به نقل از «ایرنا»

اذعان به انزوای واشنگتن در روز حمایت فایننشال تایمز از برجام

تاریخ انتشار: ۲۲ مرداد ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۰۱۱۵۰۸۶

تهران – ایرنا – در حالی که تلاش های آمریکا برای یارکشی در برابر ایران با مقاومت جهانی روبرو شده است، موج تازه حمایت رسانه های غربی از برجام و اذعان مقامهای داخلی ایالت متحده به انزوای کشورشان نشان از تشدید ناکامی های واشنگتن دارد.

به گزارش دوشنبه ایرنا، «فایننشال تایمز» در سرمقاله خود نوشت که «از توافق هسته ای حمایت کرده و همچنان معتقد است که دولت ترامپ با خروج از توافق هسته ای مرتکب اشتباه شد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

»
این روزنامه انگلیسی در ادامه نوشت: پیشنهاد دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا در مورد مذاکره بدون پیش شرط با تهران نشان می دهد که مسیر دیپلماسی هنوز به طور کامل بسته نشده است.
فایننشال تایمز تاکید کرد: ایران به شدت از دادن امتیازها در زمینه هسته ای بیزار بوده و غیرمحتمل است که از متحدان منطقه ای خود در سوریه، لبنان و عراق دست بردارد.
انگلیس یکی از طرف های اروپایی برجام است که به همراه فرانسه و آلمان وعده داده است تا در این توافق هسته ای بمانند و از شرکت هایی که با ایران همکاری می کنند، حمایت کنند.
پس از آنکه ترامپ 18 اردیبهشت از برجام خارج شد این سه کشور در بیانیه ای پایبندی خود را به این توافق اعلام کردند. تروئیکای اروپایی به همراه شرکای دیگر خود در قاره سبز «قانون انسداد» را به روزرسانی و فعال کرده اند تا از شرکت های خود در برابر تحریم های آمریکا محافظت کنند.
این همان انزوایی است که مطبوعات و دولتمردان کشورهای مختلف درباره آن به آمریکا هشدار داده بودند. مقام های آمریکایی با مشاهده وضعیت موجود اعتراف کرده اند که واشنگتن در مسیری که در پیش گرفته، تنها مانده است.
«جک رید» از دموکرات های ارشد سنا روز یکشنبه به شبکه فاکس نیوز گفت: مشکلی که ما داریم فراتر از خروج از برجام است، به ویژه از این منظر که ما حمایت متحدان اروپایی خود را از دست داده ایم. در واقع، اروپایی ها سعی زیادی می کنند تا از وارد آمدن ضربه به ایرانی ها بکاهند.
این سناتور ایالت «رودآیلند» گفت: به نظر من، بزرگترین مشکل این است که ما با خود یک جناح یکپارچه جهانی علیه ایرانی ها نداریم.
«جک رید» در همان روزی که ترامپ از برجام خارج شد، در توییتی با بیان اینکه این اقدام رئیس جمهوری آمریکا نشانه سرسختی در برابر ایران نیست، نوشت: این تصمیم امنیت آمریکا را کاهش داده و ما را در میان متحدان منزوی می کند.
«باب منندز» سناتور دموکرات ایالت نیوجرسی نیز همسو با وی، خروج ترامپ از برجام را «تحمیل انزوا به خود» خوانده و گفته بود که این مساله باعث تقویت روابط اقتصادی ایران، روسیه و چین می شود.
ترامپ در هفته های اخیر نمایندگانی را به کشورهای اروپایی و آسیایی فرستاده تا آنها را از همکاری با ایران بازداشته و در عین حال این کشورها را ترغیب کند که خرید نفت از ایران را به «صفر» برسانند.
کشورهایی مانند هند خواستار کسب معافیت از تحریم های آمریکا هستند و کشوری مانند چین به کاهش خرید نفت از ایران تن نداده است. در عین حال، شرکت های شرقی تلاش کرده اند تا جای آندسته از شرکت های غربی را که به کشورشان بازگشته اند، پر کنند.
پیش بینی ها درباره انزوای سیاسی آمریکا درست از آب درآمد و حالا نوبت آن است که واشنگتن با انزوای اقتصادی نیز روبرو شود.
عدم توفیق ترامپ در عرصه جهانی از دو عامل عمده ناشی می شود. نخست آنکه او هنوز نمی داند که در قبال ایران چه سیاستی باید داشته باشد. او از یک سو به لفاظی علیه ایران روی آورده و جان بولتون را که با منافقین نشست و برخاست دارد در دولت خود گنجانده است و از سوی دیگر پیشنهاد مذاکره با ایران را مطرح می کند.
عدم تعادل رفتاری ترامپ از وی یک رئیس جمهوری بلاتکلیف و ناآگاه در نزد جامعه جهانی و آمریکایی ها ساخته است. حتی کره شمالی که وارد مذاکره با واشنگتن شد، گویی اندک اندک امید خود را به نتیجه بخش بودن این مذاکرات از دست می دهد.
کره شمالی از ادامه تحریم های آمریکا که با ذات مذاکره منافات دارد، گلایه کرده است. وزارت خارجه این کشور در بیانیه ای اعلام کرد، فشارهای آمریکا از طریق اعمال تحریم علیه پیونگ یانگ، پیشرفت برای خلع سلاح اتمی در شبه جزیره کره را متوقف خواهد کرد.
کره شمالی دست آمریکایی ها را خوانده و واشنگتن را به «توهین به شریک مذاکره» و «ریختن آب سرد بر تلاش های خالصانه ای که در جهت اعتماد سازی» متهم کرده است.
آمریکا در همان قدم اول کارشکنی را مذاکره با کره شمالی آغاز کرده است. این چندان عجیب نیست. عجیب تر از همه آن است که واشنگتن با خروج از برجام به توافقی پشت کرد که روزی با خرسندی و خوشحالی مهر و امضای خود را بر آن زده بود. پیمان شکنی های آمریکا، نه فقط جامعه جهانی بلکه دولتمردان داخلی از جمله جک رید و منندز را ناراضی کرده است. انتظار می رود که ترامپ از این پس دستکم به توصیه های هموطنانش گوش کند تا شاید آمریکا فرصتی برای جبران بی اعتباری های خود پیدا کند.
شبک**9423**1708

