اعتراض های مردمی در مغرب؛ علل و سرنوشت معترضان

الجزیره-ایرنا- مغرب که با نظام پادشاهی اداره می شود و «محمد ششم » از 19 سال پیش تاکنون قدرت را در این کشور در دست دارد، از حوادث بهار عربی جان سالم به در برد اما مشکلات اقتصادی طی چند سال گذشته باعث اعتراض شدید مردمی و برگزاری تجمعات و راهپیمایی های گسترده در این کشور شده است.

به گزارش ایرنا، معترضان در مغرب تلاش کرده اند مخالفت خود را با سیاست های دولت و اعتراضشان به وضعیت اقتصادی کنونی، با روش های مسالمت آمیز و بدون توسل به خشونت نشان دهند اما در مواردی هم کار معترضان به درگیری با نیروهای دولتی کشیده شده و البته شمار زیادی از معترضان دستگیر و زندانی شده اند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

نکته قابل توجه در این اعتراض ها این است که مردم بیشتر دولت و دستگاه قضایی و حتی مجلس نمایندگان را هدف قرار داده اند و نه پادشاه این کشور اما به هر حال خواسته اصلی آن ها از شاه این بوده است که تغییراتی در کشور انجام دهد زیرا از نظر آن ها وضعیت موجود مطلوب مردم نیست.

** آغاز اعتراضات مردمی در مغرب

20 فوریه سال 2011 میلادی و در پی تحولات موسوم به بهار عربی در برخی کشورهای عربی، راهپیمایی های اعتراض آمیز در مناطق مختلف مغرب آغاز شد و مردم خواستار انجام اصلاحات سیاسی ، قتصادی و اجتماعی در کشورشان شدند.آن زمان مردم در پی تغییراتی در قانون اساسی بر اساس اصول دمکراتیک، انحلال پارلمان و دولت، تشکیل دولت موقت و داشتن دستگاه قضایی مستقل، محاکمه افرادی که در فساد دست داشتند و پایان دادن به بیکاری فارغ التحصیلان دانشگاه ها و به رسمیت شناخته شدن زبان آمازیغی به عنوان زبان رسمی و آزادی همه زندانیان سیاسی شدند.
در این ماه تظاهرات در شهرهای مختلف مغرب شاهد حضور گسترده مردم؛ زن و مرد و پیر و جوان بود و دست کم پنج نفر در اعتراض به وضعیت موجود، به تاسی از محمد بوعزیزی جوان تونسی، خود را به آتش کشیدند .
پس از گذشت چند ماه از این اعتراض ها و ناآرامی ها، محمد ششم دستور داد شورای ملی حقوق بشر برای دفاع از حقوق بشر در این کشور تشکیل شود و همچنین از تشکیل کمیته ای برای اصلاح قانون اساسی خبر داد و دولت این کشور اوایل ماه آوریل چند لایحه را در مورد مبارزه با فساد و عادی سازی زندگی مردم تصویب کرد و کمی پس از آن نیز 190 زندانی سیاسی و از جمله پنج نفر از رهبران سیاسی که دادگاه های مغرب آن ها را سال 2009 محکوم به زندان کرده بودند، آزاد کرد.
آتش این اعتراض ها کم کم فروکش کرد و اوضاع به حالت عادی بازگشت اما وضعیت اقتصادی مردم تغییری نکرده بود در نتیجه جرقه ای برای آغاز راهپیمایی جدید کافی بود تا مردم بار دیگر به خیابان ها بیایند.

**شعله ور شدن آتش اعتراضات مردمی در سال 2016

نیروهای دولتی 28اکتبر سال 2016میلادی (هفتم آبان 1395) ماهی های یک ماهی فروش 30 ساله به نام «محسن فکری »را در «حسیمه» واقع در منطقه ریف در شمال مغرب مصادره کردند و در خودروی حامل زباله ریختند. این جوان در اعتراض به این اقدام و در تلاش برای برگرداندن ماهی ها همراه با دوستان خود وارد خودروی حامل زباله شد اما اولای تیغه های خودروی حمل زباله جان باخت و اینگونه آتش اعتراض ها و راهپیماهایی بر افروخته شد.
معترضان ابتدا خواستار اجرای عدالت و کشف حقایق در خصوص علت کشته شدن این جوان بودند اما کمی پس از آن، این جنبش ابعاد دیگری به خود گرفت و مردم ده ها خواسته حقوقی ،اجتماعی و اقتصادی زیادی مطرح کردند که ساخت ورزشگاه و دانشگاه و بیمارستان و ایجاد فرصت های شغلی از این جمله بود .
این اعتراض ها به جنبش ریف مشهور شد و «ناصر الزفزافی » یکی از مهم ترین فعالان این جنبش زندانی در کنار بیش از 150 نفر از شهروندان مغربی بازداشت شد. از آن زمان نام الزفزافی به عنوان یکی از مشهورترین چهره های معترض در مغرب بر سر زبان ها افتاد .این اعتراض ها در منطقه حسیمه همچنان ادامه داشت تا اینکه آتش این اعتراض ها در جاهای دیگر نیز شعله ور شد.

