شیرین، تغییرات آب و هوایی به ویژه گرمایش زمین، انفجار جمعیت و افزایش تقاضا تا چهار برابر در بعضی مناطق، کمبود آب شیرین را به یکی از مهم‌ترین چالش‌های جوامع بشری تبدیل کرده و استفاده از آب‌های خاکستری در کشاورزی، صنایع و مصارف، یکی راه‌های مقابله با این بحران است، آب خاکستری، به آب‌های ضایعاتی (پساب) که دربرگیرنده تمام جریان‌ها به استثنای فاضلاب خروجی از سرویس‌های بهداشتی استحصال شده از فعالیت‌های معمول روزانه مانند رخت‌شویی، شست‌وشوی ظروف و حمام کردن است که می‌تواند برای اموری مانند آبیاری فضاهای سبز و ساختمان‌های نیازمند رطوبت زیاد مانند گلخانه‌ها به مصرف مجدد برسد، اما آب‌های سیاه دارای نوعی باکتری هستند که برای سلامتی انسان ضرر دارد و نمی‌توان به راحتی و به سرعت آن را از آب جدا کرد تا بتوان برای بعضی استفاده‌های روزمره مانند کشاورزی استفاده کرد، از سویی آب خاکستری حاوی چنین ماده‌ای نیست و خطر استفاده از آن بسیار کمتر است.

دانشمندان با ارزیابی داده‌ها معتقدند؛ آب خاکستری ۵۰ تا ۸۰ درصد فاضلاب شهری و صنایع را تشکیل می‌دهد، فاضلاب را می‌توان به دو دسته آب سیاه و خاکستری طبقه‌بندی کرد، اگرچه هر دو فاضلاب هستند، اما سطح آلودگی آنها متفاوت است، آب خاکستری بیش از ۸۰ درصد فاضلاب تولیدی در ساختمان‌های مسکونی و اداری را تشکیل می‌دهد که ناشی از شست‌وشوی لباس، استحمام، روشویی و آشپزخانه است، می‌توان این آب را به جای انتقال به شبکه فاضلاب به آبیاری فضاهای سبز، پر کردن فلاش‌تانک‌ها و شست‌وشوی محوطه‌ها اختصاص داد، همچنین در صنایعی نظیر لباسشویی‌ها، شست‌وشوی خودرو و بعضی سیستم‌های آتش‌نشانی امکان استفاده فراهم است.

بر اساس اعلام سازمان ملل، در ۱۰۰ سال اخیر مصرف آب در سراسر جهان شش برابر بیشتر شده است، کارشناسان می‌گویند با افزایش جمعیت، تولیدات صنعتی و کالاهای مصرفی باز هم سالی یک درصد به مصرف آب افزوده خواهد شد، این در حالی است که تغییرات اقلیمی تأثیر به‌سزایی بر وضعیت آب خواهد داشت و بر بحران آن دامن خواهد زد، به گزارش یونیسف دو میلیارد و ۲۰۰ میلیون نفر در سراسر جهان به آب سالم دسترسی ندارند، اکنون سه میلیارد و ۶۰۰ میلیون نفر در مناطقی زندگی می‌کنند که حداقل یک ماه در سال با کمبود آب مواجه هستند و از سوی دیگر میلیون‌ها نفر دیگر نیز در ماه‌های بارندگی و سیل با آلودگی چشمه‌ها و منابع آب مواجه می‌شوند.

امروزه بسیاری از شهرهای بزرگ جهان در معرض خطر بحران آب قرار دارند، وضعیت منابع آبی کشور ایران نیز به‌طور خاص، موضوع بحث و بررسی بسیاری از مسئولان حوزه آب و زیست محیطی قرار دارد و نگرانی‌هایی ناشی از بحران آب، دغدغه اصلی برنامه‌ریزی‌های سال‌های اخیر در این حوزه بوده است، زیرا ایران کشوری با اقلیم گرم و خشک است و در کمربند بیابانی و نیمه‌بیابانی کره زمین قرار دارد؛ از ویژگی‌های این منطقه محدودیت منابع آب سطحی، تبخیر بالا، وابستگی به منابع آب زیرزمینی و نیز بارندگی کم است، به طوری که میانگین بارندگی در کشور حدود یک‌سوم میانگین جهانی است.

