حذفِ جدیِ گوشت و جایگزین آن از سبدِ تغذیه خانوارهای کم‌درآمد/واردات نباید رقیبِ تولید داخلی باشد/تولیدکنندگانِ سویا با یک‌سوم ظرفیت کار می‌کنند
تاریخ انتشار: ۱۴ تیر ۱۳۹۷ | کد خبر: ۱۹۵۲۱۰۵۷
به گزارش خبرنگار ایلنا، این روزها انتشار فهرست واردکنندگان دریافت‌کننده ارز دولتی تلاطماتی را در فضای عمومی و مجازی موجب شده است. رویکردها به این موضوع، عموما انتقادی و حاکی از نگرانی‌ست. براساس این فهرست، بخش قابل توجهی از سهم اقلام و کالاهای وارداتی، محصولات غذایی و کشاورزی هستند که فقدان یا کمبود آنها موجب مشکلات عدیده‌ای نه‌تنها در سبد غذایی مردم، بلکه در حوزه اشتغال و تولید در کشور می‌شود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
نیاز مبرم تولید داخل به واردات دانه سویا
در خصوص واردات این دو قلم کالا، سپیده امامی (دبیر انجمن صنفی تولیدکنندگان سویا خوراکی (یا پروتئین سویا) اظهار داشت: دانه سویای تولیدی در ایران کفاف واحدهای روغن‌کشی داخل را نمی‌دهد و صرفا در مناطق خاصی مانند دشت گرگان، دشت مغان و مازندران کشت می‌شود. بنابراین ناگزیر از واردات دانه سویا هستیم.
وی در رابطه با وضعیت کنونی واحدهای روغن‌کشی، بیان کرد: تعداد آنها در داخل بسیار افزایش یافته‌است. این امر به رشد قابل توجه تولید داخلی کنجاله سویا از دانه سویای وارداتی طی سال‌های اخیر برای تامین غذای دامداری‌ها، مرغداری‌ها و همچنین مواد اولیه واحدهای تولید پروتئین سویا منجر شده است. تا ۳-۴ سال پیش، حجم تولید سالانه به ۵۰ هزار تن رسیده بود ولی در حال حاضر، با توجه به ظرفیت‌های ایجاد شده، رقم تولید می‌تواند از این هم فراتر برود. از همین روی، ما نیازمند واردات دانه سویا هستیم.
واحدهای تولید سویا خوراکی با یک‌سوم ظرفیت کار می‌کنند
امامی سپس به مشکلات واحدهای روغن‌کشی و پروتئین سویا پرداخت و گفت: به‌خاطر بالابودن قیمت مواد اولیه که مستقیم یا غیرمستقیم به تولید کنجاله و پروتئین سویا مرتبط هستند و فقدان نقدینگی، واحدهای تولیدی این عرصه با مشکلات بسیار زیادی مواجه شده‌اند. همه آنها اکنون با یک‌سوم ظرفیت کار می‌کنند. اگر قیمت مواد اولیه و هزینه‌های تولید با همین روند کنونی بخواهد افزایش یابد، بسیاری از واحدهای تولیدی از کار خواهند افتاد.
حذف پروتئین سویا از سبد هزینه‌ای خانوارهای کم‌درآمد ایرانی به‌خاطر افزایش قیمت
وی افزود: امروز هزینه کارگر برای واحدهای تولیدی بالا هست. البته در مورد افزایش دستمزد، امری طبیعی است که نمی‌توان انتظار عدم افزایش آن را داشت ولی آنچه مشکلات را افزون‌تر می‌کند، کاهش فروش پروتئین سویا در بازار است که ایجاد معضل مضاعف کرده است. پروتئین سویا برای بسیاری مردم (افراد کم‌درآمد و طبقه متوسط رو به پایین) یک جایگزین مناسب و پرمصرف به‌جای گوشت قرمز بوده است. با توجه به اینکه بسیاری از آنها توان خرید و مصرف کافی گوشت قرمز را ندارند، این فقدان را معمولا با پروتئین سویا جبران می‌کنند. اما در شرایط کنونی با افزایش قیمت این محصول، مصرف آن از هفته‌ای دو الی سه مرتبه به دو الی سه بار در ماه رسیده و متاسفانه سبد معیشت و تغذیه مصرف‌کنندگان محصولات واحدهای تولیدی ما بسیار کوچک شده است.