**ساکنان جراده و احساس به حاشیه رانده شدن و بی توجهی مسئولان به آن ها

«جراده» منطقه ای با جمعیتی حدود 40هزار نفر است که در 522 کیلومتری شمال شرق پایتخت مغرب قرار دارد. تا حدود دو دهه پیش، معادن ذغال سنگ در این منطقه محلی برای کسب درآمد ساکنان بود اما سال 1998میلادی ذخایر ذغال سنگ کم کم در این معدن به پایان رسید و شرکت ها به تدریج این منطقه را ترک کردند و این معدن تعطیل شد و در نتیجه شمار زیادی ازمردم منطقه بیکار شدند و از مقام های دولتی خواستند فکری به حال اشتغال آن ها بکنند اما عملا کاری انجام نشد .
اواخر سال 2017 دوبرادر که تلاش می کردند در شرایط سخت و از روی بیکاری و با وجود خطرات زیاد، از یک چاه و تونل ، ذغال سنگ استخراج کنند، جان باختند و پس از آن نیز یک نفر دیگر به دلیل شرایط بد این معدن ، جان باخت و این سرآغاز اعتراض های مردمی شد .معترضان از دولت خواستند با توجه به تعطیلی این معدن که طی چندین دهه منبع رزق مردم بود، شغل ایجاد کند. مردم این منطقه می گویند ده ها نفر در این معدن جان باخته اند.
مردم این منطقه بارها راهپیمایی برگزار کرده و خواستار توجه دولت به وضعیت معیشتی خود شده اند.گفته می شود در راهپیماهای چند ماه اخیر بین پنج تا هفت هزار نفر شرکت کردند..
از سوی دیگر شهر «زاکوره » بزرگترین شهر جنوب مغرب از ماه اکتبر سال 2017 با بحران کم آبی مواجه شد و این باعث شد ساکنان این شهر در اعتراض به قطعی پیاپی آب راهپیمایی ای تحت عنوان تشنگی به راه بیندازند.
«محمد ظریف »کارشناس سیاسی مغربی گفت، مغرب طی 10 سال اخیر با اعتراض های مشابهی در مناطق به حاشیه رانده شده روبرو بوده است .سال 2007در شهر «صفرو» واقع در مرکز این کشور مردم در اعتراض به افزایش قیمت کالاها تظاهرات برگزار کردند و بین سال های 2005 تا 2009 نیز مردم دست به تحرکاتی در «سیدی افنی » در جنوب و «بوعرفه» در شرق مغرب زدند و شهر «تازه» در مرکز این کشور نیز در سال 2012 شاهد برگزاری تظاهرات مشابهی بود.

**دیده بان حقوق بشر، مغرب را به سرکوب معترضان متهم می کند

دیده بان حقوق بشر اعلام کرده است با وجود مسالمت آمیز بودن این راهپیمایی ها، پلیس مغرب ، اعتراض های مردم در ماه مارس 2018 را در شهر جراده سرکوب کرد و برای متفرق کردن مردم به خشونت مفرط دست زد و در جریان آن یک نوجوان 16 ساله را توسط خودرو زیر گرفت و رهبران این اعتراض ها را بازداشت کرد.
دیده بان حقوق بشر افزود، پلیس مغرب در سال 2016 تا 2017 نیز با معترضان در منطقه ریف همین برخورد را داشت.

