به نقل از «مهر»

سرطان«کولون»را بشناسیم/ عوامل بروز و علائم بالینی

تاریخ انتشار: ۲۴ مرداد ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۰۱۵۰۷۲۱

به گزارش خبرنگار مهر، سرطان روده بزرگ (کانسر کولون) یکی از شایع ترین سرطان های دستگاه گوارش در جهان است. سالانه حدود ۱.۲ میلیون مورد سرطان کولون در جهان اتفاق می افتد که ۵۰ درصد موارد  منجر به مرگ می شود.

دکتر سیدرضا فاطمی دانشیار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تومورهای روده بزرگ را نوعی تومور کشنده عنوان کرد و گفت: در دنیا دومین تومور شایع دستگاه گوارش به شمار می آید و در ایران سومین تومور شایع در خانم ها و پنجمین تومور شایع در مردان است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

بروز سالیانه سرطان های روده بزرگ در کشورهای غربی بسیار شایع تر از کشورهای شرقی است؛ در آمریکا سالانه حدود ۱۵۰ هزار مورد ابتلا به این سرطان گزارش می شود که ۱۰۰ هزار مورد آن مربوط به روده بزرگ و ۵۰ هزار نیز مربوط به رکتوم است. در حالی که آمارها نشان می دهد در ایران سالیانه حدود ۷۰ تا ۱۰۰ هزار مورد ابتلا به کل سرطان ها رخ می دهد که تعدادی از آنها مربوط به سرطان کولون است.

فاطمی با اشاره به این مطلب که در کشورهای شرقی انتظار می رود بروز سرطان روده بزرگ کمتر اتفاق بیافتد، افزود: متاسفانه در سال های اخیر شاهد افزایش چشمگیر ابتلا به سرطان کولون در کشورهای شرق دنیا، جنوب شرقی آسیای و آسیا هستیم. طبق بررسی های صورت گرفته علت آن غربی شدن سبک زندگی و تغذیه مردم است که یکی از مهم ترین علل افزایش کانسر کولون در این کشورها از جمله ایران محسوب می شود.

معاون آموزشی بخش اندوسکوپی گوارش بیمارستان طالقانی، سن را یکی از مهم ترین علل بروز این نوع کانسر عنوان کرد و گفت: براساس مطالعات اپیدمیولوژیک اکثر سرطان های کولون در دنیا در سنین بالای ۷۰ سال اتفاق می افتد و زیر ۴۰ سال به ندرت بروز می کند. البته یک تغییر اپیدمیولوژیکی در سال های اخیر در کشورهای مصر، اردن و ایران رخ داده که براساس آن بسیاری از تومورها زیر۵۰ سال و گاهی حتی زیر ۴۰ سال بروز می کند. بررسی های میدانی حاکی از ردپای ژنتیکی قوی در این امر است یعنی تومورهای فامیلیال در این کشورها بیشتر رخ می دهد.

فاطمی، اکثر تومورهای سرطان روده بزرگ را ناشی از ایجاد یک عامل پیش زمینه ای به نام پولیپ دانست و خاطرنشان کرد: پولیپ ناشی از رشد اپیتلیال سلولی در مخاط و اپیتلیال روده بزرگ است و بصورت یک برجستگی در داخل روده بزرگ مشاهده می شود. بسیاری از پولیپ ها (نظیرهایپر پلاستیک، همارتوماتوز و التهابی) خوش خیم هستند ولی پولیپ های آدنوماتوز(که در آنها غده سازی اتفاق افتاده) پیش زمینه سرطان می شوند.

این فوق تخصص گوارش و کبد، با اشاره به اهمیت بسیار زیاد سایز پولیپ ها اظهار داشت: پولیپ های بالای یک سانتیمتر احتمال دارد در آینده به سرطان روده بزرگ تبدیل شوند. این مطلب به این معنا نیست که هر پولیپی در روده بزرگ تبدیل به سرطان می شود. در روده بزرگ ۵۰-۳۰ درصد افراد تا ۵۰ سالگی و ۷۰-۵۰ درصد افراد تا ۷۰ سالگی پولیپ ایجاد می شود که اگر خصوصیات پیشرونده داشته باشند می توانند منجر به بروز سرطان روده بزرگ شوند.

