به نقل از «باشگاه خبرنگاران»

ایران برای نخستین بار رتبه پانزدهم دنیا در تولید علم کسب کرد

تاریخ انتشار: ۲۶ تیر ۱۳۹۷ | کد خبر: ۱۹۷۲۱۳۵۴

به گزارش  حوزه دانشگاهی گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان؛ محمدجواد دهقانی سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام گفت: دانشمندان، پژوهشگران و استادان دانشگاه‏ ها و مؤسسات آموزش عالی کشور همانند گذشته توجه، دقت نظر و علاقمندی مقام معظم رهبری را به مسأله مولد بودن و تولید کننده علم بودن دانشگاه ‏ها را مورد توجه قرار می‏ دهند و همواره بیانات ایشان را سرلوحه تمامی امور آموزشی و پژوهشی خود می‏ کنند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

دهقانی عنوان کرد: همچنین هسته اصلی تصمیم‏ گیری ‏های مهم و کلان پژوهشی کشور در وزارتخانه ‏های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت درمان و آموزش پزشکی بر اساس منویات معظم له است.

وی گفت: ایشان در دیدار اخیر خود با استادان و اعضاء هیئت علمی دانشگاه‏ های کشور که در ماه مبارک رمضان سال جاری انجام شد؛ دغدغه‏ های مهم ذهنی خود را تبدیل مصرف‏ کنندگی علم به تولیدکنندگی علم و همچنین مرجعیت علمی کشور دانستند و به پژوهشگران و دانشگاهیان کشور قویاً توصیه کردند که در این زمینه کوشا باشند.

سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام تاکید کرد: گزارش زیر از نمودها و اثرات توجه دانشمندان کشور به بیانات ایشان در خصوص «مسأله تولیدکنندگی علم» و همچنین «مرجعیت علمی جمهوری اسلامی ایران» است.

وی افزود: بررسی و تحلیل جدیدترین داده ‏های استخراج شده از پایگاه استنادی وب‏گاه علم (WOS) در ۶ ماهه نخست سال ۲۰۱۸ میلادی در خصوص تولیدات علمی جمهوری اسلامی ایران حاکی از عملکرد منحصر به فرد پژوهشگران و دانشمندان ایرانی در نیمه نخست سال جاری میلادی است.

دهقانی یادآور شد: نگاهی به آخرین داده‏ های مستخرج از معتبرترین پایگاه استنادی جهان (ISI) بیانگر آن است که جمهوری اسلامی ایران رتبه نخست تولید علم را در جهان اسلام کسب کرده و بیش از ۲۲ درصد از کل تولیدات علمی کشورهای اسلامی را به خود اختصاص داده است.

وی گفت: همچنین جمهوری اسلامی ایران با ثبت بیش از ۲۵ هزار و ۵۰۰ مدرک در پایگاه استنادی ISI توانست برای نخستین بار، در زمره ۱۵ کشور برتر دنیا از منظر تولید علم قرار گیرد.

سهم کشورهای برتر اسلامی از نظر تولید علم در نیمه نخست سال ۲۰۱۸

سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام گفت: بررسی داده ‏های نمودار بالا که از پایگاه WOS استخراج شده؛ حاکی از آن است که جمهوری اسلامی ایران با ۲۲.۳ درصد، بیشترین سهم تولیدات علمی را در میان کشورهای اسلامی از آن خود کرده است.

وی افزود: ترکیه، عربستان سعودی، مالزی و مصر به ترتیب با ۱۶.۲ درصد، ۸.۴ درصد، ۷.۸ درصد و ۷.۵ درصد درصد جایگاه‏ های دوم تا پنجم را کسب کرده‏ اند.

دهقانی گفت: نگاهی به نمودار بالا حاکی از آن است که جمهوری اسلامی ایران با اختلاف قابل ملاحظه‏ ای نسبت به ترکیه و عربستان سعودی جایگاه نخست را در میان ۵۷ کشور اسلامی از نظر تولید علم در ۶ ماهه نخست سال ۲۰۱۸ میلادی به خود اختصاص داده است.

۲۰ کشور برتر دنیا از نظر تولید علم در ۶ ماهه نخست سال ۲۰۱۸

وی گفت: ۲۰ کشور برتر جهان از نظر تولید علم در نمودار بالا دیده می‏ شود، بررسی داده‏ های مندرج در این نمودار، که از پایگاه استنادی WOS استخراج شده است، حاکی از آن است که جمهوری اسلامی ایران برای نخستین بار توانسته است با ثبت بیش از ۲۵۵۰۰ مدرک در شش ماهه نخست سال ۲۰۱۸ جزء ۱۵ کشور برتر جهان از نظر میزان تولید علم قرار گیرد.

سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام اظهار کرد: پس از ایران کشورهای روسیه، سویس، سوئد، ترکیه و لهستان جایگاه‏ های شانزدهم تا بیستم را کسب کرده‏ اند، کشورهای ایالات متحده آمریکا، چین، انگلستان، آلمان.و هند نیز به ترتیب با ۳۲۲۰۲۰، ۲۱۶۸۹۳، ۸۳۳۲۲، ۷۴۲۱۹ و ۵۴۷۶۴ مدرک نمایه شده در WOS توانسته‏ اند جایگاه‏ های نخست تا پنجم جهان را به خود اختصاص دهند.

مهندسی شیمی و علم مواد بیشترین سهم در تولید علم  را داشته اند

وی افزود: دانشمندان مهندسی، شیمی و علم مواد بیشترین سهم را در تولید علم در نیمه نخست سال ۲۰۱۸ داشته اند، داده‏ های نمودار بالا ۱۰ قلمرو پژوهشی برتر جمهوری اسلامی را نشان‏ می‏ دهد. دانشمندان این ۱۰ قلمرو بیشترین سهم را تولید علم کشور و همچنین کسب افتخارات مذکور داشته‏ اند.

دهقانی عنوان کرد: مجموع سهم ۴ قلمرو پژوهشی مهندسی، شیمی، علم مواد و فیزیک؛ ۵۳.۸ درصد است. به بیان دیگر؛ دانشمندان قلمروهای پژوهشی مذکور بیش از ۵۰ درصد کل تولیدات علمی کشور را در ۶ ماهه نخست سال ۲۰۱۸ به خود اختصاص داده‏ اند.

سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام خاطرنشان کرد: از سوی دیگر سهم تولیدات علمی ۱۰ حوزه پژوهشی نخست که در نمودار بالا دیده می‏ شود ۸۰.۶ درصد است.

انتهای پیام/

منبع: باشگاه خبرنگاران

کلیدواژه: اخبار علمی وزارت علوم

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۹۷۲۱۳۵۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

چگونه کشور‌های جهان از خورشید طلا و از باد پول می‌سازند؟!

فرارو- آژانس بین‌المللی انرژی در آخرین گزارش خود از وضعیت تولید انرژی‌های تجدیدپذیر در جهان اشاره کرده است که رشد ظرفیت تولید انرژی‌های پاک با ثبت یک رکورد تاریخی به ۵۰۷ گیگاوات (هزار مگاوات) در سال ۲۰۲۳ افزایش یافته است و این عدد، ۵۰ درصد بیشتر از رشد آن در سال ۲۰۲۲ است. این در حالیست که آمار‌های وزارت نیرو نشان می‌دهد، ظرفیت تولید انرژی برق‌آبی ایران در هشت ماه ابتدایی سال ۱۴۰۲ تنها ۵۵ مگاوات و تولید دیگر انرژی‌های پاک ۷۲ مگاوات رشد داشته است.

به گزارش فرارو، انرژ‌های تجدیدپذیر ۳ ماموریت مهم دارند؛ اولین و مهمترین وظیفه این است که نیاز‌های افزایشی در حوزه برق را تامین می‌کنند، ماموریت دوم انرژی‌های تجدید پذیر این است که ذغال سنگ را حذف کنند و در گام سوم، جایگزین گاز شوند. در حال حاضر در کشور ما، ظرفیت تولید برق هسته‌ای حدود یک درصد است و سهم تولید برق از انرژی‌های خورشیدی و بادی نیز کمی بیشتر از ۱ درصد است. سهم تولید برق آبی نیز در برخی فصول تا سه درصد می‌رسد و با این تفاسیر مشخص است که حدود ۹۵% انرژی ایران را سوخت‌های فسیلی تشکیل می‌دهند.

انرژی بادی نیروی تازه نفس تجدیدپذیر‌های جهان

وقتی صحبت از انرژی‌های تجدیدپذیر می‌شود، بسیاری به یاد انرژی خورشیدی می‌افتند که البته زیرساخت‌های آن نیز به سرعت در حال توسعه در سطح جهان است. اما افزون بر انرژی خورشیدی، انرژی بادی در حال توسعه در سطح جهان است تا جایی که باد خشکی با ۳۸٪ بیشتر از هزینه‌های خورشیدی در حال نزدیک شدن است. برآورد‌های بین المللی نشان می‌دهد پیشرفت‌های فناوری و کاهش هزینه‌ها به سرعت بازار‌های جدیدی را برای باد فراساحلی در هند، آسیای جنوب شرقی و استرالیا طی پنج تا ۱۰ سال آینده باز می‌کند، به نوعی که حتی قابلیت رقابت با گاز و ذغال سنگ را داشته باشد.

