صنعتي كه از خاك سرچشمه مي‌گيرد
تاریخ انتشار: ۱۴ مرداد ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۰۰۱۲۳۷۸
به گزارش خبرگزاری بسیج به نقل از خبرگزاری علم و فناوری؛ کشور ایران از جمله معدود کشورهایی است که از لحاظ منابع معدنی بسیار غنی است و از جمله مواد معدنی با ارزش ایران کانسارهای آهن می باشند که در تمام نقاط کشور پراکنده اند.
خاك سرخ كه يكي از رنگدانه هاي اكسيد آهن محسوب مي شود، از زمانهاي قديم جهت رنگ آميزي استفاده مي شده است و احتمالا جزو اولين كانيهايي بوده كه توسط بشر بكار برده شده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
حتی نقاشیهای ترسیم شده بروی دیوارهای غارنشینی برجای مانده نیز آثاری از خاک سرخ و یا دیگر رنگدانه های طبیعی اکسید آهن نشان می دهد.
در ایران نیز از دیرباز خاک سرخ به عنوان یک ماده رنگی در تزئین، لعاب کاری سرامیکها و کوزه های گلی مصرف می شده است.
امروزه كاربردها و نيازهاي وسيع صنايع مختلف رنگسازي، شيميايي، سيمان، پلاستيك، كاغذسازي، شيشه سازي و سراميك، لوازم آرايشي، فريتها و غيره به خاكسرخ سبب شده تا بشر درجهت كشف و بهره برداري از ذخاير جديد خاكسرخ برآيد و حتي به علت پايين بودن كيفيت و كميت خاك سرخ طبيعي، نسبت به توليد خاكسرخ مصنوعي نيز اقدام نمايد.
کاربرد خاک سرخ در صنعت براساس مقدار اکسید آهن
رنگدانه های اکسید آهن به چهار دسته زرد، قرمز، قهوه ای و سیاه تقسیم می شوند و کانیهای اصلی تشکیل دهنده این رنگدانه ها هماتیت، گوتیت، لیپدوکروسیت، مانتیت می باشند.
از بين اكسيدهاي آهن فراوانترين و مهمترين آنها هماتيت به فرمول شيميايي Fe2O 3است كه ميزان آهن در آن به ۷۰ درصد مي رسد. اين كاني جزو كانيهاي پارامغناطيسي آهن است و از لحاظ سختي به دو شكل يكي هماتيت سخت و ديگري هماتيت نوع نرم يا خاكي شكل ديده مي شود. شكل هماتيت كه به رنگهاي قهوهاي خاكي تا قهوهاي متمايل به قرمز ديده مي شود، خاكسرخ يا گل اخراء نام دارد و وزن٢ تا ۵ گرم بر سانتيمترمكعب متغير است.
خاك سرخ با اكسيد آهن بيش از ٥٠ درصد و اندازه ذراتي بين ٤٠ تا ٥٠ ميكرون در رنگهاي آستري و ضدزنگ كاربرد دارد. از آنجا كه قطر لايه رنگ حدود ٢٥ تا ٥٠ ميكرون است، بخشي از رنگدانه خارج از سطح لايه رنگ، قرار گرفته و موجب كاهش براقيت و ايجاد آمادگي براي پذيرش پوششهاي بعدي مي نمايد. خاكسرخ با اكسيد آهن بيش از ٩٠ درصد و اندازه ذرات كمتر از ١٠ ميكرون كه براي توليد رنگهاي براق (روغني، صنعتي و ساختماني و غيره) مورد مصرف قرار مي گيرد، لذا به دليل سهولت خردايش و پودر نمودن، خاك سرخ مصنوعي كاربرد بيشتری در این مورد دارد.
آهن قراضه پایه اصلی تولید خاکهای سرخ مصنوعی
ذخایر خاکهای سرخ در ایران بدو دسته ذخایر خاکهای سرخ جنوبی و ذخایر ایران مرکزی تقسیم می شوند. در یک جمع بندی کلی می توان گفت که مصرف اصلی و عمده خاک سرخ در صنایع کشور در تولید ضد زنگ می باشد. ضد زنگ درجه 1 از خاک سرخ هرمز و ضد زنگهای درجه 2 از خاک سرخ ونارج و مامونیه و امثال ان تهیه می شوند.