در برخی افراد پولیپ سازی زیاد اتفاق می افتد اما علت بروز آنها هنوز به درستی مشخص نشده وشاید سبک زندگی، مصرف گوشت قرمز، کم تحرکی، کندی حرکت روده بزرگ، عوامل هورمونی و ژنتیکی  در ایجاد آنها موثر باشد.

عوامل بروز سرطان روده بزرگ

فاطمی، عوامل محیطی و ژنتیکی را از عوامل پیش زمینه ای موثر در ایجاد سرطان کولون عنوان کرد و بیماری های التهابی روده بزرگ (IBD) را یکی از عوامل محیطی و شایع ترین پیش زمینه ایجاد سرطان روده بزرگ نام برد که مبتلایان به این بیماری باید به صورت دوره ای برای بررسی به پزشک متخصص مراجعه کنند.

وی خاطرنشان کرد: در صورتی که التهاب روده در مبتلایان به کولیت اولسراتیو و بیماری کرون طول کشنده( بیش از ۱۰ سال) باشد؛ خطر ایجاد ضایعات اولیه روده به نام دیسپلازیا (تغییرات سلولی اولیه ) و در نتیجه بروز سرطان روده بزرگ در آنها افزایش می یابد.

به گفته دانشیار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، این خطر در مبتلایان به Pan Colitis(درگیری تمام روده) پس از ۸ سال و در مبتلایانی که سمت چپ روده بزرگ آنها درگیر شده بعد از ۱۵  سال وجود دارد. 

فاطمی به مبتلایان کولیت اولسراتیو طول کشنده توصیه کرد: این افراد باید هر دو سال یکبار از نظر وجود ضایعات دیسپلازی توسط پزشک متخصص تحت کولونوسکوپی کامل قرار گیرند و نمونه های متعدد (بیوپسی) از روده آنان برای بررسی گرفته شود. در صورت وجود ضایعات دیسپلازی، وی کاندید کولونکتومی(برداشتن روده) خواهد بود زیرا این ضایعات بسیار سریع تبدیل به آدنوکارسینوما یا تومور روده بزرگ می شوند.

دیابت

وی، از دیابت تیپ ۲ به عنوان عامل مهم در بروز سرطان کولون نام برد و افزود: مقاومت به انسولین در این بیماران باعث افزایش میزان انسولین خون می شود و با توجه به اینکه انسولین یک هورمون تروفیک است، باعث افزایش رشد سلول ها می شود. در نتیجه در این بیماران ریسک بالای بروز سرطان روده بزرگ وجود دارد.

چاقی

دانشیار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، چاقی را در ایجاد این سرطان موثر دانست و گفت: در افرادی که شاخص توده بدنی یا BMI بالای ۴۰ دارند خطر بروز سرطان کولون به شدت افزایش می یابد. شاخص BMI۳۰-۲۵ افزایش وزن، بالای ۳۰ چاقی با درجات مختلف ( ۳۵-۳۰ چاقی درجه یک ، ۴۰-۳۵ چاقی درجه ۲ و ۴۰ به بالا چاقی درجه ۳) محسوب می شود.مطالعات نشان دهنده افزایش میزان هورمونهای رشد و هورمونهای وابسته به چربی در این افراد است.

کوله سیستکتومی

فوق تخصص گوارش و کبد، کوله سیستکتومی(برداشته شدن کیسه صفرا) را از دیگر عوامل موثر در ایجاد سرطان روده بزرگ نام برد و افزود: در افرادی که تحت کوله سیستکتومی قرار گرفتند بروز کانسر کولون به ویژه سمت راست روده پس از۳۰- ۱۰ سال، بیشترمشاهده شده است. طبق بررسی های صورت گرفته در این افراد میزان صفرا در داخل روده باریک و کولون زیاد است که منجر به التهاب و زخم شده و پیش زمینه ایجاد سرطان روده بزرگ را فراهم می کند.