به این ترتیب استفاده از آب خاکستری باعث می‌شود نیاز برداشت کمتری از منابع آب زیرزمینی و سطحی وجود داشته باشد که این کار علاوه بر حفظ منابع آب، به حفاظت از محیط زیست هم کمک می‌کند، زیرا استفاده از آب خاکستری سبب کاهش بار آلی فاضلاب و آلودگی مجاری فاضلاب‌روها شده و مقدار فاضلاب تولیدی را تا حد بسیار زیادی کاهش می‌دهد که منجر به کاهش مصرف انرژی هم خواهد شد، گرچه کم شدن مقدار بار هیدرولیکی فاضلاب ناشی از این اقدام خود به عنوان عاملی نامطلوب در تغییر پارامترهای اولیه طراحی خطوط، کلکتورها و تصفیه فاضلاب مطرح است، اما به هر حال تفکیک فاضلاب در مبدا و بازچرخانی آن در محل از جمله راهکارهای مؤثر در کاهش نیاز آبی در دنیا است.

بر این اساس، اهداف و برنامه‌های مربوط به توسعه پایدار با تمرکز بر مدیریت منابع طبیعی، به دنبال شناخت و برطرف کردن نیاز نسل‌های آینده است، مشکلات جهانی به دلیل محدودیت دسترسی همیشگی به منابع آب سالم و مناسب شرب و بهداشتی به خصوص در مناطق خشک و کم باران، دولت‌ها را به چاره‌اندیشی و بهره‌مندی از منابع جایگزین آب تازه و همچنین توسعه استراتژی‌های بازیافت هدایت کرده است که یکی از مهم‌ترین جایگزین‌ها برای محدودیت است، در این میان که حفظ محیط زیست از مباحث مهم در پایداری حیات طبیعی و انسانی در شهرنشینی امروزی است و توسعه فضای سبز، بخش جدانشدنی شهرسازی و نیازهای اولیه زندگی شهری و یکی از شاخص‌های مناسب شهرها برای زندگی تعریف می‌شود؛ تفکر استفاده مجدد از منبع عظیم پساب تصفیه‌خانه‌ها مطابق با استانداردها به عنوان راهکاری پایدار جهت مقابله با کم‌آبی با اهداف توسعه فضای سبز و حفظ محیط زیست است.

نتایج تحقیقات نشان داده است که جمعیت ایران طی هشت دهه اخیر، از حدود هشت میلیون نفر در سال ۱۳۰۰ به ۸۳ میلیون نفر تا پایان سال ۱۳۹۸ رسیده است، بر این اساس میزان سرانه آب تجدیدپذیر سالانه کشور از میزان حدود ۱۳ هزار متر مکعب در سال ۱۳۰۰ به حدود ۱۴۰۰ متر مکعب در سال ۱۳۹۲ تقلیل یافته است و در صورت ادامه این روند، وضعیت در آینده به مراتب بدتر خواهد شد، در این راستا با قنبر احدزاده، فعال و کارشناس محیط‌زیست گفت‌وگویی داشتیم که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید:

ایمنا: آب خاکستری با آب سیاه چه تفاوتی دارد؟

احدزاده: آب خاکستری، آبی است که از مصارف خانگی جمع‌آوری می‌شود، البته این آب به استثنای فاضلاب خانگی است و به آن آب سیاه می‌گویند، این نوع پساب‌ها پس از استفاده آلوده می‌شوند و استفاده از آن برای سلامت انسان ضرر دارد، اما برخلاف آب سیاه یا همان فاضلاب خانگی آب خاکستری می‌تواند دوباره به حالت قبل بازگردد، حدود سرانه تأمین آب خاکستری از کشوری به کشور دیگر تفاوت دارد و با توجه به استانداردهای زندگی، عادات، سبک زندگی و درجه در دسترس بودن آب بین ۹۰ تا ۱۵۰ لیتر در روز متغیر است.

تفاوت آب خاکستری با آب سیاه باعث شده تا در کشورهای مختلف روی آن برنامه‌ریزی متفاوتی انجام دهند و از آن به عنوان یکی از راهکارهای کاهش مصرف آب و مقابله با کمبود آب استفاده کنند، به طوری که آب و هوا نیز بر تولید آب خاکستری تأثیر می‌گذارد، به عنوان مثال در یک کشور گرم، متوسط تولید آب خاکستری حدود ۱۵۰ لیتر برای هر نفر در روز است، معادل ۸۲ درصد کل مصرف آب شیرین است، ۵۶ درصد آن از دوش گرفتن، ۳۰ درصد از آشپزخانه، هشت درصد از لباس‌های شسته شده و شش درصد از مصارف دیگر مانند آبکشی است.

ایمنا: بازچرخانی آب‌های صنعتی و پساب چگونه بر کاهش استفاده از منابع آب تأثیر می‌گذارد؟

احدزاده: مسئله بازچرخانی آب از جمله مواردی است که در سیاست‌های کلی برنامه هفتم توسعه نیز به آن به طور ویژه اشاره شد، بر این اساس در ماده ۷ سیاست‌های کلی برنامه هفتم توسعه آمده است تا «برنامه‌ریزی برای دستیابی به سایر آب‌ها و بازچرخانی آب‌های صنعتی و پساب» در دستور کار قرار گیرد.