منبع: ایرنا

کلیدواژه: سياسي فايننشال تايمز برجام 97

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۰۱۱۵۰۸۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

مسقط، مهم ترین تسهیل کننده دیدارهای غیرمستقیم ایران و آمریکا / چرا عمان تمایلی به نمایش قدرت دیپلماتیک خود ندارد؟/ عمان کانال گفت و گوی غیرمستقیم میان تهران-واشنگتن را باز نگاه داشته است

«بر خلاف قطر که توجه جهانیان را به دلیل نقش میانجی در مذاکرات حماس و اسرائیل به خود جلب کرده است، عمان کمتر در «میانجیگری» و بیشتر در «تسهیل امور» شرکت می کند. این تمایز مهمی است که عمانی‌ها در رابطه با تعامل با مقامات آمریکایی و ایرانی و همچنین نمایندگان عربستان سعودی و حوثی‌ها در طول یک دهه جنگ داخلی یمن حفظ کرده‌اند.»

به گزارش جماران، Kristian Coates Ulrichsen ، از اعضای بخش خاورمیانه در موسسه بیکر است. تحقیقات او به بررسی موقعیت در حال تغییر کشورهای خلیج فارس در نظم جهانی و همچنین ظهور چالش‌های بلندمدت و غیرنظامی برای امنیت منطقه می‌پردازد.

او پیش از این به عنوان تحلیلگر ارشد خلیج فارس در مرکز مطالعات استراتژیک خلیج فارس و مدیر برنامه کویت در زمینه توسعه، حکومت داری و جهانی شدن در کشورهای خلیج فارس در دانشکده اقتصاد لندن کار کرده است. او در تازه ترین نوشتار به بررسی نقش مسقط در دیپلماسی میان جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا پرداخته و می نویسد:

با شعله ور شدن تنش ها در خاورمیانه، عمان به عنوان یک کانال پشتیبان مهم بین ایران و آمریکا عمل می کند. پیش از پرتاب رگبار پهپادها و موشک‌ها به سوی اسرائیل در 13 آوریل 2024، طبق گزارش‌ها، ایران به واشنگتن خبر داده بود که پاسخش به حمله قبلی به محوطه سفارتش در سوریه، به دنبال جلوگیری از تشدید تنش است. این پیام از طریق یک کشور عربی حوزه خلیج فارس  یعنی عمان مخابره شد.

بحران کنونی در خاورمیانه، بحرانی است که مقامات عمان سال ها تلاش کرده اند از آن اجتناب کنند. عمان که در آن سوی تنگه هرمز از ایران قرار دارد و روابط دفاعی و امنیتی نزدیک با ایالات متحده و بریتانیا دارد، می‌داند که حملات تند و تیز خطر یک جنگ گسترده‌تر را که کشورها و گروه‌های غیردولتی مسلح را در سراسر جهان در بر خواهد گرفت، افزایش می دهد.