رادیوتراپی یا پرتودرمانی

به گفته فاطمی، رادیوتراپی نیز از عوامل ایجاد کننده این سرطان است. افرادی که در ناحیه لگن تحت پرتودرمانی قرار می گیرند، دچار عوارض حادی به نام کولیت ناشی از رادیوتراپی می شوند که پس از ۱۵ تا ۲۰ سال، خطر ایجاد سرطان در آنان وجود دارد.

وی با اشاره به عوامل ژنتیکی دخیل در بروز کانسر کولون گفت: متاسفانه بروز تومورهای ژنتیکی روده بزرگ در ایران در حال افزایش است. در امریکا و کشورهای غربی این آمار حدود ۱ درصد و ۱۰-۶ درصد در انواع مختلف آن است. در حالی که مطالعات اخیر در ایران نشان داده حدود ۲۵ درصد تورمورهای روده بزرگ زمینه ژنتیکی دارند.  

فاطمی، سندرم لینچ  Lynchو FAPکلاسیک( پولیپوز آدنوماتوز فامیلیال) را دو دسته تومور ژنتیکی عنوان کرد که می تواند زمینه ساز کانسر کولون شوند.

وی با ذکر این مطلب که افراد متعددی در یک خانواده ممکن است دچار سندرم لینچ شده باشند، افزود: سن پایین ابتلا به سرطان کولون یکی از مهمترین نشانه های تومورهای ژنتیکی است. افرادی که زیر ۵۰ سال مبتلا به کانسر کولون می شوند و همچنین خانمی هایی که زیر ۵۰ سال مبتلا به سرطان رحم می شوند و تومورهایی که  از نظر بافتی از نوع موسینوس هستند باید از نظر ژنتیکی و این سندرم بررسی شوند.

فاطمی تاکید کرد: این افراد باید مورد توجه خاص قرار گیرند زیرا ممکن است خودشان و افراد درجه یک خانواده آنها در سنین پایین حتی ۲۰و ۳۰ سالگی دچار سرطان روده بزرگ شوند.

وی با بیان این مطلب که ابتلا به سندرم فپ کلاسیک یا پولیپوز روده ای در سنین بسیار پایین اتفاق می افتد خاطرنشان کرد: در بخش خون و انکولوژی بیمارستان طالقانی بین ۶۰ تا ۷۰ بیمار مبتلا به سرطان روده بزرگ از این نوع  وجود دارند که بیماری اکثر این افراد قبل از ۴۰ سالگی تشخیص داده شده و تحت درمان قرار گرفتند و اکنون زنده هستند. در روده بزرگ این بیماران تعداد بسیار زیادی پولیپ ایجاد می شود؛ در سمت راست و چپ روده بزرگ این افراد هزاران پولیپ در کنار یکدیگر رشد می کند که به آن پولیپوز فامیلیال گفته می شود.

به گفته فاطمی، این بیماری از سن ۱۲ سالگی شروع می شود و ۱۷ تا ۲۰ سالگی علائم بیماری به صورت خونریزی از روده و درد شکمی بروز می کند. نکته مهم این است که ۱۰۰ درصد این افراد در سن ۴۰ سالگی به کانسر کولون مبتلا می شوند.

این فوق تخصص گوارش و کبد با تاکید براین که افراد مبتلا به سندرم های ژنتیکی باید بطور دقیق تحت کنترل قرار گیرند افزود: در این افراد از سن ۱۲-۱۰ سالگی  بصورت دوره ای کولونوسکوپی  را شروع می کنیم. افرادی که دچار سندرم لینچ یا «پولیپوز فامیلیال» هستند باید بسیار زود تحت کولکتومی (برداشتن تمام روده بزرگ) قرار گیرند تا فرصتی برای ایجاد سرطان روده بزرگ پیش رونده در آنها وجود نداشته باشد.

فاطمی خاطرنشان کرد: در سرطان های ژنتیکی و فامیلیال رسالت مهم ما بررسی افراد درجه یک خانواده فرد مبتلا (خواهر، برادر، پدر و مادر و فرزندان) است. این افراد را درخصوص فپ کلاسیک از سنین پایین ۱۰ تا ۱۲ سالگی و در مورد سندرم لینچ از ۲۰ تا ۲۲ سالگی تحت کولونوسکوپی های دوره ای قرار دهیم و درصورت مشاهده پولیپ پیش رونده، فرد کاندید کولکتومی(برداشتن روده) می شود تا از ایجاد سرطان های مهم تر در آنان جلوگیری کنیم.