** ناامیدی معترضان از دولت و درخواست برای استعفای نخست وزیر و همه اعضای کابینه

با تداوم وضعیت بد اقتصادی مردم در بسیاری از مناطق مغرب ، بسیاری از مغربی ها اواسط خرداد ماه گذشته در شبکه های اجتماعی خواستار برکناری دولت و انحلال پارلمان شدند. فعالان مغربی در شبکه های اجتماعی از «سعد الدین عثمانی» نخست وزیر این کشور خواستند به دلیل مشکلات اجتماعی رو به افزایش، استعفا کند.
روزنامه «زنقه 20» مغرب نوشت، مردم با مشکل گرانی و افزایش قیمت کالاها و نبود فرصت های شغلی دست و پنجه نرم می کنند و در این میان دولت مغرب نتوانسته است آتش اعتراض های مردمی را خاموش کند، این موارد کافی است تا محمد ششم شاه مغرب بر اساس قانون اساسی دخالت و نخست وزیر را برکنار و پارلمان را نیز منحل کند و پس از آن انتخابات زودهنگام برگزار شود .
از سوی دیگر حزب « الاصاله و المعاصره» خواستار استعفای کابینه و انحلال پارلمان شد. این حزب اعلام کرد با استعفای دولت، میان مردم و احزاب سیاسی آشتی برقرار می شود زیرا این روزها مقام های دولتی حقوق و پاداش های قابل توجهی دریافت می کنند در حالی که بیشتر مردم مغرب با مشکل تامین مخارج زندگیشان مواجه اند.
این اعتراض ها ، وعده و وعیدهای مقام های دولتی برای رسیدگی به خواسته های مردم را در پی داشت اما نه تنها دولت استعفا نکرد بلکه دستگاه قضایی این کشورا حکام سنگینی برای معترضان صادر کرد.

**تظاهرات معترضان به ادامه بازداشت فعالان اجتماعی و صدور احکام سنگین برای آن ها

دستگاه قضایی مغرب 26 ژوئن ( پنجم تیرماه) حکم 53 فعال اجتماعی مغربی را که خواستار اجرای طرح های توسعه منطقه شمال غرب این کشور به ویژه شهر «الحسیمه » بودند را اعلام کرد که بر اساس آن، این افراد به یک تا 20 سال زندان محکوم شده اند. «ناصر الزفزافی» رهبر این اعتراض ها و سه نفر دیگر به اتهام «توطئه برای بر هم زدن امنیت کشور » به 20 سال زندان محکوم شده اند.
تارنمای «هسپرس» مغرب نوشت، در پی اعلام این احکام، شماری زیادی از مردم مغرب به ویژه مادران بازداشت شدگان در اعتراض به احکام صادر شده برای فرزندانشان لباس سیاه بر تن کردند، این احکام را ظالمانه دانستند و شعارهایی مانند ' مرگ آری ، خواری و مذلت نه' و ' زنده باد ریف ' سر دادند.
پس از آن نیز هزاران مغربی طی روزهای گذشته در اعتراض به زندانی شدن فعالان در اواخر سال 2016 و اوایل سال 2017 در شمال این کشور دست به راهپیمایی زدند و شعارهای مانند «مردم خواستار آزادی بازداشت شدگان هستند» ، « مردم دادگستری را تحریم می کنند» و « نه به نظامی کردن منطقه ریف» سر داده و عکس رهبران جنبش اعتراضی این کشور را با خود حمل می کردند.
در این میان برخی نیز از جنبش «20 فوریه » در سال 2011 و برخی دیگر از جنبش آمازیغی حمایت کردند و طرفداران «جنبش عدالت و نیکوکاری» که مهم ترین سازمان اسلامی در مغرب است و حضور فعال و گسترده ای در شبکه های اجتمکاعی و میان مردم دارد ، حضور پررنگی در این راهپیمایی داشتند.
مقام های محلی اعلام کرده اند بین 6 تا هشت هزار نفر در این راهپیمایی شرکت کردند اما معترضان شمار مردم را بسیار بیشتر از این ها می دانند و می گویند بیش از 30 هزار نفر در این راهپیمایی حضور داشتند.
نزدیکان بازداشت شدگان با ابراز ناراحتی و ناامیدی ، تاکید کردند تا زمان آزاد شدن فرزندانشان به اعتراض ها ادامه می دهند.
تارنمای مغربی «الیوم 24» نوشت، پدر ناصر الزفزافی در این راهپیمایی به صورت توضیحات مختصری در مورد ظلم به منطقه ریف و به حاشیه رانده شدن آن پس از استقلال مغرب داد ،حکم صادر شده برای فرزندش را سیاسی دانست و تاکید کرد چنین سیاست ها و احکامی باعث اتحاد بیشتر مردم مغرب در منطقه ریف می شود.
وی افزود، این راهپیمایی در حقیقت یک همه پرسی مردمی واقعی برای حمایت از ریف است.
خبرگزاری رویترز اعلام کرده است تظاهرات الحسیمه و اعتراض های شهر الجراده در اوایل سال 2018، از جمله بزرگترین جنبش های اعتراضی در مغرب از سال 2011 بوده است که در پی آن پادشاه مغرب برخی از اختیارات خود را به مجلس نمایندگان این کشور واگذار کرد.

