چند روایت معتبر از یک فیلسوف بزرگ/ شیخ اشراق را مخالفان تعقل کشتند

استاد دانشگاه و حوزه: از مطالعه زندگی سهروردی زهد و ریاضت قلبی برداشت می شود تا صوفی گری و ایشان همچون حکمای دیگر مسلمان فلسفه یونانی را به سمت حکمت اسلامی سوق داد.

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، هشتم مرداد روز بزرگ‌داشت شهاب الدین یحیی بن حبش بن امیرک ابوالفتوح سهروردی، ملقب به شهاب‌الدین، شیخ اشراق، شیخ مقتول و شیخ شهید است که در زمینه تفکر، زندگی و آثار او با استادان دانشگاه و حوزه به گفتگو پرداخته‌ایم که مشروح آن در اختیار مخاطبان قرار می‌گیرد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

رضایی: سهروردی از منتقدان فلسفه «مشاء» است

دکتر مرتضی رضایی عضو هیأت علمی موسسه امام خمینی  قم در گفت و گو با خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو در مورد شیخ شهاب الدین سهروردی گفت: باید توجه کنیم که دو شهاب الدین سهروردی در تاریخ ایران وجود دارد که هر دو هم مربوط به سهرورد زنجان هستند. اولی که عارف است و مربوط به قرن پنجم هجری است ودیگری که فیلسوف و همان شیخ اشراق معروف است که مربوط به قرن ششم هجری است. از دانشمندان معاصر زمان شیخ اشراق فخرالدین رازی است که در اصفهان مشغول به تحصیل بوده است.

رضایی افزود: سهروردی پس از گذراندن مراحل ابتدایی تحصیل در زنجان به شهر اصفهان که آن روز مرکز علم و فرهنگ بود سفر کرد و در طول این مدت با فخر رازی دیدارها و گفت و گوهایی داشته است. یکی از خصوصیات سهروردی سفر به اقصی نقاط کشورها و شهرهای ایران است تا بتواند با بزرگان معنوی و علمی ملاقات داشته و با فکر آنها آشنا شود.

وی تاکید کرد: سهروردی بعدتر مورد توجه پسر صلاح الدین ایوبی که حاکم شامات بود قرار گرفت و به حلب سوریه دعوت شد.سهروردی روحیه آزادمنشانه ای داشت و بسیاری از علمای زمان را در مناظره‌ها و گفتگوها شکست می‌داد که نهایتا همین موضوع باعث شد سعایت او را به صلاح الدین ایوبی بکنند.

رضایی خاطر نشان کرد: پسر صلاح الدین ایوبی به دستور کشتن سهروردی رضایت نمی داد اما تحت فشار علمای زمانه نهایتا او را به زندان انداخت و سهروردی در همان زندان جان باخت و لقب شیخ شهید به او داده شد.این سعایت بیشتر به خاطر حسادت به دانش و ابراز اندیشه های عقلی و فلسفی توسط سهروردی بود.

رضایی عنوان کرد: سهروردی به طور کلی یکی از منتقدان فلسفه مشاء به رهبری فارابی و ابن سینا است البته خودش هم اعتراف می‌کند که منظورش این نیست که کل فلسفه سینایی را قبول ندارد و می توان گفت در جاهایی توانسته فلسفه ابن سینا را تکمیل هم بکند.

وی در ادامه گفت: در جهان علم و همین طور فلسفه وقتی بخواهند دو چیز را تفکیک کنند به روش تحقیق دقت می کنند یعنی وقتی ادعایی مطرح می شود چگونه می توانیم تشخیص دهیم که این سوال درست است یا غلط که به طور کلان چهار روش برای تعیین صحت آن وجود دارد: 1- روش نقلی و تاریخی 2-روش عقلی 3-روش تجربی و 4-روش شهودی.