علائم بالینی سرطان روده بزرگ

دانشیار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با اشاره به علائم بالینی سرطان روده بزرگ، اظهار داشت: تغییر در اجابت مزاج بصورت یبوست حاد یا اسهال و یبوست به تناوب که اخیرا در فرد ایجاد شده یکی از علایم مهم در سرطان روده بزرگ است. گرچه می تواند ناشی از سایر بیماریها نظیر تنبلی روده نیز باشد، ولی اولین علامت وجود یک ضایعه رشد یابنده در داخل روده می تواند بصورت تغییر در اجابت مزاج بروز کند که توجه به این نکته ضروری است.

وی، درد را علامت بسیار مهم در این سرطان عنوان کرد؛ به ویژه وجود دردهای مداوم در ناحیه شکم و روده بیمار در سنین میانه به بالا که باید جدی تلقی شده و تحت بررسی و پیگیری قرار گیرد.

فاطمی، دفع خون را از دیگر نشانه های بیماری برشمرد و گفت: خونریزی در روده بزرگ می تواند از دفع خون قرمز روشن شدید تا دفع خون سیاه رنگ باشد. بسیاری اوقات ممکن است دفع خون روشن در افرادجوان و با سن پایین ناشی از یک ضایعه غیر مهم مثل هموروئید تلقی شود که توصیه می شود در سنین پایین نیز دفع خون مهم تلقی شده و فرد تحت کولونوسکوپی قرار گیرد تا علت آن مشخص شود زیرا گاهی دیده شده که در همین افراد یک ضایعه مهمتراز هموروئید در قسمتهای بالاتر روده وجود داشته است.

وی کاهش وزن، بی اشتهایی و کم خونی را از دیگر علایم غیراختصاصی سرطان روده بزرگ برشمرد که در بیماریهای دیگر نیز ممکن است وجود داشته باشد.

نحوه تشخیص سرطان کولون

معاون آموزشی بخش اندوسکوپی گوارش بیمارستان آیت طالقانی درخصوص نحوه تشخیص سرطان کولون گفت: در مرحله اول فرد با مشاهده علایم ذکرشده باید به پزشک مراجعه کند که این موضوع در تشخیص اولیه و زودرس بیماری بسیار اهمیت دارد. متاسفانه در کشور ما تشخیص این سرطان در مراحل دیررس اتفاق می افتد، در نتیجه کار زیادی نمی توان برای بیمار انجام داد. در صورتی که در ژاپن و کشورهای پیشرفته تشخیص سرطان و بیماریابی آنها در سنین خیلی پایین ( در مراحل زود و خیلی زود) رخ می دهد.

فاطمی خاطرنشان کرد: بهترین وسیله تشخیصی در سرطان روده بزرگ، کولونوسکوپی کامل است که طبق پروتکلهای بیماریابی توسط پزشک انجام می شود؛ یعنی تمام روده از ابتدا تا انتها از طریق اسکوپی دیده می شود. البته انجام کولونوسکوپی ناقص می تواند فاجعه بار باشد زیرا ممکن است یک توموردر حال رشد یا ضایعه پیش بدخیم تشخیص داده نشود و پیامدهای بدی را به دنبال داشته باشد.

وی، استفاده از باریم و عکسبرداری های سنتی تر را روش تشخیصی دیگری عنوان کرد که در افرادی که قادر به تحمل  کولونوسکوپی و بیهوشی نیستند مورد استفاده قرار می گیرد اما دقت تشخیصی آن از کولونوسکوپی کمتر است.

نحوه درمان سرطان کولون

دانشیار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در خصوص نحوه درمان بیماری اظهار داشت: باید گفت درمان سرطان روده بزرگ، جراحی است. باید از قبل مراحل بیماری (stageبندی ) را مشخص می کنیم؛ درمرحله ۱ و ۲ سرطان کولون در واقع تومورها سطحی هستند. در مرحله ۳ و ۴ تومورها عمقی هستند و به بافت ها یا غدد لنفاوی اطراف دست اندازی(تهاجم) کرده و آنها را درگیر کرده اند.

