به نقل از «شبستان»

راه آشتی علم و صلح/نقش دیپلماسی علم در تغییر موازنه های بین الملل

تاریخ انتشار: ۱۱ تیر ۱۳۹۷ | کد خبر: ۱۹۴۶۷۷۳۹

ما یک علم نافع می خواهیم که در قرآن و حدیث ما هست. علم نافع در خدمت یک ایده عقلانی و انسانی است و این ایده زمانی محقق می شود که ما نسبت علم و صلح را با فلسفه پیوند زنیم و یک تعبیر انسانی، عقلانی و فلسفی را از نسبت میان این دو به دست دهیم.

به گزارش خبرنگار گروه اندیشه خبرگزاری شبستان: یکی از مهمترین مسایلی که همواره در جهان امروز به عنوان موتور محرکه سیاست مداران برای پیشبرد اهداف ملی و بین المللی مورد استفاده قرار می گیرد، بهره مندی از دیپلماسی علمی و تقویت آن در راستای پیشبرد وضعیت جوامع است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

 

دهکده جهانی در شرایط فعلی بیش از هرچیز تمرکز خود را بر گشودن دریچه علم به روی جهان سیاست گذاشته است به این امید که بتواند از این مسیر به اهداف خود برسد و در این میان علوم انسانی و به ویژه فلسفه به عنوان مادر علوم همواره نقش مهمی را بازی کرده اند.

 

از این رو و در بررسی نقش دیپلماسی علم در تحقق الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت و تاثیرگذاری در جهان با اصغر فهیمی فر، عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس گفت وگویی داشته ایم که مشروح آن به حضورتان تقدیم می شود:

 

 

با توجه به اهمیت تعاملات علمی میان جوامع و تاثیر آن در پیشرفت و ارتقای سطح هر کشور، از دیدگاه حضرتعالی دیپلماسی علمی در عرصه علوم به ویژه علوم انسانی و خاصتا فلسفه چه قدر می تواند در رشد کشور و پیشبرد اهداف تاثیرگذار باشد؟

 

فلسفه در بطن مباحث نظری مربوط به علوم وجود دارد؛ به این معنا که هیچ علمی در طول تاریخ و در قرن های گذشته و البته زمان حال شکل نگرفته است، مگر آن که پشت اش به فلسفه گرم بوده باشد.

 

تعبیر من از فلسفه به مثابه جهان بینی است که زیرساخت های علوم و تفکر را می سازد. لذا اگر نیاز داشته باشیم که از روش های خودمان و آنچه که از بطن مفاهیم و منابع فرهنگی ما مثل قرآن، حدیث، میثاق های فرهنگی و ارزش های انسانی بر می آید را مبنای تعامل جهانی قرار دهیم باید در چارچوب عقل و با محک عقلانیت بر گستره ای از مباحث فلسفی ارایه کنیم در غیر این صورت این مباحث کارگر نمی افتد و ممکن است حتی موجب شقاق های اجتماعی شود.

 

اکثر انسان ها باور به یک دین یا مجموعه ای از گزاره هایی ماوراء الطبیعه دارند؛ این مفاهیم دینی را می توانیم به چند بخش تقسیم کنیم که شامل «مباحث کلامی، مباحث الهیاتی، مباحث عقلانیتی»، «گزاره های اخلاقی»، «گزاره های فقهی» می شود. این سه مجموعه چشم اندازی از ارزش های دینی را برای ما شکل می دهند که اگر بخواهیم این ارزش ها را تبدیل به یک جریان جهانی کنیم، لاجرم باید از روش های های عقلانی در تبیین و توجیه آنها استفاده کنیم. یعنی نوع تماس ما با افرادی که در چارچوب فکری متفاوتی از ما سیر می کنند باید بر اساس عقلانیت و روش فلسفی باشد. بعد فلسفی دین را الهیات می نامیم که کارش تبیین عقلانی دین است. در  آنجاست که اولین پرسش این می شود که دین یا ارزش های ماورائی تا چه حد با عقل نسبت برقرار می کند؟ البته عقل نمی تواند تمامی گزاره های دینی را توجیه کند اما این نسبت در مورد اسلام به اندازه ای است که بتوانیم اسلام را سازه ای عقلانی بدانیم.

