تفکر ادبیات ایران بسته است/زمانی فقط نگاه و زبان گلشیری و براهنی حاکم بود
تاریخ انتشار: ۲۴ تیر ۱۳۹۷ | کد خبر: ۱۹۶۷۱۱۰۸
هادی تقی‌زاده (نویسنده) در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا؛ درباره آخرین داستان‌ها و رمان‌هایش گفت: یک مجموعه داستان آماده دارم به نام «لانگ لانگ» که هنوز به ناشر تحویل نداده‌ام. این مجموعه داستان ۲۲ داستان کوتاه را شامل می‌شود. احتمال زیاد این مجموعه را همین تابستان به ناشر تحویل می‌دهم و تا پایان سال منتشر شود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
این نویسنده در توضیح بیشتر درباره رمان «الفبای زمان» بیان کرد: رمان یک رمان فانتری‌ست درباره یک نگرش که مثلا انسان‌ها چگونه روی کره زمین به وجود آمدهاند. رمان با این مسئله شروع می‌شود که تعدادی از موجودات فرازمینی که به لحاظ فیزیکال خیلی با حیات روی کره زمین متفاوت هستند و قوانین و ارتباطات اجتماعی خاص خودشان را دارند می‌خواهند زندانی برای کسانی که در جامعه خودشان دچار جرم یا خطایی می‌شوند دایر کنند و کره زمین به عنوان محل احداث این زندان درنظر می‌گیرند. موجواداتی هم که قرار است مجازاتی را تحمل کنند در قالب یک ظرف و اصطلاح جسمی به کره زمین تبعید می‌شوند که بعدتر انسان نام‌گذاری می‌شوند. این پیکره‌ای که به نام انسان مشهور می‌شود درواقع زندان و ابزاری برای مجازات این‌هاست چون محدودشان می‌کند و با یک فراموشی هم به کره زمین فرستاده می‌شوند و پس از گذشت مدت محکومیت به سیاره خود بازگردانده می‌شوند.
او ادامه داد: در خود سیاره مذکور البته هستند کسانی که با این مجازات مخالف هستند و آن را بیش از حد بزرگ می‌دانند و تبعا موافقانی هم هستند. همین کشمکش‌ها و اتفاقاتی که روی خود زمین برای این تبعیدشدگان می‌افتد که به خاظر نمی‌آورند از کجا آمدهاند و نمی‌دانند به کجا خواهند رفت و اینکه در بین این افراد تعداد معدودی به قضیه پی می‌برند پیرنگ داستان را تشکیل می‌دهد. در روی این زمین داستان هم آب نیست و بین شمال و جنوب سیاره دیوار بلندی بزرگ‌تر از دیوار چین کشیده شده و عده‌ای می‌خواهند از این دیوار رد شوند به خیال اینکه آن طرفش به حقیقت دست پیدا کنند آخر رمان هم بخشی از تورات آمده که می‌گوید جنگ آخرزمان روی تپه و بلندی‌های مگادون اتفاق می‌افتد که نزدیک شهر حیفا در فلسطین است و شخصیت‌های داستان پس از همه اتفاقات منتظر هستند این پیشگویی تورات که در آخرزمان تمام دولت انسان در برابرسپاه خداوند قرار می‌گیرند رخ بدهد.
تقی‌زاده سپس در ارزیابی‌اش از بازخود مخاطب ایرانی نسبت به ژانر در ادبیات ایران به ویژه داستان فانتزی اظهار داشت: نمی‌دانم چرا جدیدا مد شده و می‌گویند رمان ژانر یا رمان جدی. به نظر من هر رمانی که شما بنویسید بالاخره در قالب یک ژانر قرار می‌گیرد. یعنی ما رمان غیرژانر نداریم یا عشقی‌ست یا پلیسی یا فانتزی یا درام و ... اصولا ژانرهای عامه‌پسند مثل رمان فانتزی یا رمان پلیسی و جنایی و داستان‌های علمی و وحشت همه‌جای دنیا پرفروش هستند و برای مردم جدابیت دارند. منتها مدت‌ها در دنیا هم این ژانرها جدی گرفته نمی‌شد. اگر بخواهیم درباره فانتزی صحبت کنیم باید به زمانی بازگردیم که مدرنیته آمد و همه‌چیز را بدل به یک نگاه تکنولوژیک و ریاضی کرد و یک‌سری از نویسنده‌هایی که بیس مسیحی داشتند و بعضا کشیش هم بینشان بود و فانتزی اعتراضی شد به یکسان‌سازی که مدرنیته در حال انجام آن بود و کم‌کم ژانر ادبیات فانتزی شکل گرفت. هرچه که گذشت این ژانر تغییراتی کرد و امروز در دنیا جزو آثار پرفروش محسوب می‌شود. شما اگر لیست پرفروش‌های بازار کتاب را نگاه کنید از ۱۰ عنوان ۸ عنوانش در همین حوزه‌ها نوشته شده‌اند. از ارباب حلقه‌ها گرفته تا شیر و کمد و جادوگر (نارنیا) و بازی تاج و تخت و حتی رمز داوینچی.
