به نقل از «خبرگزاری آریا»
2024-05-06@19:06:15 GMT
چرا امام جعفر صادق (ع) رييس مذهب شيعه نام گرفت؟
تاریخ انتشار: ۱۸ تیر ۱۳۹۷ | کد خبر: ۱۹۵۷۹۹۳۷
خبرگزاري آريا - امام جعفر صادق (ع) رييس مذهب شيعه
لقب رييس مذهب شيعه، بدين جهت براي امام ششم شيعيان شهرت يافت که معارف شيعي در دوران ايشان و در سايه تعاليم حضرتش، فرصت انتشار يافت.
امام صادق (عليه السلام) در روز 17 ربيع الاول سال 83 هجري قمري در مدينه ديده به جهان گشود. پدر گرامي آن حضرت، امام محمد باقر (عليه السلام) و مادر ارجمندش ام فروه، دختر قاسم بن محمد بن ابي بکر است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
نام شريفش جعفر و لقب معروفش صادق و کنيه اش ابوعبدالله است.
شهادت آن حضرت در 25 شوال سال 148 هجري قمري، در 65 سالگي، به دستور منصور دوانيقي، خليفه ستمگر عباسي، به وسيله سمي که به آن بزرگوار خوراندند، در شهر مدينه اتفاق افتاد و محل دفنش در قبرستان بقيع است.
امام جعفر صادق (عليه السلام) تلاش و کوشش خود را با مساعي علمي آغاز و حوزه فکري و ثمربخش خويش را که بزرگان فقها و متفکران از آن بيرون آمدند، در صفوف امت، افتتاح کرد و با تربيت شاگرداني دانشمند، ذخيره علمي بزرگي براي امت برجاي گذاشت.
بعضي از شاگردان نامي آن بزرگوار عبارتند از: هشام بن حکم و مؤمن طاق و محمد بن مسلم و زرارة بن اعين و ... که هر يک چهره‌هاي درخشاني از تربيت شدگان مکتب آن حضرتند. حرکت علمي او آن سان گسترش يافت که سراسر مناطق اسلامي را دربر گرفت و مردم از علم او سخن‌ها مي‌گفتند و شهرتش در همه شهرها و ديارها پيچيده بود.
مهمترين فعاليت‌هاي امام صادق (ع) چه بود که موجب شد مذهب شيعه را جعفري بناميم؟
کاري که امام صادق (ع) انجام دادند، بسيار بديع و انديشيده بود. با استفاده از زمينه مناسبي که امام باقر (ع) فراهم آوردند و هسته اوليه علم و تدريس را پايه گذارده بود، شروع به فعاليت فرهنگي کردند.
سازماندهي فکري مکتب:
مجلس درس تشکيل دادند و در آن به شاگردان فهماندند که ماچه مي‌گوييم. نظر ما در دين و مذهب چيست؟ از آيات قرآن چه برداشتي داريم. در طول حيات پربارشان بزرگ‌ترين مکتب فقهي را بنا نهاد. تکيه اصلي او بيان انديشه اسلام بود. بخش مهمي از احاديث و علوم قرآني را براساس شيوه علمي عرضه کردند و حدفاصل فرقه‌هاي گوناگون را برشمردند و نشان دادند که کدام فرقه تا کجا درست و استوار سخن مي‌گويد و در کجا راه باطل را مي‌پيمايد.
زيرا وابسته به امام صادق (ع) و حاصل تلاش‌ها و برنامه‌هاي ايشان بود يعني آنچه را که امامان پيشين مورد عمل قرارداده بودند ايشان آنها را به ثمر رساندند. مذهب جعفري مکتب امام علي (ع) نبود و مکتب علي عليه السلام همان اسلام راستين است و جز حضرت علي (ع) کيست که اسلام را بهتر و کامل تر از علي (ع) بشناسد. ايشان همگام پيامبر اکرم صلي الله عليه وآله و وصي وبرادر ايشان بودند. زندگيشان سراسر در کنار رسول الله گذشته بود.
ايشان مکتب شيعه را که همان اسلام راستين است معرفي کردند. خطوط فکري آن را عرضه و شاگردان را تشويق به تدوين کردند. برپايه تشويق ايشان اصول اربعماء تنظيم شد و براساس آن تشيع شکل و سازمان خويش را نشان داد. ايشان نشان دادند تشيع هم مذهب است و هم حکومت و بين اين دو جدايي نيست. روش شيعه روش اهل بيت عليهم السلام است.