کیفیت پایین تولید داخلی پروتئین سویا؛ عاملی مهم در مشتری‌زدایی از این محصول
احسان اسماعیلی (مدیر یکی از واحدهای روغن‌کشی کشور) نیز اعتقاد دارد: پروتئین سویا قابلیت جایگزینی برای گوشت قرمز و ماده اولیه تولید محصولات پروتئینی از قبیل سوسیس و کالباس را دارد اما در ایران کیفیت تولید آن، به دلایل مختلف ازجمله مواد اولیه نامرغوب در قیاس با کیفیت تولیدات جهانی از استانداردهای پایین‌تری برخوردار است و موجب شده مصرف داخلی آن عمومیت نیابد که بررسی این مشکل خود نیازمند مجالی دیگر است.
حیات کارخانجات روغن‌کشی و مرغداری‌ها؛ وامدار واردات دانه سویا
وی با تاکید بر اینکه درآمد صنایع روغن‌کشی و ادامه فعالیت مرغداری‌ها وابسته به این محصول است، اظهار داشت: به دلیل ظرفیت پایین تولید دانه سویا، کمتر کسی با واردات این محصول که یک ماده اولیه استراتژیک است، مساله دارد چراکه حیات کارخانجات روغن‌کشی وابسته به واردات دانه سویا است و در صورت فقدان این ماده اولیه، بسیاری کارشان را از دست خواهند داد. بنابراین باید اجازه داد واردات دانه سویا صورت گیرد تا در روند تولید کنجاله سویا مانعی ایجاد نشود.
وی ادامه داد: اکنون انتقادات بیشتر معطوف به واردات کنجاله سویا است چراکه توانایی تولید آن در داخل وجود دارد. با این وجود، به‌خاطر نیاز بالا و فوری مرغداران، در صورت اجازه واردات کنجاله سویا، دولت باید سیاست‌های تنظیمی خاصی برای حمایت از واحدهای تولیدکننده داخلی وضع نماید.
بستن تعرفه بر کنجاله وارداتی؛ راهکاری برای حمایت از تولید داخلی آن
اسماعیلی در پایان، بیان داشت: باید روی کنجاله وارداتی تعرفه حداقل بین ۱۰-۱۵ درصد اعمال شود تا واردکنندگان آن را با قیمت بسیار ارزان نتوانند در بازار عرضه کنند و عرصه را بر تولیدگران داخلی تنگ کنند. برخلاف بهانه‌ای هم که مرغداران عموما مطرح می‌کنند مبنی بر اینکه اعمال تعرفه روی کنجاله وارداتی، قیمت مرغ را به‌شدت افزایش می‌دهد آنالیزهایی انجام شده که مغایر با این استدلال است و تاثیر افزایش قیمت کنجاله وارداتی را روی هزینه تمام شده مرغ بسیار ناچیز نشان می‌دهد.
گرسنگی، دستاورد نابودی محتمل سومین صنعت کشور
با توجه به نکاتی که دبیر انجمن صنفی تولیدکنندگان سویا مطرح کرد و البته وضعیت سیاسی-اقتصادی موجود، چشم‌اندازی بسیار نگران‌کننده برای واحدهای تولید فرآورده‌های دانه سویا وجود دارد؛ هم از لحاظ سلامت و تغذیه گروه‌های کم‌درآمد و هم از جنبه اقتصادی که کاهش خرید آن از سوی مردم و صاحبان صنایع دام و طیور، به ورشکستگی و بیکاری دامن خواهد زد. سوءمدیریت و سودجویی موجود در واردات دانه سویا و کنجاله سویا، در شرایط کنونی، به فروپاشی صنعت روغن‌کشی، خوراک دام و در نهایت صنعت طیور منجر خواهد شد. صنعت طیور که به گفته فرخ قبادی و رضا مبصری (کارشناسان اقتصادی)، بعد از نفت و خودرو، بزرگ‌ترین صنعت کشور محسوب می‌شود اما در انتهای این دومینو، به‌وضوح تاریک و مخاطره‌آمیز است؛ گرسنگی.
در رابطه با همین موضوع، فرخ قبادی و رضا مبصری در مقاله‌ای نکاتی را مطرح کردند که لازم است برنامه‌ریزان کشور آن را برای دوران پیش‌رو آویزه گوش خود کنند: "کنجاله سویا یکی از نهاده‌های اصلی صنعت مرغداری است. دانه سویا که بیش از ۹۰ درصد آن از خارج وارد می‌شود، توسط کارخانجات روغن‌کشی داخلی تبدیل به روغن خام (در حدود ۲۰ درصد) و کنجاله سویا (در حدود ۷۶ درصد) می‌شود. بدون وجود کنجاله سویا، مرغداری‌ها عملا تعطیل می‌شوند. به همین دلیل، کنترل بازار سویا یا کنجاله وارداتی توسط چند واردکننده عمده، معمولا فعالیتی پرسود برای آنها بوده است".