ظرفیت تجمعی نیروگاه‌های بادی نصب شده در سراسر جهان در پایان سال ۲۰۲۳ تقریباً ۱۰۲۳ گیگاوات بود. نکته جالب‌تر این که صنعت بادی در سال ۲۰۲۳ رکورد ۱۱۷ گیگاوات را در سطح جهان تولید کرد که ۵۰ درصد بیشتر از سال ۲۰۲۲ بود. همچنین تا ۵ سال دیگر یعنی ۲۰۲۸ احتمالا ۷۹۱ گیگاوات بیشتر اضافه خواهد شد. اگر ظرفیت تولید انرژی بادی در ایران را در مقایسه با آمار‌های سرانه تولید انرژی بادی در جهان بررسی کنیم، انتظار می‌رفت که ایران تا کنون ۱۰ گیگاوات بادی تولید می‌کرد و تا پنچ سال دیگر به ۲۰ گیگاوات می‌رسید، اما حقیقت این است که علیرغم این که اطلس بادی ایران نشان می‌دهد، امکانات طبیعی ایران برای ۴۸ گیگاوات در دسترس است، اما فقط ۰,۴ گیگاوات تولید داریم.

اهمیت انرژی بادی نه فقط در کشور‌های همسایه ما، بلکه در کشور‌های اروپایی نیز به یک موضوع بسیار مهم تبدیل شده است. مزرعه بادی جدید بریتانیا به ارزش ۹.۱ میلیارد پوند در دست ساخت است و انتظار می‌رود که بزرگترین مزرعه بادی فراساحلی جهان باشد. قرار است این مزرعه بادی به نام داگر بانک (Dogger Bank)، که در ۸۰ مایلی سواحل یورکشایر قرار دارد پس از بهره برداری تا ۳.۶ گیگاوات برق تولید کند؛ بنابراین می‌توان انتظار داشت که این مزرعه بادی ۶ میلیون برق به شبکه خانگی تزریق کند. نگاهی به این اعداد و ارقام نشان می‌دهد چگونه کشور‌های مختلف در تلاشند از انرژی بادی برای صرفه جویی در مصرف سرمایه‌های مادی خود استفاده کنند.

کشور‌هایی که از خورشید طلا می‌گیرند

کشور‌های مختلف و به ویژه آن‌ها که آفتاب خیز‌تر هستند به شدت به دنبال بهره برداری از منابع خورشیدی خود هستند. افزون بر کشور‌های حاشیه خلیج فارس، اخیرا هند نیز در این زمینه سرمایه گذاری گسترده‌ای انجام داده است. علی جم، مدیرعامل شرکت توزیع برق استان یزد که یکی از آفتاب خیز‌ترین استان‌های ایران است، سال گذشته اعلام کرد که طی پنج سال گذشته، ۱۱۰ هزار نیروگاه خورشیدی حمایتی ۵۵۰ هزار سامانه خورشیدی احداث شده است. با این وجود هنوز هم تا استاندارد‌های جهانی فاصله داریم.

شرکت آدانی گرین انرژی در حال توسعه نیروگاه انرژی تجدیدپذیر ۳۰ گیگاواتی در بیابان کویری با دمای بالای ۴۰ درجه در خاودا در گجرات به مساحت ۵۳۸ کیلومتر مربع و سرمایه گذاری کلی ۲۰ میلیارد دلار است، که پس از اتمام پروژه، بزرگترین نیروگاه سیاره زمین خواهد بود. با این تفاسیر می‌توان گفت هند می‌خواهد بیابان غیر قابل استفاده نمکی و ۴۰ درجه‌ای خود را تبدیل به بزرگترین نیروگاه انرژی تجدیدپذیر جهان کند. ابعاد این نیروگاه پنج برابر مساحت شهر پاریس و از فضا قابل مشاهده است. اما چرا این پروژه را می‌توان یکی از بهترین سرمایه گذاری‌های هند دانست؟ هندی‌ها موفق شده اند، منطقه‌ای را که به حدی خشک است که حیات وحش در آن وجود ندارد و فاقد پوشش گیاهی است به تولید انرژی پاک تبدیل کنند که دست کمی از خلق طلا ندارند.