او افزود: در ادبیات فارسی من سال ۷۲ «شب بخیر سلطان» را نوشتم و آن زمان اصلا کسی روی ژانر کار نمی‌کرد و فانتزی خیلی ژانر نشناخته‌ای برای ادبیات ایران بود که همه با شک و تردید به آن نزدیک شدند. اما امروز می‌بینم که ژانرنویسی و فانتزی‌نویسی بین نویسندگان ما جا افتاده و برخی‌ها اصلا خودشان را مجبور می‌کنند که ژانر بنویسند. با این حال نمی‌دانم که آیا این ژانرنویسی مخاطب خودش را در ایران پیدا پیدا کرده یا پیدا خواهد کرد. هرچند وقتی نویسندگان زیادی به نوشتن ژانر متمایل شده و می‌شوند به طبع حتما پاسخی از طرف مخاطب گرفته‌اند که به این حوزه کشیده شده‌اند. به نظرم این شیوه نوشتن دست‌کم به واسطه اینکه در ایران تازه و جدید است بتواند رونق پیدا کند و بهتر و بهتر هم نوشته شود.
خالق رمان «گراف گربه» همچنین در پاسخ به این پرسش که آیا رفتن به سمت ادبیات ژانر و ادبیات فانتزی حرکت به سمت ادبیات بازارمحور و اقتصادمحور نیست؛ متذکر شد: وضعیت اقتصاد کتاب و نشر ایران با دنیا متفاوت است. اقتصاد نشر دنیا روی میزان تقاضا برای هر کتاب و اینکه فلان کتاب چقدر می‌تواند لحظات جذاب و سرگرم‌کننده‌ای را برای مخاطب رقم بزند و مردم بیشتری را به خودش جلب کند. براساس همین تز هم صنعت سینما به ادبیات نزدیک می‌شود، سرمایه‌گذاری کلان صورت می‌گیرد و نهایتا به صورت یک ساختار اقتصادی در جامعه سرمایه‌داری رشد می‌کند. مثلا یکباره «هری پاتر» همه‌گیر می‌شود یا «بازی تاج و تخت» گل می‌کند و ۴۵ میلیون نسخه می‌فروشد و سریال از روی آن ساخته می‌شود. ولی در ایران اصلا چنین اتفاقاتی برای یک اثر داستانی رخ نمی‌دهد.
او اضافه کرد: اینجا به واسطه اینکه خود صنعت نشر وابسته است و هیچ‌وقت صنعت مستقلی نبوده خیلی نظرگاه‌ها و دیدگاه‌ها رویش تاثیر دارد. از آن طرف شرایط اقتصادی ایران اجازه نمی‌دهد که یک اثری یک مرتبه با تیراژ خیلی فوق‌العاده چاپ شود. کتاب در سبد اقتصادی مردم ما جایی ندارد پس کتاب‌هایی می‌توانند در تیراژ بالا منتشر شوند که حمایت شوند و پای دولت به میان می‌آید. بنابراین اینجا کتابی با تیراژ ۲۰۰هزار نسخه یا ۲۵۰۰۰ نسخه منتشر می‌شود و وقتی کتاب را ورق می‌زنی می‌بینی عینا در راستای سیاست‌های دولتی‌ست. تعداد نوبت چاپ در ایران صرفا بر مدار عرضه و تقاضای بازار و مخاطبان نمی‌گردد و خیلی‌هایش ایدئولوژیک است.
تقی‌زاده گفت: مسئله دیگر اینکه ادبیات ما به لحاظ نگاه و تفکر یک ادبیات بسته است. یعنی اینکه تا همین بیست سال پیش به چیزی می‌گفتیم ادبیات که به لحاظ ساختاری و سبکی و دیدگاهی در یکی از سه چهار ساخت‌های ادبی رایج کشور جای داشته باشد. مثلا یا نگاه و زبان گلشیری حاکم بود یا براهنی یا یکی دو نفر دیگر و هرکه این سبک می‌نوشت ادبیاتش یک ادبیات جدی محسوب می‌شد. در کشور ما وقتی کتابی با ۲۰۰۰ نسخه فروش می‌رود اگر به ۱۰ چاپ و به ۲۰۰۰هزار نسخه هم برسد ادبیات پرفروش یا ادبیات عامه‌پسند نیست. کتابی‌ست که خود نویسنده‌ها و معدود کتاب‌خوان‌های حرفهای آن را تهیه و مطالعه کرده‌اند. در یک کشور ۸۰ میلیونی باید دست‌کم ۵۰۰هزار نفر کتابخوان جدی داشته باشیم که نداریم و اصولا به جز استثناهایی از میان کتاب‌هایی که مورد حمایت قرار می‌گیرند کتابی نداریم که به تیراژ کتاب‌های پاپیولار در اروپا یا دیگر نقاط دنیا برسد. باید ببینم بعدها ژانرهای فانتزی و ... که در دنیا فروش دارند در ایران هم همه‌گیر یا به اصطلاح عامه‌پسند می‌شوند یا خبر.