زیاده‌روی واردکنندگان، دولتی‌ها و خصولتی‌ها در کنترل بازار نهاده‌ها؛ بلای جان مرغداران
آنها در ادامه مقاله با عنایت به بحران و اعتراضات فعالان صنعت طیور در ماه گذشته، نوشتند: "این بار، اما به‌نظر می‌رسد واردکنندگان و موسسات دولتی و خصولتی "شریک" آنها در کنترل بازار نهاده‌ها به شدت زیاده‌روی کرده‌اند".
این "زیاده‌روی" واحدهای بسیاری را به تعطیلی کشاند و کارگران بسیاری را از کار بیکار کرد. همه این‌ها را البته باید گذاشت در کنار شوک‌های روانی‌ای که به بازار و عموم مردم در دوران سخت مواجهه با خصومت‌های منطقه‌ای و جهانی علیه کشور وارد می‌آید.
در شرایط کنونی، به‌طور خاص، باید بر واردات و توزیع فرآورده‌های دانه سویا نظیر کنجاله، نظارت و کنترل کافی وجود داشته باشد. با توجه به اظهارات دبیر انجمن تولیدکنندگان سویا خوراکی، ظرفیت‌های بسیار خوبی در داخل برای تولید فرآورده‌های دانه سویا وجود دارد. از این روی، اگر قیمت مواد اولیه وارداتی و سایر کالاهایی که در فرآیند تولید و قیمت‌گذاری آن نقش دارند (ازجمله مواد بسته‌بندی) کنترل شود سپر دفاعی مناسبی برای سایر اقشار کشور در مواجهه با کمبود احتمالی مواد غذایی ناشی از تحریم‌ها ایجاد می‌شود.
واردات باید تابع تولید داخلی باشد
اما در سطح کلان، واردات به‌طور کلی باید کنترل شود، جلوی هرگونه احتکار گرفته شود و بیش و پیش از هر چیز، واردکنندگان، باید صاف و واضح‌تر از آینه در پیشگاه دولت و ملت حاضر باشند. واردات باید در خدمت تولید قرار گیرد و با نیاز داخلی ارتباط منطقی داشته باشد نه اینکه به‌عنوان یک فعالیت اقتصادی سودآور کاملا منفک از بخش تولید و صادرات کشور باشد. انتظار می‌رود دولت با اتخاذ سیاست‌های مداخله‌ای کارشناسانه و نظارتی، از افزایش قیمت اقلام اساسی‌ای همچون دانه سویا، کنجاله و پروتئین سویا جلوگیری کند.
گزارش: علی رفاهی
منبع: ایلنا
کلیدواژه: تولید داخلی کنجاله سویا واردات دانه سویا پروتئین سویا صنعت طیور مشکلات مرغداران واردات کنجاله سویا
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.ilna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایلنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۹۵۲۱۰۵۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
کالاهای وارداتی که دلارشان ارزان ماند؛ اما تورمشان قد کشید
به گزارش تابناک اقتصادی؛ «از روز اول عید تا پایان ۲۹ اسفند ۱۴۰۲ نزدیک به ۲۰ میلیارد دلار ارز ۲۸۵۰۰ تومانی بابت واردات کالاهای اساسی تامین شد» این بخشی از صحبت‌های رئیس کل بانک مرکزی در فروردین امسال است که تاکید داشت در سالی که گذشت، در کنار تامین ۵۰ میلیارد دلار ارز با نرخ زیر ۴۰ هزار تومان برای واردات کالا، برای کالاهای اساسی نظیر گوشت و مرغ و و شکر و نهاده‌های داملی، نزدیک به ۲۰ میلیارد دلار به نرخ ترجیحی ۲۸۵۰۰ تومان تخصیص و تامین شده است.
آماری که در نگاه اول، تحسین برانگیز است؛ چراکه با هدف مدیریت قیمت کالاهای اساسی و ضروری مردم نظیر موارد مذکور، در دستور سیاست گذار قرار داشته است، اما با نگاهی به تغییرات تورمی کالاهای وارداتی با ارز ثابت ۲۸۵۰۰ در سالی که گذشت، متوجه می‌شویم که بسیاری از این کالاهای وارداتی، به رغم ادعای کنترل تورم قیمت ها، با افزایش نرخ تورم بالاتر از میانگین سالانه کشور مواجه بوده است.