تشکل و وحدت افراد:
خدمت ديگر ايشان تربيت شاگرداني بود که هرکدام در رشته اي از علوم صاحب نظر بودند. او کوشيد در عرصه حيات اجتماعي لااقل در سطحي محدود در مرز شاگردان خود اخلاق را حکومت دهد. دست پرورده‌هاي ايشان که بعدا در گوشه و کنار کشور اسلامي به فعاليت پرداخته بودند موقعيت خود و روش حيات اسلامي را دريافته و آن را در جامعه ترويج مي‌کردند. ايشان حتي در مواردي به صورت عملي مردم را به وحدت و اخلاق مي‌خواندند و درگيري‌هاي آنان را از ميان مي‌بردند.
گشودن باب اجتهاد:
امام تحرک خاصي در دنياي علم و فقه پديد آورد و شاگردان خود را وادار کرد که شيوه تحقيق و بررسي و استنباط را به‌کار گيرند و از قياس برحذر باشند. ايشان با پايه گذاري فقاهت و فهم و صورت درسي دادن به مسائل باب مباحثاتي عظيم و پردامنه را گشود و با روشي که تعليم مي‌داد از آيات قرآن، احکام و قوانين اسلام را بيرون کشيد. ايشان باب اجتهاد را باز گذاشتند و قانون آزادانديشي را ترويج کردند و فرمودند: «اگر مجتهد در استنباط و اجتهاد خود به حق برسد. براي او دو پاداش است و اگر راه استنباط او درست باشد و آنچه که بدست آورد منطبق باحق عندالله نباشد باز هم براي او اجر استنباط وجود دارد»
توجه دادن به اهل بيت (عليهم السلام):
حق اهل بيت عليهم السلام درهمان روزهاي اوليه وفات پيامبر از دست رفته بود و به تدريج که از روزگار حکومت زمامداران مي‌گذشت در سايه القائات و دشمني‌ها حقوقشان بيش از پيش فراموش شده و ارزش و اعتبارشان کم رنگتر مي‌شد. در عصر بني اميه سعي براين شد که اهل بيت را به فراموشي بسپارند و همين کار را انجام دادند. کار امام صادق(ع) احياي اهل بيت عليهم السلام و توجه دادن عامه به سوي آن بود. در مردم اين درک و انديشه پديد آمد که تجديد نظري در اين زمينه باشند و اين محصول تلاش امام بود که دربين جامعه علمي و فقهي آن روز توانست اين برجستگي رابه اثبات رساند و خود به عنوان فردشاخص اهل بيت عليهم السلام در عصر امامت درخشندگي‌هايي داشت و در نهايت در سايه زحمات امام افکار اسلامي و خط صريح و صحيح آن از نو متجلي گرديد.
دليل اينکه مذهب شيعه را مذهب جعفري خواندهاند چيست؟
ابتدا اينکه بايد اين موضوع را مد نظر داشته باشيم که همه امامان شيعه براي اسلام و خلق خدا خدمت کردند. در اين راه زحمات طاقت فرسايي را متحمل شدند. زحمات در قالب‌هاي مختلف، مانند قيام، صلح، سکوت و فعاليت‌هاي سياسي و فرهنگي ظهور نمود.
علت اينکه به مذهب ما "مذهب جعفري "گفته مي‌شود، اين نيست که امامان ديگر براي اسلام خدمت نکرده‌اند، بلکه سبب ناميده شدن آن است که دوره زندگي امام صادق(ع) مصادف بود با اواخر حکومت امويان و اوايل خلافت عباسيان. به سبب درگيريها و اختلافاتي که ميان اين دو خاندان به وجود آمده بود، فرصت خوبي براي فعاليت‌هاي فرهنگي پديد آمد که امام صادق(ع) از آن بهره گرفت و شيعه را توسعه داد. امام با تشکيل حلقات درس و تبيين معارف و مباني تشيع، به نشر و تبليغ اسلام پرداخت. روايات بسيار زيادي را بيان فرمود. به همين جهت حيات مجددي در کالبد شيعه دميده شد. معارف و احکام شيعه بيش از هر زماني مطرح گرديد. نظم و ترتيب خاص و ارزندهاي به شيعه داده شد. بدين جهت اين مذهب را به امام جعفر صادق منسوب مي‌نمايند. زيرا علاوه بر تحکيم مباني آن، عمده احاديث اين مذهب- نسبت به امامان ديگر - از اين امام بزرگوار نقل شده است.
در مجلس درس ايشان هزاران تن شرکت مي‌کردند. برخي از آنان مانند ابوحنفيه، مالک بن انس، جابر بن حيان و زرارة بن اعين، از ارکان و بزرگان اهل سنت و شيعه به شمار ميآمدند.