جنگ تمام عیار ممکن است با اقدامات تشدید کننده بیشتر تهران یا تل آویو آغاز شود، اما همزمان ممکن است از طریق محاسبه اشتباه یا سوء تفاهم نیز رخ دهد؛ به ویژه با توجه به فقدان کانال های رسمی دوجانبه برای گفت و گو و تنش زدایی میان دو طرف  و این جایی است که عمان وارد عمل می شود. برای سال ها، این کشور خلیج فارس بی سر و صدا سابقه ای برای خود در کاهش تنش های منطقه ای از طریق دیپلماسی دست و پا کرده است.

عمان از زمان حمله 7 اکتبر توسط حماس، این نقش را ادامه داده است. در ماه‌های پس از آن حمله و پاسخ اسرائیل به غزه که منطقه را ملتهب کرد، عمان گفت‌وگوهای سطح بالایی با ایران داشته است، میزبان دیوید کامرون وزیر خارجه بریتانیا برای گفت و گو در مورد امنیت در دریای سرخ بوده و خواستار آتش‌بس در غزه شده است. عمان اکنون می تواند نقش مهمی در باز نگه داشتن کانال ارتباطی بین ایالات متحده و ایران ایفا کند، زیرا طرف ها به دنبال کاهش تنش هستند.

عمان نمی خواهد میانجی باشد

عمان در کنار قطر و کویت همسایه - و همچنین سوئیس که در غیاب سفارت آمریکا نماینده منافع ایالات متحده در ایران است، نقش مهمی در دیپلماسی پشتیبان ایفا کرده است. اما رویکرد عمان از رویکرد سایر کشورها متمایز است. به جای شرکت در گفت و گوهای مستقیم، فضایی برای گفت و گو ایجاد می کند و به جای میانجی به عنوان یک تسهیل کننده عمل می کند.

دلایل متعددی برای تصمیم عمان برای ایفای نقش به عنوان یک تسهیل کننده وجود دارد. برخلاف چندین کشور دیگر خلیج فارس، مانند عربستان سعودی و امارات متحده عربی، عمان فاقد سابقه روابط پرتنش با ایران است.

در عوض، عمانی‌ها به یاد می‌آورند که ایران در دوران شاه در طول دهه 1970 از عمان حمایت کرد، زمانی که سلطان جدید آن زمان، قابوس بن سعید، در حال مبارزه با یک قیام در استان جنوبی ظفار بود.

حتی پس از سرنگونی شاه در انقلاب 1979 ایران و جایگزینی ساختار سیاسی، عمان جدا از سایرین در منطقه ایستاد و از درگیر شدن در رقابت‌های منطقه‌ای و رقابت برای نفوذ ژئوپلیتیکی که روابط ایران با کشورهای دیگر خلیج‌فارس را مخدوش کرد، خودداری کرد.

کانال های پشتی مخفی

مقامات عمانی به نمایندگی از یک کشور کوچک در یک منطقه ناآرام، فضاهای دیپلماتیکی را ایجاد کرده اند که به آنها اجازه می دهد تا با شرایط خود و به روش هایی که با نقاط قوت آنها همراه است، با مسائل منطقه درگیر شوند.

 همانطور که سید بدر البوسعیدی، یک دیپلمات حرفه ای که در سال 2020 وزیر امور خارجه عمان شد، در سال 2003 گفت: «ما سعی می کنیم از موقعیت میانی خود بین قدرت های بزرگتر برای کاهش احتمال درگیری در همسایگی نزدیک خود استفاده کنیم.»

بر خلاف قطر که توجه جهانیان را به دلیل نقش میانجی در مذاکرات حماس و اسرائیل به خود جلب کرده است، عمان کمتر در «میانجیگری» و بیشتر در «تسهیل امور» شرکت می کند. این تمایز مهمی است که عمانی‌ها در رابطه با تعامل با مقامات آمریکایی و ایرانی و همچنین نمایندگان عربستان سعودی و حوثی‌ها در طول یک دهه جنگ داخلی یمن حفظ کرده‌اند.

تسهیلات عمانی اشکال مختلفی دارد. این می‌تواند شامل ارسال پیام‌ها و حفظ کانال‌های ارتباط غیرمستقیم بین دشمنان یا ترتیب دادن کانال‌های برگشتی و میزبانی جلسات -البته به طور کاملا محتاطانه- باشد. درست بر خلاف سیاست دوحه که در ابتکارات میانجیگری قطر، مانند مذاکرات با طالبان که توافقنامه 2020 دوحه برای خروج نیروهای ایالات متحده از افغانستان را ایجاد کرد، تبلیغات پررنگ تری برای کشور میزبان دیده می شود.

