به نقل از «خبرآنلاین»

پاسخ به تشکیک‌هایی درباره سهم ایران از خزر

تاریخ انتشار: ۲۴ مرداد ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۰۱۶۴۶۳۵

بین الملل > دیپلماسی - حضور رئیس‌جمهور در اجلاس کشورهای ساحلی خزر مسئله بسیار مهمی است. درزمانی که آمریکا بحث تحریم‌ها را مطرح کرده داشتن رابطه حسنه با کشورهای همسایه نمونه خوبی از گرایش و توجه ایران به صلح و ارتباط‌گیری با دیگر کشورها را نشان می‌دهد.

صباح زنگنه *

رئیس‌جمهوری کشورمان تهران را به مقصد آکتائو قزاقستان ترک کرد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

برنامه رئیس‌جمهور در این سفر شرکت در اجلاس سران کشورهای ساحلی دریای خزر بود که طی آن، علاوه بر بیانیه مشترک، چندین سند مهم و راهبردی همکاری در حوزه خزر توسط مقامات ۵ کشور ساحلی روسیه، ترکمنستان، قزاقستان، جمهوری آذربایجان و ایران امضا شد. ملاقات دوجانبه با رئیس‌جمهور قزاقستان و برخی سران حاضر در اجلاس و بررسی و توسعه روابط دوجانبه از دیگر برنامه‌های رئیس‌جمهور در سفر به قزاقستان بود که در شرایط فعلی که بسیاری از کشورها قصد به انزوا کشاندن ایران را دارند از اهمیت بالایی برخوردار است.

مذاکره در مورد دریای خزر و سهم ایران از آن سال‌ها است که مورد مناقشه و در مورد آن اظهارنظرهای گوناگون شده است. متولی پرونده حقوقی دریای خزر وزارت خارجه کشور است اما مسائل مربوط به دریای خزر تنوع و گوناگونی بسیاری ازجمله بحث مبدأ محاسبه مرز کشورها، تعیین درصدی که متعلق به هر کشوری است، محیط‌ زیست، استفاده نظامی یا غیرنظامی، عدم اجازه ورود کشورهای خارج از حوزه دریای خزر، استفاده از ثروت‌های بستری، حق صید، سهم نفت و گاز و تردد کشورها در دریا را شامل می‌شود. جمع‌بندی که کشورهای حاشیه دریای خزر به آن رسیدند انعقاد کنوانسیون ناظر بر حقوق کشورهای مشرف بر دریای خزر است.

بسیاری از مسائل مهم در این کنوانسیون در نظر گرفته، بررسی و حل‌شده است اما از دیدگاه برخی از کارشناسان و صاحب‌نظران چند نکته مهم باقی‌مانده و نیاز به تعمق بیشتر دریافتن راه‌حلی برای برخورد با آن در اجلاس فعلی و دیگر اجلاس‌های پیش رو دارد؛ اما اینکه اکثر مسائل مربوط به دریای خزر و همسایه‌ها حل‌شده باشد یک موفقیت و احساس آرامشی بین کشورها به وجود می‌آورد. گرچه همچنان بحث احتمال سوءاستفاده نیروهای نظامی خارجی با قراردادهایی که با برخی از کشورهای مشرف بر دریا منعقد شود هنوز پابرجاست. این سؤال مطرح است که کشورهای قدرتمند مخصوصاً آمریکا اجازه داشتن یا نداشتن پایگاه در بنادر کشورهای همسایه در حاشیه خزر را دارند یا خیر. در این بحث‌ها احتیاج به‌دقت و سختگیری بیشتری از سوی ایران است. همچنین تعیین مبدأ سهم درصدی هر کشور با توجه به اینکه دریا مرتب به آب آن اضافه می‌شود و محاسبه مبدأ یا توجه به افزایش آب دریا و گرایش این آب به سمت مرزهای ایران بحث‌های جدی‌تری را مطرح می‌کند. این محاسبات باید به‌صورت علمی و دقیق انجام شود. حضور رئیس‌جمهور در این اجلاس مسئله بسیار مهمی است. درزمانی که آمریکا بحث تحریم‌ها را مطرح کرده داشتن رابطه حسنه با کشورهای همسایه نمونه خوبی از گرایش و توجه ایران به صلح و ارتباط‌گیری با دیگر کشورها را نشان می‌دهد. این مذاکرات و شرکت در اجلاس‌ها پاسخ محکمی نسبت به ادعاهای آمریکا در مورد به انزوا کشاندن ایران است. همچنین می‌تواند الگو مناسبی برای تنظیم روابط با همسایگان خودمان در حاشیه جنوبی خلیج‌فارس هم استفاده شود.

تشکیک‌هایی در مورد میزان سهم ایران در خزر از دیرباز وجود داشته و دارد. اکنون نیز در مورد آن‌که سهم ایران کاهش پیداکرده است صحبت‌های فراوانی صورت می‌گیرد. در مورد میزان سهم ایران بحث‌های مفصل حقوقی در دوره‌های مختلف ریاست جمهوری اصلاح‌طلبان، اصولگرایان و اعتدالیون انجام‌گرفته و مباحث زیادی روی مبانی اصلی صورت گرفته است. طبیعی است که میزان سهم ایران در خزر محل مناقشه در داخل کشور نیز باشد و باید به‌صورت اساسی در مورد توضیح آن اقداماتی انجام شود. در دریای خزر تنها ایران و روسیه حق تردد نظامی دارند و دیگر کشورها این حق را ندارند که این مورد امتیازی برای ایران است. بر اساس عهدنامه‌های قدیمی بین ایران و شوروی در سال‌های دور این حق در نظر گرفته‌شده است که امر بسیار مثبتی است و سایر امتیازها که امتیازهای تجاری و نفت و گاز در رأس آن‌ها است و مقدار زیادی مسائل محیط‌زیستی کاملاً قابل گفت‌وگو هستند. سهم ایران با احتساب مشارکت ایران و روسیه از یک منظر قابل‌طرح و توجه است.

