از طهران قنات‌ها تا تهران لوله‌کشی همیشه پای آب در میان است
تاریخ انتشار: ۱۱ تیر ۱۳۹۷ | کد خبر: ۱۹۴۸۱۶۱۰
شهر > شهری - راحله عبدالحسینی- خبرنگار:
روزگاری را تصور کنید که در تهران خوردن یک لیوان آب گوارا به راحتی باز کردن شیر آب و پر کردن لیوان نبود. صحبت از ۶۳ سال پیش است؛ درست قبل از سال ۱۳۳۴ که آب تهران لوله‌کشی شود.
حالا بیش از نیم قرن از آن روزگار گذشته. این روزها که زنگ خطر بحران کم‌آبی در کشور به صدا درآمده از نخستین روزهایی می‌گوییم که تأسیسات لوله‌کشی در تهران راه‌اندازی شد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
آب تهران آلوده بود و هرچند وقت یکبار شیوع یک بیماری تلفات زیادی به بار می‌آورد. کم‌آبی هم از سویی دیگر مشکلاتی ایجاد می‌کرد. نخستین بار در زمان صدارت حاج میرزا آقاسی موضوع کم‌آبی مورد توجه قرار گرفت و سابقه تأمین حقابه از رودخانه‌های جاجرود و کرج برای تهران و فکر انتقال آب از این رودخانه‌ها به شهر از همان زمان وجود داشت. به دنبال این تغییرات امیرکبیر هم به فکر تأمین آب شهر از رودخانه کرج افتاد و از 84سهم رودخانه کرج، 9سهم برای حقابه شهر تهران اختصاص داده شد. ولی عمر زمامداری امیرکبیر مجال اتمام کار را نداد.
عبدالله انوار، نویسنده و تهران‌شناس می‌گوید: «تعداد قنات‌های تهران بین 70 تا 80 رشته قنات در نقشه عبدالغفار نجم‌الدوله عنوان شده است. در دوره محمد شاه قاجار، حاج میرزا آقاسی، صدراعظم به موضوع آب اهمیت زیادی می‌‌داد. او نخستین کسی است که آب کرج را هم به تهران آورد ولی کارش بعد ادامه پیدا نکرد.»
در دوره ناصرالدین شاهی هم کنت دومونت فرت، رئیس شهربانی و دو مهندس دیگر مأمور مطالعه آب‌های اطراف شهر شدند و بعد از تحقیق و مطالعه پیشنهاد دادند آب لار به جاجرود و آب جاجرود به تهران انتقال داده شود. هرچند دولت برای اجرای این طرح بودجه کافی نداشت و به فکر کمک گرفتن از مردم افتاد. استقبال نکردن مردم هم باعث شد این طرح مسکوت باقی بماند. بعدها میرزا عیسی وزیر و میرزا یوسف خان مستوفی الممالک و جمعی از درباریان وقت چند رشته قنات حفر کردند که تا اندازه‌ای کمبود آب شهر جبران شود. از سال 1301 لوله‌کشی آب شهرهای ایران طرفدارانی در بین اولیای امور پیدا کرد.
خداحافظی با آب آلودهسال 1306 یعنی همان سالی که پهلوی اول دستور داد دروازه‌های تهران را خراب کنند به دلیل ازدیاد جمعیت و توسعه شهر مشکل کم‌آبی دوباره جدی شد. سرانجام در سال‌های 1316 و 1319 برای لوله‌کشی آب تهران مناقصه گذاشته شد؛ درست سال‌هایی که سایه شوم جنگ جهانی دوم روی کشورهای دنیا افتاده و آنقدر موضوعات مهم‌تری مطرح بود که لوله‌کشی آب تهران در بحران‌های کشور گم شد. سال 1324 ایده لوله‌کشی آب تهران دوباره مطرح شد. اما در حقیقت سال 1328 را باید سال رفع مشکلات مقدماتی طرح لوله‌کشی آب تهران دانست.
20فروردین سال 1328 طرح حدود شهر تصویب شد. در کتابی که با عنوان «یادبود افتتاح تأسیسات آب تهران» در آبان سال 1334 چاپ شده، آمده است: «طبق این طرح وسعت تهران در حد کنونی 36کیلومترمربع و حد نهایی 58 کیلومترمربع در نظر گرفته شد. به دنبال آن سازمان لوله‌کشی آب تهران از بهمن همان سال به‌صورت یک سازمان قانونی درآمد که اختیارات مالی و فنی آن به شخص مسئولی سپرده شده بود.» حالا دیگر تهران می‌رفت که یک شهر با لوله‌کشی آب باشد و وقت آن بود که کم‌کم با لباس و ظرف شستن در جوی آب خداحافظی کرد. شرایط فنی سیستم لوله‌کشی طوری بود که هر نفر بتواند 250 لیتر آب در شبانه‌روز مصرف کند. از همان زمان هم میزان مصرف آب برای هر نفر در شبانه‌روز خیلی دست بالا گرفته شده بود.