خاک سرخ معدن هرمز در جهت ساخت ضد زنگ از لحاظ خصوصیات طبیعی هیچگونه مشکلی نداشته و واجد اکثریت شرایط و ویژگیهای مطلوب می باشد تنها مشکل این خاک سرخ عدم رعایت اصول صحیح در تولید، خردایش و عرضه آن به بازار مصرف می باشد که مشکلاتی را برای مصرف کنندگان بوجود آورده است.
گل اخرای قرمز و زرد ایران از دیر باز(حدود 300 سال قبل تاکنون) بصورت کلوخه و پودر به کشورهای خارجی صادر گردیده و پس از انجام فرایندهای لازم بروی آن قسمی از آن به ایران برگردانده شده است نمونه شاخص گل اخرای جزیره هرمز می باشد.
برای تولید انواع مصنوعی هم نیاز به آهن قراضه، اسید سولفوریک صنعتی و محلول آمونیاک می باشد از ضایعات کارخانه ها می توان آهن قراضه را تامین نمود و مجددا از آنها استفاده کرد. اسید سولفوریک صنعتی و آمونیاک هم تولید داخلی بوده و به مقدار کافی برای عمل وجود دارند.
پراکنش خاک سرخ در ایران
در ایران ذخایر خاک سرخ فراوانی وجود دارد که عمدتاً در دو بخش جزایر جنوبی ایران و مرکز پراکنده اند. تاکنون از بعضی از این ذخایر مثل جزیره هرمز، ونارج و مامونیه و غیره برداشتها و استخراج هایی نیز شده است. ولی تاکنون در جهت تولید خاک سرخ مصنوعی فعالیتی صورت نگرفته است.
البته باید یادآور شد که برای تولید اکسیدهای آهن طبیعی و مصنوعی در ایران هیچگونه محدودیتی وجود ندارد، زیرا کشور ما دارای انواع و اقسام معادن آهن با ژنزهای مختلف و انواع گل اخرا می باشد. مهمترین مناطق آهن دار در ایران عبارتند از: اراک، ملایر، بافق، یزد، انارک، اصفهان، کاشان، سمنان و جزایر خلیج فارس.
آهن به اشکال گوناگون تشکیل ذخیره می دهد که می توان با انواع ماگمایی(چادر ملو، گل گهر)، متاسوماتوز(چغارت)، اسکارنی(همه کس) و رسوبی(بندرعباس) اشاره کرد.
با توجه به کمبود مقدار تولید داخلی خاک سرخ جهت مصرف صنایع کشور، ضرورت استخراج و بهره برداری از ذخایر دیگر خاک سرخ داخلی که از نظر کیفیت، مناسب و قابل مصرف در صنایع باشند به خوبی احساس می شود.
اما بدون شک قبل از بهره برداری، بررسی و اکتشاف ذخایر در بقیه نقاط باقیمانده ایران مرکزی و جزایر جنوبی ایران لازم خواهد بود.
از آنجا که خاک سرخ بعضی از جزایر قبلاً توسط انگلیسی ها بهره برداری و احتمالاً بعد از انجام عملیات کانه آرایی بروی آنها به مصرف می رسیده و با توجه به نزدیکی و مشابهت زمین شناسی و معدنی این جزایر با یکدیگر و دارا بودن ذخایر مناسبی از خاک سرخ، بررسی و اکتشاف ذخایر مورد نظر در تمامی این جزایر و شناخت ذخایر آنها امری ضروری و لازم بنظر می رسد.
منبع: بسیج نیوز
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت basijnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «بسیج نیوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۰۰۱۲۳۷۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
فعالیت معدن یا احیای منابع آبی! / منابع محلی خبر از حفاری در نزدیکی سرچشمه کامو می‌دهند
فعالیت معدن اطراف سرچشمه کامو چند سالی است که مطالبه اصلی مردم در منطقه کاشان است و اهالی کامو، چوگان و جوشقان قالی بر هر گونه فعالیت معدنی در این نقطه حساس هستند و اخیرا منابع محلی خبر از حفاری‌های جدید در این منطقه می‌دهند.