رضایی اظهار داشت: مثلا وقتی گفته می شود فلان پادشاه در فلان تاریخ تاج گذاری کرده با روش عقلی یا تجربی قابل اثبات نیست بلکه باید تاریخ و اسناد و مدارک را بررسی کنیم و یا محاسبات ریاضی و جبر و فلسفه از روش عقلی پیروی می کنند و یا علومی مثل زیست شناسی، فیزیک و شیمی را باید با روش تجربی کسب کنیم.

عضو هیأت علمی موسسه امام خمینی (ره) گفت: فرق فلسفه مشاء و اشراق در این است که ابن سینا می گوید همان طور که در حل مسئله ملزم به استفاده از روش عقلی هستیم در زمینه طرح سوال هم الزاما باید از روش عقلی استفاده کنیم اما سهروردی پاسخ دیگری به این موضوع می دهد و می گوید در هنگام حل مسئله موافقم که باید از روش عقلی و نه روش نقلی یا تجربی یا شهودی استفاده کرد اما در مقام طرح سوال می توان از شهود، عقل و یا غیره استفاده کرد.

وی تاکید کرد: البته خود سهروردی به شهود بیش از عقل معتقد است و عنوان می کند که اگر دلایل عقلی را که ذکر کرده ام ابطال کنید در ادعاهای من کوچکترین تردیدی نمی یابید چون قبلش با شهود به آن رسیدم و عقلی که سهروردی از آن دفاع می کند عقل موید به شهود است.

رضایی تصریح کرد: در مرحله بعد ملاصدرا که بعد از شیخ اشراق است این نظر سهروردی را تایید می کند اما علاوه بر عقل و شهود در طرح مسئله معتقد است که وحی هم می تواند کمک کند.

وی در پاسخ به اینکه آیا هیچ ایرادی به بحث طرح مسئله به کمک شهود وارد نیست؟ آیا ممکن نیست شهود، از القائات شیطان باشد؟ گفت: ممکن هست اما در تفکیک شهود وهنی با شهود شیطانی تفاوت وجود دارد و عرفا سه مورد را در این زمینه تذکر می دهند که یکی همان برهان عقل است یعنی اگر شهودی با برهان عقلی ثابت شود آن شهود پذیرفته است لذا تا زمانی که شهودی توسط عقل اثبات نشود پذیرفته نیست لذا اگر سهروردی سهم بیشتری از عقل و یا شهود قائل باشد دیگران زیر بار این حرف نمی روند.

فلاح: عرفان تعارضی با سنت پیامبر ندارد

فلاح رئیس موسسه فتوت نیز در گفتگو با خبرگزاری دانشجو در پاسخ به اینکه آیا عرفان سهروردی به جریان دین ضربه زد؟ گفت: عرفان حقیقی همان کتاب و سنت پیامبر و ائمه (علیه السلام) است و عقل قطعی هیچ گاه با کتاب و سنت تعارض و ناسازگاری ندارد.

وی افزود: خود سهروردی در این زمینه می گوید هر ادعایی که در کتاب و سنت شاهدی بر آن نباشد سخنی بیهوده و گزاف است و کسی که تمسک به قرآن نکند منحرف است و به راه کج می رود.

فلاح عناون کرد: البته دیگر فیلسوفان چون ابن سینا و ملاصدرا هم به همین قضیه تکیه دارند و می گویند هرگز نمی شود بین آنچه عقل می گوید و آنچه وحی می گوید ناسازگاری وجود داشته باشد. اما این اعتراف باعث نمی شود که نسبت به همه این فیلسوفان نقدی نداشته باشیم.

رضایی نیز در این زمینه گفت: متفکران امروز چون علامه جوادی آملی و حسن زاده نیز بسیار بر هماهنگی عرفان، برهان و قرآن تاکید دارند و معتقدند شهود اگر شهود رحمانی و حقیقی باشد هرگز با عقل و وحی و روایات مشکلی ندارد. بنابراین یک راه تشخیص شهود حقیقی ارایه آن به عقل و راه دیگر ارایه شهود به کتاب و سنت است.