به عنوان نمونه و بر اساس آمار رسمی منتشر شده توسط مرکز آمار ایران؛ نرخ تورم نقطه به نقطه فروردین امسال نسبت به فروردین سال قبل برای محصولی همچون گوشت گوساله و گوشت گوسفند به ترتیب ۶۴.۸ و ۵۹.۸ درصد بوده است.
این در حالی است که دی ماه سال قبل علیرضا پیمان پاک قائم مقام وزیر جهاد کشاورزی در امور تجارت و تنظیم بازار در گفتگو با تابناک اقتصادی اظهار داشت: روزانه بین ۲۰۰ تا ۲۵۰ تن گوشت گرم گوسفندی و گوساله از حدود ۱۲ کشور (استرالیا، روسیه، مغولستان، کنیا، رومانی، ارمنستان، گرجستان و ...) با ارز ترجیحی ۲۸۵۰۰ تومان وارد کشور می‌شود.
بنابراین به رغم واردات گوشت گرم گوساله و گوسفند با ارز ترجیحی ۲۸۵۰۰ تومانی در سال گذشته، بازهم شاهد رشد نرخ تورم این محصول مهم در سفره مردم بوده ایم؛ موضوعی که نیاز به شفاف سازی از سوی مسئولان مرتبط با این بخش در وزارت جهاد کشاورزی دارد. چراکه به گواه گزارش مرکز آمار، در اردیبهشت ۱۴۰۲ میانگین قیمت یک کیلوگرم گوشت گوساله در مناطق شهری ۳۳۹ هزار تومان بوده است، اما در فروردین سال جدید این رقم به ۵۴۷ هزار تومان افزایش یافته است. همچنین متوسط قیمت یک کیلو گوشت گوسفند در اردیبهشت ۳۷۱ هزار تومان بوده، اما در شروع سال جاری به ۵۹۲ هزار تومان صعود کرده است که نشان از رشد تورم این محصول با وجود سیاست ارزی تخصیص دلار ۲۸۵۰۰ تومانی برای واردات گوشت قرمز دارد.
از سوی دیگر، در فروردین ماه سال جاری، نرخ تورم نقطه‌ای شکر نیز که به صورت وارداتی با ارز ۲۸۵۰۰ تومانی است به ۴۷.۸ درصد رسیده است؛ به بیان دیگر خانوارهای کشور نزدیک به ۴۸ درصد بیشتر از فروردین ماه ۱۴۰۲ برای خرید یک کیلو شکر مصرف روزانه خودشان هزینه کرده‌اند. به گونه‌ای که متوسط نرخ یک کیلو شکر از قیمت ۲۸۱۰۰ تومان در اردیبهشت سال قبل به رقم ۳۹۴۰۰ تومان در فروردین امسال رسیده است.
این رویه تورمی در گروه حبوبات نیز به چشم می‌خورد؛ جاییکه بسیاری از نیاز بازار حبوبات با ارز نرجیحی واردات شده و بخشی هم با نرخ نیمایی کمتر از ۴۰ هزار تومان؛ اما نرخ تورم گروه حبوبات هم رشد داشته است. به عنوان نمونه، در نخستین ماه سال، نرخ تورم نقطه به نقطه کشکش پلویی ۶۷.۸ درصد، لوبیا قرمز ۴۲.۵ درصد و لپه و عدس نیز نزدیک به ۳۰ درصد بوده است.
آنچه مسلم است در رویکرد ارزی مذکور، میلیارد‌ها دلار با هدف کمک به معیشت مردم و کنترل تورم کالاها برای واردات این محصولات تخصیص و تامین شده است، اما در نهایت تورم بسیاری از این محصولات وارداتی چه به صورت مستقیم و چه به صورت غیرمستقیم در سبد هزینه‌ای مردم، افزایش داشته است؛ این در شرایطی است که اختلاف معنادار نرخ ارز ۲۸۵۰۰ و نیمایی با بازار آزاد به قدری بوده است، که شائبه رانت ارزی برای برخی واردکننده‌ها را در افکار عمومی تقویت کرده است و نیازمند شفاف سازی از سوی بانک مرکزی، وزارت صمت و وزارت جهاد کشاورزی و همچنین ورود نمایندگان مردم در مجلس به این موضوع مهم است تا حداقل برای سال جاری، با درس گرفتن از گذشته، تصمیم بهتر و مناسب تری گرفته شود.
علت فوت پزشک متخصص در استان فارس در دست بررسی است