مرحوم جعفرشهيدي مي نويسد:" آن که در اخبار فقه شيعه تتبع کند، خواهد ديد روايت‌هاي رسيده از امام صادق (ع) در مسائل مختلف فقهي و کلامي مجموعهاي گسترده و متنوع است. براي همين است که مذهب شيعه را مذهب جعفري خواندهاند. گشايشي که در آغاز دهه سوم سده دوم هجري پديد آمد، موجب شد مردم آزادانهتر به امام صادق (ع) روي آورند. گشودن مشکلات فقهي و غير فقهي را از او بخواهند... د. دانشمندان از هيچ يک از اهل بيت رسول خدا به مقدار آنچه از ابوعبدالله روايت دارند، نقل نکرده‌اند. هيچ يک از آنان متعلمان و شاگرداني به اندازه شاگردان او نداشتهاند. روايات هيچ يک از آنان برابر با روايت‌هاي رسيده از او نيست. اصحاب حديث نام راويان از او را چهار هزار تن نوشتهاند. نشانه آشکار امامت او خردها را حيران ميکند و زبان مخالفان را از طعن لال ميسازد. "
عصر امام صادق (ع):
عصر امام صادق (ع) يکي از طوفاني‌ترين ادوار تاريخ اسلام است که از يک سو اغتشاشها و انقلابهاي پياپي گروههاي مختلف، به ويژه از طرف خونخواهان امام حسين (ع ) رخ مي‌داد، که انقلاب "ابو سلمه" در کوفه و "ابو مسلم" در خراسان و ايران از مهمترين آنها بوده است. و همين انقلاب سرانجام حکومت شوم بني اميه را برانداخت و مردم را از يوغ ستم و بيدادشان رها ساخت. ليکن سرانجام بني عباس با تردستي و توطئه، بناحق از انقلاب بهره گرفته و حکومت و خلافت را تصاحب کردند. دوره انتقال حکومت هزار ماهه بني‌اميه به بني‌عباس طوفاني‌ترين و پر هرج و مرج ترين دوراني بود که زندگي امام صادق (ع) را فراگرفته بود و از ديگر سو عصر آن حضرت، عصر برخورد مکتب‌ها و ايده‌ئولوژي‌ها و عصر تضاد افکار فلسفي و کلامي مختلف بود، که از برخورد ملتهاي اسلام با مردم کشورهاي فتح شده و نيز روابط مراکز اسلامي با دنياي خارج، به وجود آمده و در مسلمانان نيز شور و هيجاني براي فهميدن و پژوهش پديد آورده بود.
عصري که کوچکترين کم کاري يا عدم بيداري و تحرک پاسدار راستين اسلام، يعني امام (ع)، موجب نابودي دين و پوسيدگي تعليمات حيات‌بخش اسلام، هم از درون و هم از بيرون مي‌شد.
اينجا بود که امام (ع) دشواري فراوان در پيش و مسؤوليت عظيم بر دوش داشت. پيشواي ششم در گير و دار چنين بحراني مي‌بايست از يک سو به فکر نجات افکار توده مسلمان از الحاد و بي‌ديني و کفر و نيز مانع انحراف اصول و معارف اسلامي از مسير راستين باشد، و از توجيهات غلط و وارونه دستورات دين به وسيله خلفاي وقت جلوگيري کند.
علاوه بر اين، با نقشه‌اي دقيق و ماهرانه، شيعه را از اضمحلال و نابودي برهاند، شيعه‌اي که در خفقان و شکنجه حکومت پيشين، آخرين رمقها را مي‌گذراند، و آخرين نفرات خويش را قرباني مي‌داد، و رجال و مردان با ارزش شيعه يا مخفي بودند، و يا در کر و فر و زرق و برق حکومت غاصب ستمگر ذوب شده بودند، و جرأت ابراز شخصيت نداشتند، حکومت جديد هم در کشتار و بي‌عدالتي دست کمي از آنها نداشت و وضع به حدي خفقان‌آور و ناگوار و خطرناک بود که همگي ياران امام (ع) را در معرض خطر مرگ قرار مي‌داد، چنانکه زبده‌هايشان جزو ليست سياه مرگ بودند.
"جابر جعفي" يکي از ياران ويژه امام است که از طرف آن حضرت براي انجام دادن امري به سوي کوفه مي‌رفت . در بين راه قاصد تيز پاي امام به او رسيد و گفت : امام (ع) مي‌گويد : خودت را به ديوانگي بزن، همين دستور او را از مرگ نجات داد و حاکم کوفه که فرمان محرمانه ترور را از طرف خليفه داشت از قتلش به خاطر ديوانگي منصرف شد.
جابر جعفي که از اصحاب سر امام باقر (ع ) نيز مي‌باشد مي‌گويد : امام باقر (ع ) هفتاد هزار بيت حديث به من آموخت که به کسي نگفتم و نخواهم گفت ...
او روزي به حضرت عرض کرد مطالبي از اسرار به من گفته‌اي که سينه‌ام تاب تحمل آن را ندارد و محرمي ندارم تا به او بگويم و نزديک است ديوانه شوم .