به گزارش خبرنگار گروه استان‌ها خبرگزاری دانشجو، معادن کرکس کوه پس از این همه مطالبه مردمی و مطالبات زیست محیطی هنوز هم به آنچه مردم می‌خواهند مجهز نشده است. در واقع بخش زیادی از این معادن فعال هستند و بخش زیادی از آنها هم فعالیت‌های اولیه‌ای داشته اند و رها شده اند و مجموع همه این‌ها منطقه را تحت تاثیر قرار داده اند.
طبق اعلام مسئولین محیط زیست استان اصفهان و پس از تشدید شرایط در معادن کرکس کوه و همچنین حضور سلاجقه رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست، اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان در مورد معادن کرکس کوه اقداماتی را به عنوان محور در حال انجام دارد و با آب منطقه‌ای به لحاظ اثرات معادن بر منابع آب، با جهاد کشاورزی به لحاظ اثرات معادن بر مزارع و باغ‌ها و با صنعت و معدن به لحاظ مجوز معادن و زمان پروانه‌های بهره‌برداری در حالِ احصای نتایج است.
آخرین پیگیری ما از مسئولین محیط زیست منتج به این نتیجه شد که مشکلات معادن شهرستان نطنز از استان اصفهان توسط ریاست سازمان محیط زیست کشور طی نامه‌ای به وزارت صمت رسیده، البته برای اطلاع از جزئیات این نامه پیگیری‌هایی را انجام دادیم، ولی هنوز به دست ما نرسیده است.
اما آنچه در بین مردم محلی مطرح شده معدن کامو است. چند سال است که دغدغه مردم در واقع نگرانی درباره از بین رفتن منابع آبی کامو و چوگان است. این معدن آهن روی سرچشمه آب این مناطق مشغول انفجار بوده و حالا مسئولان معدن می‌گویند مشغول جمع آوری خاکهای دپو شده در محل انفجار هستند.
مسئله معادن جوشقان قالی و کامو یکی از زخم‌هایی است که فقط بسته شده و هنوز به صورت کامل ترمیم نشده است. اصل موضوع از آنجایی شروع شد که یک امام جمعه هم صدا با مردم به دنبال گرفتن حقشان از طبیعت شد، درست زمانی که معادن خود را محق‌تر می‌دانستند و به دنبال برداشت سنگ از کوه‌های این مناطق بودند.
برداشت از معدن به خودی خود مشکلی ندارد، اما اینکه در چه منطقه‌ای عملیات انفجار و تخریب و حفاری در کوه انجام می‌شود، مهمترین دلیلی است که مردم تحمل نخواهند کرد. مشکل معدن بر روی کوه‌های شمال شرق منطقه کامو و چوگان دقیقا با مایه حیات در تقابل است، جایی که معدن دقیقا خود را در تقابل با سرچشمه آبی زلال می‌بیند که به عنوان مزاحم اصلی اجازه برداشت را از آن گرفته است.
زمانی که سنگ معدن در این منطقه از طریق انفجار در حال برداشت بود، مردم مشاهده کردند که هم حجم آب خروجی از چشمه کاهش یافته و هم طعم آن تغییر کرده است. در واقع زمانی که گاز‌های میان سنگ‌ها خارج می‌شود، علاوه بر اینکه سبب آلودگی آب می‌شود حجم آب را نیز کم می‌کند و با اثرگذاری روی قنوات تاثیر خود را بر کشاورزی نیز می‌گذارد.