فلاح در مورد موضوع صوفی‌مسلک بودن سهروردی گفت: در تاریخ اسلام همواره کسانی را داشته ایم که فعالیت صوفی گرانه داشته‌اند به خصوص بعد از دوره‌های نفوذ انگلیس و فرقه سازی‌هایشان از دوره قاجاریه به بعد که عرفان های به خصوصی را ارایه دادند اما این که همه کسانی که به عرفان پرداخته اند در این جریان قراردارند حرف درستی نیست بلکه باید شخص به شخص و دوره به دوره مطالعه و بعد قضاوت شود و لذا اینکه بگوییم هر عارفی در طول تاریخ بوده با انگلیسی ها همدست بوده حرف کارشناسی شده ای نیست.

فلاح افزود: زیاد موافق نیستم که سهروردی اهل صوفی گری به معنای مذموم آن بوده بلکه اهل ذوق، سیر و سلوک و ریاضت قلبی بوده است.

سیف: سهروردی «صوفی مسلک» نبود

سیف استاد ادبیات و عضو هیئت علمی دانشگاه تهران در مورد صوفی مسلکی سهروردی گفت: صوفی تعریف خاص خودش را دارد و اهل خانقاه و ضوابط خاص آن است اما شیخ اشراق این گونه نبوده است در واقع شیخ اشراق یک مباحث عقلی را به مباحث شهودی پیوند داده است.

سیف تاکید کرد: شیخ اشراق احیاگر حکمت ایرانی است. همان طور که می‌دانید خواستگاه فلسفه یونان است و اسلام هم فلسفه نداشته است. یکی از هنرهای ایرانیان تا به امروز این بوده است که فلسفه متهاجم از سمت یونان را به سمت اسلامی شدن پیش برده اند یعنی سعی کرده اند که فلسفه را به سمت حکمت سوق بدهند و وقتی قرآن حرف از حکمت می زند حکمت و علم را تنها نمی داند بلکه وحی را هم در حکمت دخیل م‌ داند.

سیف در مورد انتقادات سهروردی به فلسفه مشاء گفت: برخی انتقادات سهروردی به فلسفه مشاء وارد است و برخی وارد نیست مثلا در بحث فلسفی هیولای اولاء که در نظام مشایی به عنوان جوهر فعلیت مطرح می شود و معتقد است که اشیا مادی به این هیولای اولاء یا ماده المواد برمی گردند نقد دارد.

سیف تاکید کرد: تفسیر نظام مشایی از هیولای اولا جوهر بدون هر گونه فعلیت است لذا می تواند به هر چیزی تبدیل شود وهر صورتی به خودش بگیرد سهروردی این را قبول ندارد و معتقد است که هیولا یا «ماده المواد» با این تفسیر مشایی‌ها وجود ندارد و می گوید جسم یک موجود بسیط است و مرکب از دو جوهری که مشایی‌ها می گویند نیست.

سیف افزود: در این زمینه خواجه نصیرالدین طوسی هم با آنکه فیلسوف مشایی است همین نظر سهروردی را دارد و با اسم سهروردی در این موضوع موافق است از بزرگان امروز هم کسانی موافق تفسیر مشایی ها از هیولای اولاء نیستند.

سیف خاطرنشان کرد: سهروردی در نوشته هایش تاکید زیادی به این مفهوم دارد که ما از شرق هستی یا همان عوالم بالا بیرون آمده ایم و گرفتار غرب عالم یا عوالم پایین و مادی شده ایم و اگر بخواهیم به اصل خود برگردیم و متوجه عالم بالا شویم باید خودسازی تهذیب و تزکیه انجام شود.

 استاد ادبیات دانشگاه تهران گفت: سهروردی اهل زنجان است و اغلب آثارش هم به عربی است اما عربی نیست بلکه به زبان رایج آن زمان جهان اسلام یعنی عربی آثارش را نگاشته است.

