خنکای کویر در «خارخانه»
تاریخ انتشار: ۲۵ مرداد ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۰۱۷۴۲۶۲
خبرگزاری میزان- آفتاب سوزان هیچگاه کویرنشینان را خسته و ناامید نکرده و «خارخانه» دست ساخته‌ای است که خنکای کویر را برای دامداران، کشاورزان و چوپانان در مناطق کویری و گرم و خشک به ارمغان آورده است. به گزارش گروه فضای مجازی خبرگزاری میزان، «خارخانه» یکی از فنونی بوده که زمان قدیم به عنوان سایبان در صحرا و کویر با بهره برداری از منابع طبیعی استفاده می‌شده و اخیرا نیز با تلاش اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان جنوبی در فهرست میراث معنوی کشور ثبت شده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
خارخانه (خارخُونه، سَایه دُو، سَایه بُو، کوپال) یک سازه ابتدایی با کمترین مصالح مامن و جان پناه روز‌های گرم و سوزان تابستان کویر برای کشاورزان، دامداران و چوپانان بوده است.استفاده از این سازه در اغلب مناطق کویری و گرم و خشک مثل خراسان جنوبی، سیستان و بلوچستان، کرمان، یزد و سایر نقاط از قدیم رواج داشته است و هنوز هم در بیابان‌های نهبندان، فردوس، سرایان، طبس و خوسف خارخانه‌ها و کوپال به چشم می‌خورد.یکی از کارکرد‌های این کلبه بیابانی، پاکسازی و خنک کردن هوا است، افراد پیرامون این خیشخان را با حصیر، سفال یا بوته‌های خار می‌پوشانند.
وقتی که روی این سازه خاری، آب می‌پاشند بر اثر وزش باد هوای خنک به درون کلبه می‌وزد و با این ابتکار صحرانشینان از آفتاب سوزان کویر در امان هستند.خارخانه‌ها اغلب دارای چهار ستون اصلی از چوب درختان کویری بوده که با چوب‌های نازک برای دیواره‌ها و سقف به یکدیگر اتصال داشته است.خار‌های بیابانی که در ابتدا تازه و خیس هستند در بین چوب‌های حایل ستون‌ها به یکدیگر اتصال داده و فشرده می‌شوند تا به صورت دیواره درآیند و پس از خشک شدن به همان صورت باقی مانده و محکم شوند.
اندازه این خارخانه‌ها متناسب با تعداد نفراتی که از آن استفاده می‌کنند متفاوت است، ولی عموما فضای آن از چهار تا ۱۰ متر مربع متغیر بوده گرچه خارخانه‌هایی تا ۳۰ متر مربع هم در استان خراسان جنوبی دیده شده است.گاهی در قسمت دریچه‌هایی که در پشت خانه‌ها رو به شمال تعبیه شده، بوته‌های خار قرار دارد که هر چند وقت روی خار‌ها آب می‌پاشند.هوای گرم و احتمالا پر گرد و غبار مناطق کویری با عبور از این خار‌ها و جذب رطوبت به هوای مرطوب و خنک و پاک تبدیل می‌شود.دامداران، چوپانان و کشاورزان و اغلب آن‌هایی که در گرمای سوزان کویر و یا سرمای کشنده زمستان به دنبال سرپناهی موقت هستند از ساخت خارخانه‌ها بهره می‌جویند.همچنین از خارخانه‌ها در مجاورت زمین‌های کشاورزی و آغل‌های دامداری استفاده می‌شود، به گونه‌ای که اِشراف کامل بر زمین کشاورزی و یا دام‌ها داشته باشند. انتهای پیام/
منبع: ایرنا
خبرگزاری میزان: انتشار مطالب و اخبار تحلیلی سایر رسانه‌های داخلی و خارجی لزوماً به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفاً جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای منتشر می‌شود.
منبع: خبرگزاری میزان
کلیدواژه: میراث فرهنگی کشاورزان دامداران کویر
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mizan.news دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری میزان» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۰۱۷۴۲۶۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
آغاز مسابقات فوتسال جام یاریگران زندگی در بخش نگین کویر فهرج
فرماندار شهرستان فهرج در آئین افتتاحیه این مسابقات با گرامیداشت یاد و خاطره شهید هادی رئیسی، رئیس پلیس مواد مخدر شهرستان که در درگیری با سوداگران مواد مخدر در بخش نگین کویر به شهادت رسید، گفت: یکی از دلایل ساخت زمین‌های چمن ورزشی کاهش آسیب‌های اجتماعی به خصوص مصرف مواد مخدر است و در این زمینه طی ۲ سال گذشته ۱۱ زمین چمن به بهره برداری رسیده است.
رئیس شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر شهرستان فهرج هدف از برگزاری مسابقات فوتسال جام یاریگران زندگی را، ترویج سبک زندگی سالم و با نشاط، گسترش فرهنگ دوری از مواد مخدر، کمک به سالم سازی محیط‌های روستایی و ایجاد انگیزه و امید در بین بهبود یافتگان با کمک خیرین محلی دانست.
وی افزود: جا دارد از مساعدت‌های احمد یوسفی دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان کرمان در راه اندازی این بازی‌ها ویژه تشکر کنم.
رئیس شورای ورزش شهرستان فهرج نیز از کدخدامنش خیر ورزشی این روستا برای کمک به رسیدن به اهداف جام یاریگران زندگی تشکر کرد و یاد و خاطره ورزشکاران فقید روستای امام علی را گرامی داشت.
حسین سعیدنیا فرماندار شهرستان فهرج هم از تلاش‌های بخشدار نگین کویر، رئیس اداره ورزش و جوانان، اعضای شورای اسلامی و دهیار روستا و بنیاد علوی برای ساخت ورزشگاه امام علی (ع) تشکر کرد.
باشگاه خبرنگاران جوان کرمان کرمان
تصادف مرگبار در محور دره شهر-بدره ۴ کشته برجای گذاشت