 

این همگرایی آموزه های دینی با عقل چه رهاورد و برکاتی دارد؟

 

اگر چنین شد یعنی توانستیم ارزش های دینی و فرهنگی خود را به گفتمان عقلایی و فلسفی تبدیل کنیم در این صورت طرف مقابل هم که رویکردی عقلانی دارد با ما به تعامل می رسد؛ از تبعات این تعامل آن است که طرف مقابل در ادامه قبول منطق عقلانی دین لاجرم معطوف به گزاره های اخلاقی ای که از این جریان منعکس شده می شود.

 

پس اگر توانستیم مفاهیم بنیادین اسلامی را در بده بستان عقلانی اثبات کنیم و مخاطبان جهانی را به مبنای عقلانی این گزاره ها متقاعد کنیم قطعا نظام اخلاقی منتج از این جریان هم پذیرفته می شود یا حداقل برایش تبدیل به تامل می شود. اگر این اتفاق افتاد مخاطب در مرحله بعد نسبت به دیدگاه های فقهی ما نیز حساس می شود و می خواهد ببیند که ریشه مبانی فقهی ما چیست.

 

از سوی دیگر فلسفه مبنای علوم جدید است یعنی وقتی از یک نظام علمی اقتصاد پرسش می کنیم اگر از مجموعه تکنیک ها و شگردها و مجموعه گزاره های تجربی در حیطه علم اقتصاد گذر کنیم، پرسش های عمیق ما پرسش از ماهیت ارزش های اقتصادی آن نظام این است که مثلا چرا این نظام اقتصادی با ارزش های انسانی انس ندارد حتی اگر منجر به پیشرفت اقتصادی هم شده باشد. این یک پرسش فلسفی است لذا تمام علوم در مبانی خودشان نیازمند فلسفه هستند و تبیین دقیق و عمیق هویت مند آنها نیازمند بکارگیری چارچوب فلسفی است. پس جهان امروز بدون فلسفه معنا ندارد.

 

 لذا دیپلماسی علمی، مهمترین روشی است که در تعاملات فرهنگ جهانی و بده بستان علمی در جهان می تواند مبنا و در واقع زیرساخت تعاملات قرار گیرد و اگر محقق شود در سایر شقوق که از این مبنا ساطع می شود، نیز این اتفاق خواهد افتاد.

 

جهان امروز ما بدون فلسفه معنا ندارد، به بیان دیگر جهان امروز نتیجه و محصول فلسفه است. روزگار فعلی جهان در ساحات مختلف خود مدیون کلان نظریه ها و نظریه های خرد فلسفی است. در حوزه های علوم مختلف اعم از حوزه های اقتصادی، بانکداری، انسان شناسی، هنر و ادبیات و ... .

 

 به نظرتان در بازی قدرت و سیاست، علم چه قدر می تواند زمینه ساز صلح باشد؟

 

اساساً میان علم و صلح رابطه وجود دارد که مبنای این رابطه فلسفه است. ما علم را به مثابه شناخت جهان برای ایجاد صلح و سعادت اجتماعی در سطح جهان می خواهیم. توجیه این گزاره نیازمند یک توجیه فلسفی است.

 

ما پیشرفت های علمی را برای قدرتمند شدن طبقات خاص نمی خواهیم. علم موجود و پیشرفت هایش اگر منجر به ایجاد و تقویت ظلم و ناعدالتی های اجتماعی و اقتصادی شود که کار بیهوده ای کرده ایم. ما یک علم نافع می خواهیم که در قرآن و حدیث ما هست. علم نافع در خدمت یک ایده عقلانی و انسانی است و این ایده زمانی محقق می شود که ما نسبت علم و صلح را با فلسفه پیوند زنیم و یک تعبیر انسانی و عقلانی و فلسفی را از نسبت میان این دو به دست دهیم.