اگر فرونشست و شکاف زمین در اطراف دشت کاشان را هم کنار این موضوع قرار دهیم، چیزی کمتر از فاجعه برای زندگی انسان‌ها در این مناطق نخواهد داشت؛ و این دقیقا در تقابل با سیاست تمرکززدایی از شهر‌های بزرگ است. شاید برداشت از معدن، رشد اقتصادی قلمداد شود، اما وقتی حیات نباشد به چه دردی می‌خورد؟
عدم برداشت از معادن کامو در روز ۲۳ فروردین ۱۴۰۱ با رای دیوان عدالت اداری به نتیجه رسیده بود، اما ۱۰ اردیبهشت همان سال این رای نقض شد. در آن زمان توسط معاون معدن سازمان صمت استان مطرح شده بود که فعالیت معدن با مجوز است و می‌تواند فعالیت کند.
مجوزدار بودن معادن امروز مورد بحث ما نیست! زیرا ممکن است یک معدن با روش‌های مختلف دوگانه تحریم نفت و رشد اقتصادی از طریق برداشت معادن را مطرح کند و امضای طلایی را برای خود به ارمغان آورد.
چند روز پیش منابع محلی کامو از حفاری در عمق معدن این منطقه که مرتبط با سرچشمه کامو است خبر دادند. اگر این موضوع صحت داشته باشد، زخم تازه را در این منطقه دوباره بازخواهد کرد.
در جریان معارفه فرماندار کاشان استاندار اصفهان در پاسخ سوال یک خبرنگار در خصوص وضعیت معدن کامو و چوگان و اینکه چرا در نزدیک رصدخانه فعالیت دارد، گفت:مشکلات معدن را بررسی کردیم و یک سری محدود سازی انجام شد تا آسیبی به منطقه وارد نکند.
وی در ادامه گفت: این معدن نخست فعال بوده و بعد رصدخانه ساخته شده است.
وی تاکید کرد: رصدخانه کنار معدن فعال شده است، پس مسئولین رصدخانه می‌دانسته‌اند که معدن اینجاست و با رعایت ضوابط به این مکان آمده اند.
استاندار اصفهان حتما در جریان موضوع اثرات معدن بر آب منطقه هستند، موضوع رصدخانه در این منطقه یک مسئله‌ی فرعی است و اصل مطلب همین فعالیت معدن در کامو است که باید مورد بازبینی دقیق قرار گیرد.
با توجه به اصل ۵۰ قانون اساسی و اینکه وظیفه حفاظت از این قانون به عهده سازمان حفاظت از محیط زیست است، می‌توان از مسئولان این سازمان در اصفهان انتظار داشت که نسبت به فعالیت این معدن بی اعتنا نباشند. از طرفی لزوم حضور مسئولین سامان صمت استان و دادستانی به عنوان مدعی العموم در این معدن و نظارت بر روند فعالیت آن قطعا به نفع مردم خواهد بود.
به گزارش دانشجو، اصفهان با معضل خشکی دشت‌ها مواجه است. شکاف‌های زمین در اطراف دشت کاشان، اطراف اصفهان و حتی نزدیک به فرودگاه اصفهان، نشانه‌های خطرناکی از نابودی حیات در مرکز ایران است و همه این‌ها نادیده گرفته می‌شود تا یک معدن آهن، یکی از معدود چشمه‌های حیات در این استان را از بین ببرد.
بیشتر بخوانید:
آسیب‌های معدن سنگ آهن کامو به طبیعت و چشمه‌های آب / مردم در انتظار پاسخ مسئولان هستند
دبیر مجمع مطالبه‌گران: معدن کامو حتی اگر مجوز هم داشته باشد طبق اصل ۵۰ قانون اساسی، فعالیت آن ممنوع است
عضو شورای شهر جوشقان قالی: «معدن سنگ آهن کامو» کشاورزی و زندگی ۱۰ هزار نفر را به خطر انداخته است
تجمع مردم کامو و جوشقان قالی در اعتراض به فعالیت یک معدن آهن / امام جمعه جوشقان قالی: فعالیت معدن باید متوقف شود
خودکشی از رزیدنتها به پزشکان رسیده؛ چرا دکتر سمیرا آلسعیدی خودکشی کرد؟/ «خودکشی پزشکان بهمثابه یک انتحار اجتماعی است»