به نقل از «همشهری آنلاین»

حکمت شیعی، استدلالی است

تاریخ انتشار: ۲۴ مرداد ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۰۱۵۱۱۳۸

دین و اندیشه > دین - همشهری آنلاین:
متن حاضر چکیده‌ای از سخنرانی دکتر انشاءالله رحمتی با عنوان سنت حکمی و زمانه ما در چهارمین دوره طرح ملی گفتمان نخبگان علوم انسانی است.

حکمت اصطلاحی تماما ایرانی و مابه‌ازایی در جهان امروز و سنت‌های آن حتی در بین ترکیه، مصر، لبنان و . . . ندارد زیرا معادل لاتین آن «تئو سوفیا» به معنای حکمت نظری است و شاید در قرون وسطی چنین معنایی وجود داشته است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

سنت ما به دو حوزه معقول و منقول که هر کدام نیز زیرشاخه هایی دارند تقسیم بندی می‌شود. کلام، عرفان، فلسفه مشا و فلسفه اشراق زیر شاخه‌های معقولات و ادبیات عرب، فقه، روایت و. . . زیرشاخه های منقولات هستند.

رشته کلام، اولین بحث در جهان اسلام پیرامون کلام خداوند بوده و ابزار این دانش گفت‌وگو است. در علم کلام قدمی برای کشف حقیقت برداشته نمی‌شود و فقط می‌توانیم از حقیقت دفاع کنیم. فلسفه یک بحث آزاد در کشف حقیقت و موضوع فلسفه «وجود بما هو وجود» است. مسلمانان فقط دو نوع فلسفه یعنی مشا و اشراق را به رسمیت می‌شناختند. فلسفه مشاء ریشه در آراء ارسطو دارد و تنها مبنای کشف حقیقت در فلسفه مشاء، برهان است. ابن سینا و سهروردي دو فیلسوف برجسته فلسفه مشاء بودند.

در فلسفه اشراق یک منبع معرفتی در بیرون از «من» دقیقا بر خلاف «من» مدرن که خود بنیاد و سوبژکتیو است، وجود دارد. من در جهان مدرن جزئی و بنیاد معرفت است یعنی چیزی بیرون از من نیست. در حالی که در نزد فیلسوفان ما معرفت حاصل اتصال عقل ما به عقل فعال است. فیلسوفان اشراق معتقد بودند که یافته‌های آنان حاصل مکاشفات بود و وجه تفاوت آنان با فیلسوفان جدید نیز در همین نکته است. فلسفه مشاء فلسفه استدلالی و شبیه فلسفه‌های جدید است. جالب اینجاست که ابن رشد، فیلسوف مشائی بیشتر از همه سایر فیلسوفان مسلمان، در غرب رشد کرده و بعضی نیز معتقدند که که خاستگاه تمدن مدرن اندیشه‌های ابن رشد است.

حکمت شیعی فارغ از تعبد به شیعه است زیرا حکمت شیعی یک سری مفاهیم تعبدی نیستند و ما در حکمت شیعی استدلال داریم. ضمن اینکه ائمه نیز ما نگاه حکمی به ایمان داشتند. ایرانی‌ها بهتر از دیگران دین حکمی را می فهمیدند زیرا ویژگی ایرانی ها این بود که با حکمت ارتباط بهتری برقرار می کردند البته به لحاظ تاریخی نیز نباید سنت توحیدی ایرانی‌ها را از نظر دور داشت. علت استقبال و پذیرفتن اسلام از سوی ایرانی‌ها این بود که ایرانی ها اسلام را به عنوان یک دین حکمی و نه دین شریعتی صرف می‌شناختند.

چهارمین دوره طرح ملی گفتمان نخبگان علوم انسانی با حمایت و نظارت دانشگاه باقرالعلوم(ع) دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم در قم در حال برگزاری است.