تفاوت مصرف آب در شمال و جنوب تهرانسرانه مصرف روزانه هر فرد 250 لیتر در نظر گرفته شده بود. اما این مصرف متوسط مردم تهران بود. در محاسبات دقیق مصرف شمال و جنوب تهران با هم فرق داشت. در نواحی بازار و جنوب شهر تهران بیشتر مصرف منحصر به مصارف خانگی بود. در حالی که در نواحی شمال شهر علاوه بر مصارف خانگی، مصارف آبیاری باغچه‌ها و درخت‌ها نیز وجود داشت. به همین دلیل حداکثر مصارف خانگی شمال شهر 300لیتر برای هر نفر در شبانه‌روز و حداقل مصرف خانگی نواحی جنوب شهر 150لیتر برای هر نفر در شبانه‌روز در نظر گرفته شده بود. از سالی که لوله‌کشی تهران آغاز شد چشم‌انداز رشد جمعیت را تا سال 1359 در نظر گرفته بودند.
در کتاب یادبود تأسیسات آب تهران آمده است: «به این‌ترتیب طرح لوله‌کشی براساس جمعیت اولیه 900هزار نفر که تدریجاً به یک میلیون و 376 هزار نفر تا سال 1359 افزایش خواهد یافت تهیه شد. مصرف خانگی هر فرد بین 150 تا 300 لیتر در شبانه‌روز در نظر گرفته شده. طوری که مصرف خانگی نهایی بالغ بر 256هزار مترمکعب در شبانه‌روز می‌شود.»
پیش‌بینی جمعیت یک میلیون نفریتأمین آب آشامیدنی برای تهرانی‌ها کار ساده‌ای نبود. از خرید آب از گاری‌ها تا پر کردن آب‌انبارها و سر و کله زدن با میراب‌ها. تأسیسات لوله‌کشی که راه‌اندازی شد تهرانی‌ها نفس راحتی کشیدند. یک دفترچه راهنما هم به دستشان دادند تا راه و روش استفاده صحیح از آب تصفیه و به قول معروف صرفه‌جویی را بدانند. لوله‌کشی شهر تهران از 18بهمن سال 1329 آغاز شد. مخازن 6گانه‌ای که درشمال تهران ساخته شده بود برای 250 هزار مترمکعب آب گنجایش داشت و جانشین تمام آب‌انبارهای تهران شد.
سال 1334 همزمان با تکمیل و راه‌اندازی تأسیسات لوله‌کشی آب تهران دفترچه «آب، در دسترس شما» از سوی سازمان آب منتشر شد. تورق کاغذهای کاهی این دفترچه بازگو می‌کند که جمعیت تهران آن سال‌ها خیلی کمتر از یک میلیون نفر بود و این تأسیسات لوله‌کشی را برای جمعیت یک میلیون نفری پیش‌بینی کرده بودند.
منبع: همشهری آنلاین
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۹۴۸۱۶۱۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
نیاز مبرم ۱۰۰ رشته قنات در خراسان شمالی به مرمت
ایسنا/خراسان شمالی مدیر آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی از نیاز مبرم ۱۰۰ رشته قنات به مرمت در این استان خبر داد.
سامان محمدی در گفت و گو با ایسنا، اظهار کرد: ۶۵۳ رشته قنات در این استان وجود دارد که ۵۰ رشته از این تعداد در سالی مالی ۱۴۰۱ به طول ۵۰ کیلومتر احیا و مرمت شدند.
به گفته وی، برای مرمت و احیای این رشته ۲۳ میلیارد تومان اعتبار هزینه شده است.
محمدی افزود: در سال مالی ۱۴۰۲ نیز ۳۰ رشته قنات با طول ۱۵ کیلومتر در دست مرمت و احیا است. برای مرمت این تعداد از قنات‌ها ۱۳.۵ میلیارد تومان هزینه خواهد شد و مرمت آنها تا سه ماه آینده به پایان می‌رسد.
این مقام مسئول بیان کرد: علاوه بر خشکسالی که موجب کاهش دبی آب‌های قنات‌های این استان شده، سیلاب نیز از دیگر چالش‌های مهم پیش روی ما است، بطوری‌که سیلاب‌های جاری شده سبب بروز خسارت به قنات‌ها می‌شود که به دنبال آن باید امر لایروبی صورت گیرد. لایروبی هر رشته قنات به حدود ۳۰۰ میلیون تومان اعتبار نیاز است.
مدیر آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی گفت: به طور متوسط از قنات‌های کوچک ۵۰ تا ۶۰ خانوار و از قنات‌های بزرگ ۳۰۰ تا ۴۰۰ خانوار بهره‌مند می‌شوند.
انتهای پیام
خودکشی از رزیدنتها به پزشکان رسیده؛ چرا دکتر سمیرا آلسعیدی خودکشی کرد؟/ «خودکشی پزشکان بهمثابه یک انتحار اجتماعی است»