این استاد ادبیات افزود: او بسیار باهوش و توانابود و به خاطر توانایی های عقلانی و فلسفی مورد حسادت علمای زمانه قرار گرفت علاوه بر آن در آن زمان تفکر عشائره غلبه داشت کسانی که صرفا به روایات با سند مشخص و یا نامشخص تکیه داشتند، قائل به جبر بودند و انسان را مجبور به شرایط و فاقد اختیار می پنداشتند هم چنین عقل را نیز نمی پذیرفتند.

وی افزود: این گروه متاثر و متسلب با هر عقل و فکری مثل معتزله و امامیه (شیعه) و فلاسفه مشکل داشتند لذا با افرادی مثل ابن سینا و شیخ اشراق مقابله می کردند. این که کسی مثل فردوسی شاهنامه را خردنامه می نامد و با نام خداوند جان و خرد آغاز می کند.

سیف تاکید کرد: شیخ اشراق بیشتر آثارش عربی هستند اما رساله هایش به فارسی نگاشته شده است از رساله های شاخص او سفیر سیمرغ عقل سرخ مونس العشاق است. در رساله مونس العشاق به صورت فلسفی به بحث عشق می پردازد که مبتنی بر همین تعاریف از عشق حافظ می سراید: در عزل پرتوی حسنت ز تجلی دم زد/ عشق پیدا شد و آتش به همه عالم زد. سیمرغ در رساله های او همان حکم جبرئیل پیام آور علم و دانایی و دانش را دارد و سیمرغ بیشتر آموزش می دهد.

سیف در انتها گفت : اشعار او بیشتر عربی است تا فارسی اما شعر فارسی بسیار مشهور او این است: هان تا سر رشته خرد گم نکنیم / خود را زورای نیک و بد گم نکنیم / رهرو تویی راه تویی منزل تو / هشدار که راه تو / خود گم نکنی

 

منبع: خبرگزاری دانشجو

کلیدواژه: شیخ اشراق سهروردی مشاء ابن سینا ملاصدرا شیخ شهید گزارش بیست

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت snn.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری دانشجو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۹۹۲۶۱۹۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

راهنمای خرید نهال گردو اصلاح شده ضمانتی و معتبر

به گزارش بازرگانی خبرگزاری مهر، در این مقاله، به بررسی موضوع خرید نهال گردو اصلاح شده می‌پردازیم. این موضوع برای کشاورزان و باغبانان بسیار اهمیت دارد زیرا انتخاب و خرید نهال‌های با کیفیت و اصلاح شده می‌تواند تأثیر زیادی بر عملکرد و سوددهی باغ داشته باشد. در ادامه به بررسی عوامل مهمی که باید در نظر گرفته شوند و روش‌های صحیح خرید نهال گردو اصلاح شده پرداخته خواهد شد.

انتخاب بهترین زمان

خرید نهال گردو یکی از مراحل مهم در شروع یک باغ گردو است. اما یکی از مسائل مهمی که باید در نظر گرفته شود، انتخاب بهترین زمان برای خرید نهال گردو است. اگر قصد دارید نهال گردو را خریداری کنید، بهترین زمان برای این کار بهار و پاییز است. در این دو فصل، خاک گرم شده و آماده برای پذیرش نهال است. همچنین، در این دو فصل، نهال‌ها به راحتی ریشه می‌زنند و رشد بهتری دارند. بهتر است از فروشندگان معتبر و مطمئن خرید کنید تا از کیفیت نهال اطمینان حاصل کنید. همچنین، حتماً از نهال‌های سالم و بدون علائم بیماری یا آسیب خریداری کنید. هنگام خرید نهال گردو، به اندازه و سن نهال نیز توجه کنید. نهال‌های جوان‌تر عموماً بهتر رشد می‌کنند و سریع‌تر به مرحله باردهی می رسند. همچنین، انتخاب نهال‌هایی با ساقه قوی و سالم نیز بسیار مهم است. در نهایت، برای اطمینان از موفقیت در رشد و تولید محصول، بهتر است نهال گردو را در زمینی که به خوبی آبدهی شده و خاک مناسب دارد، بکار برید. همچنین، حتماً از روش‌های مناسب آبیاری و مراقبت از نهال استفاده کنید تا بهترین نتیجه را بگیرید. با رعایت این نکات و انتخاب بهترین زمان برای خرید نهال گردو، می‌توانید یک باغ گردو پربار و سالم داشته باشید. این مرحله اولیه بسیار مهم است و تأثیر زیادی بر رشد و تولید محصول در آینده دارد.