به گفته وی، برحسب stage و محل تومور، جراحی های مختلف(برداشتن تمام روده ، قسمتی از آن، نیمه راست یا نیمه چپ روده) در بیمار انجام می شود. گاهی اوقات به ویژه در تومورهای انتهای روده و ناحیه رکتوم لازم است قبل و بعد از جراحی بیمار تحت شیمی درمانی قرار گیرد تا از احتمال عود مجدد بیماری جلوگیری شود.

فاطمی در ادامه خاطرنشان کرد: اگر بیمار در مراحل سطحی و اولیه مراجعه کند درمان کامل و cure برای وی انجام می شود یعنی درمان کاملی که احتمال عود ۵ ساله آن بسیار کم است. در واقع در stageیک و دو با یک جراحی کامل و شیمی درمانی احتمال عود سرطان روده بزرگ بسیار کمتر است.

توصیه های مهم برای پیشگیری از سرطان روده بزرگ

به گفته این فوق تخصص گوارش و کبد، پیشگیری از سرطان بسیار مهم است و به دو بخش اصلی تقسیم می شود. یک بخش از اقدامات پیشگیری برعهده سیستم سلامت و بهداشت جامعه است که توسط وزارت بهداشت، بیمارستان ها با توجه به پروتکل های جهانی، بین المللی و داخلی انجام می شود و بخش دیگر آن در سطح جامعه و افراد جامعه با عنوان خودمراقبتی و خود پیشگیری انجام می شود که فرد با مراقبت از خود و رعایت بهداشت از ابتلا به سرطان پیشگیری می کند.

وی افزود: سیستم های سلامت بهداشتی در دنیا با توجه به پروتکل های موجود توصیه می کنند در افرادی که از نظر ابتلا به کانسر کولون در ریسک متوسط و پایین قرار دارند، از ۵۰ سالگی هر ۱۰ سال یکبار کولونوسکوپی کامل باید انجام شود تا اگر ضایعات پیش بدخیم در آنان وجود داشت در همان جلسه کولونوسکوپی برداشته شوند.

فاطمی تاکید کرد: در افرادی که اقوام نزدیک درجه یک، دو یا سه آنها مبتلا به سرطان روده بزرگ هستند توصیه می شود کولونوسکوپی در سنین پایین تری شروع شود. مثلا فردی که والدین یا خواهر و برادرش مبتلا به این سرطان هستند باید از سن ۴۰ سالگی یا از نظر سنی ۱۰ سال زودتر از فرد مبتلا تحت کولونوسکوپی دوره ای یا بیماریابی قرار گیرد و هر ۳ تا ۵ سال این عمل باید انجام شود.

دانشیار دانشگاه در ادامه گفت: در صورت ابتلای اقوام نزدیک همچون خاله، عمه، دایی، عمو، پدربزرگ، مادربزرگ، در سنین بالای ۶۰ سال به سرطان کولون، افراد خانواده باید از ۵۰ سالگی هر ۱۰ سال تحت کولونوسکوپی دوره ای قرار گیرند. اما در زیر ۶۰ سال افراد درجه ۲ و۳ خانواده باید از سن ۴۰ سالگی هر ۳ تا ۵ سال بیماریابی شوند.

به گفته وی، در مورد تومورهای ژنتیکی لینچ؛ افراد درجه یک خانواده فرد مبتلا باید از ۲۰ سالگی تا ۴۰ سالگی هر ۲ سال یکبار کولونوسکوپی شوند و بالای ۴۰ سالگی هر سال کولونوسکوپی شوند. در ایران طبق پروتکل یا برنامه ملی پیشگیری از سرطان روده بزرگ در افراد های ریسک در خانواده ها بیماریابی انجام می شود .

معاون آموزشی بخش اندوسکوپی گوارش بیمارستان طالقانی، افزود: افراد مبتلا به تومورهای ژنتیکی از سن ۲۰ سالگی هر دو سال کولونوسکوپی می شوند. 