اما کشور‌های اتحادیه اروپا نیز با وجود سهم کمتری که نسبت به آسیایی‌ها از انرژی خورشیدی دریافت می‌کنند، در این زمینه سرمایه گذاری‌های گسترده‌ای می‌کنند. آلمان در قالب یک طرح در تلاش است تا از طریق سیستم‌های خورشیدی قابل نصب در فضای بالکن خانه ها، انرژی خورشیدی را جذب کند. نکته جالب این که تا کنون حدود ۴۰۰ هزار سیستم خورشیدی پلاگین در بالکن خانه‌ها نصب شده است. ‏بر اساس محاسبات تقریبی آلمان حدود ۲۰۰ مگاوات خورشیدی بالکن نصب شده دارد.

چرا کوچ جهان به سمت انرژی‌های پاک اجباری است؟

حقیقتی که بر اساس آمار‌های جهانی انکار ناپذیر است، این است که تقاضای گاز اروپا ۲۴ درصد نسبت به ۲۰۲۱ کاهش یافته است و به کمترین میزان از سال ۲۰۱۵ رسیده است. همچنین وابستگی به ذغال سنگ نسبت به سال ۲۰۱۵ حدود ۵۰ درصد کاهش یافته است. تحقیقات حوزه انرژی در اتحادیه اروپا نیز نشان می‌دهند که تقاضای LNG اتحادیه اروپا احتمالاً در سال ۲۰۲۳ به اوج خود رسیده است. انجمن تنظیم‌کننده‌های انرژی اروپا (ACER) تخمین می‌زند که تقاضای گاز اتحادیه اروپا برای LNG تا سال ۲۰۲۷ حدود ۶۰ میلیارد متر مکعب کاهش می‌یابد و این رقم، تقریباً نیمی از صادرات LNG ایالات متحده در سال ۲۰۲۳ برای مقیاس است.

در شرایطی که تولید برق سوخت‌های فسیلی از سهم ۴۶.۵۳ درصدی در اروپا به ۳۹.۳۱ درصد در بازه زمانی یکساله کاهش پیدا می‌کند، مجبور به پذیرش واقعیت‌های گذار از انرژی فسیلی خواهیم بود. مهمترین گزینه‌ها برای این گذار و جایگزینی، بازگشت به سمت انرژی خورشیدی، بادی، پمپ‌های گرمایشی، سوخت‌های بیو و هیدروژن سبز است.

یک استدلال همیشگی که از سوی مدافعان انرژی‌های فسیلی مطرح می‌شود این است که می‌گویند، میزان برقی که از طریق انرژی‌های پاک به دست می‌آید، کمتر از حدی است که به واسطه سوخت‌های فسیلی به دست می‌آید. اما بررسی‌های تخصصی چه می‌گویند؟ ‏۲.۵ گیگاوات خورشیدی یا ۱.۷ گیگاوات بادی همان مقدار برق تولید می‌کند که ۱ گیگاوات گاز سیکل ترکیبی تولید میکند. ‏۲ گیگاوات خورشیدی یا ۱.۳ گیگاوات باد حدود ۱ گیگاوات ذغال سنگ تولید می‌کند. همچنین نیروگاه‌های خورشیدی و بادی نیاز به خوراک مانند گاز و ذغال سنگ ندارند، پس هزینه خوراک و حتی تعمیر نگهداری ندارند.

نکته مهمتر این که هزینه ساخت نیروگاه‌های خورشیدی به یک سوم نیروگاه‌های سیکل ترکیبی و با باطری ذخیره باز هم کمتر از نیروگاه‌های سیکل ترکیبی (با کیفیت ۵۸%) خواهد بود. برخلاف کاهش هزینه‌های انرژی‌های تجدیدپذیر، هزینه‌های تولید ذغال سنگ و گاز از سال ۲۰۲۰ تا کنون ۱۲ درصد افزایش یافته و عمدتاً به دلیل مکانیسم‌های قیمت گذاری کربن، پیش بینی می‌شود تا سال ۲۰۵۰ روند افزایشی ادامه یابد. اکنون و پس از مرور همه این اطلاعات با یک پرسش اساسی رو به رو می‌شویم که آیا ساسیتگذاران حوزه انرژی برنامه‌ای برای تغییر در برنامه هفتم توسعه و افزایش بودجه در بخش انرژی‌های پاک دارند یا قرار است همچنان به انرژی‌های فسیلی وابستگی حداکثری داشته باشیم؟!