انتخاب بهترین نوع نهال گردو برای خرید

خرید نهال گردو یکی از مراحل مهم در شروع احداث باغ گردو است. اما انتخاب بهترین نوع نهال گردو برای خرید می‌تواند یک چالش باشد. در این مقاله، به بررسی انواع مختلف نهال گردو و نکاتی که باید در نظر گرفته شوند پرداخته خواهد شد. اولین گام در انتخاب نهال گردو، تعیین نیازهای خود برای باغبانی است. آیا شما به دنبال گردوهای با میوه بزرگ هستید یا از نظر زمان برداشت به دنبال گردوهای زودرس می‌باشید؟ این نکات مهمی هستند که باید در نظر گرفته شوند. یکی از انواع محبوب نهال گردو، نهال‌های اصلاح شده هستند. این نهال‌ها از طریق فرآیندهای ژنتیکی بهبود یافته‌اند تا ویژگی‌های خاصی مانند مقاومت به بیماری‌ها یا تولید میوه بیشتر را داشته باشند. اگر به دنبال یک نهال گردو با عملکرد بالا هستید، انتخاب یک نهال اصلاح شده ممکن است بهترین گزینه باشد. همچنین، باید به اصالت نهال توجه کنید. اطمینان حاصل کنید که نهالی که خریداری می‌کنید از منبع معتبری تأمین شده است و از هر گونه تقلب در مورد نژاد گردو جلوگیری شده است. در نهایت، قبل از خرید نهال گردو، به دقت شرایط آب و هوایی و خاکی منطقه خود را بررسی کنید. اطمینان حاصل کنید که نهالی که انتخاب می‌کنید، با شرایط محیطی شما سازگار است تا بتوانید از آن بهترین عملکرد را بدست آورید. با رعایت این نکات و انتخاب بهترین نوع نهال گردو برای خرید، می‌توانید یک باغ گردو پربار و پرمنفعت داشته باشید. این انتخاب مهم، اساس موفقیت شما در باغبانی گردو خواهد بود.

نکات مهم در انتخاب مکان مناسب برای کاشت نهال گردو

خرید نهال گردو اصلاح شده می‌تواند یکی از بهترین تصمیماتی باشد که بیشتر کشاورزان و باغبانان می‌توانند برای افزایش سود خود انجام دهند. اما یکی از مهمترین مراحل برای کاشت نهال گردو، انتخاب مکان مناسب است. اولین نکته‌ای که باید در نظر داشته باشید این است که نهال گردو نیاز به نور زیاد دارد. بنابراین، بهتر است مکانی را برای کاشت نهال گردو انتخاب کنید که دسترسی به نور خورشید مناسب داشته باشد. همچنین، باید مکانی را انتخاب کنید که از بادهای شدید محافظت شده باشد. در انتخاب مکان برای کاشت نهال گردو، خاک منطقه باید حاوی مقدار مناسبی از عناصر غذایی باشد تا نهال گردو به خوبی رشد کند. خاک باید دارای خاصیت زهکشی مناسب باشد تا از آب‌رسانی مناسب به نهال اطمینان حاصل شود.