اما رویکرد عمان با وجود مختصاتی که دارد نتیجه بخش هم هست. ویلیام برنز در کتاب خاطرات خود با عنوان "The Back Channel" که پس از بازنشستگی از وزارت امور خارجه و قبل از انتصاب او به عنوان رئیس سازمان سیا توسط جو بایدن، به رشته تحریر درآمد، شرح مفصلی از نقش عمان در تسهیل کانال پشتیبان بین ایالات متحده و ایران ارائه کرد. این گفت و گوها  در سال 2013 به مذاکراتی تبدیل شدند که منجر به توافق هسته ای ایران در سال 2015 شد.

این کانال پس از آن آغاز شد که مقامات ایرانی در سال 2012 پیامی را از طریق عمان به ایالات متحده ارسال کردند که در آن پیشنهاد برگزاری نشستی در مسقط، پایتخت این کشور حاشیه خلیج فارس را داده بودند.  برنز در این کتاب به یاد می آورد که رئیس اطلاعات عمان هنگامی که ما وارد اتاق جلسه می شدیم از هر دو هیئت استقبال کرد و پس از چند کلمه خوشامدگویی کوتاه اتاق را ترک کرد. عمان به عنوان کانال پشتیبان در طول هشت دور گفت و گوی سازنده، که طولانی ترین و پایدارترین تعامل بین مقامات ایران و ایالات متحده از سال 1979 بود، کاملا مخفی ماند.

میزبانی از دشمنان

در حالی که آب شدن یخ بین ایالات متحده و ایران دوام نیاورد، کانال پشتیبان عمان چندین عامل کلیدی برای موفقیت هر تلاشی برای کاهش تنش بین دشمنان به ظاهر سرسخت را برجسته کرد. اعتمادی که هر دو طرف به مقامات عمانی داشتند، بسیار مهم بود و نتیجه مثبت دیدارها باعث ایجاد اطمینان در استفاده هر یک از طرفین از کانال های عمانی شد.

نقش عمان به عنوان تسهیل کننده تعامل غیرمستقیم بین ایالات متحده و ایران با تصمیم رئیس جمهور دونالد ترامپ برای خروج ایالات متحده از توافق هسته ای ایران در سال 2018 و شکست دولت بایدن در ورود مجدد به این توافق اهمیت بیشتری یافت. به نظر می رسد تنها زمانی که عمان مایل به ایفای این نقش نبود – زمانی که تنش ها پس از ترور ژنرال ایرانی (شهید) قاسم سلیمانی توسط ایالات متحده در ژانویه 2020 افزایش یافت– به این دلیل بود که سلطان قابوس به شدت بیمار بود. در غیاب عمان، سوئیس هدایت کانال پشتیبان را برعهده داشت.

کاهش تنش ها

در طول تشدید تنش ها پس از حمله 7 اکتبر در اسرائیل، عمان پیام هایی را بین مقامات ایرانی و آمریکایی ارسال کرده است. در ژانویه 2024، مقامات عمانی میزبان هیئت‌هایی از مذاکره‌کنندگان ارشد هر دو کشور بودند که بین نمایندگان در اتاق‌های جداگانه رفت و آمد می‌کردند.

حتی در شرایطی که پس از بمباران ساختمان سفارت ایران در دمشق توسط اسرائیل در 1 آوریل، یک درگیری منطقه‌ای گسترده‌تر در خاورمیانه آغاز شد، عمان در تلاش برای کاهش تنش‌ها بود.

در 7 آوریل، حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران، از عمان دیدن کرد و این فرصتی را برای مقامات عمانی فراهم کرد تا با آمریکا و دیگر مقامات غربی در مورد رویکرد ایران، در حالی که تهران در حال برنامه ریزی برای واکنش به حمله دمشق است، صحبت کنند.

و در حالی که بحران کنونی در خاورمیانه به اندازه ای است که عمان به تنهایی نمی تواند به آن رسیدگی کند، توانایی واسطه های مورد اعتماد مانند عمان - همراه با قطر و سوئیس - برای باز نگه داشتن کانال های ارتباطی برای به حداقل رساندن احتمال تشدید تصادفی تنش و برای تکمیل گفت و گوی آمریکا و اروپا با رهبران اسرائیل در تلاش برای یافتن راه حلی مسالمت آمیز برای خروج از این بن بست مهم است.