نکته قابل توجه در مسئله پساب‌ها نداشتن اطلاع کافی مردم نسبت به این صنعت است، بر اساس پژوهش انجام شده توسط یکی از مراکز افکارسنجی رسمی در کشور که در دو استان انجام شده است، ۴۷.۵۵ درصد از مردم این دو استان اطلاعی از تعریف پساب ندارند و تنها ۲۲.۷ درصد به طور دقیق پساب را با تعاریف اصلی معرفی کرده‌اند، علاوه بر این ۳.۴۵ درصد از شهروندان این دو استان فکر می‌کنند، پساب همان آب آلوده جاری در سطح شهرهای کشور است.

بر اساس آخرین آمارنامه ماهانه صنعت آب و برق طی مرداد سال ۱۴۰۱، تعداد ۲۵۸ تصفیه‌خانه فاضلاب در مدار فعالیت قرار دارند که به طور روزانه ۵۷۵۴ مترمکعب آب تولید می‌کنند، با فرض ثابت بودن این عدد در طول ۳۶۵ روز سال، ۲.۱ میلیارد متر مکعب پساب در هر سال از طریق تصفیه‌خانه‌های فاضلاب در کشور مهیا استفاده دوباره خواهد شد، بر این مبنا استفاده مجدد در شرایطی که ۵۳ درصد از مشترکان کشور تحت پوشش شبکه فاضلاب قرار دارند، می‌تواند زمینه کاهش ۱.۵ درصد استفاده از آب تجدیدپذیر در کشور را فراهم کند.

ایمنا: ظرفیت‌های استفاده صحیح از آب‌های خاکستری در حفاظت از محیط زیست چیست؟

احدزاده: امروزه با بحران کمبود منابع آبی و تأمل انسان‌ها به صنعتی شدن شهرها با حفظ محیط زیست و توسعه فضای سبز، بازچرخانی پساب تصفیه‌خانه‌های فاضلاب به‌عنوان راهی برای گریز از شرایط کم‌آبی و خشکسالی با کارایی بیشتر و استفاده از هر قطره آن برای نسل‌های آینده، لزوم برنامه‌ریزی جهت بهره‌وری بهینه از منابع آب متعارف و نامتعارف را از اهمیت فراوانی برخوردار کرده است.

از آنجا که کمبود آب در ایران یکی از عوامل محدودکننده اصلی توسعه فعالیت‌های اقتصادی در دهه‌های آینده به شمار می‌رود و امنیت و توسعه پایدار با استفاده از روش بازچرخانی آب برای کاهش آسیب‌های کم‌آبی در مناطق کم‌آب کشور می‌تواند در توسعه صنعت و فضای سبز نقش بسیار مؤثری را ایفا کند؛ جمع‌آوری و تصفیه جداگانه و متمرکز یا نیمه متمرکز آب خاکستری و فاضلاب در گستره‌های بزرگ مانند یک شهر کاری بسیار پرهزینه و فاقد توجیه اقتصادی است، اما استفاده از آب خاکستری در مقیاس یک ساختمان یا مجتمع یا گستره‌های کوچک می‌تواند مورد توجه قرار گیرد و به طور قطع بر کاهش مصرف آب مؤثر خواهد بود.

حفظ محیط زیست از مباحث مهم در پایداری حیات طبیعی و انسانی در شهرنشینی امروزی است و توسعه فضای سبز، بخش جدانشدنی شهرسازی و نیازهای اولیه زندگی شهری و یکی از شاخص‌های مناسب شهرها برای زندگی تعریف می‌شود؛ بنابراین کاربرد فاضلاب‌های تصفیه شده با احداث تصفیه‌خانه‌های بزرگ و رعایت ضوابط زیست محیطی برای بهره‌برداری از بخشی از آن برای مصرف در توسعه و آبیاری فضای سبز با انجام مراحلی با کنترل و کیفیت استانداردهای لازم مورد بهره‌برداری بوده است که محور این قوانین بر حفظ سلامتی انسان، حفاظت از محیط زیست و جلوگیری از آلودگی خاک و آب استوار است که در دوره‌های زمانی مشخصی مورد بازنگری قرار می‌گیرد.

بر این اساس در کنار اقداماتی نظیر تغییر الگوی کاشت، مدیریت توزیع و مصرف آب، بازچرخانی آب و تصفیه فاضلاب‌های شهری به منظور استفاده متعارف و غیرمتعارف با مناسب‌سازی پارامترهای فیزیکی و شیمیایی، توسعه فضای سبز تصفیه‌خانه‌ها با شیوه‌های آبیاری غرقابی و پساب کاملاً با کیفیت و مطابق با استانداردهای سازمان حفاظت محیط زیست از دغدغه‌ها در تأمین منابع آبی پایدار در کشور است.