** چشم امید مردم به محمد ششم برای آزادی فرزندانشان

بسیاری از مردم مغرب این روزها از دستگاه قضایی و مقام های دولتی ناامید شده اند و امیدوارند محمد ششم 23 جولای( اول مرداد ) که سالروز به تخت نشستنش در سال 1999 میلادی است ، با استفاده از اختیارات خود، فرمان عفو زندانیان سیاسی به ویژع کسانی مانند الزفزافی را صادر کند هرچند هنوز شواهد و قرائنی مبنی بر چنین تصمیمی وجود ندارد اما بعید نیست با افزایش دامنه اعتراض های مردمی ، محمد ششم برای آرام کردن اوضاع، از این مناسبت استفاده و فرمان عفو معترضان را صادر کند.

نکته قابل توجه این است که حتی اگر زندانیان سیاسی آزاد شوند ، مشکلاتی که باعث اعتراض مردم به ویژه در منطقه جراده و حسیمه و مناطق دیگر شده است، همچنان وجود دارد ، مردم در این مناطق ناراضی اند و تنها جرقه ای برای انفجار انبار باروت خشم مردم کافی است هرچند دولت و دستگاه قضایی مغرب با صدور حکم زندان 20 ساله برای معترضان و متهم کردن ان ها به تلاش برای بر هم زدن امنیت ملی، سعی می کند مخالفان دیگر را وحشت زده کند و بترساند اما زمانی که مردم از شرایط موجود به ستوه بیایند، چنین تهدیدهایی مانع اعتراض و تظاهرات آن ها نمی شود.
جدا از این این تنها مردم مناطق ریف و جراده نیستند که نسبت به شرایط موجود اعتراض دارند بلکه مردم در همه مناطق حتی در پایتخت از وضعیت بد اقتصادی خود شکایت دارند و حتی چند ماه پیش کارزاری برای تحریم خرید برخی کالاها که اخیرا قیمت آن افزایش پیدا کرده بود، ایجاد شد که باعث وحشت مقام ها و صاحبان این شرکت ها شد و هر لحظه ممکن است این اعتراض ها شکل دیگری به خود بگیرد و از تحریم خرید کالاها، به برگزاری راهپیمایی و تجمعات اعتراض آمیز تغییر شکل دهد.
خاورم **2041**1049

منبع: ایرنا

کلیدواژه: سياسي مغرب اعتراض هاي مردمي مشكلات اقتصادي

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۹۷۶۵۸۶۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

انتخابی سخت در سمیرم و لنجان/ مردم کار را تمام می‌کنند

 دور دوم انتخابات مجلس دوازدهم به همان نسبت اهمیت دور اول انتخابات در حالی آخر هفته برگزار خواهد شد که مردم برای تعیین سرنوشت خود وظیفه سنگینی بر عهده دارند تا با انتخاب شایسته بتوانند فرد مناسبی را به عنوان نماینده خود وارد مجلس شورای اسلامی کنند. البته تفاوتی که دور دوم انتخابات با دور اول دارد در میزان تعدد کاندیداهاست که مردم با دو داوطلب روبرو هستند و این انتخاب بین دو گزینه به نظر می‌رسد کمی سخت باشد. فضاسازی انتخاباتی و ایجاد حس رقابت بین کاندیداها نیز در میزان استقبال مردم تأثیرگذار است که البته طبق پیش‌‎بینی و تجربه سنوات گذشته، میزان استقبال مردم برای مشارکت در انتخابات در شهرستان‌ها بیشتر و یا حتی با همان نسبت دور اول برگزار می‌شود.

در استان اصفهان انتخابات مجلس یازدهم در شهرستان‌های سمیرم و لنجان به دور دوم کشیده شد که جمعه ۲۱ اردیبهشت ماه سال جاری برگزار می‌شود.

کاهش مشارکت نخواهیم داشت

محسن عزتی، دبیر حزب همبستگی دانش‌آموختگان ایران (هدا) اصفهان با اشاره به اهمیت دور دوم انتخابات مجلس دوازدهم گفت: اهمیت حضور مردم در تعیین سرنوشت خود همانند دور اول انتخابات بسیار مهم است که چه افرادی را به عنوان نماینده خود وارد مجلس شورای اسلامی می‌کنند.