امام فرمود: به کوه و صحرا برو و چاهي بکن و سر در دهانه چاه بگذار و در خلوت چاه بگو : حدثني محمد بن علي بکذا وکذا ...، (يعني امام باقر (ع ) به من فلان مطلب را گفت، يا روايت کرد) .
آري، شيعه مي‌رفت که نابود شود، يعني اسلام راستين به رنگ خلفا درآيد، و به صورت اسلام بني اميه‌اي يا بني عباسي خودنمايي کند.
در چنين شرايط دشواري، امام دامن همت به کمر زد و به احيا و بازسازي معارف اسلامي پرداخت و مکتب علمي عظيمي به وجود آورد که محصول و بازده آن، چهار هزار شاگرد متخصص (همانند هشام، محمد بن مسلم و ... ) در رشته‌هاي گوناگون علوم بودند، و اينان در سراسر کشور پهناور اسلامي آن روز پخش شدند.
هر يک از اينان از طرفي خود، بازگوکننده منطق امام که همان منطق اسلام است و پاسدار ميراث ديني و علمي و نگهدارنده تشيع راستين بودند، و از طرف ديگر مدافع و مانع نفوذ افکار ضد اسلامي و ويرانگر در ميان مسلمانان نيز بودند.
تاسيس چنين مکتب فکري و اين سان نوسازي و احياگري تعليمات اسلامي، سبب شد که امام صادق (ع) به عنوان رئيس مذهب جعفري (تشيع) مشهور گردد.
ليکن طولي نکشيد که بني عباس پس از تحکيم پايه‌هاي حکومت و نفوذ خود، همان شيوه ستم و فشار بني اميه را پيش گرفتند و حتي از آنان هم گوي سبقت را ربودند.
امام صادق (ع ) که همواره مبارزي نستوه و خستگي‌ناپذير و انقلابيي بنيادي در ميدان فکر و عمل بوده، کاري که امام حسين (ع) به صورت قيام خونين انجام داد، وي قيام خود را در لباس تدريس و تاسيس مکتب و انسان سازي انجام داد و جهادي راستين کرد.
احاديثي از امام جعفر صادق (ع):
*برآوردن حوائج و نيازمندي‌هاي مؤمن از هزار حجّ مقبول و آزادي هزار بنده و فرستادن هزار اسب مجهّز در راه خدا، بالاتر و والاتر است.
*اوّلين محاسبه انسان در پيشگاه خداوند پيرامون نماز است، پس اگر نمازش قبول شود بقيه عبادات و اعمالش نيز پذيرفته مي گردد وگرنه مردود خواهد شد.
*هنگامي که چهار چيز در جامعه شايع و رايج گردد چهار نوع بلا و گرفتاري پديد آيد:
چنانچه زنا رايج گردد زلزله ـ و مرگ ناگهاني ـ فراوان شود.
چنانچه زکات و خمسِ اموال پرداخت نشود حيوانات نابود شود.
اگر حاکمان جامعه و قُضات ستم و بي عدالتي نمايند باران ـ رحمت خداوند ـ نمي بارد.
و اگر اهل ذمّه تقويت شوند مشرکين بر مسلمين پيروز آيند.
*از دو مسلمان که به هم برخورد مي کند آن که ديگري را بيشتر دوست دارد بهتر است.
*عاقل ترين مردم خوش خلق ترين آنهاست.
منبع: isna.ir
منبع: خبرگزاری آریا
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.aryanews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری آریا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۹۵۷۹۹۳۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
صالح آبادی‌ها در سالروز شهادت امام جعفر صادق (ع) به سوگ نشستند + فیلم و تصاویر
امام جعفر صادق (ع) نقش بسزایی در گسترش و تعلیم شیعه داشت؛ بنابراین به رییس مذهب شیعه شهرت یافت. امروز شنبه مصادف با سالروز شهادت آن حضرت است؛ به همین مناسبت شیعیان مراسم عزاداری برگزار کردند.
در همین راستا مردم دیندار و متدین شهرستان صالح آباد استان همدان در مسجد حضرت ابوالفضل (ع) گرد هم آمدند و مراسم سوگواری برگزار کردند.
شهروندخبرنگار ما فیلم و تصاویری ارسال کرده است که مشاهده می‌کنید.
منبع: شهروندخبرنگار - همدان
بیشتر بخوانید:
مراسم سوگواری شهادت امام صادق (ع) در آران و بیدگل + فیلم
کد ویدیو دانلود فیلم اصلی
برای یادگیری اصول تصویربرداری خبری به صفحه «آموزش تصویربرداری برای شهروندخبرنگاران» مراجعه کنید
باشگاه خبرنگاران جوان شهروند خبرنگار شهروند خبرنگار
جزئیات جدید از دزدیده شدن دختر ۴ ساله کلالهای؛ کارگر ۳۵ ساله قصد فروش یسنا را داشت