منبع: ایلنا
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.ilna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایلنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۹۶۷۱۱۰۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
کودکان با شعر زندگی موفق‌تری خواهند داشت
به گزارش خبرگزاری مهر، امیراسماعیل آذر نویسنده، پژوهشگر و استاد زبان و ادبیات فارسی میهمان کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان بود و با حامد علامتی مدیرعامل کانون برای طراحی و اجرای برنامه‌های ترویج شعرخوانی و مشاعره در بین کودکان و نوجوانان گفتگو کرد.
امیراسماعیل آذر مجری برنامه‌های مشاعره محور صدا و سیما در این نشست به دعوت علامتی برای همکاری در حوزه پرورش استعدادهای ادبی و شعری کودکان و نوجوانان ایرانی و ترویج فرهنگ و زبان فارسی در بین بچه‌ها پاسخ مثبت گفت و برای همکاری در این زمینه اعلام آمادگی کرد.
این شاعر و مترجم دیروز شنبه ۸ اردیبهشت و در جمع مدیران کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان با اشاره به اهمیت شعر و ادبیات در تربیت کودکان گفت: اگر شعر در وجود کودکان متمکن و جایگزین شود و بچه‌ها با این مفاهیم آشنا شوند آن‌ها در زندگی آینده انسان‌های موفق‌تری خواهند شد. نتیجه یک بررسی گذرا نشان داد که این کودکان در زندگی خود انسان‌های آرام و دور از خشونت بودند و آنان محصول شعرها هستند.
اسماعیل آذر ضمن اظهار خوشحالی از حضور در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به‌عنوان یک مجموعه ریشه‌دار گفت: من یک معلم هستم و در دانشگاه تدریس می‌کنم اما در همه این سال‌ها کانون همیشه یکی از محورهای ذهن من بوده و هر مجموعه‌ای که پشتوانه نداشته باشد محکوم به فناست اما پشتوانه کانون اندیشمندان و شخصیت‌های بزرگی هستند که سبب رشد این مجموعه شده‌اند و اکنون ما زیر سایه آن‌ها نشسته‌ایم و حرف می‌زنیم.
وی با اشاره به تاریخ کهن قصه و قصه‌گویی در ایران گفت: در برخی از دوره‌های تاریخی و از زمان صفویه، قصه‌گویی به یک منصب تبدیل شد و در دوران قاجاریه هم ناصرالدین شاه، «قصه‌گو» یی ویژه داشته و فخرالدوله دختر او این قصه‌ها را می‌شنیده و می‌نوشته است.
این مدرس دانشگاه ادامه داد: آنچه امروز رایج است شعر است که در ایران پشتوانه دارد و در ضمیر ایرانیان نهفته است و همه ما با شعر بزرگ شده‌ایم. در حال حاضر هم با حرکت‌هایی که در حوزه ترویج مشاعره راه انداخته‌ایم خوشبختانه تعداد کودکان و نوجوانان علاقه‌مند به شعر افزایش قابل توجهی داشته است. بچه‌ها دوست دارند شنیده شوند.
اسماعیل آذر گفت: من کانون پرورش فکری را دوست دارم و معتقدم از آموزش و پرورش و صدا و سیما هم می‌تواند مهم‌تر باشد چرا که این مجموعه می‌تواند انسان بسازد در حال حاضر بسیاری از شعرهای بچه‌ها محصول ذوق آن‌هاست نه دانش و تجربه‌های نو آنان، به همین دلیل باید بچه‌ها را با شاعران قدیمی آشنا کنیم.
پیشنهاد این نویسنده و مترجم، راه‌اندازی جریان مشاعره در مراکز کانون سراسر کشور با استفاده از فناوری‌های جدید و فضای مجازی بود و او اعلام آمادگی کرد تا مربیان کانون در زمینه آموزش شعر به بچه‌ها تحت آموزش قرار بگیرند و شعرهای بسیار ساده و قابل فهم برای کودکان جمع‌آوری و منتشر شود.
برای نسل جدید باید از ابزار هنر و ادبیات مانند شعر، داستان و قصه‌گویی استفاده کنیم
در ادامه حامد علامتی مدیرعامل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در سخنانی از اسماعیل آذر به‌عنوان یکی از قله‌های مسلّم ادبیات و شعر نام برد و گفت: ما به دنبال این هستیم که از تجربه‌های ایشان استفاده کنیم و درخواست می‌کنیم در ساخت برنامه‌هایی برای کودکان در حوزه شعر و شعرخوانی به ما کمک کنند.