در همین زمینه: درباره مدارا در فرهنگ ما فرهنگ و تمدن‌ دو روی یک سکه هستند عقلانیت در اندیشه محمدی موج می‌زند؛ عقل نخستین مخلوق خداست ادب اندیشیدن، شکیبایی است

منبع: همشهری آنلاین

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۰۱۵۱۱۳۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

دهه سرآمدی آموزش در دانشگاه‌ها از امروز آغاز شد

به گزارش خبرگزاری مهر، قاسم عمو عابدینی معاون آموزشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در پیام تبریکی به مناسبت دهه سرآمدی آموزش، این دهه را فرصت مغتنمی دانست تا به ساحت آموزش که ساحت تولید و نشر معرفت و حکمت است، ادای احترام کنیم و تلاش‌های پیشگامان این عرصه را قدر بنهیم.

متن پیام تبریک قاسم عموعابدینی به شرح زیر است:

خدمت‌رسانی به جامعه، فرهنگ‌سازی و توسعۀ حرفه‌ای تدریس از جمله اهداف راهبردی دانشگاه‌های موفق دنیاست. جایگاه والای ایران در کسب دستاوردهای علمی، مرهون تلاش‌های عالمانه و متعهدانه اعضای هیات علمی و یاوران علمی است که روشنی‌بخش مسیر اعتلای دانایی و فرهیختگی‌اند. بخش اعظم این تلاش‌ها در کلاس‌های درس که سنگر اصلی خدمت‌رسانی اساتید است، در تعامل اثربخش با دانشجویان رقم می‌خورد.

دهه سرآمدی آموزش فرصت مغتنمی است تا به ساحت آموزش که ساحت تولید و نشر معرفت و حکمت است، ادای احترام کنیم و تلاش‌های پیشگامان این عرصه را قدر بنهیم. توجه به کیفیت در آموزش عالی از لوازم نقش‌آفرینی دانشگاه‌ها در شکل‌گیری تمدن نوین اسلامی است و همت ستودنی و کوشش خستگی‌ناپذیر بزرگ‌مردان و زنانی که طلایه‌داران علم‌آموزی و معرفت‌افزایی هستند، در تحقق دانشگاه حکمت‌بنیان و تمدن‌آفرین نقشی مهم و غیر قابل انکار دارد.

در دانشگاه ها، اساتید نه تنها از آثار علمِ آموزش، بهره‌مند هستند، بلکه در تولید آن مشارکت دارند و تولید این دانش منحصر به متخصصان آموزش نیست. تحقق دانشگاه تمدن‌ساز و حکمت‌بنیان و تحقق مرجعیت علمی و سرآمدی جهانی آموزش، نیازمند توجه جدی به مقولۀ آموزش است و بر این اساس رویکرد برنامه‌محوری، استادمحوری، شاگردپروری و اخلاق‌مداری در کانون توجه نظام آموزش عالی کشور بر اساس برنامه هفتم توسعه قرار دارد.

معاونت آموزشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، با تأکید بر نقش مهم اساتید در این مسیر، انتخاب سرآمدان آموزشی را مورد توجه قرار داده است. دهه سرآمدی آموزش در سال ۱۴۰۳ با شعار «سرآمدی آموزشی، هدفمندی و مردمی‌سازی آموزش» از هشتم تا هفدهم اردیبهشت ماه در دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی کشور با هدف تبیین جایگاه والای آموزش و تقدیر و تجلیل از سرآمدان آموزشی در دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی کشور برگزار می شود.

در پایان، با تبریک دهۀ سرآمدی به همه تلاشگران عرصه آموزش در دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی کشور، بر عهد خود، که حمایت همه‌جانبه از توسعه کیفی، نیازمحوری و مبتنی بر دانایی فرایند آموزشی است، تأکید می‌کنم و از همه دست‌اندرکاران برای برگزاری هر چه با شکوه‌تر این مراسم دعوت می‌نمایم.

کد خبر 6089608