وی باور دارد که کاهش مشارکت نخواهیم داشت و به همان نسبت در دور اول، مردم مشارکت می‌کنند و در ادامه گفت: مردم اگر حضور جدی و پررنگی نداشته باشند کسی که از شایستگی کمتری برخوردار باشد به مجلس راه پیدا می‌کند بنابراین وظیفه مردم در دور دوم سنگین‌تر است.

وی از مردم خواست و تاکید کرد که سرنوشت خود را جدی بگیرند و این فرصت طلایی را از دست ندهند.

عزتی با اشاره به میزان استقبال مردم در دور دوم خاطر نشان کرد: طبق تجربه در شهرستان‌ها رقابت‌ها جدی تر می‌شود.

وی ادامه داد: من شاهد بودم که در شهرستان‌ها در دور دوم انتخابات رغبت مردم بیشتر می‌شود و قشر خاکستری حضور پیدا می‌کنند هرچند بستگی دارد که فضای رقابتی چگونه ایجاد شود.

قدرت چانه زنی بالا با رأی بیشتر

حجت الاسلام محمد تقی نقدعلی نیز در این راستا با بیان اینکه بحث تعیین سرنوشت تنها بسته به دور اول انتخابات نیست گفت: یقیناً کسانی که برای آینده کشور و استان دغدغه داشتند و در دور اول حضور داشتند و سرنوشت را تعیین کردند حتماً و قطعاً باید در دور دوم هم این کار نیمه تمام را به اتمام برسانند همانطور که در تعبیر عامیانه می‌گویند، «کار را آن کرد که تمام کرد».

نماینده مردم خمینی شهر در مجلس شورای اسلامی تاکید کرد: هرگاه نماینده‌ای با قوت رأی وارد مجلس می‌شود، قدرت چانه زنی در سطح کلان کشور را خواهد داشت و از این رو تأثیرگذاری بالاتری خواهد داشت.

وی با بیان اینکه در دور اول انتخابات نیز دشمن هجمه‌های زیادی را انجام داد و بر طبل عدم مشارکت می‌کوبید، گفت: در مقیاس تبلیغات دشمن مشارکت خوبی را در دور اول انتخابات مجلس دوازدهم داشتیم و امید دشمنان نا امید شد و منتظر چنین اتفاقی در دور دوم انتخابات هستیم.

اهمیت یکسان دور اول و دوم انتخابات

حامد یزدیان نیز با همین اعتقاد که دور اول و دوم به یک میزان اهمیت دارد، به مهر گفت: حضور نمایندگان با رأی بالا برای ضمانت اجرایی کارهای نظام امر مهمی است و این موضوع در کلانشهرها که نیمی از نمایندگان آنها نقش تعیین کننده‌ای در فضای سیاسی کشور دارند، بسیار اهمیت دارد.

منتخب مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه میزان مشارکت مردم در دور دوم انتخابات ضرورت دارد، گفت: برای ترغیب مردم برای مشارکت در دور دوم انتخابات باید ضرورت‌ها را مشخص و برای آن برنامه‌ریزی کرد.

تأثیر انتخاب فرد اصلح برای آبادانی شهرستان‌ها

ابوالفضل قربانی با بیان اینکه ورود نمایندگان به مجلس و انتخابات یازدهم مجلس قطعاً باید به سرانجام و به اتمام برسد، گفت: مسئولیت افرادی که در این شهرستان‌ها هستند نسبت به سایر افراد بیشتر است تا این کار ناتمام را به سرانجام برسانند.

دبیر مجمع نیروهای انقلاب اصفهان خاطر نشان کرد: همانطور که مقام معظم رهبری برای حضور پرشور در انتخابات تاکید بسیاری داشتند، بدیهی است که برای مرحله دوم هم این امر صادق است و از همه واجدین شرایط درخواست مشارکت در مرحله دوم انتخابات را داریم.

وی با بیان اینکه دور دوم انتخابات در شهرستان‌های سمیرم و لنجان برگزار می‌شود، گفت: مردم با انتخاب فرد اصلح نماینده خود را برای تصمیم‌گیری‌های سرنوشت‌ساز به مجلس شورای اسلامی می‌فرستند و این امر تأثیر مثبتی بر فعالیت‌های شهرستان‌ها، پیشرفت و آبادانی خواهد داشت.

منبع: خبرگزاری مهر