ایمنا: مدیریت ضعیف آب خاکستری چه خطراتی را به همراه دارد؟

احدزاده: تفکر استفاده مجدد از منبع عظیم پساب تصفیه‌خانه‌ها مطابق با استانداردها به عنوان راهکاری پایدار جهت مقابله با کم‌آبی با اهداف توسعه فضای سبز و حفظ محیط زیست است و استفاده مجدد از آب خاکستری برای آبیاری باغ‌های خانگی یا زمین‌های کشاورزی رایج است، به ویژه در مناطقی که آب کمیاب یا قیمت منابع آبی بالا است، این اقدام انجام می‌شود، از این رو اهمیت و ارزش آب خاکستری چندین برابر خواهد شد، در بعضی مواقع اغلب از اثرات منفی بالقوه استفاده از منابع آب خاکستری غفلت می‌کنیم، زیرا آب خاکستری تصفیه نشده، اگر چه حاوی کمترین درصد آلاینده‌ها است، اما حاوی عوامل بیماری‌زا، مواد شیمیایی، نمک‌ها، روغن‌ها، چربی‌ها و ذرات جامد است که امکان دارد بر سلامت انسان و کیفیت خاک‌ها و آب‌های زیرزمینی اثر بگذارد، با این حال می‌توانیم با رعایت قوانین اساسی، خطرات آلودگی این آب‌ها را کاهش دهیم تا با مدیریت صحیح از آب‌های خاکستری به عنوان راهکاری پایدار جهت مقابله با کم‌آبی با اهداف توسعه فضای سبز و حفظ محیط زیست استفاده کنیم و از بروز خطرات در این زمینه پیشگیری کنیم.

ایمنا: اهمیت بهره‌مندی از آب‌های خاکستری برای سازگاری با تغییرات اقلیم چیست؟

احدزاده: امروزه تغییر اقلیم، یکی از مؤثرترین عوامل مؤثر بر رشد و نمو گیاهان، چرخه زندگی گیاهان را دستخوش تغییر خواهد کرد و حتی ممکن است بسیاری از گونه‌های گیاهی که از دیرباز و در حال حاضر در فضای سبز استفاده شده‌اند، تناسب خود را در اقلیم کنونی از دست دهند، سیلاب‌های گاه و بی‌گاه در کشور به راحتی قابل مدیریت و استفاده هستند، نه اینکه وارد دریا شوند و ضمن شستن خاک‌های مرغوب، آب زیادی را از سرزمین خارج و خسارت وارد شده به منابع طبیعی را دو چندان کنند؛ در حالی که می‌توان این چرخه را با مدیریت درست استفاده از این منابع آب و جلوگیری از ایجاد خسارت‌ها، متوقف کرد و از این آب‌های نامتعارف برای آبیاری درختان دست کاشت بهره برد.

لازم است بدانیم تغییر اقلیم از محیط‌زیست جدا نیست و اگر بارندگی کم و هوا گرم‌تر شود، تحت تأثیر سناریوهای مختلف، تغییر اقلیم رخ می‌دهد، مطابق پیش‌بینی‌ها با تغییرات اقلیم مناطق خشک، خشک‌تر می‌شود و طی روند کاهش بارندگی‌ها و افزایش دما در جهان با دسترسی آب کمتر در آن سرزمین‌ها، پوشش گیاهی و سبزینگی از بین می‌رود و با افزایش گردوخاک و رشد پدیده‌هایی مانند آتش‌سوزی و سیل‌های فراوان و ناگهانی محیط‌زیست آسیب می‌بیند و تخریب خواهد شد، در این شرایط طی دهه‌های اخیر با افزایش مصارف بی‌رویه آب و به‌تبع آن روند رو به رشد تولید فاضلاب و توجه به استفاده غیراصولی در وضع موجود ایجاب می‌کند، برای جلوگیری از گسترش مشکلات محیط زیستی و تأمین بخشی از آب مورد نیاز مصارف مختلف از طریق بازچرخانی و استفاده مجدد از پساب‌ها و آب‌های برگشتی اقدامات اساسی اجرایی شود.

در این شرایط چنانچه با مشکل کمبود آب نیز مواجه نباشیم، باز هم استفاده از پساب برای حفظ منابع آبی بسیار لازم است، زیرا توجه به این مهم زمینه‌ساز توسعه پایدار است، همچنین نقش آمایش سرزمینی در مسیر توسعه پایدار کشور، بازچرخانی پساب و تبدیل شدن اقلیم از نیمه خشک به خشک باید مورد توجه همگان قرار گیرد.

کد خبر 750825