فلسفه در پیاده‌رو آیا تعدد گزینه‌ها، آزادی ما را تهدید می‌کند
تاریخ انتشار: ۲۰ مرداد ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۰۰۸۹۹۶۴
دین و اندیشه > اندیشه - همشهری آنلاین - یاسر هدایتی:
یادداشت‌های فلسفه در پیاده رو تاملاتی فلسفی در سوژه‌ها و موضوعات گوناگونی است که با زندگی روزمره پیوند خورده‌اند.
فرض کنید مهمان «عزیزم، ببخشید!» هستید. همان شخصیت مشهور مجموعه کلاه قرمزی نوروزی؛ میزبانی که هر خواهشی از او دارید، برای تحققش باید پاسخگوی پرسش‌های جزئی سرسام‌آوری باشید.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
انسان نو شده در دنیای نو شده خود را آزاد‌ترین موجودات می‌بیند. انسان خردمندی/هموساپینسی که با انتخاب‌های بجای خود!! توانسته از دیگر هموها یعنی همان همنوعان خود فاصله بگیرد و تا اکنون زنده بماند و حتی یگانه نوع انسان تلقی شود. این انسان در دنیای نو شده‌اش برای آزادی‌ای که اکنون دارد، رنج‌های بسیاری را تحمل کرده است. رنج‌هایی برآمده از قعر تاریخ. به هر حال اما انسان مدرن اکنون در جایی از تاریخ ایستاده است که با عنوان انسان پیچیده‌ترین مفهوم آزادی را تجربه می‌کند. آزادی‌ای که به او حق انتخاب می‌دهد. و همین انتخاب است که او را در افسون آزادی‌اش گویی بی‌حس کرده است. اگر روزگاری تاریخ انسان شرح حالی دقیقا شبیه این جمله منسوب به آلبرت اینشتین داشت که ترس، طمع و حماقت سه نیروی اصلی حاکم بر جهان است، انسان مدرن تمام تلاش خود را کرده است تا ورای ترس، طمع و حماقت موجودی انتخابگر شناخته شود. و این همان آزادی‌ای است که او خواسته تجربه کند و گویا بعضی مواقع هم تجربه کرده است. با این وصف، انتخابگری انسان وقتی معنا پیدا می‌کند که گزینه‌هایی برای انتخاب شدن و نشدن موجود باشند و انسان با آزادی خویش است که انتخاب می‌کند. اما وقتی این گزینه‌ها بیش از حد شوند، به‌نظر می‌آید نوعی از استبداد رخ نشان می‌دهد؛ «استبداد گزینه‌های بیش از حد». و خود این استبداد، رنج انتخاب را مضاعف می‌کند. می‌گویند روزی بودا در جمع روحانیان بزرگ هندو که هریک از هنر و کرامت خود صحبت می‌کردند گفت: هنر من آن است که وقتی به کاری مشغولم فقط به آن کار مشغولم و نه چیز دیگر. این فضیلت که بودا هنر خود را در آن می‌دانست یکی از فضیلت‌های گمشده انسان مدرن است که گویی در حصار استبدادی گزینه‌های بیش از حد، آزادی خود را از دست داده است. همانطور که ایوان ایلیچ نیز متوجه آن شده بود که تا وقتی خود را وقف چیزی نکنیم نمی‌توانیم از آن لذت ببریم. و مگر این تودرتویی و تکثر گزینه‌ها مجال آن را می‌دهند تا ما بتوانیم خود را در هر فعالیت و رفتاری در زندگی‌مان با انتخابی آزادانه روبه‌رو ببینیم - بی‌آنکه از پی این تکثرها گیج و از پی آن شتابان نباشیم-.
ایلیچ به‌عنوان یک فیلسوف برای رهایی از این وضعیت پیشنهادی دارد. اینکه در این تودرتویی و تعدد گزینه‌ها ما بتوانیم «کناره‌جویی» کنیم. پیشنهاد فلسفی او یعنی انتخابِ برحذر ماندن، از همه گزینه‌هایی که بودن‌شان، مستبدانه آزادی زیست ما را محدود میکنند و انتخابگری مبتنی بر آزادی ما را خدشه دار میکنند. او البته صراحت دارد که این کناره‌جویی نسبتی با زهد عارفانه و پرهیز دینی ندارد. ایلیچ این کناره‌جویی را «شرط لازم لذت» می‌شناسد.«لذتی سنجیده از آنچه در دسترس‌مان است اما پنهان مانده است».و حتی آن را «کناره‌جویی‌های مضحک» می‌نامد. برای بیشتر فکر کردن به این پیشنهادهای فلسفی ایلیچ بد نیست به این تمرین‌های پیشنهادی «مارک وِرنون» در کتاب «زندگی خوب» هم توجه کنید.
این که برای بیشتر از غذا لذت بردن سعی کنید کمتر گوشت بخورید. یا به جای ایمیل زدن نامه بنویسیم تا با توجه به زمانبر بودنش، زمان بیشتری را به دیگری اختصاص داده باشیم و...
شاید با همین کناره‌جویی‌های به ظاهر کوچک بتوانیم از سرگردانی و ملالت‌های گزینه‌های بیش از حد رهایی پیدا کنیم و بیشتر در هوای آزادی انتخابگرانه خود نفس بکشیم. نام آن معلم خراسانی بلند که می‌گفت زندگی:« نان، آزادی، فرهنگ، ایمان و دوست داشتن»است، می‌بینید باز هم گزینه‌هایمان زیاد شدند!!
در همین زمینه: پرچم مکزیک؛ ذوق‌زد‌‌‌گی ایرانی و هورای فرانسوی سال معمولی اندیشه و امید به آینده نشست‌های راهبردی کرسی‌‌های آزاداندیشی و امروز ما حد تو ر‌ثا نیست اصول را به مسلخ مصلحت‌هامان نبریم!منبع: همشهری آنلاین
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۰۰۸۹۹۶۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
«امتداد» آماده پخش شد/ فیلم و سریال از دریچه فلسفه و اندیشه
به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از روابط عمومی پروژه، برنامه تلویزیونی «امتداد» به کارگردانی و تهیه‌کنندگی مهدی انصاری پس از پشت سر گذاشتن مراحل تولید و پس‌تولید آماده پخش شده است و به زودی روی آنتن شبکه چهار سیما می‌رود.
این برنامه گفت‌وگومحور به سردبیری سیدعرفان حسینی قصد دارد به بررسی اندیشه‌ای و فلسفی حوزه‌های مختلف فرهنگ عامه نظیر فیلم و سریال، تکنولوژی، فضای مجازی و موسیقی در گفت‌وگو با مهمانان بپردازد.
هدف کلی از ساخت «امتداد»، علاوه بر به تصویر کشیدن طرح‌ها و اندیشه‌هایی که جهان امروز را ساخته‌اند، انتقال این گزاره به مخاطب است که «مولفه‌های زندگی و سبک زندگی به شکل باری به هر جهت و خود به خودی به وجود نمی‌آیند و منشا آن‌ها، وادی فکر و اندیشه است.»
برنامه تلویزیونی «امتداد» به میزبانی رامین پورمند در ۲۶ قسمت ۵۵ دقیقه‌ای و در مرکز سیمرغ تولید شده است و به زودی مهمان مخاطبان خود در شبکه چهار می‌شود.
کد خبر 6097126
امیدواری ژینولا به کامبک پاری سن ژرمن مقابل دورتموند: آن‌ها از نظر جسمانی، تکنیکی و تاکتیکی آماده هستند