کد خبر 4371976 حبیب احسنی پور

منبع: مهر

کلیدواژه: دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی سرطان سرطان روده بزرگ مردم علیه احتکار وزارت بهداشت سازمان غذا و دارو دارو کمیسیون بهداشت و درمان پرستار تجهیزات پزشکی سازمان نظام پرستاری دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی سید حسن هاشمی بیمارستان سرطان زنان چاقی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۰۱۵۰۷۲۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

در اکثر خانواده‌های ایرانی یک مورد ابتلا به سرطان دیده می‌شود | ابتلای مردان به این سرطان بیشتر شده است

همشهری آنلاین - مریم سرخوش: بروز بیماری‌ها در هر یک از اعضای خانواده می‌تواند چرخه زندگی طبیعی کل خانواده را مختل کند و این وضعیت به ویژه درباره سرطان‌ها حادتر است چون به عنوان یک سندرم خانوادگی هم شناخته می‌شوند.

این در حالی است که روند ابتلا به سرطان‌ها در دنیا صعودی است، و دیگر نه تنها جهش‌های ژنتیکی و عوامل وراثتی بلکه تغییر سبک زندگی، عوامل محیطی، رژیم غذایی ناسالم و مغفول ماندن اقدامات ساده و پیشگیرانه‌ای هم از عوامل تشدید آن به شمار می‌رود. آمارهای رسمی وزارت بهداشت نشان می‌دهد که سالانه ۱۵۵ هزار نفر بیماران مبتلا به سرطان در کشور اضافه می‌شود و ۵۵ هزار مرگ ناشی از سرطان‌ها نخستین عامل مرگ زودرس سالانه در کشور است.

رایج ترین سرطان‌های ارثی در کشور هم شامل سرطان پستان (ابتلای سالانه ۱۹ تا ۲۰ هزار زن)، ‌روده (ابتلای سالانه ۴هزار نفر)، پروستات (شایع‌ترین سرطان در مردان)، رحم (سالانه ۱۲۰۰ تا ۱۴۰۰ مورد جدید)، ملانوما (شایع‌ترین سرطان‌ در میان جوانان)، پانکراس و سرطان خون هستند.

همچنین سرطان‌های سینه، پروستات، روده بزرگ، معده، ریه، مثانه، تیروئید، رحم، مغز و سیستم عصبی ۱۰ سرطان نخست شایع در کشور هستند که شایعترین آنها در زنان ایرانی شامل سینه، روده بزرگ، تیروئید، معده، رحم، لوکمی، تخمدان، مغز و سیستم عصبی، ریه و مری است. تا سال ۹۵ هم سرطان معده در رده اول سرطان‌های شایع مردان بود، اما اکنون سرطان پروستات به رده اول آمده است.

همین حالا هم نزدیک به ۲۵۰ هزار ایرانی با سرطان زندگی می‌کنند و این در حالی است که نزدیک به نیمی از سرطان‌ها قابل معالجه و نیمی دیگر قابل پیشگیری هستند. دکتر آسیه الفت‌بخش، جراح و عضو هیئت علمی پژوهکشده معتمد جهاد دانشگاهی در پاسخ به همشهری آنلاین به نکات مهمی در این باره اشاره کرده است.

دکتر آسیه الفت‌بخش، عضو هیئت علمی پژوهکشده معتمد جهاد دانشگاهی

* چرا متخصصان می‌گویند که سرطان یک بیماری شخص محور نیست؟

یکی از مهم‌ترین مثال‌هایی که برای روشن شدن این وضعیت می‌توان زد، شیوع بالای ابتلا به سرطان پستان در زنان است که شایع‌ترین سرطان زنان در کل دنیا و همچنین ایران به شمار می‌رود. سن شایع ابتلا به این سرطان در ایران ۴۵ تا ۵۵سال و میانگین سنی هم ۴۵ تا ۴۶سال است. یعنی زنان را در مقعطی از زمان که محوریت خانواده را برعهده دارند، مبتلا می‌کند. این محوریت از این نظر اهمیت دارد که با ابتلای مادر خانواده، عملا دیگر اعضا هم درگیر بیماری خواهند شد چون قسمت اعظم مسئولیت و مدیریت خانواده بر عهده زنان است. مطالعات هم نشان داده خانواده در بازگشت این افراد به زندگی طبیعی نقش مهمی دارند، زنانی که در طول بیماری و درمان خود تحت حمایت خانواده قرار دارند، زودتر به زندگی عادی برمی‌گردند.