 

 

پایان پیام/248

منبع: شبستان

کلیدواژه: دهه کرامت اقتصاد مجلس اوقات فراغت جشن های دهه کرامت جام جهانی روسیه ایران دولت ارزانی دیپلماسی علمی عقل فلسفه علم

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت shabestan.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «شبستان» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۹۴۶۷۷۳۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

اندیشمندان دنیا به تغییر ساختار قدرت در جهان اتفاق‌نظر دارند

به گزارش خبرنگار خبرگزاری علم و فناوری آنا، محسن دهقانی معاون سیاسی سپاه الغدیر یزد در جمع استادان و مسئولان بسیجی دانشگاه آزاد اسلامی استان یزد به تجزیه و تحلیل شرایط کنونی جهان پرداخت و با بیان اینکه ساختار قدرت در جهان در حال تغییر است، تلاش کشورها را برای سهم‌خواهی از آینده دنیا براساس نظام چندقطبی را غیراجتناب خواند.

وی، بیشترین پیشرفت انقلاب را در علوم نظامی دانست  و گفت: در ساخت تسلیحات با وجود تحریم‌های فراوان، از دنیا جلو هستیم که سازندگان آن جوانانی هستندکه روزگاری دانشجوی  کلاس درس این دانشگاه بودند.

معاون سیاسی سپاه الغدیر، شرایط کنونی جهان را گذرا اعلام کرد و متذکر شد: یک مفهوم کلی مورد تأیید اکثریت اندیشمندان و سیاستمداران است، ساختار قدرت جهان در آینده تغییر می‌کند. ما دریک پیچ تاریخی بوده و کشورها در حال افزایش سهم خود از آینده جهان هستند که از نمونه‌های آن به تحرکات ترکیه و آذربایجان در مرزهای شمال‌غربی کشور و عادی‌سازی روابط رژیم صهیونیستی با دول عربی، جنگ غزه و حمله روسیه به اوکراین و پیشی گرفتن هند از ژاپن در توسعه و پیشرفت را می‌توان نام برد.

دهقانی افزود: به نقل از مجله معروف نیوزویک هر آنچه آمریکا در 200 سال جمع کرده در 20 سال در حال خرج کردن است. ایالات متحده در رابطه با فقر با ظلم داخلی دست‌ و پنجه نرم می‌کند؛ چراکه همزمان با افزایش دارایی‌های ثروتمندان آمریکایی، سالانه هزاران آمریکایی دیگر در نتیجه عدم درآمد کافی، جان خود را از دست می‌دهند.

وی، جنگ رژیم صهیونیستی با مسلمانان غزه را در حقیقت جنگ با ایران برشمرد و گفت: این رژیم جعلی برای آینده خود خواستار تنش با ایران است تا مسیر دخالت کشورهای استعمارگر در جنگ را هموار کند.

معاون سیاسی سپاه الغدیر، خصوصیات عملیات وعده صادق را شامل بازدارندگی استراتژیک، حفظ تسلیحات محرمانه، عدم استفاده از عنصر غافلگیری و بدون اتکا به نیروهای حماس، حزب‌الله و یمن دانست و گفت: پایگاه نواتیم اسرائیل که از مراکز لجستیکی نیروی هوایی صهیونیست‌ها بود با کمترین تلفات انسانی نابود شد و شاهد تبلیغات دشمن در مورد تلفات نیروی صهیونیستی و احیاناً غیرنظامیان در سرزمین‌های اشغالی نبودیم.

دهقانی، دستاوردهای عملیات «وعده صادق» را مهم دانست و تشریح کرد: در داخل جنگ خاتمه یافته تلقی شد و بازار به آرامش رسید و قیمت دلار کاهشی و به کشورهای منطقه این پیام مخابره شد که امنیت داخل ایران خدشه‌ناپذیر است و کسی جرئت تعرض به آن ندارد.

وی از استادان دانشگاه خواست در شناسایی و روشنگری این عملیات بزرگ به جوانان اهتمام داشته و مانع از ناچیز جلوه دادن دشمن در زمینه دستاوردهای این کاربزرگ در اذهان دانشجویان شوند.

انتهای پیام/