وی افزود: برنامه ترویج شعرخوانی و مشاعره با سه سیاست محوری سال ۱۴۰۳ یعنی مرکز محوری، مخاطب محوری و نوجوان محوری کاملاً مطابقت دارد.
مدیرعامل کانون پرورش فکری با بیان این که کانون قصد ندارد گرفتار روزمرگی شود، گفت: قصد داریم در این حوزه کارهای ماندگاری را که شمولیت داشته باشد از خود به یادگار بگذاریم. برای نسل جدید باید از ابزار هنر و ادبیات مانند شعر، داستان و قصه‌گویی استفاده کنیم و البته ابزار رسانه که بسیار مهم است.
وی اهمیت ایجاد یک پیوست رسانه‌ای برای تمامی برنامه‌های فرهنگی و هنری را یادآور شد و گفت: کودکان و نوجوانان امروز غرق در گوشی هستند و ما باید از ظرفیت رسانه‌ها به‌ویژه رسانه ملی و فضای مجازی برای ترویج ادبیات استفاده کنیم.
علامتی با تاکید دوباره بر اینکه احیا کانون و بازگرداندن آن به دوران درخشان دهه ۶۰ و ۷۰ شمسی گفت: این امر تصمیمی راهبردی است و قصد داریم هر کار خوبی که انجام شده است ادامه دهیم و تقویت کنیم و اگر می‌بینیم کاری مناسب زمان فعلی نیست، حتماً تغییر خواهیم داد.
اعضا کانون پرورش فکری گنجینه همیشه درخشان عرصه هنر و ادبیات هستند
در ادامه محمدرضا کریمی‌صارمی معاون تولید کانون پرورش فکری گفت: اعضای کانون پرورش فکری به عنوان گنجینه‌ای هستند که همیشه در رویدادهای هنری و ادبی و سینمایی کشور درخشیده‌اند.
در ادامه سمیه‌سادات ابراهیمی مدیرکل حوزه مدیرعامل، روابط عمومی و امور بین‌الملل کانون پرورش فکری گفت: سیاست کانون گسترش زبان و ادبیات فارسی با بهره‌گیری از خلاقیت و نوآوری است و ما در این زمینه از طراحی برنامه‌های ترکیبی برای کشف استعدادهای نوجوانان در قالب‌های مختلف استقبال می‌کنیم.
در ادامه محمدحسین علی‌مددی دستیار رسانه‌ای مدیرعامل کانون پرورش فکری از حضور اسماعیل آذر در کانون استقبال کرد و گفت: با حضور شما و از راه طراحی برنامه‌های تلویزیونی و بهره‌گیری از قالب‌ها و طرح‌های گوناگون و جذاب، نشر کتاب و… می‌توانیم به گسترش زبان و ادبیات فارسی کمک کنیم.
در ادامه مجتبی حاذق مدیر آفرینش‌های ادبی و هنری کانون پرورش فکری گفت: طرح‌های در دست اجرا این مجموعه مانند کارگاه‌های خوانش متن، یا پروژه استعدادیابی نوجوانان در قالب باشگاه ادبی قاف را ظرفیت‌های مناسبی برای اجرای برنامه مشاعره است.
در ادامه عباس محمددینی مدیرکل نظارت بر انتشارات اظهار امیدواری کرد از دیدگاه‌ها و مشورت‌های اسماعیل آذر برای ایجاد بانک ایده انتشارات و نشر کتاب‌هایی جذاب و موردپسند کودکان و نوجوانان در حوزه اساطیر و ادبیات کهن در کانون بتوانیم استفاده کنیم.
در ادامه مجتبی دانشور مدیرکل نظارت بر چاپ و توزیع محصولات کانون از ارائه بیش از یک هزار عنوان کتاب در سی‌وپنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران توسط کانون پرورش فکری خبر داد و گفت: امسال در نمایشگاه ۶ تا ۸ عنوان کتاب شعر نوجوان هم رونمایی می‌شود. سیاست کانون اکنون تجاری‌سازی محصولات و توزیع آن در همه فروشگاه‌ها و کتاب‌فروشی‌های غیر کانون بوده است. مطمئن هستم با حضور آقای آذر انتشار این کتاب‌ها وضعیت بهتری پیدا می‌کند.
در پایان این نشست اسماعیل آذر با همراهی مدیرعامل کانون پرورش فکری از کتاب‌خانه مرجع کانون بازدید کرد و به عضویت افتخاری این کتاب‌خانه درآمد.
کد خبر 6091114
حمله به نمازگزاران در گذره هرات افغانستان/ ۶ نفر شهید شدند