امروز فعالیت‌های فیزیکی کاهش پیدا کرده و افراد ساعت‌های متمادی به صورت نشسته کار می‌کنند. فعالیت‌های یدی جای خود را به کارهای فکری داده‌اند، تردد هم بیشتر با وسائل نقلیه انجام می‌شود. پیاده‌روی‌ها در زندگی روزمره حذف شده و این مساله منجر به افزایش وزن و تشدید بروز بیماری‌هاست

* میزان شیوع سرطان‌ها در کشور چگونه است؟

سرطان در کشور ما سونامی نیست و این شیب تند در همه کشورهای دنیا وجود دارد، اما در کشورهای آسیایی از جمله ایران و همسایه‌هایش این شیب تندتر است. از جمله دلایل این روند افزایشی، بالا رفتن سن ازدواج، افزایش سن اولین بارداری، نوع تغذیه و سبک زندگی از نظر میزان فعالیت فیزیکی است.

* این آمار درباره سرطان شایع زنان چگونه است؟

براساس آخرین آمارهای رسمی اعلام شده از سوی وزارت بهداشت، سالانه حدود ۱۹ تا ۲۰ هزار مورد ابتلا به سرطان پستان در کشور گزارش می‌شود، به این معنا که از هر ۱۰۰ هزار زن سالانه ۳۰ تا ۳۳ نفر مبتلا می‌شود. این عدد می‌تواند اکنون افزایش هم پیدا کرده باشد چون شیب صعودی در کل جهان وجود دارد. نکته مهم این که علاوه به درمان سرطان، رسالتی که برعهده متخصصان درمانی کشور به ویژه پژوهشکده معتمد در درمان سرطان پستان قرار دارد، کیفیت زندگی این افراد است. این که آنها بعد از پایان مراحل درمانی قادر به بازگشت به جمع خانواده باشند و به همان شرایط عادی برگردند.

* آیا عوامل مشخصی در بروز سرطان‌ها دخیل است؟

سرطان در حال حاضر بیماری قرن است و دومین علت مرگ و میرناشی از بیماری‌ها. اما اگر به ریشه این بیماری بپردازیم، مهم‌ترین دلیل آن عواملی است که در نهایت روی ژنتیک یک فرد تاثیر می‌گذارد و باعث تغییراتی در آن می‌شود. یعنی سلولی که به صورت عادی رشد می‌کند، شروع به تکثیر غیرطبیعی می‌کند و در این میان عواملی هم که باید از این تکثیر غیرطبیعی این سلول‌ها جلوگیری کند توسط برخی ترشحات همین سلول‌ها مختل می‌شوند. این شرایط باعث بروز سرطان است و با توجه به این کدام ارگان از بدن را درگیر کرده است، علائم مختلفی دارد.

بیشتر بخوانید

علائم صبحگاهی ابتـلا به سرطان که از آن بی‌خـبریم

2 سرطان در ایران رو به کاهش است، اما 3 سرطان افزایشی شده ایجاد بانک امید برای زنان مبتلا به سرطان

* مهم‌ترین سرطان‌های شایع در کشور کدام‌ها هستند؟

سرطان‌ها از نظر میزان بروز و با توجه به جنسیت افراد در کشور متفاوت هستند، در زنان شایع‌ترین سرطان‌ها در درجه اول پستان و در آقایان روده، معده و پروستات. مهم این است که میزان بروز این بیماری‌ها به قدری افزایش پیدا کرده که تقریبا در اکثر خانواده‌ها یک مورد ابتلا به سرطان دیده می‌شود.