راهنمایی برای خرید نهال گردو با کیفیت

خرید نهال گردو با کیفیت برای باغبانان و کشاورزانی که به دنبال رشد و توسعه باغ خود هستند، امری بسیار مهم و حیاتی است. انتخاب نهال‌های با کیفیت و سالم، اساسی‌ترین مرحله در شروع یک باغ گردو موفق است. در این مقاله، به شما راهنمایی‌هایی برای خرید نهال گردو با کیفیت ارائه خواهیم داد. اولین گام در خرید نهال گردو، انتخاب یک مزرعه یا فروشگاه معتبر و قابل اعتماد است. اطمینان حاصل کنید که محصولات آنها دارای گواهی نهال سالم و مطابق با استانداردهای لازم هستند. همچنین، بهتر است از تولیدکنندگان معتبر و با سابقه خرید کنید تا اطمینان حاصل کنید که نهال‌هایی که خریداری می‌کنید، از کیفیت بالایی برخوردار هستند. در انتخاب نهال گردو، به ویژگی‌های فیزیکی و ظاهری آن توجه کنید. نهال باید دارای ساقه قوی و سالم، بدون آسیب و بیماری باشد. همچنین، ریشه نهال نیز باید سالم و بدون تاریخچه بیماری باشد. انتخاب نهال‌هایی که ریشه‌های سالم و قوی دارند، می‌تواند به رشد و توسعه بهتر گردو کمک کند. همچنین، در هنگام خرید نهال گردو، به نوع و اصالت گونه آن نیز توجه کنید. اطمینان حاصل کنید که نهالی که خریداری می‌کنید، واقعاً گونه گردو است و از اصالت بالایی برخوردار است. انتخاب گونه مناسب برای شرایط آب و هوایی و خاکی منطقه شما، می‌تواند به موفقیت باغ گردو شما کمک کند.

مزایای خرید نهال گردو از منابع معتبر

انتخاب منابع معتبر بسیار حیاتی است. از مزایای اصلی خرید نهال گردو از منابع معتبر، اطمینان از کیفیت و سلامت نهال است. معمولاً این نهال‌ها از بیماری‌ها و آفات محافظت شده‌اند و به خوبی توسط متخصصین کشاورزی نگهداری شده‌اند. این امر می‌تواند به شما کمک کند تا از رشد و توسعه سالم گردوی خود لذت ببرید. علاوه بر این، خرید نهال گردو از منابع معتبر می‌تواند به شما کمک کند تا از تنوع ژنتیکی مناسب برای باغ گردوی خود برخوردار شوید. منابع معتبر معمولاً انواع مختلفی از نهال‌های گردو را ارائه می‌دهند که به شما امکان می‌دهد انتخاب بهتری داشته باشید و بهترین گزینه را برای شرایط خاص خود انتخاب کنید.

برخی فروشندگان نامعتبر در بازار هستند که بدون مجور فعالیت می‌کنند و هیچ تعهدی در مقابل نهال‌های ارائه شده ندارند و بعد از خرید، قطعاً دچار مشکل می‌شوید اما نهالستان‌هایی که زیر نظر جهاد کشاورزی کار می‌کنند، اعتبار کافی را از لحاظ تولید و فروش نهال دارا هستند. نهالستان طبیعت سبز نیز یکی از نهالستان‌هایی است که دارای مجوزهای معتبر از جهاد کشاورزی بوده و نهال‌های این مجموعه‌، زیر نظر جهاد کشاورزی و با کیفیتی عالی تولید می‌شوند. می‌توانید جهت خرید نهال روی لینک مورد نظر کلیک کنید.

تماس با نهالستان:

۰۹۱۴۳۸۱۴۶۸۸: مهندس یارعلی محرمی مدیریت مجموعه

پخش و فروش:

۰۹۱۴۴۸۰۱۹۲۲ جمشیدی

۰۹۱۴۴۸۰۱۹۳۳ فرجی

۰۹۱۴۴۸۰۱۹۴۴: محرمی

۰۹۱۴۴۸۰۱۹۵۵: فاتح

این مطلب، یک خبر آگهی بوده و خبرگزاری مهر در محتوای آن هیچ نظری ندارد.

کد خبر 6098129