* کارشناس مسائل خاورمیانه

214214

کلید واژه‌ها : کنوانسیون خزر - حسن روحانی - دریای خزر -

منبع: خبرآنلاین

کلیدواژه: کنوانسیون خزر حسن روحانی دریای خزر

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.khabaronline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرآنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۰۱۶۴۶۳۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

رایزنی برای تبادلات مالی و بانکی میان ایران و آفریقا

ضیغمی، معاون وزیر و رئیس سازمان توسعه تجارت ایران گفت: یکی از افتخارات بزرگ نظام ج. ا ایران و دولت سیزدهم این است که تحت منویات و تاکیدات مقام معظم رهبری سیاست توجه به آفریقا را در کانون توجه سیاست‌های خارجی کشور به‌ویژه در حوزه تجاری قرار داده است.

وی با خطاب قرار دادن رئیس جمهور، افزود: موفقیت‌های اولین اجلاس ایران و کشورهای غرب آفریقا در سال گذشته منجر به توافقات خوب در تجارت بین‌المللی شد؛ آن موفقیت انگیزه‌ای شد تا شما دستور بفرمایید اجلاس ایران و قاره آفریقا ادامه پیدا کند. مفتخر هستم که اعلام کنم ابتکار شما منجر به بزرگترین رویداد همکاری‌های اقتصادی ایران و قاره آفریقا شده است.

به گفته معاون وزیر، در این اجلاس، ج. ا ایران میزبان بیش از 30 کشور آفریقایی است و وزرات صمت به عنوان سیاست‌گذار و سازمان توسعه تجارت ایران به عنوان متولی برگزاری این اجلاس در تعامل نزدیک با وزارت امور خارجه کشور، سفرای محترم کشورهای آفریقایی در ایران و نمایندگان ایران در قاره آفریقا، برنامه‌ریزی گسترده‌ای را برای برگزاری هدفمند این اجلاس انجام داده است. همانگونه که مستحضرید این رویداد همزمان با ششمین نمایشگاه توانمندی‌های جمهوری اسلامی ایران در حال اجرا است.

ضیغمی با بیان اینکه آشنایی با بخشی از توانمندی‌های صادراتی ایران در دستور این اجلاس است، افزود: دستگاه‌های تخصصی، اتاق‌های بازرگانی و فعالان اقتصادی طی جلسات مکرر و نشست‌های تخصصی نسبت به ارتباط تجاری و اقتصادی با همتایان خود تبادل نظر خواهند کرد و سعی کردیم در این اجلاس در قالب 12 کمیته تخصصی نسبت به همکاری‌های مشترک تبادل نظر کنیم.

وی با تاکید بر لزوم افزیش سطح روابط اقتصادی ایران با قاره آفریقا، گفت: اقتصاد ایران و بسیاری از کشورهای آفریقایی مکمل یکدیگر هستند و به راحتی می‌توان از مسیر تجارت آزاد دوطرفه نسبت به جهش در مناسبات تجاری اقدام کرد. در همین راستا سازمان توسعه تجارت در نظر دارد با همراهی و همفکری معاونت دیپلماسی وزارت امور خارجه تعداد رایزنان بازرگانی را در سال جاری در قاره آفریقا از 3 نفر به 14 نفر افزایش دهد.

رئیس سازمان توسعه تجارت ایران ضمن برشمردن موانع توسعه اقتصادی ایران با کشورهای آفریقایی، گفت: شناخت از ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های طرفین محدود است؛ امیدواریم از مسیر این اجلاس و نمایشگاه ایران اکسپو 2024 و نشست‌های فراوانی که برنامه‌ریزی کردیم این نقیصه را برطرف کنیم. همچنین حل این مسائل زیرساختی که به آنها اشاره می‌کنم، از جمله ضرورت راه‌اندازی خط منظم هوایی به ویژه به غرب و جنوب آفریقا، ( توافقنامه‌ای در این زمینه امضا شد اما اجرایی نشده است) و ضرورت راه‌اندازی خط کشتیرانی به غرب و جنوب آفریقا الزامی است. وی ادامه داد: همانگونه که می‌دانید ما به شرق و شمال آفریقا خط منظم کشتیرانی راه‌اندازی کردیم  و با دستور  رئیس جمهوری در سفر به الجزایر موضوع کشتیرانی به غرب آفریقا نیز در دستور کار قرار گرفته است.

وی ادامه داد: موضوع بعدی زیرساخت‌ها در تبادلات مالی و بانکی است که ابتکارات خوبی را در این اجلاس با همتایان آفریقایی خود به اشتراک خواهیم گذاشت و امیدواریم این سه موضوع اصلی در اجلاس بعدی حل و فصل شوند.

ضیغمی در پایان پیشنهاد داد با توجه به دستاوردها و توافقات این اجلاس، همزمان با ایران در دبیرخانه اتحادیه آفریقا نیز ساز و کاری برای حفظ، توسعه و این ارتباطات شکل بگیرد. امروز ضمن رونمایی از تندیس و لوح یادبود دبیرخانه دائمی ایران و آفریقا در این زمینه با مقامات آفریقایی مذاکراتی خواهیم کرد؛ امیدواریم این اجلاس نقطه عطف جهش روابط اقتصادی، تجاری و فرهنگی ایران با کشورهای قاره بزرگ آفریقا باشد.

باشگاه خبرنگاران جوان اقتصادی صنعت ، تجارت و کشاورزی