* جایگاه کشور ما در حوزه درمانی کجاست؟

ایران از نظر درمان سرطان به ویژه سرطان‌های زنانه در جایگاه خوبی قرار دارد و تا حدود زیادی در مرزهای دانش پیش می‌رویم. بر اساس بهترین پروتکل‌ها بیماران درمان می‌شوند. این ادعای ما را براساس سفر درمانی بسیاری از بیماران از کشورهای دیگر به ایران تایید می‌شود. البته در حوزه سرطان جراحی‌ها حرف اول را می‌زنند و در برخی موارد که به دلایلی بیمار قابل جراحی نباشد، از درمان‌های تکمیلی مثل شیمی درمانی، پرتودرمانی و هورمون درمانی استفاده می‌شود. این در حالی است که در سال‌های نه چندان دور در بیمارانی که سرطان علاوه بر ارگان اصلی به سایر ارگان‌های بدن فرد هم گسترش پیدا کرده بود، درمان‌های نوین مثل سلول‌درمانی، ویروس درمانی، ژن درمانی و ایمنی درمانی شروع شد و موفقیت‌آمیز هم بود. اما امروز این درمان‌های نوین جایگاه خودشان را در مراحل اولیه درمان هم باز کرده‌اند. پژوهشکده معتمد هم جزو اولین مراکزی است که در این حوزه ورود کرده و با در اختیار داشتن متخصصانی که در این زمینه بسیار تبحر دارند و بسیار آموزش دیده هستند، همچنین امکاناتی که فراهم کرده، مراحل کارآزمایی بالینی به ویژه در زمینه ویروس درمانی و سلول‌درمانی سرطان در حال انجام است.

براساس آخرین آمارهای رسمی اعلام شده از سوی وزارت بهداشت، سالانه حدود ۱۹ تا ۲۰ هزار مورد ابتلا به سرطان پستان در کشور گزارش می‌شود، به این معنا که از هر ۱۰۰ هزار زن سالانه ۳۰ تا ۳۳ نفر مبتلا می‌شود

* راهکاری هم برای خانواده‌ها پیشنهاد می‌کنید که منجر به کاهش بروز چنین بیماری‌هایی شود؟

در حال حاضر درمان‌های پیشگیرانه، واکسن برای برخی سرطان‌ها و روش‌های تشخیص زودرس و درمان موفق در حوزه پزشکی وجود دارد اما مهم‌ترین اقداماتی که خانواده‌ها می‌توانند در این باره داشته باشند، سبک زندگی و تغذیه سالم است. یکی از مهم‌ترین مشکلات جوامع در عصر حاضر، چاقی است که می‌تواند عامل بروز بسیاری از بیماری‌ها از جمله سرطان شود. نوع تغذیه شامل مصرف مواد غذایی که خیلی فرآوری و مدت طولانی نگهداری شده باشد، غذاهای بسیار چرب و روغن‌های حاوی پالم و... در رژیم غذایی افراد وجود دارد و جزو فاکتورهای افزایش دهنده بروز سرطان هستند. البته چاقی به جز تغذیه، با فعالیت فیزیکی هم ارتباط دارد. در حال حاضر فعالیت‌های فیزیکی به طور کلی کاهش پیدا کرده و افراد ساعت‌های متمادی به صورت نشسته کار می‌کنند. فعالیت‌های یدی جای خود را به کارهای فکری داده‌اند، تردد هم بیشتر با وسائل نقلیه انجام می‌شود و عملا پیاده‌روی‌ها در زندگی روزمره حذف شده، این مساله خود منجر به افزایش وزن و تشدید بروز بیماری‌هاست.

* آیا غربالگری‌ها هم می‌توانند در بحث پیشگیری مؤثر باشند؟

اهمیت دادن به بحث غربالگری و تشخیص زودرس یکی از رسالت‌های ما در پژوهشکده است، اما با توجه به برخی محدودیت امکان انجام آن در کل کشور میسر نیست. هر چند تلاش می‌کنیم که در حد توان بحث سرطان‌های زنان را در کشور انجام دهیم. تاکنون در ۱۰ منطقه محروم کشور از جمله استان‌های جنوبی و جنوب شرقی کشور برای عده زیادی از افراد خدمات در زمینه تشخیص زودرس داشتیم و در مواردی هم که افراد با سرطان شناسایی شدند، به نحو مناسب درمان دریافت کردند. این برنامه‌ها ادامه دارد و در حد امکان، زنان در نقاط محروم تحت پوشش خواهند بود.

کد خبر 846696 منبع: همشهری آنلاین برچسب‌ها چاقی سرطان خبر مهم شیمی درمانی